សហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារថា ការលក់អាវុធរបស់ខ្លួនទៅឲ្យកោះតៃវ៉ាន់មានគោលបំណងជំរុញ «សន្តិភាពនិងស្ថិរភាព»នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមិនបានផ្លាស់ប្ដូរគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនដែលទទួលស្គាល់ «ប្រទេសចិនតែមួយ»នោះទេ។
ប្រទេសចិនបានទាមទារឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកលុបចោលការលក់អាវុធនេះបន្ទាប់ពីក្រសួងការបរទេសស.រ.អា.បានយល់ព្រមសំណើកោះតៃវ៉ាន់ដើម្បីទិញសម្ភារៈយោធាដែលមានតម្លៃ២,២ពាន់លានដុល្លារ។ កិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃច័ន្ទដោយទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការការពារសន្តិសុខនៃក្រសួងការពារជាតិស.រ.អា.នោះ រួមមានរថក្រោះM1A2T Abramsចំនួន១០៨គ្រឿង មីស៊ីល Stinger បំពាក់លើស្មាប្រឆាំងយន្តហោះចំនួន២៥០ គ្រឿងនិងមីស៊ីលប្រឆាំងរថក្រោះជាង១៥០០គ្រឿង។ ទីភ្នាក់ងារនេះបាននិយាយថា បរិមាណអាវុធនេះនឹងមិនអាចផ្លាស់ប្តូរតុល្យភាពយោធាជាមូលដ្ឋាននៅក្នុងតំបន់នេះទេ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសស.រ.អា.លោកស្រី Morgan Ortagus បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា៖
«ចំណាប់អារម្មណ៍របស់យើងចំពោះតៃវ៉ាន់ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងការលក់អាវុធទាំងនេះគឺដើម្បីលើកកម្ពស់សន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅតាមច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ នៅទូទាំងតំបន់»។
អ្នកស្រី Ortagus បានបន្ថែមថា៖
«ជាការណ៍ពិតណាស់មិនមានការផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយយូរង្វែងរបស់យើងថាមាន ប្រទេសចិនតែមួយ» ដែលផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមចំនួន៣រវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនហើយនឹងច្បាប់ទំនាក់ទំនងរបស់កោះតៃវ៉ាន់នោះ។
មន្ត្រីក្រសួងការបរទេសស.រ.អា.ម្នាក់បានប្រាប់វីអូអេថា គម្រោងលក់អាវុធដែលបានអនុម័តនោះគឺស្របតាមច្បាប់និងគោលនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ មន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថា «ការស្នើលក់អាវុធនេះបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងសន្តិសុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកតាមរយៈការគាំទ្រកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាបន្តរបស់កោះតៃវ៉ាន់ ដែលជាអ្នកទិញដើម្បីធ្វើទំនើបកម្មកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់ខ្លួននិងដើម្បីរក្សាសមត្ថភាពការពារដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត»។
នៅក្នុងទីក្រុងតៃប៉ិ កោះតៃវ៉ាន់ លោកស្រី Tsai Ing-wen បានសម្តែងនូវការកោតសរសើរចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដោយនិយាយថា អាវុធសម្រាប់ការពារផ្តល់ដោយស.រ.អា.នេះនឹងបង្កើនសមត្ថភាពការពារខ្លួនរបស់កោះតៃវ៉ាន់និងរារាំងការគំរាមកំហែងខាងយោធា។ នៅក្នុងសារតាម tweet មួយកាលពីថ្ងៃអង្គារ លោកស្រី Tsai Ing-wen បាននិយាយថា តៃវ៉ាន់នឹងបន្តវិនិយោគលើវិស័យការពារជាតិ ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈកំពុងលើកកម្ពស់សន្តិភាពនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
កិច្ចព្រមព្រៀង លក់អាវុធនេះបានធ្វើឱ្យប្រទេសចិនដែលជាគូប្រជែងរបស់តៃវ៉ាន់មានកំហឹង។កាលពីថ្ងៃអង្គារ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនលោក Geng Shuang បានអំពាវនាវឲ្យអាមេរិកលុបចោលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះជាបន្ទាន់ដោយនិយាយថា វារំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើគោលការណ៍ប្រទេសចិនតែមួយ ជ្រៀតជ្រែកយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ចិននិងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាពនិងផលប្រយោជន៍សន្តិសុខរបស់ចិន។
លោក Geng Shuang ក៏បាននិយាយផងដែរថា ប្រទេសចិនបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់រួចទៅហើយជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកតាមរយៈបណ្តាញការទូត។
ប្រទេសចិននិងកោះតៃវ៉ាន់បានបំបែកចេញពីគ្នាបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលឆ្នាំ១៩៤៩ នៅពេលកងកម្លាំងជាតិនិយមរបស់លោក Chaing Kai-shek's ត្រូវបានពួកកុម្មុយនិស្តម៉ៅសេទុងបណ្តេញចេញពីដែនដីគោករបស់ចិន ហើយពួកគេបានស្វែងរកកន្លែងជ្រកកោននៅតៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងចាត់ទុកថា កោះតៃវ៉ាន់ដែលគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងនោះជាផ្នែកមួយនៃដែនដីរបស់ខ្លួនហើយបានប្តេជ្ញាថា នឹងចូលកាន់កាប់ដោយប្រើកម្លាំងយោធាប្រសិនបើចាំបាច់។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្តូរការទទួលស្គាល់ការទូតពីកោះតៃវ៉ាន់ទៅប្រទេសចិននៅឆ្នាំ១៩៧៩ ប៉ុន្តែច្បាប់តម្រូវឲ្យប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកផ្គត់ផ្គង់អាវុធនិងការពារកោះតៃវ៉ាន់។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះក៏បានកើតឡើងចំពេលរដ្ឋបាលរបស់លោកDonald Trump កំពុងមានជម្លោះពាណិជ្ជកម្មជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងដោយប្រទេសទាំងពីរបានកំណត់យកពន្ធគយពីគ្នាទៅវិញទៅមកចាប់តាំងពីឆ្នាំមុនមក។ ការប្រកាសរបស់ស.រ.អា.ក្នុងការលក់អាវុធឲ្យកោះតៃវ៉ាន់ត្រូវបានស្វាគមន៍ដោយក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក - តៃវ៉ាន់ដែលជាអង្គការតស៊ូមតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មនិងជំនួញរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកោះតៃវ៉ាន់។
លោក Rupert Hammond-Chambers ប្រធានក្រុមប្រឹក្សានេះបាននិយាយថា «រថក្រោះនិងកាំជ្រួចទាំងនេះនឹងធ្វើឱ្យកងទ័ពកោះតៃវ៉ាន់មានសមត្ថភាពទាន់សម័យដើម្បីទប់ស្កាត់និងបង្កភាពស្មុគស្មាញចំពោះផែនការរបស់កងកម្លាំងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន(PLA) ដែលបង្ខិតបង្ខំនិងគំរាមកំហែងកោះតៃវ៉ាន់។
ទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនិងរដ្ឋាភិបាលតៃប៉ិត្រូវបានរារាំងចាប់តាំងពីលោកស្រីប្រធានាធិបតី Tsai Ing-wen ដែលជាមេដឹកនាំនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យដែលគាំទ្រឯករាជ្យភាព បានកាន់តំណែងនៅឆ្នាំ២០១៦ ហើយបានបដិសេធមិនព្រមទទួលយកគំនិតថា ប្រទេសចិននិងកោះតៃវ៉ាន់បានរួមគ្នាជា«ប្រទេសចិនតែមួយ»។
តាំងពីពេលនោះមក រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានបង្កើនឥរិយាបថគឃ្លើនទៅរករដ្ឋាភិបាលក្រុងតៃប៉ិ ដូចជាការធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ រារាំងការចូលរួមរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងតៃប៉ិជាមួយអង្គការអន្ដរជាតិនិងបានបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យប្រទេសមួយចំនួនផ្លាស់ប្តូរទំនាក់ទំនងការទូតពីតៃវ៉ាន់ទៅប្រទេសចិនវិញ៕
ប្រែសម្រួលដោយពិន ស៊ីសុវណ្ណ
