កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Donald Trump បានចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់វិសោធនកម្មឆ្នាំ ២០១៨ ស្ដីពីការងើបឡើងវិញនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសស៊ីមបាវ៉េ ដែលគេស្គាល់ថាច្បាប់ Zidera។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស៊ីមបាវ៉េលោក Sibusiso Moyo មានប្រតិកម្មចំពោះវិធានការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសស៊ីមបាវ៉េ និងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែរងការប៉ះពាល់ដោយសារទំនាក់ទំនងរវាងធនាគារនិងធនាគារដែលមិនដែលមានទាល់តែសោះ។ ឥឡូវនេះ សូម្បីតែច្បាប់វិសោធនកម្ម Zidera នេះ ក៏បានទទួលស្គាល់ផងដែរនូវកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចដែលសម្រេចបានដោយរដ្ឋាភិបាលស៊ីមបាវ៉េ ហើយសំណើច្បាប់នេះបានកត់សម្គាល់ឃើញថា ប្រទេសស៊ីមបាវ៉េបានសងបំណុលរបស់ខ្លួនរួចហើយដល់អង្គការរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ IMF និងបានអំពាវនាវឲ្យមានការប្រឡូកបន្ថែមទៀតលើផ្នែកនេះដើម្បីធ្វើឲ្យសម្រេចបាននូវផ្នែកផ្សេងៗទៀត។ ទាំងក្រុមហ៊ុនស៊ីមបាវ៉េ និងក្រុមហ៊ុនអាមេរិកាំង ក៏ដូចជាបុគ្គលនីមួយៗផងដែរគឺសុទ្ធតែអាចទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ដែលបណ្ដាលមកពីទណ្ឌកម្មនេះទាំងអស់។ ដូច្នេះ គេមិនចេះតែអះអាងដោយគ្មានការគិតពិចារណាថា ច្បាប់ Zidera នេះ ចង់សំដៅលើបុគ្គលតែពីរបីនាក់ និងមិនប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសស៊ីមបាវ៉េនោះទេ ដោយហេតុថា ពេលខ្លះប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្តរជាតិបានប្រឌិតរឿងនេះឡើង»។
សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្ដាបស្ចិមប្រទេសភាគច្រើនបានដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមមេដឹកនាំរបស់ប្រទេសស៊ីមបាវ៉េ បន្ទាប់ពីមានសេចក្ដីរាយការណ៍នានាអំពីការលួចបន្លំនៅក្នុងការបោះឆ្នោត និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកាលពីឆ្នាំ ២០០២ នៅពេលដែលលោក Robert Mugabe កំពុងកាន់តំណែង។
ច្បាប់ Zidera នេះ បានដាក់ចេញនូវវិធានការឆ្ពោះទៅមុខមួយចំនួន ដែលប្រទេសស៊ីមបាវ៉េចាំបាច់ត្រូវធ្វើដើម្បីដកការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះចេញ ដែលក្នុងនោះមានទាំងការធានាថា ការបោះឆ្នោតកាលពី ខែមុនគឺមានភាពសេរី និងយុត្តិធម៌ផងដែរ។
នៅពេលដែលបានឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីបន្តពីលោក Mugabe កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុនមក លោក Emmerson Mnangagwa បានសន្យាធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងរបស់ប្រទេសស៊ីមបាវ៉េជាមួយនឹងបស្ចិមប្រទេសមានប្រក្រតីភាពឡើងវិញ ដោយដោះស្រាយបញ្ហាដែលបស្ចិមប្រទេសបានលើកឡើង។
កាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែសីហា លោក Sibusiso Moyo បានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក Mnangagwa មានការភ្ញាក់ផ្អើលដោយសារតែការដាក់ទណ្ឌកម្មឡើងវិញទាំងនេះ។
លោក Sibusiso Moyo និយាយថា៖ «ក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋស៊ីមបាវ៉េ យើងមិនត្រូវការការដាក់ទណ្ឌកម្មតឹងតែងណាមួយលើប្រទេសយើងនោះទេ។ យើងសាទរដែលមានការបង្កើតច្បាប់ Zidera នេះឡើង ហើយដំណើរការនៃការដកទណ្ឌកម្មចេញគឺជាដំណើរការមួយ មិនអាចជាព្រឹត្តិការណ៍មួយនោះទេ។ យើងបានទាក់ទងរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក និងព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះរួចហើយ ហើយយើងជឿថា បញ្ហាភាគច្រើនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់ Zidera នេះ គឺបានដោះស្រាយរួចរាល់ហើយ»។
លោក Sibusiso Moyo ដែលជាអតីតឧត្ដមសេនីយ៍យោធារូបនេះ បានផ្ដល់ឧទាហរណ៍មួយចំនួនដែលបញ្ជាក់ថា ប្រទេសស៊ីមបាវ៉េបានដោះស្រាយរួចរាល់ហើយពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់ Zidera នេះដូចជា ការស្ដារឡើងវិញនូវនីតិរដ្ឋ ការបោះឆ្នោតដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន អព្យាក្រឹតភាពរបស់យោធានៅក្នុងកិច្ចការស៊ីវិល និងការអញ្ជើញអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិឲ្យចូលសង្កេតការណ៍នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៨ នេះជាដើម។
ប៉ុន្តែ គណបក្សប្រឆាំងបានជំទាស់ទៅនឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះ ហើយតុលាការធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសស៊ីមបាវ៉េត្រូវគេរំពឹងថានឹងបើកសវនាការលើពាក្យបណ្ដឹងរបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងរយៈពេលពីរសប្ដាហ៍ខាងមុខនេះ។
គណបក្ស Zanu PF ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច ត្រូវបានប្រកាសថាជាអ្នកឈ្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ ដែលជាការបោះឆ្នោតមួយដែលមនុស្សភាគច្រើននិយាយថាបានធ្វើឡើងដោយសន្តិវិធី បើប្រៀបជាមួយនឹងការបោះឆ្នោតកាលពីលើកមុនៗ។ ប៉ុន្តែ គេបានរាយការណ៍ថា ពួកយោធាបានបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងពិតសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ៦ នាក់ នៅក្នុងអំឡុងពេលតវ៉ារបស់គណបក្សប្រឆាំងចំពោះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះ។ លោក Sibusiso Moyo បាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែសីហា ថា រដ្ឋាភិបាលស៊ីមបាវ៉េសោកស្ដាយដែលហេតុការណ៍បាញ់សម្លាប់នេះកើតឡើង៕
ប្រែសម្រួលដោយ ភី សុភាដា
