ចំនួនមនុស្សឆ្លងវីរុសកូរ៉ូណាកំពុងកើនខ្លាំងនៅក្នុងស.រ.អា.។ ក៏ប៉ុន្តែចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះនៅនឹង។ នេះហាក់ដូចជាដំណឹងល្អ។ ក៏ប៉ុន្តែពួកអ្នកជំនាញព្រមានកុំឱ្យផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងពេកលើដំណឹងនេះ។
តួលេខនៃការឆ្លងថ្មីៗបានកើនឡើងជាទៀងទាត់ចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលខែមិថុនាមក។ ការឆ្លងថ្មីៗមានចំនួនលើស៥ម៉ឺន ជាមធ្យមក្នុងមួយថ្ងៃៗ ក្នុងរយៈពេល៧ថ្ងៃកន្លងទៅនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ដែលជាជំងឺបណ្តាលមកពីវីរុសកូរ៉ូណាបានចុះថយនៅក្នុងពេល៧ថ្ងៃដែរ។ នៅពេលនេះចំនួនមនុស្សស្លាប់មានជាមធ្យម៥០០នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ។
ប៉ុន្តែពួកវេជ្ជបណ្ឌិតកត់សម្គាល់ថា ជំងឺកូវីដ១៩បណ្តាលឱ្យមនុស្សស្លាប់បីបួនសប្តាហ៍ក្រោយការឆ្លងជំងឺនេះ។ ចំនួនមនុស្សទទួលទានដំណេកក្នុងមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការថែទាំបានចាប់ផ្តើមកើនជាងមុន មិនដល់បីអាទិត្យមុននេះ។ បើតាមគម្រោងការតាមដានអ្នកឆ្លងជំងឺនេះថាចំនួននេះបានកើនច្រើនជាងមុនមួយភាគបីចាប់តាំងពីពេលនោះមក។
លោក Amesh Adalja ជាអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅឯមជ្ឈមណ្ឌលសន្តិសុខសុខភាពនៃសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins។ លាកបាននិយាយថា អាចនឹងមានមនុស្សស្លាប់ថែមទៀតនៅពេលបន្ទាប់។
លោក Amesh Adalja បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថាដោយគ្រាន់តែយកមកគិតតាមជីវសាស្ត្រនិងគណិតសាស្ត្រ យើងនឹងឃើញថាចំនួនមនុស្សស្លាប់នឹងកើនឡើងនៅពេលអ្នកជំងឺទទួលទានដំណេកក្នុងមន្ទីរពេទ្យក៏មានច្រើនជាងមុនហើយការប្រើគ្រែនៅក្នុងផ្នែកជួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ក៏មានច្រើនជាងមុនដែរ។»
មនុសមានវ័យក្មេងដែលឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩
ហេតុផលមួយដែលការរាប់ចំនួនអ្នកស្លាប់ឃើញមានតិចគឺដោយសារមនុស្សច្រើននាក់មានឆ្លងជំងឺនេះជាមនុស្សវ័យក្មេងហើយមានទំនងតិចក្នុងការមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ។ នៅក្នុងកន្លែងខ្លះ នៅពេលនេះពួកយុវជនជាជនភាគច្រើនដែលឆ្លងជំងឺនេះក្នុងពេលថ្មីៗនេះ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Anthony Fauci ជានាយកនៃវិទ្យាស្ថានជាតិខាង អាឡែហ្សី និងជំងឺឆ្លង។ លោកបានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតដោយផ្ទាល់តាម Facebook កាលពីថ្ងៃអង្គារទី៧កក្កដាថា «ខ្ញុំទទួលស្គាល់ថាអត្រាមនុស្សស្លាប់មានតិចជាងមុនពីព្រោះជាទូទៅមនុស្សមានវ័យក្មេងមានសុខភាពល្អជាងមនុស្សចាស់។ ក៏ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថា លោកអ្នកមិនអាចមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរទេ»។
មានមនុស្សវ័យក្មេងដែលទទួលការព្យបាលនៅក្នុងមន្ទីរជួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ហើយស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩។ តែអត្រាស្លាប់របស់មនុស្សវ័យក្មេងមានចំនួនទាប។
លោក Barun Mathema ជាអ្នកជំនាញខាងជំងឺឆ្លងនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Columbia។ លោកបាននិយាយថា «មានបញ្ហាជាច្រើនដែលយើងទើបបានដឹងដោយមានរួមបញ្ចូលការខូចសួតក្នុងរយៈពេលយូរ។ មានបញ្ហាខាងសុខភាពជាច្រើននៅចន្លោះការគ្មានរោគសញ្ញានិងការស្លាប់»។
ការឆ្លងពីអ្នកជំងឺគ្មានរោគសញ្ញា
ដោយសារមនុស្សមានជំងឺនេះមុនមានរោគសញ្ញា មនុស្សវ័យក្មេងអាចចម្លងវីរុសកូរ៉ូណាដែលបណ្តាលឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩ដោយមិនបានដឹងខ្លួន។
លោក Mathema បានកត់សម្គាល់ថា «យុវជនអាយុ២០ឆ្នាំគ្រប់គ្នាមានឳពុកធំ ម្តាយធំ មីងមា ជីដូន ជីតា។ យុវជនដែលមានជំងឺតែគ្មានរោគសញ្ញាទាំងនេះ ថ្ងៃណាមួយ អាចចម្លងទៅក្រុមមនុស្សដែលងាយរងគ្រោះ ដែលមានរួមទាំងមនុស្សចាស់ និង មនុស្សដែលមានបញ្ហាសុខភាពប្រចាំកាយ។
ក្រុមយុវជនបានរងការរិះគន់ថាមិនបានអើពើដល់ការប្រុងប្រយ័ត្នហើយប្រមូលផ្តុំគ្នាដោយគ្មានពាក់ម៉ាស់នៅក្នុងបារ ក្លឹប ពិធីជប់លៀងនិងកន្លែងមានមនុស្សច្រើនឯទៀតៗ។ ដោយសារហេតុដូច្នេះ គេសង្កេតឃើញអត្រាឆ្លងខ្ពស់។
លោកស្រី Maria Luisa Alcaide ជាអ្នកនាំពាក្យនៃសមាគមខាងជំងឺឆ្លងរបស់ប្រទេសអាមេរិក។លោកស្រីបាននិយាយថា យុវជនជាផ្នែកធំមួយនៃការឆ្លងថ្មីៗពីព្រោះ«អាចថាពួកមនុស្សចាស់ៗនិងមនុស្សដែលអាចងាយរងគ្រោះ មានការប្រុងប្រយ័ត្នច្រើនក្នុងឥរិយាបថរបស់ពួកគេ»។
ពួកមនុស្សមួយក្រុមដែលអាចរងគ្រោះខ្លាំងជាងគេគឺពួកមនុស្សចាស់ៗនៅក្នុងកន្លែងថែទាំមនុស្សចាស់ ដែលមានជំងឺនេះខ្លាំងនៅពេលចាប់ផ្តើមមានការរាតត្បាតជាសាកលនៃជំងឺកូវីដ១៩។ បើតាមការធ្វើវិភាគដោយកាសែត USA Today និងសារព័ត៌មានឯទៀតៗថា មនុស្សស្លាប់នៅក្នុងកន្លែងថែទាំមនុស្សចាស់មានជាង ៤០% នៃចំនួនជនបាត់បង់ជីវិតដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ក្នុងស.រ.អា.។
ក៏ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីពេលនោះមក មានការចាត់វិធានការណ៍តឹងរ៉ឹងជាច្រើន ក្នុងការគ្រប់គ្រងការឆ្លងជំងឺនៅតាមកន្លែងថែទាំមនុស្សចាស់។
លោក Amesh Adalja ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅឯមជ្ឈមណ្ឌលសន្តិសុខសុខភាពនៃសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins បាននិយាយថា «យើងមានភាពល្អប្រសើរជាងមុនក្នុងការពង្រឹងកន្លែងថែទាំមនុស្សចាស់ប្រឆាំងនឹងវីរុសនេះ»។ លោកបានថ្លែងបន្ថែមថាការណ៍នេះអាចមានន័យថាមានមនុស្សស្លាប់តិចជាងមុននៅពេលមានការឆ្លងច្រើន។
ការព្យាបាលល្អប្រសើរជាងមុន
មនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ មានចំនួនតិចជាងមុន ដោយសារការព្យាបាលពួកអ្នកជំងឺដែលទទួលទានដំណេកក្នុងមន្ទីរពេទ្យមានភាពប្រសើរជាងមុនចាប់តាំងពីខែមីនាមក។
លោក Amesh Adalja បានមានប្រសាសន៍ថា «យើងដឹងច្រើនអំពីភាពស្មុគស្មាញដែលវីរុសកូរ៉ូណាអាចបង្កើតឱ្យមានដូចជាការដាច់សរសៃក្នុងខួរក្បាលឬការកកឈាមនៅក្នុងសួត។ ហើយយើងដឹងអំពីការបញ្ចៀសកុំឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញទាំងនេះ»។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្ហាញថាឱសថពីរគឺ Remdesivir និង Dexamethasone អាចជួយបានខ្លះ ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់តែអ្នកជំងឺខ្លះប៉ុណ្ណោះ។
លោក Rajesh Gandhi ជាសាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជសាស្ត្រនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Harvard និងជាសហអ្នកនិពន្ធនៃឯកសារណែនាំដើម្បីព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩នៃសមាគមជំងឺឆ្លងនៃប្រទេសអាមេរិក។ លោកបាននិយាយថា «នៅពេលអ្នកជំងឺឈឺធ្ងន់ខ្លាំង ថ្នាំទាំងពីរនេះមានប្រសិទ្ធិភាព តែឱសថទាំងពីរនេះមិនអាចព្យាបាលឱ្យសះស្បើយទេ។ ឱសថទាំងនេះ ជួយឲ្យមានស្ថានភាពល្អប្រសើរជាងកាលពីខែមីនា។ ក៏ប៉ុន្តែយើងនៅវែងឆ្ងាយតទៅទៀត ទម្រាំមានការព្យាបាលដែលយើងចង់បាន»។
លោកស្រី Maria Luisa Alcaide នៃសមាគមខាងជំងឺឆ្លងរបស់ប្រទេសអាមេរិកហៅកាត់ថា IDSA បានមានប្រសាសន៍ថា «យើងនៅតែឃើញអ្នកជំងឺខ្លះមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរណាស់។ គេត្រូវការពេលបន្តិចទៀតដើម្បីឱ្យដឹងថាកំណើននៃអ្នកជំងឺនេះនឹងនាំឱ្យមានការកើនច្រើននៃមនុស្សស្លាប់ឬទេ»។
លោកស្រីបាននិយាយបន្ថែមថា «យើងនៅតែត្រូវកុំភ្លេចថាយើងកំពុងដោះស្រាយបញ្ហាវីរុសដែលសាហាវមួយ ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សជាច្រើនស្លាប់»។
ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម សុមេធ
