ក្រុមអ្នកជំនាញបាននិយាយថា ផែនការកំណែទម្រង់ការប្រមូលពន្ធដារនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោអាចជួយលុបបំបាត់ភាពលេចធ្លាយយ៉ាងធំមួយនៅក្នុងប្រព័ន្ធពន្ធដារ។ ប៉ុន្តែកំណែទម្រង់នោះមានភាពស្មុគ្រស្មាញដោយសារការបង្កើតខេត្តថ្មីចំនួន២១ ពេលថ្មីៗនេះ ហើយក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បានព្រមានថា ជនពុករលួយប្រហែលនៅតែអាចរកឃើញចន្លោះទាញយកប្រយោជន៍ពីក្នុងប្រព័ន្ធថ្មី។
សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោខាតបង់ប្រាក់ប្រមាណ១៥ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំនៅក្នុងចំណូលពន្ធដែលមិនបានប្រមូល។ នេះបើយោងទៅតាមទីប្រឹក្សាប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់លោកប្រធានាធិបតី Joseph Kabila ។
ការប្រមូលពន្ធមានភាពទន់ខ្សោយយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងកម្រិតរដ្ឋាភិបាលមូលដ្ឋាន។ ជាឧទាហរណ៍ នៅក្រុង Kasai Central រដ្ឋមន្រ្តីហិរញ្ញវត្ថុថ្នាក់ខេត្ត លោក Willian Kazumbar និយាយថា រដ្ឋាភិបាលប្រមូលបានត្រឹមតែចន្លោះពី១០ទៅ២០ភាគរយនៃពន្ធដែលត្រូវប្រមូលតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក Kazumbar បាននិយាយថា ប្រព័ន្ធស្វ័យប្រវត្តិថ្មីមួយអាចជួយបំពេញចន្លោះប្រហោងដែលមានពីមុនមក។ នៅពេលអនាគត អ្នកប្រមូលពន្ធអាចបោះពុម្ពចេញជាវិក័យប័ត្រពីកុំព្យូទ័ររបស់ខ្លួនទៅឲ្យអ្នកបង់ពន្ធ ឬប្រសិនបើពួកគេធ្វើនៅខាងក្រៅការិយាល័យ ប្រតិបត្តិការនោះនឹងត្រូវធ្វើឡើងតាមម៉ាស៊ីនកាន់នៅដៃ។
លោក Kazumbar បានបន្តថា នៅពេលដែលភ្នាក់ងារត្រលប់មកកាន់ការិយាល័យវិញ ម៉ាស៊ីននោះនឹងបង្ហាញពីពន្ធដែលភ្នាក់ងារនោះបានប្រមូល និងវិក័យប័ត្រដែលបានឲ្យទៅអ្នកបង់ពន្ធ ហើយវានឹងការពារភ្នាក់ងារប្រមូលពន្ធពីការប្រគល់ប្រាក់តិចជាងបរិមាណប្រាក់ដែលខ្លួនបានប្រមូល ពីព្រោះថា អ្វីៗទាំងអស់អាចត្រូវបានពិនិត្យ។
ប៉ុន្តែអ្នកនយោបាយក្នុងស្រុកម្នាក់ លោក Jim Mukenge មកពីបក្សប្រឆាំង UDPS មិនគិតថា ប្រព័ន្ធប្រមូលពន្ធថ្មីនឹងមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។
លោកបាននិយាយថា៖ «ភ្នាក់ងារដែលបង្គាប់ឲ្យប្រជាជនបង់ពន្ធនឹងប្រើប្រព័ន្ធចាស់។ ពួកគេនឹងទៅហាងមួយ ដោយយកលុយមួយចំណែកសម្រាប់ពួកគេ ហើយដាក់លុយផ្សេងទៀតចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធ»។
ហើយលោករដ្ឋមន្រ្តី Kazumba យល់ស្របថា កុំព្យូទ័រ ឬឧបករណ៍ស្វ័យប្រវត្តិនឹងមិនលុបបំបាត់ការក្លែងបន្លំទាំងអស់នោះទេ។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងមិនអាចឲ្យម៉ាស៊ីនធ្វើអ្វីៗទាំងអស់នោះទេ ដោយសារតែម៉ាស៊ីននោះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយមនុស្ស ហើយប្រសិនបើមនុស្សនោះពុករលួយ គេនឹងដាក់ទិន្នន័យខុស។ ម៉ាស៊ីនមិនអាចប្រកែកថា ទេ! អ្វីដែលអ្នកកំពុងប្រាប់ខ្ញុំ គឺមិនពិតទេ»។
តាមទ្រឹស្តី ម៉ាស៊ីននោះអាចទប់ស្កាត់ការក្លែងបន្លំ ប្រសិនបើអ្វីដែលអ្នកបង់ពន្ធត្រូវបង់នោះស្ថិតនៅក្នុងម៉ាស៊ីនស្រាប់ ប៉ុន្តែថាតើការណ៍នេះអាចសម្រចបានឬទេ គឺនៅតែជាបញ្ហាមួយ។
VOA បានសាកសួរទៅក្រុមហ៊ុន KS Infosystems ដែលជាក្រុមហ៊ុនអនុវត្តកំណែទម្រង់ពន្ធដារនៅតាមខេត្ត ថាតើក្រុមហ៊ុននោះបានទទួលទិន្នន័យអ្នកបង់ពន្ធដែរឬទេ។
អ្នកនាំពាក្យក្រុមហ៊ុនបានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនមិនបានទទួលទិន្នន័យនោះទេ។ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនកំពុងតែហ្វឹកហ្វឺនបុគ្គលិក ហើយបន្ទាប់មកពួកគេនឹងវាយបញ្ចូលទិន្នន័យបច្ចុប្បន្នចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធ។
លោក Julian Adey អ្នកប្រឹក្សាពន្ធដារជាន់ខ្ពស់មួយនៃក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាយោបល់ Adam Smith International បានឲ្យដឹងថា ហេតុផលមូលដ្ឋានមួយនៃការធ្វើស្វ័យប្រវត្តិកម្មលើការប្រមូលពន្ធគឺដើម្បីបំបាត់ចោលប្រត្តិបត្តិការធ្វើឡើងដោយមនុស្សផ្ទាល់។
លោកបាននិយាយថា មានបញ្ហាដទៃក្នុងកំណែទម្រង់ប្រភេទដូចគ្នានេះនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ លោកបានបន្ថែមថា ហើយប្រហែលជាបញ្ហាធំបំផុតនោះ គឺកង្វះទំនុកចិត្តលើរបៀបដែលលុយប្រមូលបានពីពន្ធត្រូវបានប្រើប្រាស់ពិតប្រាកដ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
