បន្ទាប់ពីមានសេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងអប់រំដែលហាមឃាត់មិនឲ្យលក់ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងក្នុងនិងក្រៅបរិវេណសាលា អ្នកតាមដានបានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនការរឹតបន្តឹងត្រួតពិនិត្យកម្រិតជាតិស្ករក្នុងភេសជ្ជៈកំប៉ុង មុននឹងអនុញ្ញាតឲ្យចរាចរនៅលើទីផ្សារ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី ១០ ខែធ្នូ ក្រសួងអប់រំបានចេញសេចក្តីណែនាំមួយ ដោយប្រាប់ឲ្យមន្ទីរអប់រំរាជធានី ខេត្ត ការិយាល័យអប់រំនៃរដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ និងគ្រប់គ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងឯកជន និងគ្រឹះស្ថានអប់រំបច្ចេកទេសនៅទូទាំងប្រទេសត្រូវអនុវត្តបន្តហាមឃាត់ការទទួលទាន ការចែកចាយ ការតាំងលក់ និងការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ផលិតផលភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងគ្រប់ប្រភេទ នៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាចំណេះទូទៅសាធារណៈនិងឯកជន ដើម្បីពង្រឹងវិធានការអនុវត្តលើកកម្ពស់សុវត្ថិភាព និងសុខុមាលភាពចំណីអាហារ ក្រោយពីបានសង្កេតឃើញថា ការអនុវត្តនាពេលកន្លងនៅមិនទាន់បានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតាមសេចក្តីណែនាំនៅឡើយ។
សេចក្តីណែនាំបញ្ជាក់ថា ដើម្បីចូលរួមយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមលើសុខភាពរបស់សិស្ស រួមទាំងការបង្ការហានិភ័យនៃជំងឺមិនឆ្លង ជាពិសេសជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលពាក់ព័ន្ធនឹងទម្លាប់ទទួលទានចំណីអាហារ ភេសជ្ជៈផ្អែម និងភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង ក្រសួងអប់រំហាមឃាត់ការទទួលទាន ការចែកចាយ ការតាំងលក់ និងការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផលិតផលភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងគ្រប់ប្រភេទ នៅក្នុងនិងជុំវិញជាប់បរិវេណគ្រឹះស្ថានសិក្សាចំណេះទូទៅសាធារណៈ និងឯកជន និងគ្រឹះស្ថានអប់រំបច្ចេកទេស។
សេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងអប់រំត្រូវបានធ្វើឡើងតាមអនុសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលថ្លែងកាលពីថ្ងៃអង្គារអំពីក្តីព្រួយបារម្ភអំពីជំងឺមិនឆ្លង ជាពិសេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម។
លោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឃមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លើកឡើងថា លោកសាទរចំពោះចំណាត់ការរបស់ក្រសួងអប់រំដែលហាមឃាត់មិនឲ្យមានការលក់ដូរគ្រឿងភេសជ្ជៈផ្សេងៗនៅម្តុំបរិវេណសាលារៀន។ លោកថា វិធានការនេះត្រូវតែអនុវត្តឲ្យបាននៅទូទាំងប្រទេស។
លោក យង់ គិមអេង លើកឡើងថថា ការពិសារភេសជ្ជៈអស់ទាំងនេះច្រើនលើសលប់ដោយសារតែមិនមានការយល់ដឹង ហើយកំពុងបង្កជាហានិភ័យខ្លាំងដល់សុខភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើនៅតែបន្តប្រើប្រាស់ ថ្ងៃក្រោយទៅគ្រោះថ្នាក់ធំណាស់។ គ្រោះថ្នាក់ទី ១ គឺគ្រោះថ្នាក់ទៅលើសុខភាព ដែលយើងឃើញថាពាក់ព័ន្ធនឹងការខូចក្រលៀន ដែលមានការផ្សព្វផ្សាយជាញឹកញាប់។ អ៊ីចឹងគ្រោះថ្នាក់នេះ បើយើងមិនព្រមដោះស្រាយទេ យើងអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ធនធានមនុស្ស ប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ដែលជាបន្ទុករដ្ឋត្រូវទទួលរ៉ាប់រងចំពោះអ្នកមានជំងឺ អ្នកមានបញ្ហាសុខ ដោយសារតែប្រើប្រាស់ផលិតផលគ្រឿងកំប៉ុងបែបហ្នឹង ដែលគាត់មិនមានព័ត៌មាន មិនមានការយល់ដឹង»។
លោក កុយ វ៉ាននី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល ប្រាប់វីអូអេថា កិច្ចការងារត្រួតពិនិត្យផលិតផលចំណីអាហារ ភេសជ្ជៈ គ្រឿងកំប៉ុង និងស្រាបៀរ មុននឹងអនុញ្ញាតឲ្យចរាចរលើទីផ្សារ គឺជាភារកិច្ចរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល និងសហក្រសួងផ្សេងទៀត។ លោកថ្លែងបន្តថា ការចេញសេចក្តីណែនាំហាមឃាត់មិនឲ្យលក់ប្រភេទគ្រឿងភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងនៅក្នុង និងក្រៅបរិវេណជាប់សាលារៀន គឺជាការបង្កើនការយល់ដឹងបន្ថែមដល់សិស្សានុសិស្ស និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់អំពីការទទួលទានឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ចៀសវាងផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធថា៖ «ខ្ញុំចង់ជម្រាបជូន វាមិនមែនជាយើងខិតខំហាមឃាត់ហើយបានលទ្ធផលទេ សំខាន់យើងបានលើការយល់ដឹងជាសកលជារួម ជាសាធារណៈ អំពីផលប៉ះពាល់ជាយថាហេតុ មិនមែនផលប៉ះពាល់ទាំងស្រុងទេ ផលប៉ះពាល់ជាយថាហេតុទៅលើសុខភាព។ ឧទាហរណ៍យើងថា យើងខ្លាចស្ករ ប៉ុន្តែយើងត្រូវការស្ករ យើងមិនមែនទៅហាមឃាត់ស្ករបានទេ តែបើយើងបរិភោគច្រើនលើសសេចក្តីត្រូវការវាបង្កើតបញ្ហាមួយទៀត»។
ក្រោយការចេញសេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងអប់រំអំពីការហាមឃាត់ភេសជ្ជៈកំប៉ុងលក់ដូរក្នុងនិងក្រៅបរិវេណសាលារៀន លោក រឿន ពិសី គ្រូកីឡា នៅសាលាអនុវិទ្យាល័យភ្នំជ្រាំង ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ប្រាប់វីអូអេថា លោកសាទរចំពោះការហាមឃាត់នេះ និងថាការទទួលប្រភេទភេសជ្ជៈទាំងអស់នោះបង្កហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់សុខភាពសិស្ស។
លោកថ្លែងថា៖ «និយាយទៅ វាអត់ល្អទេសម្រាប់ក្មេងៗ ព្រោះវាជាប្រភេទភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងណាមួយ គាត់អត់គួរញាំជាប្រចាំទេ។ បញ្ហាវាប្រឈមជំងឺផ្សេងៗដូចជាឃើញក្រសួងសុខាភិបាលប្រកាសថ្មីៗ គឺជំងឺទឹកនោមផ្អែមលើក្មេងៗច្រើន»។
ថ្លែងក្នុងពិធីពិធី «បញ្ចុះបឋមសីលាបើកការដ្ឋានសាងសង់មន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាលនៅទីតាំងទី ៣ នៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាល» កាលពីថ្ងៃអង្គារ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពាវនាវឲ្យក្រសួងសុខាភិបាលសហការជាមួយក្រសួងអប់រំ ចូលរួមផ្សព្វផ្សាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសិស្សានុសិស្ស ការពារសុខភាព តាមរយៈការទទួលទានគ្រប់ភេសជ្ជៈ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសុំឲ្យក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងអប់រំ ពិនិត្យមើលធ្វើការអប់រំ ការត្រួតពិនិត្យ ក៏ដូចជាការណែនាំទៅដល់អ្នកលក់ចំណីអាហារ នៅតាមសាលាសម្រាប់ក្មេងតូចៗផង ព្រោះខ្ញុំឃើញកំណើននៃ អ្នកកើតទឹកនោមផ្អែម ជាពិសេសអ្នកទឹកនោមផ្អែមអាយុ ៣០ជាង ៤០ជាង ... ជួនកាលក្មែងៗខ្លះខ្ញុំឃើញ លេងអាប៉ូវកម្លាំងមួយថ្ងៃ ៣ កំប៉ុងហើយ ម្តាយអាណិតកូន កូនចូលចិត្តផ្អែមដាក់ឲ្យ ៣ កំប៉ុងពីក្មេង»។
គួរបញ្ជាក់ថា កាលពីខែវិច្ឆិកា លោក ឈាង រ៉ា រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងសុខាភិបាល បានថ្លែងថាជំងឺទឹកនោមផ្អែមគឺជាបញ្ហាសុខភាពធំនៅកម្ពុជា និងនៅលើសកលលោក។ លោកបានអំពាវនាវដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បង្កើនការផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីបង្ការ និងការពារដោយមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់អំពីជំងឺនេះ៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ