ហាណូយ —
ក្រុមហ្វូងមនុស្សប្រហែល១.០០០នាក់បានវាយប្រហារកម្មករជនជាតិចិននៅរោងចក្រដែកថែបមួយរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនតៃវ៉ាន់នៅប្រទេសវៀតណាមភាគកណ្តាល។ មន្ត្រីនានានិយាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា ជនជាតិចិនម្នាក់បានស្លាប់និងរាប់សិបនាក់ទៀតរងរបួស។ នេះជាគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតជាលើកទីមួយ ដែលត្រូវគេរាយការណ៍ នៅពេលសកម្មភាពប្រឆាំងប្រទេសចិនបានរាលដាលទូទាំងប្រទេសវៀតណាម ក្រោយពីប្រទេសចិនបានធ្វើការដ្ឋានបូមប្រេងក្នុងដែនសមុទ្រ ដែលប្រទេសទាំងពីរមានជម្លោះនោះ។
ការវាយប្រហារនៅរោងចក្រនេះកើតមានឡើង ក្រោយពីមានបាតុកម្មរបស់មនុស្សដល់ទៅ២ម៉ឺននាក់នៅខេត្ត Binh Duong នៅជិតក្រុងហូជីមិញភាគខាងត្បូងវៀតណាម។
ក្រុមបាតុករបានធ្វើការវាយប្រហាររោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុនតៃវ៉ាន់ ដោយយល់ច្រឡំថា ជារោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុនប្រទេសចិនដីគោក។ រដ្ឋាភិបាលកោះតៃវ៉ាន់កំពុងមានផែនការបញ្ជូនយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរដើម្បីដឹកពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនទៅមាតុភូមិវិញនេះ បើយោងតាមមន្ត្រីនានានៅក្រុងតៃប៉ិ។
សេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មាន ដែលបានកើនឡើងច្រើននៅតាមបណ្តាញសង្គម បង្ហាញអំពីបាតុកម្មថែមទៀតក្នុងខេត្តមួយចំនួន ទូទាំងប្រទេសវៀតណាម។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី គេនិយាយថា ការតវ៉ាទាំងនោះអហិង្សា។
ក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានមួយនៅក្រុងហាណូយ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោក Le Hai Binh អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានបន្ទោសសកម្មភាពបាតុកម្មនោះទៅលើ«ក្រុមសមាសភាពអាក្រក់»។
លោក Le Hai Binh និយាយថា រដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាជនវៀតណាមភាគច្រើនថ្កោលទោសអំពើហិង្សាបែបនេះ។
មន្ត្រីនានានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានិយាយថា មានជនជាតិចិនច្រើនរយនាក់បានភៀសខ្លួនពីប្រទេសវៀតណាមទៅប្រទេសកម្ពុជា។ តែលោក Le Hai Binh អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនិយាយថា លោកមិនមានព័ត៌មានអំពីរឿងនេះទេ ប៉ុន្តែលោកបានបន្ថែមថា អាជ្ញាធរបានស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់ឡើងវិញហើយ ហើយថា ប្រទេសវៀតណាមនឹងចាត់វិធានការចាំបាច់គ្រប់យ៉ាងដើម្បីធានាសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពដល់ជីវិតនិងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុនបរទេស រួមទាំងក្រុមហ៊ុនរបស់ចិនផងដែរ។
សេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មានក្នុងស្រុកបានឲ្យដឹងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមបានបញ្ជាឲ្យក្រសួងនានាក្នុងរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការការពារអ្នកវិនិយោគទុនបរទេស ហើយដាក់ទោសយ៉ាងតឹងតែងចំពោះជនណាដែលបានញុះញង់ឲ្យមានការបះបោរនេះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ តែសាស្ត្រាចារ្យ Jonathan London នៃសាកលវិទ្យាល័យទីក្រុងហុងកុង និយាយថា គេអាចព្រួយបារម្ភខ្លាចសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះវាមិនមានឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រាន់ ហើយថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះធ្វើឡើងយឺតបន្តិច។
សាស្ត្រាចារ្យ Jonathan ពន្យល់ថា៖ «ដូច្នេះមានសេចក្តីរាយការណ៍អំពីបញ្ហាជម្លោះកើនឡើងនៅដែនសមុទ្រ ហើយក៏មានសេចក្តីរាយការណ៍អំពីអំពើហិង្សាថែមទៀត ប៉ុន្តែលោកអ្នកមិនមានរបាយការណ៍ថា វាអាចមានន័យយ៉ាងណាទេ។ តើអាជ្ញាធរវៀតណាមនិយាយយ៉ាងម៉េចអំពីរឿងនេះ។ តើយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាអំពីព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះ? លទ្ធផលយ៉ាងណា? គឺមានព័ត៌មានមិនត្រូវគ្នា ដែលមិនរួមចំណែកដល់ការរក្សាបរិយាកាសនយោបាយដែលមានស្ថិរភាពទេ»។
ថ្វីបើបណ្តាញព័ត៌មានរដ្ឋបានផ្សាយអំពីបាតុកម្មកាលពីថ្ងៃអង្គារនៅខេត្ត Binh Duong ក៏ពិតមែន តែព័ត៌មានភាគច្រើនដែលគេផ្សព្វផ្សាយនោះគឺតាមរយៈបណ្តាញព័ត៌មានសង្គម និងតាមគេហទំព័រផ្ទាល់ខ្លួនគឺ blog។
សាស្ត្រាចារ្យ Jonathan បន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា មានការបណ្តោយឲ្យសាធារណជនបញ្ចេញយោបល់តាមអ៊ីនធឺណិត ដោយគ្មានការធ្វើទំនាក់ទំនងដ៏មានអត្ថន័យរវាងរដ្ឋនិងសង្គម។ នេះជារឿងចម្លែក ព្រោះថា ជាធម្មតា រដ្ឋតែងតែចាត់វិធានការចំពោះបញ្ហាបែបនេះ ដោយមានការសរសេរណែនាំដ៏តឹងតែង អំពីអ្វីដែលប្រជាជនត្រូវបញ្ចេញយោបល់ អ្វីដែលប្រជាជនត្រូវធ្វើ។ លោកដឹងហើយគឺតាមមាគ៌ាបក្ស»។
ប្រទេសចិនគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់វៀតណាម ហើយមតិជាច្រើនបារម្ភថា សភាពការណ៍តានតឹងដែលកើនឡើងនេះអាចធ្វើឲ្យខូចខាតដល់សេដ្ឋកិច្ច។
ក្រសួងការបរទេសចិនបាននិយាយបន្តិចបន្តួចនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះអំពីការបំផ្លិចបំផ្លាញក្រុមហ៊ុនចិន និងអំពីការប៉ះពាល់ដល់ជនជាតិចិនជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ នៅទីក្រុងប៉េកាំង ស្ត្រីអ្នកនាំពាក្យ Hua Chunying ចិននិយាយថា ប្រទេសចិនបានជំរុញឲ្យប្រទេសវៀតណាមបន្ថយភាពតានតឹងនិងស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់ឡើងវិញ។
អ្នកស្រី Hua Chunying និយាយថា សកម្មភាពបំផ្លាញ លួចក្រុមហ៊ុនចិននៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមនេះគឺទាក់ទងនឹងការរួមគំនិតជាមួយកម្លាំងប្រឆាំងចិន។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ស្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនេះមិនបានបង្ហាញអត្តសញ្ញាណរបស់កម្លាំងប្រឆាំងប្រទេសចិននោះទេ។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ បណ្តាញទូរទស្សន៍រដ្ឋនៅប្រទេសចិនរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ដ៏ចម្លែកទាក់ទងនឹងស្ថានការណ៍នេះ។ ព័ត៌មានជាច្រើននៅតាមគេហទំព័រចិនរាយការណ៍អំពីចំនួនកុប្បករ ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមបានចាប់ខ្លួនឃុំឃាំង ហើយមានផ្សាយអំពីបំរាមរបស់រដ្ឋាភិបាលមិនឲ្យធ្វើដំណើរទៅប្រទេសវៀតណាម តែមិនសូវពិភាក្សាអំពីកំហឹងរបស់ជនជាតិវៀតណាមប្រឆាំងនឹងការដ្ឋានរបស់ចិនបូមប្រេងនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ។ មានអ្នកខ្លះបានបង្ហោះរូបថតអំពីការបំផ្លាញក្រុមហ៊ុនចិន តាមគេហទំព័រ Weibo ប៉ុន្តែភ្លាមៗនោះ អាជ្ញាធរបានដកចេញរូបថតជាច្រើន។
អ្នកសង្កេតការណ៍និយាយថា ដោយសារប្រទេសចិននិងប្រទេសវៀតណាមមិនបានបង្ហាញការបន្ទន់ជំហរនោះ ដូចនេះគេមិនអាចដឹងបានទេ ថាតើប្រទេសទាំងពីរនឹងបន្ថយភាពតានតឹងយ៉ាងដូចម្តេច៕
ប្រែសម្រួលដោយ ពិន ស៊ីសុវណ្ណ
ការវាយប្រហារនៅរោងចក្រនេះកើតមានឡើង ក្រោយពីមានបាតុកម្មរបស់មនុស្សដល់ទៅ២ម៉ឺននាក់នៅខេត្ត Binh Duong នៅជិតក្រុងហូជីមិញភាគខាងត្បូងវៀតណាម។
ក្រុមបាតុករបានធ្វើការវាយប្រហាររោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុនតៃវ៉ាន់ ដោយយល់ច្រឡំថា ជារោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុនប្រទេសចិនដីគោក។ រដ្ឋាភិបាលកោះតៃវ៉ាន់កំពុងមានផែនការបញ្ជូនយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរដើម្បីដឹកពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនទៅមាតុភូមិវិញនេះ បើយោងតាមមន្ត្រីនានានៅក្រុងតៃប៉ិ។
សេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មាន ដែលបានកើនឡើងច្រើននៅតាមបណ្តាញសង្គម បង្ហាញអំពីបាតុកម្មថែមទៀតក្នុងខេត្តមួយចំនួន ទូទាំងប្រទេសវៀតណាម។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី គេនិយាយថា ការតវ៉ាទាំងនោះអហិង្សា។
ក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានមួយនៅក្រុងហាណូយ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោក Le Hai Binh អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានបន្ទោសសកម្មភាពបាតុកម្មនោះទៅលើ«ក្រុមសមាសភាពអាក្រក់»។
បាតុករដុតរោងចក្រចិននៅវៀតណាម
លោក Le Hai Binh និយាយថា រដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាជនវៀតណាមភាគច្រើនថ្កោលទោសអំពើហិង្សាបែបនេះ។
មន្ត្រីនានានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានិយាយថា មានជនជាតិចិនច្រើនរយនាក់បានភៀសខ្លួនពីប្រទេសវៀតណាមទៅប្រទេសកម្ពុជា។ តែលោក Le Hai Binh អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនិយាយថា លោកមិនមានព័ត៌មានអំពីរឿងនេះទេ ប៉ុន្តែលោកបានបន្ថែមថា អាជ្ញាធរបានស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់ឡើងវិញហើយ ហើយថា ប្រទេសវៀតណាមនឹងចាត់វិធានការចាំបាច់គ្រប់យ៉ាងដើម្បីធានាសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពដល់ជីវិតនិងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុនបរទេស រួមទាំងក្រុមហ៊ុនរបស់ចិនផងដែរ។
សេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មានក្នុងស្រុកបានឲ្យដឹងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមបានបញ្ជាឲ្យក្រសួងនានាក្នុងរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការការពារអ្នកវិនិយោគទុនបរទេស ហើយដាក់ទោសយ៉ាងតឹងតែងចំពោះជនណាដែលបានញុះញង់ឲ្យមានការបះបោរនេះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ តែសាស្ត្រាចារ្យ Jonathan London នៃសាកលវិទ្យាល័យទីក្រុងហុងកុង និយាយថា គេអាចព្រួយបារម្ភខ្លាចសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះវាមិនមានឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រាន់ ហើយថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះធ្វើឡើងយឺតបន្តិច។
សាស្ត្រាចារ្យ Jonathan ពន្យល់ថា៖ «ដូច្នេះមានសេចក្តីរាយការណ៍អំពីបញ្ហាជម្លោះកើនឡើងនៅដែនសមុទ្រ ហើយក៏មានសេចក្តីរាយការណ៍អំពីអំពើហិង្សាថែមទៀត ប៉ុន្តែលោកអ្នកមិនមានរបាយការណ៍ថា វាអាចមានន័យយ៉ាងណាទេ។ តើអាជ្ញាធរវៀតណាមនិយាយយ៉ាងម៉េចអំពីរឿងនេះ។ តើយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាអំពីព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះ? លទ្ធផលយ៉ាងណា? គឺមានព័ត៌មានមិនត្រូវគ្នា ដែលមិនរួមចំណែកដល់ការរក្សាបរិយាកាសនយោបាយដែលមានស្ថិរភាពទេ»។
ថ្វីបើបណ្តាញព័ត៌មានរដ្ឋបានផ្សាយអំពីបាតុកម្មកាលពីថ្ងៃអង្គារនៅខេត្ត Binh Duong ក៏ពិតមែន តែព័ត៌មានភាគច្រើនដែលគេផ្សព្វផ្សាយនោះគឺតាមរយៈបណ្តាញព័ត៌មានសង្គម និងតាមគេហទំព័រផ្ទាល់ខ្លួនគឺ blog។
សាស្ត្រាចារ្យ Jonathan បន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា មានការបណ្តោយឲ្យសាធារណជនបញ្ចេញយោបល់តាមអ៊ីនធឺណិត ដោយគ្មានការធ្វើទំនាក់ទំនងដ៏មានអត្ថន័យរវាងរដ្ឋនិងសង្គម។ នេះជារឿងចម្លែក ព្រោះថា ជាធម្មតា រដ្ឋតែងតែចាត់វិធានការចំពោះបញ្ហាបែបនេះ ដោយមានការសរសេរណែនាំដ៏តឹងតែង អំពីអ្វីដែលប្រជាជនត្រូវបញ្ចេញយោបល់ អ្វីដែលប្រជាជនត្រូវធ្វើ។ លោកដឹងហើយគឺតាមមាគ៌ាបក្ស»។
ប្រទេសចិនគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់វៀតណាម ហើយមតិជាច្រើនបារម្ភថា សភាពការណ៍តានតឹងដែលកើនឡើងនេះអាចធ្វើឲ្យខូចខាតដល់សេដ្ឋកិច្ច។
ក្រសួងការបរទេសចិនបាននិយាយបន្តិចបន្តួចនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះអំពីការបំផ្លិចបំផ្លាញក្រុមហ៊ុនចិន និងអំពីការប៉ះពាល់ដល់ជនជាតិចិនជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ នៅទីក្រុងប៉េកាំង ស្ត្រីអ្នកនាំពាក្យ Hua Chunying ចិននិយាយថា ប្រទេសចិនបានជំរុញឲ្យប្រទេសវៀតណាមបន្ថយភាពតានតឹងនិងស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់ឡើងវិញ។
អ្នកស្រី Hua Chunying និយាយថា សកម្មភាពបំផ្លាញ លួចក្រុមហ៊ុនចិននៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមនេះគឺទាក់ទងនឹងការរួមគំនិតជាមួយកម្លាំងប្រឆាំងចិន។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ស្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនេះមិនបានបង្ហាញអត្តសញ្ញាណរបស់កម្លាំងប្រឆាំងប្រទេសចិននោះទេ។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ បណ្តាញទូរទស្សន៍រដ្ឋនៅប្រទេសចិនរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ដ៏ចម្លែកទាក់ទងនឹងស្ថានការណ៍នេះ។ ព័ត៌មានជាច្រើននៅតាមគេហទំព័រចិនរាយការណ៍អំពីចំនួនកុប្បករ ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមបានចាប់ខ្លួនឃុំឃាំង ហើយមានផ្សាយអំពីបំរាមរបស់រដ្ឋាភិបាលមិនឲ្យធ្វើដំណើរទៅប្រទេសវៀតណាម តែមិនសូវពិភាក្សាអំពីកំហឹងរបស់ជនជាតិវៀតណាមប្រឆាំងនឹងការដ្ឋានរបស់ចិនបូមប្រេងនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ។ មានអ្នកខ្លះបានបង្ហោះរូបថតអំពីការបំផ្លាញក្រុមហ៊ុនចិន តាមគេហទំព័រ Weibo ប៉ុន្តែភ្លាមៗនោះ អាជ្ញាធរបានដកចេញរូបថតជាច្រើន។
អ្នកសង្កេតការណ៍និយាយថា ដោយសារប្រទេសចិននិងប្រទេសវៀតណាមមិនបានបង្ហាញការបន្ទន់ជំហរនោះ ដូចនេះគេមិនអាចដឹងបានទេ ថាតើប្រទេសទាំងពីរនឹងបន្ថយភាពតានតឹងយ៉ាងដូចម្តេច៕
ប្រែសម្រួលដោយ ពិន ស៊ីសុវណ្ណ