អំពើពុករលួយដែលគេសង្ស័យថាប្រព្រឹត្តដោយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលធំៗ គឺជាកត្តាចម្បងបង្កឱ្យមានល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ ការជួញដូរមនុស្ស និងបញ្ហាសង្គមផ្សេងទៀតក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ ដែលជាប់មាត់សមុទ្រភាគនិរតីប្រទេសកម្ពុជា។ នេះជាការកត់សម្គាល់របស់អ្នកតាមដានសង្គម។
ចំណែករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង បានឱ្យដឹងកាលពីពេលថ្មីៗនេះផងដែរថា រដ្ឋាភិបាលបានចំណាយថវិកាជាង ២០០ លានដុល្លារ ក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ គឺមិនមែនដើម្បីបម្រើឱ្យទីសោយសុខ ឬឋានសួគ៌នៃល្បែងខុសច្បាប់នោះទេ។
លោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍និងសន្តិភាពប្រាប់វីអូអេថា អំពើពុករលួយដែលទំនងជាមានការពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងមន្ត្រីមួយចំនួន ជាដើមចមនៅពីក្រោយនៃការរីកដុះដាលល្បែងខុសច្បាប់នេះ។
លោកយល់ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានតឹងរ៉ឹង លុបបំបាត់អំពើពុករលួយ ហ៊ានចាត់វិធានការលើមនុស្សដែលប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយនេះ ត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ គ្រប់គ្រងនិងរឹតបន្តឹងជនបរទេសដែលមករកស៊ីនៅក្នុងស្រុកក្រោមរូបភាពផ្សេងៗ និងតាមដានត្រួតពិនិត្យឱ្យបានទៀងទាត់ លើមន្ត្រីដែលចាត់តាំងលើកិច្ចការពាក់ព័ន្ធល្បែងស៊ីសងនេះ។
លោកថា បើមិនធ្វើយ៉ាងដូច្នេះទេ កម្ពុជាអាចនឹងចៀសមិនផុតពីបញ្ហាសង្គមផ្សេងៗ និងមិនអាចបញ្ចៀសប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ ឱ្យគេចផុតពីការទម្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់បន្ថែមទៀតជុំវិញការចរាចរសាច់ប្រាក់កខ្វក់ បន្ទាប់ពីអង្គការពិភពលោកឃ្លាំមើលការលាងលុយទុច្ចរិត (FATF) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងប៉ារីស បន្តដាក់កម្ពុជាឱ្យស្ថិតក្នុង «បញ្ជីប្រផេះ» នៃក្រុមប្រទេសដែលមានហានិភ័យនៃការលាងលុយកខ្វក់នោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ល្បែងអនឡាញយើងមានតាំងពីនាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើស...អ៊ីចឹងហេតុអីយើងគ្រប់គ្រងល្បែងអនឡាញស្រុកខ្មែរមិនបាន? ទាល់តែមានមន្ត្រីណាមួយគប់គិតជាមួយនឹងពួករកស៊ីតាមអនឡាញ ល្បែងខុសច្បាប់ទាំងអស់ហ្នឹងបានទៅរួច»។
លោកបន្ថែមថា៖ «កម្ពុជាគួរតែចាត់វិធានការឱ្យខានតែបាន ដើម្បីបញ្ចៀសអំពីការវាយតម្លៃចំណាត់ថ្នាក់កុំឱ្យធ្វើម៉េចធ្លាក់ទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅ តែកាលណាធ្លាក់ក្នុងបញ្ជីខ្មៅ វាជាហានិភ័យធំសម្រាប់កម្ពុជា។ គ្មានអ្នកវិនិយោគណាហ៊ានមកវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក សេង សារី កត់សម្គាល់ឃើញស្រដៀងគ្នានឹងលោក យង់ គិមអេង ផងដែរថា អំពើពុករលួយ គឺជាកត្តាចម្បងបង្កការរាំងស្ទះដល់អ្នកវិនិយោគល្បែងកាស៊ីណូត្រឹមត្រូវ មិនហ៊ានមករកស៊ីនៅកម្ពុជា។
អ្នកវិភាគរូបនេះថា ប្រសិនបើកម្ពុជាចង់ទាញយកចំណូលសេដ្ឋកិច្ចពីល្បែងកាស៊ីណូ និងល្បែងភ្នាល់ គឺកម្ពុជាត្រូវតែកាត់បន្ថយ ឬលុបបំបាត់អំពើពុករលួយដោយមិនឱ្យមានវត្តមានខ្សែស្រឡាយអ្នកធំ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការនេះនិងត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ រួមទាំងច្បាប់គ្រប់គ្រង់ល្បែងស៊ីសង។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងឃើញថា បញ្ហាពុករលួយ ឬបញ្ហាដែលមានទំនាក់ទំនងខ្សែស្រឡាយរបស់អ្នកមានអំណាចធំៗ នៅពីខាងក្រោយ ជនជាតិចិនដែលជាមេបនល្បែងកាស៊ីណូទាំងអស់នោះ។ អាហ្នឹងវាជាចំណុចគន្លឹះ ដែលរដ្ឋាភិបាលគួរតែពិចារណាឱ្យបានហ្មត់ចត់»។
លោកប្រាប់វីអូអេបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាកម្ពុជាចង់ទាញយកសេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យល្បែងកាស៊ីណូ និងល្បែងផ្សងសំណាង អ្វីដែលសំខាន់ គឺកម្ពុជាត្រូវធានាការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីអាចទាក់ទាញអ្នករកស៊ីនៅក្នុងវិស័យល្បែងកាស៊ីណូត្រឹមត្រូវ ឬស្របច្បាប់ឱ្យចាប់អារម្មណ៍មកវិនិយោគក្នុងតំបន់ទីក្រុងព្រះសីហនុ។ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនជាករណីសន្ទស្សន៍នៃអំពើពុករលួយខ្ពស់ ហើយការចូលមកប្រកបរបររកស៊ីផ្នែកកាស៊ីណូនេះ ត្រូវតែមានខ្សែមានស្រឡាយ ត្រូវតែមានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ អ្នកធំកាងនៅពីក្រោយ ខ្ញុំគិតថា អ្នករកស៊ីក្នុងវិស័យនេះ រកស៊ីស្របច្បាប់ និងត្រឹមត្រូវហ្នឹង គឺមិនចាប់អារម្មណ៍វិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ»។
ដោយឡែក នាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជាលោក សន ជ័យ យល់ថា ល្បែងស៊ីសង គឺជាឫសគល់នៃបញ្ហា ដែលបង្កជាការលួចឆក់ប្លន់ ការបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិជាដើម។
លោកបន្តថា សកម្មភាពបង្ក្រាបរបស់អាជ្ញាធរនៅកន្លែងបញ្ចាំម៉ូតូ កន្លែងចាក់កន្ទុយលេខ ឬហៅថាឆ្នោតវៀតណាម គឺមិនទាន់ប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងទេ ព្រោះវាជាបញ្ហា ឬជាឥទ្ធិពលដែលកើតចេញពីល្បែងតែប៉ុណ្ណោះ។ ទាល់តែជីកដល់ឫសគល់នៃបញ្ហា នោះទើបកម្ពុជាអាចបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងនេះបាន។ ជាងនេះទៀត លោកថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែបិទល្បែងទាំងអស់ដែលនៅក្រៅកាស៊ីណូ និងត្រូវរឹតបន្តឹងល្បែងកាស៊ីណូបន្ថែមទៀត។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា៖ «ជារួម ល្បែងស៊ីសងជាឫសគល់នៃបញ្ហាទាំងអស់នោះរួមមាន អំពើលួច ឆក់ ប្លន់បំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិ លក់ទ្រព្យសម្បត្តិថោកៗ ដោយសារពួកគេញៀនល្បែង។ អ៊ីចឹងឱកាសដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ពលរដ្ឋកុំឱ្យគេលេងល្បែងកើត កុំឱ្យខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ គឺត្រូវតែមានការបិទទាំងអស់ទៅ ទាំងល្បែងស្របច្បាប់ និងមិនស្របច្បាប់ហ្នឹង។ ហើយការរឹតត្បិតការលេងល្បែងនៅកាស៊ីណូទៀតផង ព្រោះល្បែងនៅកាស៊ីណូនេះ ការហាមឃាត់ឱ្យបានដាច់ណាត់ទៅលើជនជាតិកម្ពុជាក្នុងការទៅលេង»។
គួររំឭកឡើងវិញផងដែរថា កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៩ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានដាក់ចេញសារាចរណែនាំមួយ ក្នុងការពង្រឹងការគ្រប់គ្រងល្បែងអាជីវកម្មល្បែងភ្នាល់តាមម៉ាស៊ីអេឡិចត្រូនិក តាមរយៈអ៊ីនធឺណិតអនឡាញក្នុងនិងក្រៅប្រទេសគ្រប់ប្រភេទ ដោយបញ្ជាទៅមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ឱ្យស្រាវជ្រាវ បង្ក្រាបល្បែងទាំងអស់នេះ និងត្រូវឈប់ផ្តល់អាជ្ញាបណ្ណថ្មីបន្ថែមទៀត។
សារាចរលើកឡើងថា៖ «ពួកឧក្រិដ្ឋជនបរទេសមួយចំនួនបានជ្រកក្រោមរូបភាពអាជីវកម្មល្បែងភ្នាល់ប្រភេទនេះ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពបោកប្រាស់ជំរិតទារប្រាក់ពីជនរងគ្រោះទាំងក្រុង និងក្រៅប្រទេស ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងរបៀបរៀបរយសង្គម»។
ក្រោយចេញសារាចរនេះ អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់នៅទូទាំងប្រទេស និងត្រួតពិនិត្យអគារដែលជនបរទេសរស់នៅ ជាពិសេសនៅតំបន់ជាប់មាត់សមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ដែលពោរពេញទៅដោយជនជាតិចិន។ មួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ អាជ្ញាធរខេត្តបានរកឃើញបទល្មើសនានាជាច្រើន ដូចជាការបង្ខាំងមនុស្សឱ្យធ្វើការលើសម៉ោង ដល់ ១៧ ទៅ ១៨ ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ការជួញដូរមនុស្ស ការបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ និងការរកឃើញជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិចិនជាដើម។
អាជ្ញាធរកម្ពុជាក៏បានដោះស្រាយ និងបង្ក្រាបនូវបញ្ហាផ្សេងទៀតផងដែរ ដូចជាបញ្ហាគ្រឿងញៀន ការបង្ក្រាបល្បែងឆ្នោតវៀតណាម ការដកហូតម៉ូតូរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលខ្លះត្រូវបានចោរកម្ម ពីកន្លែងបញ្ចាំម៉ូតូបានរាបរយផងដែរ។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ដែលដឹកនាំកិច្ចប្រជុំណែនាំកិច្ចការប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស នៅទីស្ដីការក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែកញ្ញា បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលបានចំណាយថវិកាច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ដើម្បីស្ថាបនាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ ដោយមានការវិនិយោគផ្លូវល្បឿនលឿនប្រមាណ ២ ពាន់លានដុល្លារ និងការកែលម្អផ្លូវជាតិលេខ ៤ នោះមិនមែនដើម្បីបម្រើឱ្យការកម្សាន្តជាមួយល្បែងខុសច្បាប់នោះទេ ពោលគឺក្នុងបំណងទាក់ទាញការវិនិយោគត្រឹមត្រូវ អ្នកទេសចរត្រឹមត្រូវដើម្បីបានចំណូលកសាងប្រទេសជាតិទាំងមូល គឺមិនមែនសម្រាប់តែខេត្តព្រះសីហនុទេ។
លោក សេ ខេង បានចាត់ទុកល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ ជាមេរោគដ៏កាចសាហាវ ដែលអាចបង្កឱ្យមានអំពើជួញដូរមនុស្ស បទល្មើសគ្រឿងញៀន ភេរវកម្ម អំពើលួចឆក់ប្លន់ បទល្មើសជំរិតទារប្រាក់ បទល្មើសធ្វើទារុណកម្ម ការកាប់សម្លាប់ ការសងសឹក ការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ បទល្មើសអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ បទល្មើសសម្អាតប្រាក់ ដែលប៉ះពាល់ដល់ការកសាងយុត្តិធម៌សង្គម។ នេះបើតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក ស ខេង។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការបញ្ជាក់ពីរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក សុខ ផល ដែលជាប្រធានក្រុមការងារបង្ក្រាបការលេងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់គ្រប់ប្រភេទនេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ។
ចំណែកអភិបាលរងខេត្តព្រះសីហនុ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ និងអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តព្រះសីហនុ លោក ឃាង ភារម្យ ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន VOA ឱ្យមើលព័ត៌មានផ្សេងៗលើគណនីយហ្វេសប៊ុករបស់រដ្ឋបាលខេត្តជំនួសវិញ។
បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែកញ្ញា បានឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរខេត្តបានចុះត្រួតពិនិត្យទីតាំងមួយកន្លែងឈ្មោះ ស៊ីងសានទីង (ហៅ ឆាងឆឹង) ដោយបានរកឃើញជនបរទេសខុសច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ចំនួន ១៤១នាក់ ដែលក្នុងនោះមានជនជាតិចិនចំនួន ១៣០ នាក់ ជនជាតិវៀតណាម ១១ នាក់ និងរកឃើញជនបរទេសចំនួន ២៦២ នាក់ បានបម្រើការងារដោយគ្មានបណ្ណការងារ ដោយជនបរទេសខ្លះត្រូវផាកពិន័យ និងខ្លះទៀតត្រូវបណ្តេញចេញពីកម្ពុជា។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះ បន្ថែមថា អាជ្ញាធរបានរកឃើញនិងកំណត់ទីតាំងខាងលើនេះ ថាមាន ៦ បទល្មើស ដែលរួមមានបទល្មើសល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ បទល្មើសបង្ខាំង និងធ្វើទារុណកម្មមនុស្សខុសច្បាប់ បទល្មើសកាន់កាប់ និងរក្សាទុកអាវុធខុសច្បាប់ បទល្មើសសញ្ចារកម្ម និងជួញដូរមនុស្ស។ អាជ្ញាធរនឹងបន្តស៊ើបអង្កេតបទល្មើសលាងលុយកខ្វក់ និងបង្ហាញរបាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់។
ជាមួយគ្នានេះ អាជ្ញាធរបាននាំខ្លួនជនបរទេសចំនួន ២៧ នាក់ ទៅសាកសួរនៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្ត ដោយដកហូតវត្ថុតាងមួយចំនួនដូចជា អាវុធខ្លីចំនួន ៤ដើម ទូរស័ព្ទដៃសរុបជាង ៨.៧០០ គ្រឿង កុំព្យូទ័រជាង ៨០០ គ្រឿង ខ្នោះដៃចំនួន ៤ គូរ ដំបងឆក់ចំនួន ៨ ដើម និងសម្ភារៈ ឯកសារមួយចំនួនទៀត៕
ឫសគល់បណ្តាលឱ្យមានការជួញដូរមនុស្សនិងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់នៅក្រុងព្រះសីហនុ៖ អំពើពុករលួយ
ភ្នំពេញ —
