វ៉ាស៊ីនតោន —
គណបក្សនយោបាយធំៗទាំងពីរគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងជួបប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃសៅរ៍នេះតាមការអញ្ជើញរបស់ព្រះមហាក្សត្រព្រះបរមនាថនរោត្តម សីហមុនីដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយចេញពីភាពទាល់ច្រកដែលកំពុងរួតរឹតប្រទេសកម្ពុជា។
ប្រតិភូគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហើយចូលរួមដោយលោក ស ខេង និងលោកសាយ ឈុំ រីឯប្រតិភូគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សនិងចូលរួមដោយលោកកឹម សុខា និងលោកស្រី ជូឡុង សូម៉ូរ៉ា។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ឱ្យដឹងពីគណបក្សទាំងពីរ។
លោកជាម យៀប សមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថាគណបក្សរបស់លោកមានភាពបត់បែនតាមប្រធានបទដែលដៃគូចរចានឹងលើកឡើងយកមកពិភាក្សា។
«ខ្ញុំសូមជម្រាបថានេះគឺជាការអញ្ជើញរបស់ព្រះករុណាជាអង្គម្ចាស់ជីវិតដម្កល់លើត្បូងព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអញ្ចឹងទេគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងនាមជាគណបក្សឈ្នះឆ្នោតក្រោយពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រកាសជាផ្លូវការចុងក្រោយបំផុតគឺថាឃើញថាយើងមិនមានស្អីទេ ចាំមើលចាំស្តាប់តែមានពីខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគេដាក់ប្រធានបទអីពិភាក្សាគ្នានៅ ចំពោះមុខព្រះមហាក្សត្រ»។
សម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញការដើរចូលតុចរចាលើកនេះគឺដើម្បីទាមទារឱ្យបាននូវអ្វីដែលជាជំហរធ្លាប់បានបង្ហាញជាសាធារណៈកន្លងមក នោះគឺ«យុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោត»។
លោក កឹម សុខាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជាក់ថាជំហររបស់គណបក្សគឺ មិនមានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីទេ៖
«របៀបវារៈសំខាន់គឺយើងទាមទារឱ្យរកយុត្តិធម៌រកការពិត បង្កើតគណៈកម្មការដើម្បី រកឃើញពីភាពមិនប្រក្រតីពិតប្រាកដថាអ្នកណាឈ្នះពិតអ្នកណាឈ្នះមិនពិត។ គោលបំណងធំគឺនៅតែទាមទារការពិតជុំវិញការបោះឆ្នោតនេះ»។
ការចរចានេះធ្វើឡើងនៅខណៈពេលដែលការដាក់សម្ពាធពីខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅបន្តអត់ឈប់នៅឡើយ។ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបញ្ជាក់ថាបាតុកម្មដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃអាទិត្យទី១៥ដល់ថ្ងៃអង្គារទី១៧នឹងនៅតែប្រព្រឹត្តទៅដដែលមិនមានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីទេបើទោះបីជាលទ្ធផលនៃការចរចាយ៉ាងណាក៏ដោយ។
លោកអ៊ូ វីរៈនាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានសម្តែងសុទិដ្ឋិនិយមតិចតួចចំពោះលទ្ធផលដែលចេញពីកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃនេះ។ លោកវីរៈបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេក្នុងបទ សម្ភាសកាលពីថ្ងៃសុក្រថា៖
«ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ត្រូវតែមានភាពអត់ធ្មត់បន្តិច។ ខ្ញុំជឿជាក់ថាការជួបគ្នានេះប្រហែលជាមិនអាចឈានទៅដល់ការមានដំណោះស្រាយជាដំកំភួនភ្លាមៗប៉ុន្តែបើសិនជាអ្នកនយោបាយទាំងពីរខាងមានភាពចាស់ទុំទោះបីជាមានបញ្ហាមួយចំនួនដែលមិនអាចចុះសម្រុងគ្នានៅថ្ងៃស្អែកក៏ត្រូវសន្យាដើម្បីជួបបន្តដើម្បីជជែកបន្តនូវបញ្ហាទាំងអស់នោះហើយខ្ញុំរំលឹកហើយរំលឹកទៀតថាបើគណបក្សទាំងពីរយកប្រយោជន៍ជាតិជាធំការជួបគ្នារវាងខ្មែរនិងខ្មែរជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុត»។
ផលប្រយោជន៍ជាតិដែលលោកអ៊ូ វីរៈស្នើឡើងថាគួរតែបញ្ចូលក្នុងរបៀបវារៈនោះគឺ «ផ្តោតលើការរកការពិតដើម្បី រកយុត្តិធម៌ហើយនឹងការពិតជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋហើយឈានទៅដល់ការធ្វើកំណែទម្រង់មួយចំនួន ក្នុងនោះមានប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតរួមទាំងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតផងដែរនិងការកែទម្រង់បណ្តាញសារព័ត៌មាននិងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។
ការជួបជុំនៃគណបក្សទាំងពីរនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះគឺជាលើកទីមួយហើយដែលព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបានដើរតាមលំអានបិតារបស់ព្រះអង្គគឺព្រះបរមរតនកោដ្ឋព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ដែលធ្លាប់បានផ្តល់ការសម្រុះសម្រួលដល់អ្នកនយោបាយខ្មែរនៅពេលមានវិបត្តិនយោបាយកើតឡើង។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបោះមួយជំហានទៀតថានេះមិនមែនជាការជួបជុំលើកទីមួយនិងជាលើកចុងក្រោយទេ។ លោក ជាម យៀប បានបញ្ជាក់ពី សុទិដ្ឋិនិយមថាច្រកសម្រាប់ការចរចារវាងគណបក្សទាំងពីរនៅមានជាបន្តទៀត។
«ប្រាកដជាអញ្ចឹងហើយព្រោះថាគណបក្សប្រជាជនបានបើកទ្វារទូលាយនៅពេលណាដែលចាំបាច់គឺថាជួបគ្នាពិគ្រោះគ្នាទៅ»។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនទទួលបានអាសនៈចំនួន៦៨ក្នុងចំណោមអាសនៈ១២៣ក្នុងរដ្ឋសភាជាតិ ដែលអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមួយតែម្នាក់ឯងបាន ចំណែក គណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ីនិងលោកកឹម សុខាទទួលបានអាសនៈចំនួន៥៥។ នេះបើតាមប្រកាសរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រកាសថាគឺខ្លួនជាអ្នកឈ្នះពិតប្រាកដដោយទទួលបានអាសនៈចំនួន៦៣ហើយទាមទារឱ្យបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យមួយដើម្បីស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីនោះ៕
ប្រតិភូគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហើយចូលរួមដោយលោក ស ខេង និងលោកសាយ ឈុំ រីឯប្រតិភូគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សនិងចូលរួមដោយលោកកឹម សុខា និងលោកស្រី ជូឡុង សូម៉ូរ៉ា។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ឱ្យដឹងពីគណបក្សទាំងពីរ។
លោកជាម យៀប សមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថាគណបក្សរបស់លោកមានភាពបត់បែនតាមប្រធានបទដែលដៃគូចរចានឹងលើកឡើងយកមកពិភាក្សា។
«ខ្ញុំសូមជម្រាបថានេះគឺជាការអញ្ជើញរបស់ព្រះករុណាជាអង្គម្ចាស់ជីវិតដម្កល់លើត្បូងព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអញ្ចឹងទេគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងនាមជាគណបក្សឈ្នះឆ្នោតក្រោយពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រកាសជាផ្លូវការចុងក្រោយបំផុតគឺថាឃើញថាយើងមិនមានស្អីទេ ចាំមើលចាំស្តាប់តែមានពីខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគេដាក់ប្រធានបទអីពិភាក្សាគ្នានៅ ចំពោះមុខព្រះមហាក្សត្រ»។
សម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញការដើរចូលតុចរចាលើកនេះគឺដើម្បីទាមទារឱ្យបាននូវអ្វីដែលជាជំហរធ្លាប់បានបង្ហាញជាសាធារណៈកន្លងមក នោះគឺ«យុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោត»។
លោក កឹម សុខាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជាក់ថាជំហររបស់គណបក្សគឺ មិនមានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីទេ៖
«របៀបវារៈសំខាន់គឺយើងទាមទារឱ្យរកយុត្តិធម៌រកការពិត បង្កើតគណៈកម្មការដើម្បី រកឃើញពីភាពមិនប្រក្រតីពិតប្រាកដថាអ្នកណាឈ្នះពិតអ្នកណាឈ្នះមិនពិត។ គោលបំណងធំគឺនៅតែទាមទារការពិតជុំវិញការបោះឆ្នោតនេះ»។
ការចរចានេះធ្វើឡើងនៅខណៈពេលដែលការដាក់សម្ពាធពីខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅបន្តអត់ឈប់នៅឡើយ។ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបញ្ជាក់ថាបាតុកម្មដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃអាទិត្យទី១៥ដល់ថ្ងៃអង្គារទី១៧នឹងនៅតែប្រព្រឹត្តទៅដដែលមិនមានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីទេបើទោះបីជាលទ្ធផលនៃការចរចាយ៉ាងណាក៏ដោយ។
លោកអ៊ូ វីរៈនាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានសម្តែងសុទិដ្ឋិនិយមតិចតួចចំពោះលទ្ធផលដែលចេញពីកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃនេះ។ លោកវីរៈបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេក្នុងបទ សម្ភាសកាលពីថ្ងៃសុក្រថា៖
«ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ត្រូវតែមានភាពអត់ធ្មត់បន្តិច។ ខ្ញុំជឿជាក់ថាការជួបគ្នានេះប្រហែលជាមិនអាចឈានទៅដល់ការមានដំណោះស្រាយជាដំកំភួនភ្លាមៗប៉ុន្តែបើសិនជាអ្នកនយោបាយទាំងពីរខាងមានភាពចាស់ទុំទោះបីជាមានបញ្ហាមួយចំនួនដែលមិនអាចចុះសម្រុងគ្នានៅថ្ងៃស្អែកក៏ត្រូវសន្យាដើម្បីជួបបន្តដើម្បីជជែកបន្តនូវបញ្ហាទាំងអស់នោះហើយខ្ញុំរំលឹកហើយរំលឹកទៀតថាបើគណបក្សទាំងពីរយកប្រយោជន៍ជាតិជាធំការជួបគ្នារវាងខ្មែរនិងខ្មែរជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុត»។
ផលប្រយោជន៍ជាតិដែលលោកអ៊ូ វីរៈស្នើឡើងថាគួរតែបញ្ចូលក្នុងរបៀបវារៈនោះគឺ «ផ្តោតលើការរកការពិតដើម្បី រកយុត្តិធម៌ហើយនឹងការពិតជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋហើយឈានទៅដល់ការធ្វើកំណែទម្រង់មួយចំនួន ក្នុងនោះមានប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតរួមទាំងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតផងដែរនិងការកែទម្រង់បណ្តាញសារព័ត៌មាននិងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។
ការជួបជុំនៃគណបក្សទាំងពីរនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះគឺជាលើកទីមួយហើយដែលព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបានដើរតាមលំអានបិតារបស់ព្រះអង្គគឺព្រះបរមរតនកោដ្ឋព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ដែលធ្លាប់បានផ្តល់ការសម្រុះសម្រួលដល់អ្នកនយោបាយខ្មែរនៅពេលមានវិបត្តិនយោបាយកើតឡើង។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបោះមួយជំហានទៀតថានេះមិនមែនជាការជួបជុំលើកទីមួយនិងជាលើកចុងក្រោយទេ។ លោក ជាម យៀប បានបញ្ជាក់ពី សុទិដ្ឋិនិយមថាច្រកសម្រាប់ការចរចារវាងគណបក្សទាំងពីរនៅមានជាបន្តទៀត។
«ប្រាកដជាអញ្ចឹងហើយព្រោះថាគណបក្សប្រជាជនបានបើកទ្វារទូលាយនៅពេលណាដែលចាំបាច់គឺថាជួបគ្នាពិគ្រោះគ្នាទៅ»។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនទទួលបានអាសនៈចំនួន៦៨ក្នុងចំណោមអាសនៈ១២៣ក្នុងរដ្ឋសភាជាតិ ដែលអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមួយតែម្នាក់ឯងបាន ចំណែក គណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ីនិងលោកកឹម សុខាទទួលបានអាសនៈចំនួន៥៥។ នេះបើតាមប្រកាសរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រកាសថាគឺខ្លួនជាអ្នកឈ្នះពិតប្រាកដដោយទទួលបានអាសនៈចំនួន៦៣ហើយទាមទារឱ្យបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យមួយដើម្បីស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីនោះ៕
