អ្នកតាមដានបញ្ហាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានជំរុញឱ្យមេដឹកនាំកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកជជែកគ្នាត្រង់ទៅត្រង់មកលើបញ្ហាមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមដែលអាមេរិកសង្ស័យថា នឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានយោធារបស់ចិន។
នៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងលោក ហ៊ុន សែន ជាមួយប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Joe Biden នៅពេលខាងមុខ អ្នកតាមដានសង្គមក៏ស្នើសហរដ្ឋអាមេរិកជំរុញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិមនុស្សឱ្យបានពេញលេញ និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ។
លោក Biden ប្រធានាធិបតីអាមេរិកនឹងមកកម្ពុជានាថ្ងៃសៅរ៍នេះ ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន។
លោក វណ្ណ ប៊ុនណា អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការនិងសន្តិភាព យល់ថា ដោយសារការរណបរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន ទើបអាមេរិកព្រួយបារម្ភខ្លាចចិនបោះទីតាំងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកដើម្បីពង្រីកឥទ្ធិពលអំណាច ដូច្នេះកម្ពុជាត្រូវបង្ហាញភាពច្បាស់លាស់ជុំវិញបញ្ហានេះ ហើយត្រូវជជែកតទល់គ្នាជាមួយប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកឱ្យបានច្បាស់ថា អ្វីជាក្តីបារម្ភរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងអ្វីដែលអាមេរិកចង់បាន។
លោកថ្លែងថា៖ «ទាក់ទងបញ្ហាសមុទ្ររាម ដែលសង្ស័យថា មានមូលដ្ឋានទ័ពចិនអាចដាក់កើតមាន វាអាចបំបាត់ទៅបានលុះត្រាតែកម្ពុជាបង្ហាញពីភាពមិនសូវជិតដិតខ្លាំងពេកជាមួយនឹងចិន ឬមួយមិនបង្ហាញពីរូបភាពដែលកម្ពុជារណបទៅរកចិន។ ដរាបណាវត្តមានចិននៅតែខ្លាំងក្លានៅក្នុងកម្ពុជា អាមេរិកនៅតែសង្ស័យអំពីភាពដែលអាចកើតមានវត្តមានយោធាចិននៅកម្ពុជា។ ដោយសារជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិន ដោយសារចិនជាប្រទេសមួយដែលកងទ័ពជើងទឹកហ្នឹងធំជាងគេ អ៊ីចឹងទេ ចិនត្រូវការទីតាំងដើម្បីបោះជើងនៅក្រៅប្រទេសដើម្បីពង្រឹងអំណាចកងទ័ពជើងទឹករបស់ខ្លួនបានផងដែរ»។
លោកក៏ជំរុញឱ្យមានការជជែកគ្នាលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ភាគីទាំង២គួរតែនិយាយត្រង់ទៅត្រង់មក។ ហើយកម្ពុជាគួរតែមានឆន្ទៈនយោបាយក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង ជាពិសេសឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងពីគណបក្សប្រឆាំងដោយមិនមានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផងដែរ។ អាហ្នឹងវាជាកត្តានយោបាយផ្ទៃក្នុងដើម្បីសម្រប ឬបើកផ្លូវឱ្យមានគោលនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជាល្អក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយមហាអំណាច ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកហ្នឹង»។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា អ្នកវិភាគនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានជំរុញឱ្យភាគីទាំងពីរកសាងទំនុកចិត្តនឹងគ្នា ជាពិសេសជម្រះមន្ទិលលើការសង្ស័យអំពីការប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមជាមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ចិន។
លោក អំ សំអាត នាយករងទទួលបន្ទុកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ សង្ឃឹមថា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Joe Biden នឹងលើកយកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យយកមកដាក់លើតុជជែកជាមួយនឹងកម្ពុជា។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា៖ «អ៊ីចឹងយើងជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល យើងសង្ឃឹមថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងលើកយកបញ្ហានៃលម្ហសេរីភាពទាំងអស់នេះ ជជែកជាមួយនឹងកម្ពុជាដើម្បីឱ្យមានការកែលម្អឡើងវិញ ដើម្បីលើកកម្ពស់ទៅលើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ជាពិសេសទាក់ទងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ»។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា យល់ថា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកគួរតែជំរុញកម្ពុជាឱ្យគោរពតាមកាតព្វកិច្ចខ្លួន ទាក់ទងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័នក្នុងច្បាប់ និងលិខិតូបករណ៍អន្តរជាតិ ជាមួយបណ្តាប្រទេសដទៃ បូករួមសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «[សហរដ្ឋអាមេរិក] ធ្វើម៉េចជំរុញឱ្យកម្ពុជាគោរពកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនទាក់ទងនឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងអនុវត្តតាមមាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង ដូចអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមពៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ដែលក្នុងនោះសហរដ្ឋអាមេរិក និងមហាអំណាចមួយចំនួនទៀតក៏ជាហត្ថាលេខី ក៏ដូចជាសេចក្តីចែងក្នុងធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣ និងសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងកតិកាសញ្ញា អនុសញ្ញាផ្សេងៗទៀតដែលកម្ពុជាជាប្រទេសដែលបានផ្តល់សច្ចាប័នផងដែរ»។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ការពារថា បើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចុះ នោះមេដឹកនាំពិភពលោក រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងមិនមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅកម្ពុជានោះទេ៕
