លោកអតីតអនុប្រធានាធិបតី Joe Biden ធ្វើការប៉ុនប៉ងជាលើកទីបីដើម្បីឱ្យបានកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក។ បើសិនជាលោកជាប់ឆ្នោតនៅថ្ងៃទី៣វិច្ឆិកាខាងមុននោះ លោក Biden នឹងក្លាយជាប្រធានាធិបតី សហរដ្ឋអាមេរិកចាស់ជាងគេ ពេលឡើងកាន់តំណែង។
លោកអតីតអនុប្រធានាធិបតីស.រ.អា. Joe Biden ដែលជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យម្នាក់មានកំណត់នឹងឈរឈ្មោះប្រឆាំងលោកប្រធានាធិបតី Donald Trump នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនៅថ្ងៃទី៣ វិច្ឆិកា ប៉ុនប៉ងលើកទីបីដើម្បីឱ្យបានកាន់តំណែងជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងសេតវិមាន ក៏ប៉ុន្តែជាលើកទីមួយត្រូវសន្មតថាជាវរជននឹងទទួលការតែងតាំងជាបេក្ខជនខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។
ប្រសិនបើលោកឈ្នះឆ្នោតហើយសម្ពោធតំណែងក្នុងខែមករាឆ្នាំក្រោយ លោក Biden នឹងក្លាយជាប្រធានាធិបតីទី៤៦ របស់ប្រទេសអាមេរិក។ នៅពេលនោះលោកនឹងមានអាយុ៧៨ឆ្នាំដែលជាប្រធានាធិបតីស.រ.អា.ចាស់ជាងគេដោយលោកមានអាយុច្រើនជាងលោក Trump ដែលមានអាយុ៧៤ឆ្នាំ។
នៅអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោតច្រើនខែមកហើយ លោក Biden បានមានប្រសាសន៍ថាលោកស្វះស្វែងបញ្ចប់រដ្ឋបាល«ខុសគេ»របស់លោក Trump។
លោក Biden បានមានប្រសាសន៍តាមគេហទំព័រនៃការឃោសនាបោះឆ្នោតរបស់លោកថា៖ «យើងកំពុងឋិតក្នុងការប្រយុទ្ធមួយដើម្បីព្រលឹងនៃប្រទេសអាមេរិក។ នេះជាពេលវេលាដើម្បីរំលឹកថាយើងជាមនុស្សបែបណា។ យើងជាជនជាតិអាមេរិកាំងដែលម៉ឺងម៉ាត់ មិនងាយទ្រុឌទ្រោម ក៏ប៉ុន្តែមានសេចក្តីសង្ឃឹមជានិច្ច។ នេះជាពេលវេលាដែលយើងត្រូវមានអាកប្បកិរិយាទៅរកគ្នាទៅវិញទៅមកដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។ យើងត្រូវកសាងឋានៈកណ្តាលមួយដែលបានការសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។យើងត្រូវប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរំលោភដោយប្រើអំណាចហួសនិស្ស័យដូចដែលយើងកំពុងឃើញ។ដល់ពេលវេលាហើយដែលយើងត្រូវពិចារណាឱ្យបានហ្មត់ចត់និងចងចាំថាថ្ងៃល្អប្រសើររបស់យើងនឹងមកដល់នៅពេលខាងមុខ។»
លោក Biden បានចាត់ទុកលោក Trump ថាមិនសក្តិសមជាមេដឹកនាំនៃពិភពលោកសេរីទេដោយលោកបាននិយាយថា «ដល់ពេលត្រូវមានមេដឹកនាំម្នាក់ដែលគេគោរពនៅលើឆាកអន្តរជាតិ-និងមេដឹកនាំម្នាក់មានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនៅក្នុងប្រទេសយើង»។
ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលមានការរាតត្បាតជាសាកលនិងជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៃវីរុសកូរ៉ូណា ការឃោសនាបោះឆ្នោតរបស់លោក Biden រហូតដល់ដើមខែកក្កដាមិនដូចការឈរឈ្មោះក្នុងសម័យទំនើបសម្រាប់តំណែងប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកទេ។ ដោយភាគច្រើនលោកបានធ្វើការឃោសនាបោះឆ្នោតពីផ្ទះលោកនៅក្នុងរដ្ឋ Delaware នាផ្នែកខាងកើតស.រ.អា.ដោយជួនកាលលោកបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ក្រុង Wilmington ដែលជាក្រុងធំបំផុតនៅក្នុងរដ្ឋនោះនិងទៅកាន់ក្រុង Philadelphia រដ្ឋ Pennsylvania នៅជិតខាង Delaware ដើម្បីថ្លែងសុន្ទរកថានិងធ្វើការពិភាក្សាខាងគោលនយោបាយជាមួយក្រុមតូចៗនៃប្រជារាស្ត្រ។
អតីតសមាជិកព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិករូបនេះបានធ្វើសន្និសិតកាសែតតែម្តងគត់ក្នុងពេលបីខែហើយលោកជៀសវៀងការប្រជុំនយោបាយធំៗដោយខ្លាចឆ្លងឬនាំឲ្យមានការចម្លងវីរុសកូរ៉ូណាប្រសិនបើមានក្រុមមនុស្សធំៗប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីស្តាប់លោកមានប្រសាសន៍។
សមិទ្ធិផលនិងជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក Biden
ក្រោយពីបានទទួលបរិញ្ញាប័ត្រពីសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ Delaware និងមហាវិទ្យាល័យច្បាប់ Syracuse នៅក្នុងអាយុ២៩ឆ្នាំលោក Biden បានក្លាយទៅជាអ្នកតាក់តែងច្បាប់ក្មេងជាងគេដែលបានជាប់ឆ្នោតជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាស.រ.អា.។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងពេលតែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ក្រោយលោកបានជាប់ឆ្នោត លោកក៏មានសោកនាដកម្មផ្ទាល់ខ្លួន។ ភរិយាលោក Biden ឈ្មោះ Neilia និងកូនស្រីរបស់គូស្វាមីភរិយានេះឈ្មោះ Naomi បានស្លាប់នៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅពេលទៅទិញឥវ៉ាន់សម្រាប់បុណ្យ Christmas។ លោក Biden បានពិចារណាអំពីការលាលែងចេញពីអាសនៈក្នុងព្រឹទ្ធសភាដែលលោកបានឈ្នះឆ្នោតកាលពីពេលថ្មីៗនោះដើម្បីថែទាំកូនប្រុសពីរនាក់របស់លោកនិងភរិយាលោក។ ក៏ប៉ុន្តែជាជាងធ្វើដូច្នេះ លោកបានចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរតាមរទេះភ្លើងចំនួន៩០នាទីរវាងរដ្ឋធានី Washington និងគេហដ្ឋានលោកក្នុងរដ្ឋ Delaware ជារៀងរាល់ថ្ងៃដែលជាទម្លាប់មួយលោកបានធ្វើក្នុងរយៈពេល៦អណត្តិរបស់លោកក្នុងព្រឹទ្ធសភាស.រ.អា.ចំនួន៣៦ឆ្នាំ។
ប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមរណភាពនៃភរិយាលោក លោក Biden បានជួបហើយបន្ទាប់មកលោកបានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយលោកស្រី Jill Jacobs Tracy ដែលជាគ្រូបង្រៀនហើយគូស្វាមីភរិយានេះមានកូនស្រីម្នាក់កាលពីឆ្នាំ១៩៨១។ លោក Biden បានឈរឈ្មោះសម្រាប់តំណែងប្រធានាធិបតីកាលពីឆ្នាំ១៩៨៧ និងឆ្នាំ២០០៧ ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនបានទទួលការគាំទ្រច្រើនពីពួកអ្នកបោះឆ្នោតក្នុងពេលទាំងពីរនោះទេ។ ក្រោយពេលដែលលោក Biden បានដកថយពីការប្រកួតប្រជែងកាលពីឆ្នាំ២០០៧ ក្រោយមកលោក Barack Obama ដែលកាលនោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីបានសុំឱ្យលោក Biden ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនអនុប្រធានាធិបតី។ បុរសទាំងពីរនាក់នេះបានឈ្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០០៨ ហើយបានជាប់ឆ្នោតជាថ្មីទៀតកាលពីឆ្នាំ២០១២។ លោក Biden បានបម្រើការជាអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោក Obama ចំនួន៨ឆ្នាំ។
គោលនយោបាយការបរទេសរបស់លោក Biden
ក្នុងព្រឹទ្ធសភាស.រ.អា.លោក Biden ជាសមាជិកក្នុងរយៈពេលយូរនៃគណៈកម្មាធិការទំនាក់ទំនងបរទេសដែលមានអំណាចខ្លាំងហើយបានធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មាធិការនេះពីរដង។ លោកបានប្រឆាំងនឹងសង្គ្រាមក្នុងតំបន់ឈូងសមុទ្រ Perse កាលពីឆ្នាំ១៩៩១ ក៏ប៉ុន្តែលោកបានអនុញ្ញាតឱ្យមានការលុកលុយប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០៣។ លោកក៏បានគាំទ្រឱ្យមានអន្តរាគមន៍របស់ស.រ.អា.និងអង្គការអូតង់ក្នុងប្រទេសបូស្ន៊ី ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤។ នៅពេលបម្រើការជាអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោក Obama លោក Biden បានជួយរៀបចំគោលនយោបាយស.រ.អា.ចំពោះប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ដោយមានរូមបញ្ចូលការដកក្រុមទាហានអាមេរិកាំងចេញពីប្រទេសនេះកាលពីឆ្នាំ២០១១ផងដែរ។ លោកក៏បានគាំទ្រដល់អន្តរាគមន៍យោធាដឹកនាំដោយអង្គការអូតង់ក្នុងប្រទេសលីប៊ីក្នុងឆ្នាំ២០១១។
លោក Biden បានបំពេញមុខនាទីសំខាន់ៗផ្សេងទៀតក្នុងរយៈពេលច្រើនឆ្នាំដែលលោកធ្វើការក្នុងព្រឹទ្ធសភាជាពិសេសក្នុងការចាត់ចែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ប្រឆាំងនឹងភេរវកម្មដោយមានរួមបញ្ចូលការហាមប្រាមមិនឱ្យផលិតកាំភ្លើងពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិដែលចូលជាធរមាន១០ឆ្នាំរហូតដល់ឆ្នាំ២០០៤ក៏ប៉ុន្តែមិនបានត្រូវបន្តសុពលភាពទេ។លោកបានទ្រទ្រង់ការដាក់ទោសតឹងរ៉ឹងដល់ពួកឧក្រិដ្ឋជនដែលជាគោលជំហរមួយលោកបានកែសម្រួលនៅពេលលោកឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ២០២០នេះ។នៅពេលនេះលោកបាននិយាយថា«មានមនុស្សច្រើនពេកជាប់ឃុំឃាំងនៅក្នុងស.រ.អា.-ហើយជាច្រើននាក់ជាពួកជនស្បែកខ្មៅនិងស្បែកព៌ណត្នោត»។
លោក Biden បានមានប្រសាសន៍ថាលោកចាត់ទុកច្បាប់ស្តីពីអំពើហិង្សាលើស្ត្រីជា«សេចក្តីព្រាងច្បាប់សំខាន់បំផុត»ដែលលោកបានជួយជំរុញក្នុងសភានៅក្នុងពេលលោកកាន់តំណែងនៅក្នុងព្រឹទ្ធសភា។
ក៏ប៉ុន្តែការធ្វេសប្រហែសរបស់លោកនៅក្នុងការធ្វើសក្ខីកម្មនៃការស្នើតែងតាំងលោក Clarence Thomas ដែលជាជនជាតិអាមេរិកាំងដើមកំណើត Afrique ឱ្យកាន់តំណែងចៅក្រមនៃតុលាការកំពួលដោយលោកប្រធានាធិបតី George H. W. Bush កាលពីឆ្នាំ១៩៩១បានធ្វើឱ្យសត្រូវខ្លះរបស់លោក Biden ក្នុងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យឈឺចាប់ក្នុងចិត្តជាច្រើនឆ្នាំ។
អ្នកស្រី Anita Hill មេធាវីនិងជាអ្នកធ្វើការជាមួយលោក Thomas បានចោទប្រកាន់លោកថាបានយាយីខាងភេទប្រឆាំងនឹងអ្នកស្រីដែលជាការចោទប្រកាន់លោក Thomas បានបដិសេធ។ក៏ប៉ុន្តែលោក Biden ដែលកាលនោះជាប្រធានគណៈកម្មាធិការនីតិកម្មនៃព្រឹទ្ធសភាមិនបានអនុញ្ញាតឱ្យសាក្សីថែមទៀតថ្លែងគាំទ្រការផ្តល់សក្ខីកម្មរបស់អ្នកស្រី Hill ទេ។ក្រុមស្ត្រីនិងពួកសកម្មជនខាងច្បាប់សេរីនិយមបានរិះគន់ខ្លាំងដល់របៀបដែលលោក Biden ចាត់ចែងសវនាការនោះ។ព្រឹទ្ធសភាបានយល់ព្រមប្រផិតប្រផើយដល់ការតែងតាំងលោក Thomas ហើយលោកកាន់តំណែងជាចៅក្រុមតុលាការកំពូលរហូតដល់ថ្ងៃនេះ។កាលពីខែមេសាឆ្នាំ២០១៩លោក Biden បានហៅទូរសព្ទទៅអ្នកស្រី Hill សម្តែងការស្តាយក្រោយអំពីរបៀបដែលលោកបានចាត់ចែងសវនាការតែងតាំងលោក Thomas ក៏ប៉ុន្តែអ្នកស្រីបាននិយាយនៅពេលបន្ទាប់ថាអ្នកស្រីនៅតែមិនពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។
កម្មវិធីនយោបាយរបស់លោក Biden
ការប្រមើលមើលក្នុងពេលអនាគតនៃការកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីរបស់លោក Biden បញ្ចាំងឱ្យឃើញរយៈពេល៨ឆ្នាំនៃការកាន់តំណែងរបស់លោក Obama ក្នុងសេតវិមានជាមួយគោលនយោបាយជុំរូញបុព្វហេតុជឿនលឿនសម្រាប់សមភាពខាងពូជសាសន៍និងសិទ្ធិស្ត្រីនៅក្នុងស.រ.អា. ព្រមទាំងកិច្ចប្រមព្រៀងអន្តរជាតិនៅឯក្រៅប្រទេស។នៅពេលដែលលោក Trump បានដកស.រ.អា.ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងខាងពាណិជ្ជកម្មពហុជាតិ ខាងនុយក្លេអ៊ែរនិងខាងធាតុអាកាសដែលលោកចាត់ទុកថាមិនឋិតនៅក្នុងផលប្រយោជន៍ល្អបំផុតរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុង Washington គេរំពឹងថាលោក Biden នឹងប៉ុនប៉ងធ្វើឱ្យមានគោលជំហរនិងការទាក់ទងរបស់ស.រ.អា.ជាមួយប្រទេសក្រៅឡើងវិញ។
នៅខាងក្នុងប្រទេស ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយលោក Biden ល្បីឈ្មោះថាបានឈោងដៃទាក់ទងធ្វើការជាមួយពួកសមាជិកសភាខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋ។ក៏ប៉ុន្តែក្នុងការប្រយុទ្ធដ៍យូរដើម្បីទទួលការតែងតាំងជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ លោក Bidenបានច្រានចោលការរិះគន់ថាលោកមិនសេរីនិយមគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនៅពេលសព្វថ្ងៃនេះដោយលោកបានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងការប្រជុំមួយកាលពីខែមីនាថា «ខ្ញុំមានប្រវត្តិនៃគំនិតជឿនលឿនបំផុតក្នុងចំណោមពួកបេក្ខជនដែលបានឈរឈ្មោះ»។ លោក Biden បានសង្កត់ធ្ងន់លើប្រវត្តិនៃរដ្ឋបាលលោក Obama ដែលមានរួមបញ្ចូលការពង្រីកការថែទាំសុខភាព ការគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើឱ្យការរៀបការរវាងមនុស្សស្រឡាញ់មនុស្សមានភេទដូចគ្នាជាការត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់និងការជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយសង្គ្រោះឧស្សាហកម្មរថយន្តស.រ.អា.។
លោក Biden បានពោលអះអាងថាលោក Trump បានបោះបង់ចោលការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរាតត្បាតជាសាកលនៃវីរុសកូរ៉ូណាដោយលោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថាលោកនឹង «បញ្ឈប់ឆាកល្ខោននយោបាយនិងការផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយដែលបានបង្កើនការយល់ច្រឡំនិងការរើសអើង»។ លោក Biden បាននិយាយថាលោកនឹង«ធ្វើឱ្យប្រាកដប្រជាថាសេចក្តីសម្រេចអំពីសុខភាពសាធារណៈត្រូវធ្វើដោយពួកអ្នកជំនាញប្រចាំអាជីពខាងសុខាភិបាលសាធារណៈ ហើយមិនមែនដោយពួកអ្នកនយោបាយទេ»។
នៅពេលដែលការមួម៉ៅខ្លាំងនិងការនិយាយចំអកមានធ្វើច្រើនតាម Twitter របស់លោក Trump ការនិយាយច្រឡំដោយលោក Biden បានផ្តល់ឱ្យលោក Trump នូវឱកាសនិយាយអះអាងថាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សប្រជាបតេយ្យរូបនេះមានការចងចាំចុះថយដោយសារលោកមានអាយុច្រើន។កាលពីប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុននេះ លោក Biden បានមានប្រសាសន៍ថាលោកឈរឈ្មោះសម្រាប់អាសនៈព្រឹទ្ធសភាជាជាងសម្រាប់តំណែងប្រធានាធិបតីហើយនៅពេលមួយនោះលោកបាននិយាយថាជនជាតិអាមេរិកាំង១២០លាននាក់បានស្លាប់ដោយសារវីរុសកូរ៉ូណាដែលការពិតមានតែ១សែន២ម៉ឺននាក់ប៉ុណ្ណោះ។
លោក Trump បាន tweet ថា៖ «ប្រសិនបើខ្ញុំនិយាយអ្វីភ្លីភ្លើបែបនេះ បណ្តាញព័ត៌មានក្លែងក្លាយនឹងនាំគ្នារិៈគន់ខ្ញុំដោយមិនត្រាប្រណីឡើយ។ការណ៍និយាយខុសនេះមិនមែនជាកំហុសធម្មតា»។
នៅពេលត្រូវសួរថាតើសមត្ថភាពខាងសតិបញ្ញារបស់លោកបានចុះថមថយឬទេ លោក Biden បានតបតថា«អ្វីដែលលោកអ្នកគួរធ្វើគឺពិនិត្យមើលខ្ញុំហើយខ្ញុំកំពុងរង់ចាំប្រៀបធៀបសមត្ថភាពខាងការដឹងយល់របស់ខ្ញុំជាមួយសមត្ថភាពខាងការដឹងយល់របស់បុរសដែលខ្ញុំឈរឈ្មោះប្រជែងនោះ»។
បេក្ខជនប្រធានាធិបតីស.រ.អា.ទាំងពីរនាក់នេះគ្រោងនឹងធ្វើការជជែកដេញដោលតទល់គ្នាបីលើកក្នុងខែកញ្ញានិងខែតុលាខាងមុខនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ លោក ឈឹម សុមេធ
