ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួន១០ខែ ក្រោយរិះគន់យុទ្ធនាការទិញផ្លែមៀន ដែលបង្កើតឡើងដោយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលការកាត់ទោសនេះត្រូវបានរិះគន់ថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាបន្តរឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត។
កាលពីកន្លងទៅ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឲ្យទិញផ្លែមៀនតាង៉ែនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមិនអាចលក់ទៅប្រទេសថៃបាន ដោយសារមានការបិទទីផ្សារ។ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងប្រកាសថា លោកចំណាយថវិកាផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក ដើម្បីទិញផ្លែមៀន ហើយលោក«អាចបញ្ចាំផ្ទះ» យកលុយទៅទិញពីកសិករដែលកំពុងជួបការលំបាក តែមិនអាចជួយដល់ម្ចាស់ចំការដែលមានដីធំៗនោះបានទេ។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២២ ខែសីហា លោក ងួន លី ហៅផាត ដែលរស់នៅក្នុងភូមិដីក្រហម ឃុំតាសែន ស្រុកកំរៀង ខេត្តបាត់ដំបង បានថតវីដេអូមួយចំនួន រួចបង្ហោះតាមបណ្តាញសង្គម ដែលបានលើកឡើងអំពីការព្រួយបារម្ភភ័យខ្លាចគ្មានអ្នកទិញមៀនតាង៉ែនរបស់កសិករម្នាក់ដែលជាអ្នកជិតខាងរបស់លោក។ ក្នុងវីដេអូនោះ លោក ក៏បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
បន្ទាប់ពីការបង្ហោះនោះ លោក ងួន លី ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនសាកសួរ ហើយតុលាការបានកាត់ទោសរូបលោកនៅសប្តាហ៍នេះ។
លោក ដួង សារ៉ន អ្នកនាំពាក្យរបស់តុលាការខេត្តបាត់ដំបង ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា លោក លី ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគាររយៈពេល១០ខែពីបទ«ញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍»។
នៅក្នុងវីដេអូដែលលោក លី ថតបង្ហោះជាមួយការអធិប្បាយរបស់លោក ដែលបានរៀបរាប់ថា ពីដំបូងឡើយ មានអ្នកទិញ ឬឈ្មួញបានប្រាប់កសិករឲ្យកាច់ផ្លែមៀន ហើយដាក់ក្នុងថង់ ប៉ុន្តែក្រោយមកឲ្យដាក់ក្នុងកេសវិញ។ លើសពីនេះទៀត ឈ្មួញមិនបានទិញផ្លែមៀនទេ ហើយថែមទាំងបង្អាប់ផ្លែមៀនថាមិនល្អ រហូតធ្វើឲ្យលោកខឹងជំនួសកសិករដែលជាម្ចាស់ផ្លែមៀន រហូតដល់បង្ហោះវីដេអូនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក។ វីដេអូនេះ ត្រូវបានចែករំលែកជាបន្តបន្ទាប់។
ក្នុងវីដេអូមួយ លោក លី បានលើកឡើងថា៖ «មៀនឲ្យខ្ញុំកាច់៤ ទៅ៥តោនបងប្អូន ខ្ញុំខាតលុយចម្ការរាប់ម៉ឺនដុល្លារហើយ [ដោយ]នឹកឃើញរដ្ឋាភិបាលគាត់ចុះទៅជួយទិញហើយ...ខ្ញុំកាច់លក់ឲ្យគាត់ ហើយគាត់អត់យកទៀត។ គាត់ថាមៀនខ្ញុំអន់។ អន់អីណាទៀត បើមៀនថៃប៉ុននេះ គេយកទៅខ្ទេចហើយ។ ហើយឲ្យខ្ញុំកាច់ទុកឡើង២ថ្ងៃអត់យកទៀត ម្តងថាឲ្យយកដាក់ថង់ អស់ពីដាក់ថយហើយដាក់កេស។ ឥឡូវដាក់កេសហើយអត់យករបស់ខ្ញុំទៀត»។ នៅក្នុងវីដេអូនោះ លោកក៏បានលើកឡើងថារដ្ឋាភិបាលមិនបានទិញផ្លែមៀននោះទេ គឺ«បោកសុទ្ធ»។
លោក លី ទំនងជាមានការយល់ច្រឡំថា ឈ្មួញដែលប្រាប់កសិករថាទិញផ្លែមៀននោះជាក្រុមការងារដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង មេបញ្ជាការនៃបញ្ជាការដ្ឋានអង្គរក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងជានាយករងខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលដឹកនាំកម្លាំងទៅប្រមូលទិញផ្លែមៀនពីកសិករ ក្រោមបញ្ជារបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី។
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែសីហា លោក ងួន លី និងបុរសម្នាក់ទៀតដែលជាម្ចាស់ចម្ការមៀនផ្ទាល់ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចខេត្តបាត់ដំបងហៅមកសួរចម្លើយ។ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចមិនបានឃុំខ្លួនម្ចាស់ចម្ការនោះទេ។
នៅចំពោះមុខសមត្ថកិច្ច លោក ងួន លី បានសុំទោសរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសនាយករដ្ឋមន្រ្តី ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា លោកមិនមានចេតនាញុះញង់អ្វីនោះទេ ដោយលោកគ្រាន់តែបារម្ភអំពីការខ្លាចខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ម្ចាស់ចម្ការដែលជាអ្នកជិតខាងគ្នា។ លោកបន្ថែមថា លោកនិយាយកាលនោះ ដោយសារលោកខឹងផងដែរ។
វីដេអូនៃការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក ងួន លី ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់ស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តបាត់ដំបង។ លោក ងួន លី បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំអ្នកផុសនេះ គឺមិនមែនការញុះញង់ទេ គឺខ្ញុំផុសក្នុងលក្ខណៈជួយដល់បងជាម្ចាស់ចម្ការ។ ខ្ញុំភ័យខ្លាច គឺអត់មានឈ្មួញមកយកទាន់ពេលវេលា...ខាតថ្លៃបេះ ថ្លៃកាច់ នៅជំពាក់ធនាគារផង។ ខ្ញុំជាកសិករដូចគ្នានេះ គឺខ្ញុំយល់អារម្មណ៍មួយនេះ ពីព្រោះខ្ញុំក៏ជំពាក់ធនាគារដូចគ្នាដែរ»។ លោកក៏បានបញ្ជាក់ថា បើលោកនិយាយខុស«សូមកុំឲ្យប្រកាន់»ចំពោះការអធិប្បាយរបស់លោក។
ចំណែកម្ចាស់ចម្ការដែលឈរក្បែរលោក ងួន លី ថ្លែងថា លោកមិនរំពឹងថា លោក លី បង្ហោះវីដេអូទាំងនោះទេ។
អ្នកស្រី ប្រាក់ ផាន មេភូមិដីក្រហមដែលលោក លី រស់នៅ បានប្រាប់វីអូអេថា លោក ងួន លី គ្រាន់តែជាអ្នកចាំចម្ការឲ្យគេ និងមិនមែនជាអ្នករៀនបានជ្រៅជ្រះនោះទេ។
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួនបានចាត់ទុកចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរចំពោះការដាក់ទោសទណ្ឌលើពលរដ្ឋដែលរិះគន់នេះ គឺរំលោភបំពាន និងបិទសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលរដ្ឋាភិបាលគួរតែគិតគូរពិចារណាឡើងវិញអំពីការស្តារសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនេះ។
លោក ហេង សាយហុង មន្ត្រីផ្នែកស៊ើបអង្កេតអង្គការលីកាដូប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង បានថ្លែងថា បើគ្រាន់តែការព្រួយបារម្ភ និងលើកឡើងអំពីបញ្ហារបស់ពលរដ្ឋ ដើម្បីចង់ឲ្យអាជ្ញាធរបានដោះស្រាយបានទាន់ពេលវេលា ហើយដាក់ទោសបែបនេះ វាហាក់បីដូចជាបង្ហាញការរឹតត្បិតសេរីភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកបន្ថែមថា មធ្យោបាយមានច្រើនក្នុងការអប់រំប្រជាពលរដ្ឋ ជាជាងយក«កំហុសអចេតនា»របស់បុគ្គលណាម្នាក់ មកដាក់ពន្ធនាគារ។
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «ពាក្យសម្តីគាត់ជួនកាលនិយាយទៅអាចវាមានលក្ខណៈមិនបានរៀបចំ ពាក្យពេជចន៍បានត្រឹមត្រូវ យើងគ្រាន់ជាការអប់រំគ្នាទៅ គឺវាប្រសើរ អាចធ្វើឲ្យមនុស្សមានការកែប្រែបាន យល់ច្បាស់អំពីសង្គម។ ហើយយើងចង់ឲ្យមនុស្សយើងហ្នឹង វាទាក់ទងការរៀនសូត្រតទៅទៀត។ យើងមិនថា ខាងពន្ធនាគារ វាជាកន្លែងមួយសម្រាប់ដាក់ទោស ដើម្បីអប់រំ រឿងដូចថាបន្តិចបន្តួច»។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា អាជ្ញាធរគួរតែគោរពគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សទៅតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់អន្តរជាតិ ដោយមិនគួរចោទប្រកាន់ប្រជាពលរដ្ឋណាម្នាក់ដែលគ្រាន់តែបញ្ចេញយោបល់របស់ខ្លួននោះទេ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរគួរតែទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ការបន្តចោទប្រកាន់នូវបទល្មើស[ដូច]តួរយ៉ាងដូច[បទ]ញុះញង់ជាដើមចំពោះ[ការចោទ]ពលរដ្ឋ មិនមែនជាអ្វីដែលប្រសើរសម្រាប់សង្គម អ្វីដែលប្រសើរសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាយើងដែលអះអាងថា ជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ។ ហើយជាការបង្ហាញនូវកង្វះនូវការទទួលខុសត្រូវរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋក្នុងការផ្តល់នូវបទអន្តរាគមន៍ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះបញ្ហាដែលបានលើកឡើង»។
ចំណែកប្រធានសមាគមអាដហុក លោក នី សុខា យល់ឃើញថា សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ គឺកាន់តែរួមតូចទៅៗក្នុងរយៈពេលមួយរយៈចុងក្រោយនេះ ដែលរដ្ឋាភិបាលគួរតែងាកមកលើកកម្ពស់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ៕
