បទសម្ភាសន៍ផ្តោតទៅលើទំនាក់ទំនងកម្ពុជានិងអ៊ីស្រាអែល ការការពារពលរដ្ឋខ្មែរនៅអ៊ីស្រាអែល និងស្ថានភាពនៃសង្រ្គាមរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងក្រុមហាម៉ាស់។ រដ្ឋាភិបាលរបស់អ៊ីស្រាអែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅក្នុងសង្រ្គាម ដែលមានរយៈពេលជាង៣ខែមកហើយ។
មន្រ្តីការទូតជាន់ខ្ពស់របស់អ៊ីស្រាអែលបានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជានាសប្តាហ៍នេះ ហើយបានអះអាងថា ខ្លួនកំពុងស្វះស្វែងពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយកម្ពុជាបន្ថែមទៀត ក្នុងនោះមានការបញ្ជូនពលករខ្មែរទៅធ្វើការនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែលក្នុងផ្នែកកសិកម្ម។
ប៉ុន្តែរបាយការណ៍នៅតែរកឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនតូចបានលក់ដីរបស់ខ្លួន ដើម្បីសងបំណុលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ឬធនាគារ ដូចការសិក្សារបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលកាលពីកន្លងទៅដែរ។
អ្នកជំនាញវិស័យអចលនទ្រព្យអះអាងថា វិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននៅមិនទាន់មានភាពល្អប្រសើរឡើយ ដោយសារតែបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងសេដ្ឋកិច្ច និងការមិនសូវមានអ្នកវិនិយោគពីបរទេសជាពិសេសពីប្រទេសចិន។
កម្ពុជាសង្ឃឹមថាក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ការនាំអង្ករចេញនឹងកើនឡើងបន្ថែមទៀត ដើម្បីអាចឈានទៅសម្រេចគោលដៅនាំចេញអង្ករឱ្យដល់ ១លានតោន នៅឆ្នាំ ២០២៥ ខាងមុខ ខណៈការនាំចេញអង្ករកាលពីឆ្នាំមុន មានចំនួន ៦៥ម៉ឺនតោន។
សាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី នៅថ្ងៃចន្ទនេះ បានសម្រេចផ្តន្ទាទោសមន្រ្តីសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) ៣រូប ដាក់ពន្ធនាគាររយៈពេល៥ឆ្នាំ ក្រោមបទចោទ«រួមគំនិតក្បត់ និងញុះញង់»។ លោក ថេង សាវឿន និងសហការីរបស់លោកចាត់ទុកថា ការសម្រេចនេះជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់ពួកគេ។
អង្គការមួយនេះអះអាងថា នាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលកាន់អំណាចបានជាង៤ខែ មិនបានធ្វើឱ្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សមានភាពល្អប្រសើរឡើយ។ ប៉ុន្តែមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអះអាងថាការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនានាមានភាពពេញលេញ និងត្រូវបានធានាដោយច្បាប់របស់កម្ពុជា។
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយក្នុងខេត្តព្រះវិហារនៅតែបន្តរកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើកើតឡើងនៅតំបន់អភិរក្សដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការ ដែលបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងដល់ផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថាន និងការអាស្រ័យផល ការរស់នៅ ព្រមទាំងវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ។
ក្រសួងយុត្តិធម៌បានដាក់ចេញយុទ្ធនាការត្រួតពិនិត្យ និងដោះស្រាយភាពមិនប្រក្រតីនៅតាមតុលាការ ដើម្បីបើកឱកាសសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដាក់ពាក្យបណ្តឹង។ អង្គការដែលធ្វើការលើផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សសង្ឈឹមថា កំណែទម្រង់យុត្តិធម៌នេះនឹងធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធតុលាការមានភាពប្រសើរជាងមុន។
លោក ញ៉ិល ភាព មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ចងក្រងនិងតស៊ូមតិនៃសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា យល់ថា ការឃាត់ខ្លួន និងបទចោទប្រកាន់មកលើរូបលោកមានភាព«អយុត្តិធម៌ជាខ្លាំង» ហើយលោក និងក្រុមការងារផ្ទាល់ប្រាប់តុលាការថា សមាគមលោកមិនមានគោលបំណង ឬប្រព្រឹត្តសកម្មភាពណាមួយក្នុងការផ្តួលរំលំ ឬប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលឡើយ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា ការចាប់ខ្លួនលោក នី ណាក់ ជាការរំលោភសិទ្ធិសេរីមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងជំរុញឱ្យមានការដោះលែងលោកជាបន្ទាន់។
ប្រជាកសិករមួយចំនួនលើកឡើងថា ពួកគាត់កំពុងប្រឈមនឹងការខ្វះខាតទឹកដែលធ្វើឱ្យស្រែរបស់ពួកគាត់ខូចខាតនិងប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ច។
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍«ការឃ្លាំមើលសវនាការ» ទាក់ទងនឹងការបំពេញការងារមិនត្រឹមត្រូវរបស់ចៅក្រម និងតំណាងអយ្យការ។ សមាគមមួយនេះជំរុញឱ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ពិនិត្យនិងចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងលើចៅក្រម និងតំណាងអយ្យការលើបញ្ហានេះ។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់ស្ថានទូតកម្ពុជា មានពលរដ្ឋខ្មែរជាង ១.៦០០ នាក់ រស់នៅក្នុងតំបន់រងគ្រោះ (ខេត្តចំនួន ៦ ) ហើយគិតត្រឹមថ្ងៃទី ២ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ ពុំមានរបាយការណ៍អំពីពលរដ្ឋខ្មែរបានបាត់បង់ជីវិត ឬរងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារគ្រោះរញ្ជួយដីនេះទេ។
គេមិនទាន់ដឹងនៅឡើយទេថា លោក កឹម សុខា អាចនឹងមានមេធាវីការពារក្តីឬយ៉ាងណា ដោយសារលោកត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យជួបអ្នកណាទាំងអស់ តាមអំណាចសាលក្រមរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។
កំណត់ត្រាមួយផ្នែកនៃរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ របស់សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា ហៅកាត់ថាខេមបូចាឱ្យដឹងថា អ្នកសារព័ត៌មាន និងស្ថាប័នសារព័ត៌មានឯករាជ្យនៅតែប្រឈមមុខនឹងការយាយីគ្រប់ទម្រង់។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពសារព័ត៌មានត្រូវបានអនុវត្ត និងលើកកម្ពស់ពេញលេញ។
របាយការណ៍បង្ហាញថា ស្រ្តីនៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើន រួមមានអំពើហិង្សាផ្អែកលើយេនឌ័រ ការរំលោភបំពាន និងការបៀតបៀនគ្រប់ទម្រង់។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការផ្នែកស្រ្តី ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់លើស្ត្រី និងគោរពតាមអនុសញ្ញានេះ។
នៅថ្ងៃខួបកំណើតរបស់កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ក្រុមអ្នកអ្នកគាំទ្របានជួបជុំគ្នានៅមុខមណ្ឌលអប់រំកែប្រែទី២ ឬពន្ធនាគារព្រៃស ដើម្បីបង្ហោះប៉េងប៉ោង និងស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ក្រុមសហជីព។ ពួកគេក៏ជំរុញឱ្យដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដែលជាប់ពន្ធនាគារជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។
បើទោះបីជាជំងឺកូវីដ១៩បានស្ងប់ស្ងាត់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែភ្ញៀវទេសចរដែលធ្វើដំណើរមកកម្ពុជា ហាក់មានចំនួនតិចនៅឡើយ ជាពិសេសភ្ញៀវទេសចរចិន។ ប្រតិបត្តិករទេសចរណ៍រំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយដើម្បីទាក់ទាញអ្នកដំណើរមកកម្ពុជា និងបង្ហាញថា កម្ពុជាជាគោលដៅធ្វើដំណើរដែលមានសុវត្ថិភាព។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថានដោយមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះគម្រោងនៃការអភិវឌ្ឍនានា មិនឱ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងប្រជាពលរដ្ឋ។
ព័ត៌មានផ្សេងទៀត
