នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាដែលទើបចូលកាន់តំណែង លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កំពុងទទួលមរតកជាប្រទេសមួយដែលមានវិសមភាពសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំនិងការលំបាកខាងហិរញ្ញវត្ថុដ៏ធំធេង។ នេះបើយោងតាមការស្ទង់មតិថ្មីមួយរបស់ក្រុមហ៊ុនវិភាគទិន្នន័យ Gallup ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
ទោះបីជាទំនុកចិត្តលើស្ថាប័នសំខាន់ៗដូចជាយោធានិងធនាគារ មានកម្រិតខ្ពស់គួរសមគឺក្នុងអត្រា៨២% នៃអ្នកចូលរួមស្ទង់មតិក៏ដោយ ក៏មានក្តីបារម្ភពីសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងតែកើតឡើង ជាពិសេសទាក់ទងនឹងលទ្ធភាពទិញស្បៀងអាហារ។ នេះបើផ្អែកតាមលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិរបស់ក្រុមហ៊ុន Gallup ដែលបានធ្វើឡើងនៅខែកញ្ញានិងតុលាឆ្នាំមុន ហើយត្រូវបានចេញផ្សាយនៅដើមខែនេះ។
ក្រុមហ៊ុន Gallup បានបង្ហាញក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនស្តីពីកម្ពុជាថា៖ «ភាគរយនៃប្រជាជនកម្ពុជាដែលកំពុងប្រឹងប្រែង ដើម្បីបានអាហារហូបចុក បានធ្លាក់ពីកម្រិត៧២% នៅឆ្នាំ២០១៣ តែនៅតែខ្ពស់ដដែលក្នុងកម្រិត៥៨%។ ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋក្រីក្របំផុត២០% ទូទាំងប្រទេស កង្វះលទ្ធភាពទិញស្បៀងអាហារហូបចុក បានឈានដល់កម្រិតខ្ពស់មិនធ្លាប់មានគឺដល់៨៧% កាលពីឆ្នាំមុន»។
«ក្នុងពិភពលោកនេះ គ្មានប្រទេសណាដែលមានវិសមភាពធំជាងនេះទេ រវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រចំពោះសមត្ថភាពទទួលបានស្បៀងអាហារហូបចុក»។
ប្រជាជនកម្ពុជា មានទស្សនៈវិជ្ជមានជាងអវិជ្ជមានចំពោះសេដ្ឋកិច្ច ដោយ៤៧% និយាយថាជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេកាន់តែប្រសើរជាងមុន ធៀបនឹង២៧% ដែលនិយាយថា ជីវភាពរបស់ពួកគេកាន់តែដុនដាប។ ប៉ុន្តែ ប្រជាជន៤៧% នោះ ក៏ស្ថិតនៅកម្រិតទាបបំផុតក្នុងតំបន់ដែរ។ ហើយប្រជាជនកម្ពុជាតែ៦% ប៉ុណ្ណោះ បានរាយការណ៍ថា ពួកគេមានអារម្មណ៍ថា រស់ស្រួលដោយពឹងលើចំណូលរបស់ពួកគេនៅឆ្នាំ២០២២ ដែលមានកម្រិតស្មើនឹងប្រទេសឡាវ ក្នុងនាមជាប្រទេសមានចំណូលទាបជាងគេក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
យោងតាមធនាគារពិភពលោក ផលទុនសរុបក្នុងស្រុកសម្រាប់មនុស្សម្នាក់របស់កម្ពុជា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២២ គឺ១.៧៨៧ ដុល្លារ បើធៀបនឹងឡាវ គឺ២.០៨៨ដុល្លារ។
និពន្ធនាយកទទួលបន្ទុកព័ត៌មានពិភពលោករបស់ក្រុមហ៊ុន Gallup អ្នកស្រី Julie Ray និយាយថា អសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចដែលនៅពីក្រោយ អាចក្លាយជាបញ្ហាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជា «បើសេដ្ឋកិច្ចទទួលរងគ្រោះធ្ងន់ជាងនេះ»។ តែក្រុមហ៊ុន Gallup កត់សម្គាល់ថា អតិផរណាបានធ្លាក់ចុះពី៨% នៅឆ្នាំ២០២២ ពេលដែលការស្ទង់មតិនេះត្រូវបានធ្វើឡើង មកនៅ១% ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលទំនងជាបានបន្ថយភាពតានតឹងខាងសេដ្ឋកិច្ចភ្លាមៗបានខ្លះដែរ។
អ្នកស្រី Ray បាននិយាយក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយតាមទូរសព្ទក្នុងខែនេះថា៖ «មានបញ្ហាប្រឈមពិតប្រាកដខ្លះៗខាងសេដ្ឋកិច្ច។ វិសមភាពគឺថា អ្នកមានពាក់កណ្តាល អ្នកអត់ពាក់កណ្តាល ហើយពិតណាស់ មានវិសមភាពរវាងតំបន់ទីក្រុងនិងជនបទនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ដូច្នេះ ខ្ញុំគិតថា កត្តាទាំងនោះនឹងបន្តជាបញ្ហាប្រឈម»។
អ្នកស្រី Ray ក៏បានចង្អុលពីផ្នែកល្អប្រសើរជាងមុន ដែលបង្ហាញដោយទិន្នន័យ ដូចជាការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនូវការយល់ឃើញអំពីសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួននិងការថែទាំសុខភាពក្នុងរយៈពេលជិត២ទសវត្សរ៍តាំងពីក្រុមហ៊ុន Gallup បានចាប់ផ្តើមធ្វើការស្ទង់មតិនេះមក។
នៅឆ្នាំ២០០៦ ប្រជាជនកម្ពុជា៤១% និយាយថា បញ្ហាសុខភាពបានរារាំងពួកគេមិនឱ្យធ្វើសកម្មភាពធម្មតា សម្រាប់មនុស្សស្ថិតនៅវ័យពួកគេ។ ត្រឹមឆ្នាំ២០២២ អត្រានេះបានធ្លាក់ចុះដល់២៩%។
របាយការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុន Gallup អំពីកម្ពុជារៀបរាប់ថា៖ «ទោះជាវិសមភាពនៅតែស្ថិតនៅខ្ពស់ជាងគេមួយក្នុងតំបន់ក៏ដោយ ក៏គម្លាតនេះបានថយចុះយ៉ាងខ្លាំងដែរ។ អត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃបញ្ហាសុខភាពឥឡូវស្មើនឹងប្រទេសថៃ ឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ា»។
ក្រុមហ៊ុន Gallup កត់សម្គាល់ក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា ខ្លួនមិនបានសួរ«សំណួររសើបខាងនយោបាយជាក់លាក់»នោះទេ តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក នៅពេលដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលកំពុងកាន់អំណាច បានចាប់ផ្តើមបង្រ្កាបលើសំឡេងប្រឆាំង ដែលបានបង្កឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាច្រើននិងក្រុមប្រជាធិបតេយ្យ បិទស្ថាប័ន ឬចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។
អ្នកស្រី Ray និយាយថា ការសម្រេចចៀសមិនសួរសំណួរខ្លះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយមានការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយដៃគូស្រាវជ្រាវដែលធ្វើការក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផ្ទាល់ ហើយមិនត្រូវបានបង្គាប់ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទេ។ អ្នកស្រីថា ការសួរប្រជាជនអំពីទស្សនៈរបស់ពួកគេចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស ជាឧទាហរណ៍ អាចធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលមិនសប្បាយចិត្ត និង«ទំនងជាអាចធ្វើឱ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់គម្រោងទាំងមូល»។
អ្នកស្រីបន្ថែមទៀតតាមអ៊ីមែលថា៖ «លើសពីនេះ បើយើងសួរសំណួរទាំងនោះក្នុងប្រទេសកម្ពុជា វាអាចញ៉ាំងឱ្យមានបញ្ហាសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកសួរសំណួររបស់យើង បើគេរាយការណ៍ទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដោយសារការសួរសំណួរទាំងនោះ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ្នកនាំពាក្យម្នាក់របស់រដ្ឋាភិបាល ក៏នៅតែចោទសួរអំពីរបកគំហើញនៃសំណួរដែលក្រុមហ៊ុន Gallup បានសួរក្នុងការស្ទង់មតិប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនដែរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងផែនការ លោក ថេង បញ្ញាធន បានសួរអំពីការជ្រើសរើសសំណាកនិងទិដ្ឋភាពបច្ចេកទេសផ្សេងៗទៀតនៃការស្ទង់មតិនេះ។
លោកកត់សម្គាល់ថា ត្រឹមឆ្នាំ២០២០ អត្រាភាពក្រីក្រ មាន១៧,៨% យោងតាមអង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍសហប្រជាជាតិ ឬ UNDP ទោះបីជាលោកនិយាយថា ជំងឺឆ្លងរាតត្បាតកូវីដ១៩ ប្រហែលជាបានធ្វើឱ្យអត្រានោះកើនឡើងក៏ដោយ។ លោក បញ្ញាធន និយាយថា «ខ្ញុំពិបាកធ្វើអត្ថាធិប្បាយ»លើរបកគំហើញនៃរបាយការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុន Gallup។
របាយការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុន Gallup ត្រូវបានចេញផ្សាយតែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះ មុនពេលមានការផ្លាស់ប្តូរជំនាន់អ្នកដឹកនាំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលនៅទីនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៥ មក នឹងផ្ទេរការគ្រប់គ្រងទៅឱ្យកូនប្រុសរបស់លោក។ ក្នុងរដ្ឋាភិបាលទាំងមូល មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចចាស់វស្សា បានដកខ្លួនចេញ ហើយក្នុងករណីខ្លះ បានដាក់ជំនួស កូនៗរបស់ពួកគេវិញ។
លោក ហ៊ុន សែន នឹងនៅតែធ្វើជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ព្រមទាំងនឹងធ្វើជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា (នៅឆ្នាំក្រោយ) និងប្រធានក្រុមឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី។ យោងតាមការស្ទង់មតិរបស់ក្រុមហ៊ុន Gallup លោក ហ៊ុន សែន បន្សល់កេរដំណែលចម្រុះឱ្យកូនរបស់លោក។
របាយការណ៍នេះរៀបរាប់ថា៖ «ទិន្នន័យរបស់ក្រុមហ៊ុន Gallup បង្ហាញថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទទួលមរតកប្រទេសដែលមានស្ថិរភាពគួរសម ដែលទំនុកចិត្តលើស្ថាប័នជាច្រើនមានកម្រិតខ្ពស់ តែក៏មានវិសមភាពខ្ពស់ដែរ»៕
លោក ស៊ុន ណារិន នៃវីអូអេខេមរភាសា រាយការណ៍បន្ថែមពីរាជធានីភ្នំពេញ។
ប្រែសម្រួលដោយ លោក សាយ មុន្នី