ក្រុងឡឺគែរ ប្រទេសអេហ្ស៊ីប —
នៅក្នុងអំឡុង១០ឆ្នាំក្រោយការចាប់ផ្តើមដំណើរការបណ្តាញសង្គម Facebook មិនមានប្រទេសច្រើនទេដែលបណ្តាញសង្គមមួយនេះមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងលើជីវិតនយោបាយប្រទេសនោះដូចប្រទេសអេហ្ស៊ីប។
ក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំ២០១០ ជនជាតិអេហ្ស៊ីបវ័យក្មេងមួយរូបត្រូវប៉ូលិសវាយស្លាប់នៅទីក្រុង Alexandria ប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ ថ្វីបើមានសាក្សីឃើញជាច្រើន ក៏ក្រុមប៉ូលិសអះអាងថា ជនរងគ្រោះបានថប់ដង្ហើមស្លាប់ក្នុងពេលព្យាយាមលាក់ថ្នាំញៀន។
ថ្វីបើមិត្តភក្តិនិងក្រុមគ្រួសារព្យាយាមស្វែងរកការណ៍ពិត ក៏បុរសអាយុ២៨ឆ្នាំរូបនេះ ពេលនោះហាក់មានវាសនាបានត្រឹមក្លាយជាតួលេខមួយទៀតនៅក្នុងប្រវត្តិដ៏យូរអង្វែងនៃអំពើឃោរឃៅរបស់ស្ថាប័នប៉ូលិសអេហ្ស៊ីប។
តែក្រោយមកក៏លេចមុខបណ្តាញសង្គម Facebook។ អ្នកគាំទ្របុរសវ័យក្មេងរូបនេះបានបង្កើតទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយដែលមានឈ្មោះថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាជា Khaled Said»។ ដោយមានអ្នកគាំទ្រ Like រាប់សែននាក់ ទំព័រនេះបានក្លាយទៅជាចំណុចកណ្តាលនៃចលនាដែលកាន់តែចេញជារូបរាងឡើង ប្រឆាំងនឹងរបបផ្តាច់ការលោកប្រធានាធិបតី Hosni Mubarak។
នៅទីបំផុតអ្នកសម្លាប់ Khaled Said បានត្រូវកាត់ទោស។ ហើយកម្លាំងប្រឆាំងជំនាន់ថ្មីមួយបានរកឃើញវិធីដើម្បីរួបរួមគ្នា។
សកម្មជនដែលនៅពីក្រោយការបះបោរខែមករាឆ្នាំ២០១១ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលលោក Mubarak បានចាត់ទុកបណ្តាញហ្វេសប៊ុកថាបានជួយពួកគេទាក់ទងនឹងប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីបះបោរ។
អ្នកស្រី Bel Trew អ្នកយកព័ត៌មានមួយរូបមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីឡឺគែរក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានពន្យល់ថា ក្នុងអំឡុងពេលនោះ បណ្តាញហេ្វសប៊ុកក៏បានដើរតួនាទីជាប្រភពព័ត៌មានជម្រើសផ្សេងមួយពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទូទៅរបស់អេហ្ស៊ីប។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ការចែកចាយព័ត៌មានពលរដ្ឋ (citizen journalism) បានរីកធំខ្លាំងណាស់នៅក្នុងឆ្នាំ២០១១ ហើយបណ្តាញ Facebook និង Twitter ជាមធ្យោបាយមួយ ឬក៏មធ្យោបាយពីរក្នុងចំណោមមធ្យោបាយនានា ដែលពលរដ្ឋ(អេហ្ស៊ីប)អាចបញ្ជូនព័ត៌មានទៅកាន់ពិភពលោកទាំងមូល ព្រោះបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយរបស់ពួកគេមិនបានជួយពួកគេទេ។»
ដោយមានអ្នកប្រើប្រាស់ប្រមាណ១៦លាននាក់ ប្រទេសអេហ្ស៊ីបជាប្រទេសប្រើប្រាស់ Facebook ច្រើនជាងគេនៅក្នុងពិភពអារ៉ាប់ ហើយរឿងនេះមេដឹកនាំអេហ្ស៊ីបបន្តបន្ទាប់មកបានដឹងច្បាស់។ ស្ថាប័នយោធាអេហ្ស៊ីប បានប្រើ Facebook ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយក្នុងពេលការកាន់អំណាចរបស់ពួកគេក្រោយបដិវត្តន៍ ហើយក្រុម Muslim Brotherhood ដែលគាំទ្រប្រធានាធិបតី Mohamed Morsi ក៏ប្រើបណ្តាញនេះដែរ។
នៅក្នុងអំឡុងការបង្ក្រាបនិងបាតុកម្មតាមផ្លូវសាធារណៈនៅក្រោយពេលលោក Morsi ត្រូវបណ្តេញចេញកាលពីឆ្នាំមុន អ្នកគាំទ្ររបស់លោក Morsi កាន់តែងាកទៅរកការប្រើហ្វេសប៊ុក។
ការធ្វើសកម្មភាពតវ៉ាតាមអ៊ីនធឺណិតបែបនេះក៏អាចមានគ្រោះថ្នាក់ផងដែរ។ កាលពីសប្តាហ៍មុន អាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនសមាជិកក្រុម Muslim Brotherhood ១១នាក់ពីបទបានប្រើគណនី Facebook ដើម្បី«ញុះញង់ឲ្យមានអំពើហិង្សា»។
ប៉ុន្តែទោះបីពន្ធនាគារអេហ្ស៊ីបកាន់តែត្រូវពេញឡើងដោយមនុស្សដែលត្រូវចាត់ទុកថាជាកម្លាំងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដែលរួមមានអ្នកយកព័ត៌មានរបស់បណ្តាញព័ត៌មាន Al Jazeera ផងនោះ ក៏អ្នកដែលរិះគន់ការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលបន្តងាកទៅរកបណ្តាញសង្គមដើម្បីផ្សព្វផ្សាយសាររបស់ពួកគេ។ កាលពីថ្ងៃទី៤ខែកុម្ភៈ ដែលជាខួប១០ឆ្នាំនៃការបង្កើត Facebook អ្នកយកព័ត៌មាននៅទូទាំងពិភពលោកបានផ្សាយតាមបណ្តាញនេះ គាំទ្រសហការីរបស់ពួកគេដែលកំពុងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ៕
ប្រែសម្រួលដោយ សឹង សុផាត
ក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំ២០១០ ជនជាតិអេហ្ស៊ីបវ័យក្មេងមួយរូបត្រូវប៉ូលិសវាយស្លាប់នៅទីក្រុង Alexandria ប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ ថ្វីបើមានសាក្សីឃើញជាច្រើន ក៏ក្រុមប៉ូលិសអះអាងថា ជនរងគ្រោះបានថប់ដង្ហើមស្លាប់ក្នុងពេលព្យាយាមលាក់ថ្នាំញៀន។
ថ្វីបើមិត្តភក្តិនិងក្រុមគ្រួសារព្យាយាមស្វែងរកការណ៍ពិត ក៏បុរសអាយុ២៨ឆ្នាំរូបនេះ ពេលនោះហាក់មានវាសនាបានត្រឹមក្លាយជាតួលេខមួយទៀតនៅក្នុងប្រវត្តិដ៏យូរអង្វែងនៃអំពើឃោរឃៅរបស់ស្ថាប័នប៉ូលិសអេហ្ស៊ីប។
តែក្រោយមកក៏លេចមុខបណ្តាញសង្គម Facebook។ អ្នកគាំទ្របុរសវ័យក្មេងរូបនេះបានបង្កើតទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយដែលមានឈ្មោះថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាជា Khaled Said»។ ដោយមានអ្នកគាំទ្រ Like រាប់សែននាក់ ទំព័រនេះបានក្លាយទៅជាចំណុចកណ្តាលនៃចលនាដែលកាន់តែចេញជារូបរាងឡើង ប្រឆាំងនឹងរបបផ្តាច់ការលោកប្រធានាធិបតី Hosni Mubarak។
នៅទីបំផុតអ្នកសម្លាប់ Khaled Said បានត្រូវកាត់ទោស។ ហើយកម្លាំងប្រឆាំងជំនាន់ថ្មីមួយបានរកឃើញវិធីដើម្បីរួបរួមគ្នា។
សកម្មជនដែលនៅពីក្រោយការបះបោរខែមករាឆ្នាំ២០១១ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលលោក Mubarak បានចាត់ទុកបណ្តាញហ្វេសប៊ុកថាបានជួយពួកគេទាក់ទងនឹងប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីបះបោរ។
អ្នកស្រី Bel Trew អ្នកយកព័ត៌មានមួយរូបមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីឡឺគែរក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានពន្យល់ថា ក្នុងអំឡុងពេលនោះ បណ្តាញហេ្វសប៊ុកក៏បានដើរតួនាទីជាប្រភពព័ត៌មានជម្រើសផ្សេងមួយពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទូទៅរបស់អេហ្ស៊ីប។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ការចែកចាយព័ត៌មានពលរដ្ឋ (citizen journalism) បានរីកធំខ្លាំងណាស់នៅក្នុងឆ្នាំ២០១១ ហើយបណ្តាញ Facebook និង Twitter ជាមធ្យោបាយមួយ ឬក៏មធ្យោបាយពីរក្នុងចំណោមមធ្យោបាយនានា ដែលពលរដ្ឋ(អេហ្ស៊ីប)អាចបញ្ជូនព័ត៌មានទៅកាន់ពិភពលោកទាំងមូល ព្រោះបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយរបស់ពួកគេមិនបានជួយពួកគេទេ។»
ដោយមានអ្នកប្រើប្រាស់ប្រមាណ១៦លាននាក់ ប្រទេសអេហ្ស៊ីបជាប្រទេសប្រើប្រាស់ Facebook ច្រើនជាងគេនៅក្នុងពិភពអារ៉ាប់ ហើយរឿងនេះមេដឹកនាំអេហ្ស៊ីបបន្តបន្ទាប់មកបានដឹងច្បាស់។ ស្ថាប័នយោធាអេហ្ស៊ីប បានប្រើ Facebook ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយក្នុងពេលការកាន់អំណាចរបស់ពួកគេក្រោយបដិវត្តន៍ ហើយក្រុម Muslim Brotherhood ដែលគាំទ្រប្រធានាធិបតី Mohamed Morsi ក៏ប្រើបណ្តាញនេះដែរ។
នៅក្នុងអំឡុងការបង្ក្រាបនិងបាតុកម្មតាមផ្លូវសាធារណៈនៅក្រោយពេលលោក Morsi ត្រូវបណ្តេញចេញកាលពីឆ្នាំមុន អ្នកគាំទ្ររបស់លោក Morsi កាន់តែងាកទៅរកការប្រើហ្វេសប៊ុក។
ការធ្វើសកម្មភាពតវ៉ាតាមអ៊ីនធឺណិតបែបនេះក៏អាចមានគ្រោះថ្នាក់ផងដែរ។ កាលពីសប្តាហ៍មុន អាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនសមាជិកក្រុម Muslim Brotherhood ១១នាក់ពីបទបានប្រើគណនី Facebook ដើម្បី«ញុះញង់ឲ្យមានអំពើហិង្សា»។
ប៉ុន្តែទោះបីពន្ធនាគារអេហ្ស៊ីបកាន់តែត្រូវពេញឡើងដោយមនុស្សដែលត្រូវចាត់ទុកថាជាកម្លាំងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដែលរួមមានអ្នកយកព័ត៌មានរបស់បណ្តាញព័ត៌មាន Al Jazeera ផងនោះ ក៏អ្នកដែលរិះគន់ការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលបន្តងាកទៅរកបណ្តាញសង្គមដើម្បីផ្សព្វផ្សាយសាររបស់ពួកគេ។ កាលពីថ្ងៃទី៤ខែកុម្ភៈ ដែលជាខួប១០ឆ្នាំនៃការបង្កើត Facebook អ្នកយកព័ត៌មាននៅទូទាំងពិភពលោកបានផ្សាយតាមបណ្តាញនេះ គាំទ្រសហការីរបស់ពួកគេដែលកំពុងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ៕
ប្រែសម្រួលដោយ សឹង សុផាត