បន្ទាប់ពីក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដាក់ញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ ព្រះតម្រិះចំពោះការឡាយព្រះហស្ថលេខាលើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដោយលើកឡើងក្នុងញត្តិនោះថា ច្បាប់នេះធ្វើឡើងផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងអាចគំរាមដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចច្រានចោលការលើកឡើងក្នុងញត្តិនោះថា ជាការលើកឡើងខុសពីការពិត ហើយថា ព្រះមហាក្សត្រមានព្រះរាជ្យសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការឡាយព្រះហស្ថលេខា។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ច្រានចោលការលើកឡើងរបស់តំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំងដែលបានសរសេរក្នុងញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយអាចគំរាមដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន២៩រូប បានសរសេរញ្ញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទ នរោត្តម សីហមុនី «ព្រះតម្រិះ» ចំពោះការឡាយព្រះហស្ថលេខាលើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដែលពួកគេអះអាងថា អាចគំរាមដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា រួមទាំងមានចេតនា នយោបាយអាក្រក់ក្នុងការបំបែកបំបាក់ខ្មែរនិងខ្មែរ។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃសុក្រនេះថា ការដាក់ញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ គឺជាសិទ្ធិរបស់ក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំង ប៉ុន្តែលោកថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនេះ ធ្វើឡើងស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា៖
«ជាសិទ្ធិរបស់គាត់ ក៏ប៉ុន្តែត្រង់ថា ព្រះមហាក្សត្រធ្វើតាមគាត់ ឬមិនធ្វើតាមគាត់ គឺជារឿងមួយផ្សេងទៀត។ ខ្ញុំយល់ថា គ្មានការគំរាមកំហែងអីដល់អ្នកណាទេ ព្រោះរឿងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក៏គ្មានគំរាមកំហែងដែរ គ្រាន់តែនិយាយកុំឲ្យគណបក្សទាក់ទងជាមួយទណ្ឌិតតែប៉ុណ្ណឹងទេ។ អាហ្នឹងរឿងច្បាប់តែប៉ុណ្ណឹងទេ អត់ឃើញមានពាក្យថាគំរាមប្រជាធិបតេយ្យផង»។
ក្នុងញ្ញត្តិដែលចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃពុធ តំណាងរាស្ត្រសំខាន់ៗចំនួន២៩រូបរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានទូលថ្វាយព្រះមហាក្សត្រថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយត្រូវបានបង្កើតឡើងមិនស្របគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ និងផ្ទុយពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស។ ពួកគេបន្តថា វិសោធនកម្មនេះក៏ផ្ទុយពីព្រះរាជបំណងរបស់ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នរោត្តម សីហនុ ដែលចង់ឲ្យខ្មែររួបរួមគ្នា ដោះស្រាយបញ្ហារវាងខ្មែរនិងខ្មែរផងដែរ។
ញ្ញត្តិបួនទំព័ររបស់តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានសរសេរក្នុងន័យដើមថា៖
«សេចក្តីស្នើច្បាប់នេះមានចរិតនយោបាយគាបសង្កត់ទៅលើសិទ្ធិបុគ្គល បំបែកបំបាក់ជាតិ និងគាបសង្កត់មកលើគណបក្សនយោបាយក្នុងន័យកម្ចាត់កម្ចាយខ្មែរគ្នាឯង និងគាបសង្កត់គូប្រជែងនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ ហើយអាចបណ្តាលឲ្យការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខមិនសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌»។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាតំណាងរាស្រ្តមួយរូបដែលបានចូលរួមសរសេរញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ ប្រាប់ VOA នាថ្ងៃសុក្រនេះថា អ្នកតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានតួនាទីក្នុងការលើកឡើងនូវកង្វល់ និងសភាពការណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងសង្គមទៅតាមនីតិវិធី។ លោកស្រីបន្ថែមដោយរំពឹងថា រាល់បញ្ហានឹងអាចត្រូវបានដោះស្រាយតាមរយៈខ្មែរ និងខ្មែរគ្នាឯងប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ មានប្រសាសន៍ថា៖
«ការឈ្វេងយល់នៃព្រះករុណាគឺជាព្រះរាជសិទ្ធិ ហើយជាព្រះរាជនាទីនៃព្រះអង្គ។ យើងនៅតែរំពឹង ហើយយើងត្រូវតែនៅតែមានជំនឿថា ដំណោះស្រាយយើងមានតែខ្មែររវាងខ្មែរទេ ដែលអាចរកដំណោះស្រាយសម្រាប់ប្រទេសជាតិយើងបាន»។
VOA មិនអាចទាក់ទងមន្ត្រីនៃក្រសួងព្រះបរមរាជវាំងដើម្បីសុំក្តីអធិប្បាយបានទេ នាថ្ងៃសុក្រនេះ ខណៈដែលលោក អ៊ុំ ដារ៉ាវុធ អ្នកនាំពាក្យព្រះបរមរាជវាំងបានទេ ដោយលោកមិនព្រមផ្តល់អត្ថាធិប្បាយ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ ព្រឹទ្ធសភាដែលមានតែសមាជិកមកពីបក្សកាន់អំណាច បានអនុម័តវិសោធនកម្មលើកទី២នៃច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយដ៏ចម្រូងចម្រាស ក្រោយពីរដ្ឋសភាអនុម័តយ៉ាងតក់ក្រហល់។ ការអនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយរលូនទាំងក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា បើទោះជាមានពហិការពីគណបក្សជំទាស់ក៏ដោយ។
ការបង្កើត និងការអនុម័តសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយទំាងពីរលើកយ៉ាងតក់ក្រហល់ដូចនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាចេតនាផ្តាច់លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចេញពីនយោបាយកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅប្រទេសបារាំងដើម្បីគេចចេញពីការដាក់ទោសដោយតុលាការកម្ពុជាក្នុងសំណុំរឿងជាច្រើន។ ខណៈកំពុងរស់នៅប្រទេសបារាំង លោក សម រង្ស៊ី តែងបង្ហោះសារជាសំណេរ ជារូបភាព និងជាវីដេអូ រិះគន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ព្រមទាំងឃោសនាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាដើម ធ្វើឲ្យមានការមិនពេញចិត្តពីសំណាក់លោក ហ៊ុន សែន និងអ្នកគាំទ្រមួយចំនួនរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។
នេះជាលើកទី២ហើយដែលក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាចស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ បន្ទាប់ពីមានការបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន។ វិសោធនកម្មច្បាប់លើកទី១ ដែលមានបំណងរំលាយចោលគណបក្សនយោបាយណាដែលមានមេដឹកនាំជាប់ទោសព្រហ្មទណ្ឌនេះ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាឲ្យប្រើប្រាស់ដោយប្រមុខរដ្ឋស្ដីទី គឺលោក សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា បន្ទាប់ពីព្រះមហាក្សត្របានយាងចេញទៅពិនិត្យព្រះរាជសុខភាពមុនពេលវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនោះ ត្រូវបានបញ្ជូនចូលក្នុងព្រះបរមរាជវាំង។
ចំណែកវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយជាលើកទី២នេះបានកំណត់ថា គ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់នឹងត្រូវរំលាយចោល ប្រសិនបើមានទំនាក់ទំនងជាមួយបុគ្គលដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសមជ្ឈិម ឬបទឧក្រិដ្ឋណាមួយ។
កាលពីថ្ងៃពុធ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន១៩ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយភ្ជាប់នឹងការវិភាគមាត្រានីមួយៗនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនោះ ដោយបានសម្ដែងការព្រួយបារម្ភអំពីវិសោធនកម្មនេះ និងថាជាការរឹតបន្តឹងយ៉ាងអយុត្តិធម៌បន្ថែមទៀតលើសេរីភាពជួបជុំ និងបញ្ចេញមតិ ដែលផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងច្បាប់អន្តរជាតិមួយចំនួន។
ក្រុមអង្គការទាំង១៩នោះ បានលើកឡើងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយសម្រង់ន័យដើមថា៖
«យើងសម្ដែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងថា សិទ្ធិអំណាចធំទូលាយខ្លាំងពេក ដែលផ្ដល់ឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមសំណើវិសោធនកម្មនេះ នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា និងរំលោភបទប្បញ្ញត្តិជាច្រើននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រមទាំងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជា ជាអន្តរជាតិចំពោះការគោរពសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ»។
បើទោះជាមានការមិនពេញចិត្តពីតំណាងរាស្ត្របក្សជំទាស់ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក៏ច្បាប់នេះកំពុងត្រូវបានបញ្ជូនទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាបន្តបន្ទាប់ដោយគ្មានការអាក់ខាន។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាប្រាប់ឱ្យ VOA ដឹងថា រហូតមកដល់ពេលនេះវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ កំពុងស្ថិតក្នុងការត្រួតពិនិត្យរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ហើយនិងគ្រោងបញ្ជូនទៅព្រះបរមរាជវាំងដើម្បីឲ្យព្រះមហាក្សត្រឡាយព្រះហត្ថលេខាក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ ដើម្បីពេញលក្ខណៈជាច្បាប់សម្រាប់ឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបអនុវត្តន៍៕