វ៉ាស៊ីនតោន —
ប្រទេសកម្ពុជាបាននិយាយបន្ធូរបន្ថយចំពោះសេចក្តីរាយការណ៍របស់សារព័ត៌មានមួយចំនួនដែលបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកប្រើប្រាស់ស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពចារកម្មក្នុងនោះ មានស្ថានទូតរបស់អាមេរិកប្រចាំនៅទីក្រុងភ្នំពេញផងដែរ។
ការផ្ទុះកំហឹងប្រឆាំងនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកកើតមានឡើងបន្ទាប់ពីទស្សនាវដ្តីរបស់អាល្លឺម៉ង់មួយឈ្មោះថា Der Spiegel បានផ្សាយផែនទីមួយបង្ហាញនូវទីតាំងឈ្លបការណ៍ចំនួន៩០មានមូលដ្ឋាននៅស្ថានទូតជុំវិញពិភពលោក។ ទីតាំងទាំងនេះរូមមាននៅតំបន់អាស៊ីបូព៌ាអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងអាស៊ីខាងត្បូងក្នុងនោះមានស្ថានទូតនៅទីក្រុងហ្សាកាតា គូឡាឡំពួរ បាងកក ភ្នំពេញ រ៉ង់ហ្គោន ញ៉ីវដេល្លីនិងទីក្រុងអ៊ីស្លាមម៉ាបាដ។ ទស្សនាវដ្តីនោះបានដកស្រង់ព័ត៌មាននេះដោយផ្អែកលើឯកសាររបស់លោក Edward Snowden អតីតបុគ្គលិកជាប់កិច្ចសន្យារបស់ទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកដែលបានរត់ចោលប្រទេសដើម្បីទម្លាយការណ៍សម្ងាត់នានាក្នុងពេលកន្លងមក។
លោកស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានបញ្ជាក់ថាកម្ពុជានៅមិនទាន់សម្រេចថានឹងត្រូវចាត់វិធានការយ៉ាងណានៅឡើយទេចំពោះករណីនេះ។
«ជាការជាក់លាក់ខ្ញុំមិន ទាន់បានទទួលទេប៉ុន្តែគ្រាន់តែឮព័ត៌មានអញ្ចឹងហើយដូច្នេះខ្ញុំក៏មិនទាន់ហ៊ានលើកជាវិធានការយ៉ាងណានៅឡើយ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជានៅមិនមានប្រតិកម្មអ្វីនៅឡើយទេ។ លោកទា បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេក្នុងបទសម្ភាសន៍តាមទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា៖ «ខ្ញុំដូចជាអត់ដឹងរឿងហ្នឹងដែរ ខ្ញុំមិនមានព័ត៌មានអ្វីពីរឿងហ្នឹងទេ»។
ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបានកោះហៅអ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅទីក្រុងហ្សាកាតាដើម្បីឆ្លើយបំភ្លឺពីសកម្មភាពចារកម្មលើប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី Susilo Bambang Yudhoyono និងមេដឹកនាំឥណ្ឌូនេស៊ីដទៃទៀត។
ប៉ុន្តែប្រទេសកម្ពុជានៅមិនទាន់ឈានដល់ជំហានធ្ងន់ធ្ងរដូច្នេះនៅឡើយទេ។ លោកទា បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិបានបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាគេធ្វើក្នុងនាមឈ្លបឬយកការណ៍គឺថាមិនមានអ្នកណាទៅ បញ្ជាក់អះអាង ហើយមានភស្តុតាងឯណាទៅចោទគេអញ្ចឹងបានទេ។ ខ្ញុំតាមមើលទៅដូចជាអត់កើតទេ បើគេធ្វើជាសម្ងាត់យើងអត់មានភស្តុតាងបញ្ជាក់អះអាងផង»។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកស ខេង ទទួលស្គាល់ថាកម្ពុជាយល់ថាមានសកម្មភាពដូចនេះបានកើតមានឡើងប៉ុន្តែមិនទាន់មានអ្វីជាច្បាស់លាស់សម្រាប់កម្ពុជាត្រូវប្រតិកម្មនៅឡើយទេ។
«ខ្ញុំនិយាយក្នុងឋានៈបុគ្គលខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំអត់និយាយក្នុងឋានៈរាជរដ្ឋាភិបាលទេ ធម្មតាហើយសហរដ្ឋអាមេរិកគាត់ជាអ្នកដែលលើកស្ទួយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសិទ្ធិសេរីភាពហើយសិទ្ធិមនុស្សអីជាដើមហើយបើគាត់ធ្វើដូច្នេះខ្ញុំមិនដល់ដែរថាគាត់ចង់បានអ្វីដែរ»។
ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា ដរាបណាមានភស្តុតាងជាក់លាក់កម្ពុជានឹងប្រតិកម្មតវ៉ាដូចប្រទេសជិតខាងក្នុងតំបន់ដែរ។
សារព័ត៌មាន Sydney Morning Herald រាយការណ៍ថា សេវាកម្មប្រមូលព័ត៌មានពិសេសដែលជាក្រុមការងាររួមរបស់ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ហៅថាសេអ៊ីអា និងទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិ បានធ្វើប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍យ៉ាងធំ ដែលក្នុងនោះ មានប្រតិបត្តិការសម្ងាត់ប្រឆាំងនឹងគោលដៅចារកម្មពិសេសណាមួយ។
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកមិនឆ្លើយតបជាផ្លូវការណាមួយទេនៅពេលដែលវីអូអេផ្នែកខេមរភាសាបានព្យាយាមសុំអត្ថាធិប្បាយទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់នាពេលថ្មីៗនេះ។ ប៉ុន្តែបានបញ្ជាក់ថាសហរដ្ឋអាមេរិកប្រមូលនូវប្រភេទព័ត៌មានស៊ើបការណ៍បរទេសដូចដែលប្រទេសនានាធ្វើដែរ។
លោកស្រីចេន សាក់គី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជាក់នៅ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃពុធថា៖ «មានការត្រួតពិនិត្យមួយកំពុងរៀបចំឡើងទាំងផ្នែកខាងក្នុងនិងខាងក្រៅហើយនឹងចប់សព្វគ្រប់នៅចុងឆ្នាំនេះ។ ជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនោះ យើងកំពុងតែសំឡឹងមើលលើកម្មវិធីនោះដើម្បីធានាឱ្យប្រាកដថាវាបំពេញបានតាមតម្រូវការនយោបាយការបរទេសរបស់យើង។ យើងដោះស្រាយលើសេចក្តីរាយការណ៍នានាទាក់ទងនឹងប្រមុខរដ្ឋ ហើយយើងផ្តោតលើការរក្សាការប្រមូលព័ត៌មានរបស់យើងផ្អែកលើបច្ចេកទេសដែលមាន។ ដូច្នេះនេះគឺជាបំណែកទាំងអស់ដែលយើងពិនិត្យមើល»។
នៅក្នុងចម្លើយជាសារអេឡិកត្រូនិកពីក្រសួងការបរទេសដែលវីអូអេទទួលបានបញ្ជាក់បន្ថែមថាការត្រួតពិនិត្យនេះធ្វើឡើងតាមការណែនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវ«តុល្យភាពនៃការព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋអាមេរិកនិងដៃគូអន្តរជាតិរបស់ខ្លួនទាក់ទងនឹងកង្វល់លើភាពឯកជនដែលពលរដ្ឋគ្រប់រូបមាន។ ហើយ សហរដ្ឋអាមេរិកយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងដល់ការព្រួយបារម្ភរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិហើយក៏បានពិភាក្សាជាប្រចាំជាមួយនឹងដៃគូដែលពាក់ព័ន្ធ»។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាមិនមានអត្ថាធិប្បាយយ៉ាងណានៅឡើយទេនៅពេលដែលវីអូអេទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទនិងសារអេឡិកត្រូនិក។ ប៉ុន្តែលោកផៃ ស៊ីផានរដ្ឋលេខាធិការទីស្តីការគណរដ្ឋមន្ត្រីបាននិយាយបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍ដោយផ្តោតលើសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងរវាងប្រទេសទាំងពីរគឺត្រូវឈរលើការទុកចិត្តគ្នារវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋក្នុងខណៈពេលដែលកម្ពុជានៅរក្សាសិទ្ធិការពារខ្លួនក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ។
«យើងយល់ថាអ្វី ដែលយើងរៀនយើងមានការពិសោធន៍គឺគ្មានអ្វីជាចម្លែកសម្រាប់កម្ពុជាទេពីព្រោះអ្វីដែលយើងបានដឹងពីព័ត៌មានរបស់វីគីលីក យើងយល់ឃើញថាសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ហើយយើងគ្មានគោលបំណងណាដែលធ្វើឱ្យប្រទុស្តរ៉ាយដល់ផលប្រយោជន៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ។ យើងនៅតែរក្សានូវអ្វីដែលជាផលប្រយោជន៍រវាងគ្នានិងគ្នារវាងផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជា។ នេះទីមួយហើយទីពីរយើងរក្សាថាអ្វីទៅជាសន្តិសហវិជ្ជមានរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជា ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាដូច្នេះអ្វី ដែលជាជំនឿអ្វី ដែលយើងទុកចិត្តនេះហើយជាការផ្តើមនៃការយល់គ្នាទៅវិញទៅមក»។
មានឧបករណ៍ឈ្លបយកការណ៍ខ្លះត្រូវបានគេបញ្ជាពីចម្ងាយហើយមានទីតាំងខ្លះត្រូវបានបញ្ជាដោយបុគ្គលិកនៅទីនោះផ្ទាល់ក្នុងនោះមានការលបស្តាប់ទូរស័ព្ទរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងនោះ។ នេះបើតាមការរាយការណ៍របស់ កាសែត The Straits Times។
លោកឡៅ ម៉ុងហៃអ្នកវិភាគ ឯករាជ្យ ប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជាបញ្ជាក់ថាការប្រមូលយកព័ត៌មានពីប្រទេសមួយដោយតំណាងស្ថានទូតនៃប្រទេសមួយទៀតជាកិច្ចការស្របច្បាប់មួយក៏ប៉ុន្តែការឈានហួសរហូតដល់ប្រើឧបករណ៍លបស្តាប់ទូរស័ព្ទឬក៏ចូលមើលសារអេឡិកត្រូនិករបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសផ្សេងវាជាការរំលោភដល់សិទ្ធិឯកជនរបស់បុគ្គលនិងអ្នកដឹកនាំនៃប្រទេសនោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកឡៅ ម៉ុងហៃយល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទំនងជាស៊ាំនឹងព័ត៌មានដែលស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ចេញទៅឱ្យក្រសួងការបរទេសរបស់ខ្លួនតាមរយៈការបែកធ្លាយនូវឯកសារតាមគេហទំព័រវីគីលីក (Wikileaks) កន្លងមកដែលមានការប្រើពាក្យពេចន៍ពណ៌នាអ្នកដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាថាជាមនុស្សប្រភេទណា ហើយអាចនឹងមិនមានការប៉ះពាល់អ្វីធំដំដល់ទំនាក់ទំនងទេ។ អ្វីដែលកម្ពុជាព្រួយបារម្ភខ្លាំងគឺបញ្ហាសន្តិសុខជាតិរបស់ខ្លួន។
«ប្រទេសយើងគឺលើកលែងតែកិច្ចការសន្តិសុខទេប៉ុន្តែរឿងសន្តិសុខនេះក៏គេអាចម៉ៃថាប្រទេសខ្លះទៀតក៏អាចធ្វើអញ្ចឹងដែរដូចជាតាមរយៈក្រុមហ៊ុនទូរស័ព្ទរបស់ខ្លួនអញ្ចឹងទៅ ប្រព័ន្ធហ្នឹងគេអាចធ្វើបានហើយក្រុមហ៊ុននោះ ក្រុមហ៊ុនបរទេសទៅទៀត ហើយប្រទេសជិតខាងទៀតគឺប្រហែលជាគេធ្វើដែរក៏យើងមិនដឹងទេ»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយប្រភពមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានប្រាប់វីអូអេដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថាការព្រួយបារម្ភពីការលបស្តាប់ដោយភ្នាក់ងារបរទេសនៅប្រទេសកម្ពុជាបាននាំឱ្យមន្ត្រីធំៗរបស់កម្ពុជាខ្លះប្រើប្រាស់នូវភាសាផ្សេងក្នុងការទំនាក់ទំនងគ្នាបូកលាយជាមួយនឹងពាក្យគន្លឹះសម្ងាត់ជាច្រើនផងដែរ៕
ការផ្ទុះកំហឹងប្រឆាំងនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកកើតមានឡើងបន្ទាប់ពីទស្សនាវដ្តីរបស់អាល្លឺម៉ង់មួយឈ្មោះថា Der Spiegel បានផ្សាយផែនទីមួយបង្ហាញនូវទីតាំងឈ្លបការណ៍ចំនួន៩០មានមូលដ្ឋាននៅស្ថានទូតជុំវិញពិភពលោក។ ទីតាំងទាំងនេះរូមមាននៅតំបន់អាស៊ីបូព៌ាអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងអាស៊ីខាងត្បូងក្នុងនោះមានស្ថានទូតនៅទីក្រុងហ្សាកាតា គូឡាឡំពួរ បាងកក ភ្នំពេញ រ៉ង់ហ្គោន ញ៉ីវដេល្លីនិងទីក្រុងអ៊ីស្លាមម៉ាបាដ។ ទស្សនាវដ្តីនោះបានដកស្រង់ព័ត៌មាននេះដោយផ្អែកលើឯកសាររបស់លោក Edward Snowden អតីតបុគ្គលិកជាប់កិច្ចសន្យារបស់ទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកដែលបានរត់ចោលប្រទេសដើម្បីទម្លាយការណ៍សម្ងាត់នានាក្នុងពេលកន្លងមក។
លោកស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានបញ្ជាក់ថាកម្ពុជានៅមិនទាន់សម្រេចថានឹងត្រូវចាត់វិធានការយ៉ាងណានៅឡើយទេចំពោះករណីនេះ។
«ជាការជាក់លាក់ខ្ញុំមិន ទាន់បានទទួលទេប៉ុន្តែគ្រាន់តែឮព័ត៌មានអញ្ចឹងហើយដូច្នេះខ្ញុំក៏មិនទាន់ហ៊ានលើកជាវិធានការយ៉ាងណានៅឡើយ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជានៅមិនមានប្រតិកម្មអ្វីនៅឡើយទេ។ លោកទា បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេក្នុងបទសម្ភាសន៍តាមទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា៖ «ខ្ញុំដូចជាអត់ដឹងរឿងហ្នឹងដែរ ខ្ញុំមិនមានព័ត៌មានអ្វីពីរឿងហ្នឹងទេ»។
ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបានកោះហៅអ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅទីក្រុងហ្សាកាតាដើម្បីឆ្លើយបំភ្លឺពីសកម្មភាពចារកម្មលើប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី Susilo Bambang Yudhoyono និងមេដឹកនាំឥណ្ឌូនេស៊ីដទៃទៀត។
ប៉ុន្តែប្រទេសកម្ពុជានៅមិនទាន់ឈានដល់ជំហានធ្ងន់ធ្ងរដូច្នេះនៅឡើយទេ។ លោកទា បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិបានបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាគេធ្វើក្នុងនាមឈ្លបឬយកការណ៍គឺថាមិនមានអ្នកណាទៅ បញ្ជាក់អះអាង ហើយមានភស្តុតាងឯណាទៅចោទគេអញ្ចឹងបានទេ។ ខ្ញុំតាមមើលទៅដូចជាអត់កើតទេ បើគេធ្វើជាសម្ងាត់យើងអត់មានភស្តុតាងបញ្ជាក់អះអាងផង»។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកស ខេង ទទួលស្គាល់ថាកម្ពុជាយល់ថាមានសកម្មភាពដូចនេះបានកើតមានឡើងប៉ុន្តែមិនទាន់មានអ្វីជាច្បាស់លាស់សម្រាប់កម្ពុជាត្រូវប្រតិកម្មនៅឡើយទេ។
«ខ្ញុំនិយាយក្នុងឋានៈបុគ្គលខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំអត់និយាយក្នុងឋានៈរាជរដ្ឋាភិបាលទេ ធម្មតាហើយសហរដ្ឋអាមេរិកគាត់ជាអ្នកដែលលើកស្ទួយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសិទ្ធិសេរីភាពហើយសិទ្ធិមនុស្សអីជាដើមហើយបើគាត់ធ្វើដូច្នេះខ្ញុំមិនដល់ដែរថាគាត់ចង់បានអ្វីដែរ»។
ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា ដរាបណាមានភស្តុតាងជាក់លាក់កម្ពុជានឹងប្រតិកម្មតវ៉ាដូចប្រទេសជិតខាងក្នុងតំបន់ដែរ។
សារព័ត៌មាន Sydney Morning Herald រាយការណ៍ថា សេវាកម្មប្រមូលព័ត៌មានពិសេសដែលជាក្រុមការងាររួមរបស់ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ហៅថាសេអ៊ីអា និងទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិ បានធ្វើប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍យ៉ាងធំ ដែលក្នុងនោះ មានប្រតិបត្តិការសម្ងាត់ប្រឆាំងនឹងគោលដៅចារកម្មពិសេសណាមួយ។
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកមិនឆ្លើយតបជាផ្លូវការណាមួយទេនៅពេលដែលវីអូអេផ្នែកខេមរភាសាបានព្យាយាមសុំអត្ថាធិប្បាយទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់នាពេលថ្មីៗនេះ។ ប៉ុន្តែបានបញ្ជាក់ថាសហរដ្ឋអាមេរិកប្រមូលនូវប្រភេទព័ត៌មានស៊ើបការណ៍បរទេសដូចដែលប្រទេសនានាធ្វើដែរ។
លោកស្រីចេន សាក់គី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជាក់នៅ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃពុធថា៖ «មានការត្រួតពិនិត្យមួយកំពុងរៀបចំឡើងទាំងផ្នែកខាងក្នុងនិងខាងក្រៅហើយនឹងចប់សព្វគ្រប់នៅចុងឆ្នាំនេះ។ ជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនោះ យើងកំពុងតែសំឡឹងមើលលើកម្មវិធីនោះដើម្បីធានាឱ្យប្រាកដថាវាបំពេញបានតាមតម្រូវការនយោបាយការបរទេសរបស់យើង។ យើងដោះស្រាយលើសេចក្តីរាយការណ៍នានាទាក់ទងនឹងប្រមុខរដ្ឋ ហើយយើងផ្តោតលើការរក្សាការប្រមូលព័ត៌មានរបស់យើងផ្អែកលើបច្ចេកទេសដែលមាន។ ដូច្នេះនេះគឺជាបំណែកទាំងអស់ដែលយើងពិនិត្យមើល»។
នៅក្នុងចម្លើយជាសារអេឡិកត្រូនិកពីក្រសួងការបរទេសដែលវីអូអេទទួលបានបញ្ជាក់បន្ថែមថាការត្រួតពិនិត្យនេះធ្វើឡើងតាមការណែនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវ«តុល្យភាពនៃការព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋអាមេរិកនិងដៃគូអន្តរជាតិរបស់ខ្លួនទាក់ទងនឹងកង្វល់លើភាពឯកជនដែលពលរដ្ឋគ្រប់រូបមាន។ ហើយ សហរដ្ឋអាមេរិកយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងដល់ការព្រួយបារម្ភរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិហើយក៏បានពិភាក្សាជាប្រចាំជាមួយនឹងដៃគូដែលពាក់ព័ន្ធ»។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាមិនមានអត្ថាធិប្បាយយ៉ាងណានៅឡើយទេនៅពេលដែលវីអូអេទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទនិងសារអេឡិកត្រូនិក។ ប៉ុន្តែលោកផៃ ស៊ីផានរដ្ឋលេខាធិការទីស្តីការគណរដ្ឋមន្ត្រីបាននិយាយបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍ដោយផ្តោតលើសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងរវាងប្រទេសទាំងពីរគឺត្រូវឈរលើការទុកចិត្តគ្នារវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋក្នុងខណៈពេលដែលកម្ពុជានៅរក្សាសិទ្ធិការពារខ្លួនក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ។
«យើងយល់ថាអ្វី ដែលយើងរៀនយើងមានការពិសោធន៍គឺគ្មានអ្វីជាចម្លែកសម្រាប់កម្ពុជាទេពីព្រោះអ្វីដែលយើងបានដឹងពីព័ត៌មានរបស់វីគីលីក យើងយល់ឃើញថាសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ហើយយើងគ្មានគោលបំណងណាដែលធ្វើឱ្យប្រទុស្តរ៉ាយដល់ផលប្រយោជន៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ។ យើងនៅតែរក្សានូវអ្វីដែលជាផលប្រយោជន៍រវាងគ្នានិងគ្នារវាងផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជា។ នេះទីមួយហើយទីពីរយើងរក្សាថាអ្វីទៅជាសន្តិសហវិជ្ជមានរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជា ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាដូច្នេះអ្វី ដែលជាជំនឿអ្វី ដែលយើងទុកចិត្តនេះហើយជាការផ្តើមនៃការយល់គ្នាទៅវិញទៅមក»។
មានឧបករណ៍ឈ្លបយកការណ៍ខ្លះត្រូវបានគេបញ្ជាពីចម្ងាយហើយមានទីតាំងខ្លះត្រូវបានបញ្ជាដោយបុគ្គលិកនៅទីនោះផ្ទាល់ក្នុងនោះមានការលបស្តាប់ទូរស័ព្ទរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងនោះ។ នេះបើតាមការរាយការណ៍របស់ កាសែត The Straits Times។
លោកឡៅ ម៉ុងហៃអ្នកវិភាគ ឯករាជ្យ ប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជាបញ្ជាក់ថាការប្រមូលយកព័ត៌មានពីប្រទេសមួយដោយតំណាងស្ថានទូតនៃប្រទេសមួយទៀតជាកិច្ចការស្របច្បាប់មួយក៏ប៉ុន្តែការឈានហួសរហូតដល់ប្រើឧបករណ៍លបស្តាប់ទូរស័ព្ទឬក៏ចូលមើលសារអេឡិកត្រូនិករបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសផ្សេងវាជាការរំលោភដល់សិទ្ធិឯកជនរបស់បុគ្គលនិងអ្នកដឹកនាំនៃប្រទេសនោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកឡៅ ម៉ុងហៃយល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទំនងជាស៊ាំនឹងព័ត៌មានដែលស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ចេញទៅឱ្យក្រសួងការបរទេសរបស់ខ្លួនតាមរយៈការបែកធ្លាយនូវឯកសារតាមគេហទំព័រវីគីលីក (Wikileaks) កន្លងមកដែលមានការប្រើពាក្យពេចន៍ពណ៌នាអ្នកដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាថាជាមនុស្សប្រភេទណា ហើយអាចនឹងមិនមានការប៉ះពាល់អ្វីធំដំដល់ទំនាក់ទំនងទេ។ អ្វីដែលកម្ពុជាព្រួយបារម្ភខ្លាំងគឺបញ្ហាសន្តិសុខជាតិរបស់ខ្លួន។
«ប្រទេសយើងគឺលើកលែងតែកិច្ចការសន្តិសុខទេប៉ុន្តែរឿងសន្តិសុខនេះក៏គេអាចម៉ៃថាប្រទេសខ្លះទៀតក៏អាចធ្វើអញ្ចឹងដែរដូចជាតាមរយៈក្រុមហ៊ុនទូរស័ព្ទរបស់ខ្លួនអញ្ចឹងទៅ ប្រព័ន្ធហ្នឹងគេអាចធ្វើបានហើយក្រុមហ៊ុននោះ ក្រុមហ៊ុនបរទេសទៅទៀត ហើយប្រទេសជិតខាងទៀតគឺប្រហែលជាគេធ្វើដែរក៏យើងមិនដឹងទេ»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយប្រភពមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានប្រាប់វីអូអេដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថាការព្រួយបារម្ភពីការលបស្តាប់ដោយភ្នាក់ងារបរទេសនៅប្រទេសកម្ពុជាបាននាំឱ្យមន្ត្រីធំៗរបស់កម្ពុជាខ្លះប្រើប្រាស់នូវភាសាផ្សេងក្នុងការទំនាក់ទំនងគ្នាបូកលាយជាមួយនឹងពាក្យគន្លឹះសម្ងាត់ជាច្រើនផងដែរ៕
