ក្រោយពីមហាសន្និបាតតែងតាំងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិករបស់គណ បក្សទាំង ២ បានចប់សព្វគ្រប់ហើយ កាលបរិច្ឆេទដ៏សំខាន់បន្ទាប់នៅលើប្រតិទិនយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី គឺថ្ងៃអង្គារ ទី២៩ ខែកញ្ញា ដែលជាថ្ងៃជជែកដេញដោលគ្នាជាលើកទី១របស់បេក្ខជនប្រធានាធិបតីនៃគណបក្សទាំង២។
លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិងលោក Joe Biden គូប្រជែងខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ បានចំណាយពេលមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីមហាសន្និបាតគណបក្សដើម្បីចាប់ផ្តើមការជជែកដេញដោលនៅក្នុងរដ្ឋសំខាន់ៗខ្លះនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីឈ្នះការបោះឆ្នោត គឺរដ្ឋ Wisconsin, Pennsylvania និងរដ្ឋ North Carolina។
លោកស្រី Jennifer Mercieca សាស្ត្រាចារ្យជំនួយខាងគមនាគមន៍នៅឯសាកលវិទ្យា ល័យ Texas A&M បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថា យើងអាចរំពឹងថានឹងឃើញការជជែកដេញដោលក្តុងក្តាំងរវាងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីទាំង២។ បេក្ខជនទាំង២នេះជាអ្នកប្រយុទ្ធ»។
លោកស្រី Mercieca និយាយទៀតថា ការចង្អុលបង្ហាញពីរបៀបជជែកដេញដោលរបស់លោក ត្រាំ អាចត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងរបៀបលោកពណ៌នាក្នុងយុទ្ធនា ការឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០១៦ ថាជា «វាយប្រហារតបតវិញ»។
លោកស្រីនិយាយទៀតថា៖ «លោក ត្រាំ ជាធម្មតាប្រើការវាយប្រហារដោយផ្ទាល់លើបុគ្គលជាជាងការជជែកឲ្យហេតុផលរបស់ពួកគេ។ ហើយលោក មិនខ្មាស់អៀនដើម្បីធ្វើការវាយប្រហារបែបនេះទេ ហើយនិងសម្លុតពួកគេក្នុងអំឡុងនៃការជជែកដេញដោល។ លោកបានធ្លាប់ធ្វើដូច្នេះនៅឆ្នាំ២០១៦»។ លោកស្រីមានប្រសាសន៍ទៀតថា ប្រវត្តិការជជែកដេញដោលរបស់លោក Biden បង្ហាញថា លោកនឹងទប់ទល់បាន។
លោកស្រី Mercieca បានបន្តទៀតថា៖ «ខ្ញុំគិតថា យើងបានឃើញក្នុងឆ្នាំ២០១២ ដែលការជជែកដេញដោលរបស់បេក្ខជនអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោកមានលក្ខណៈស្រដៀងលោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ។ ពេលនោះលោក Biden បានចំអកគូប្រជែងរបស់លោកបន្តិច។ លោក Biden បានសើចចំអកឲ្យលោក Paul Ryan ចំៗតែម្តង។ ខ្ញុំមិនគិតថា លោក Biden នឹងមិនធ្វើខ្លាំងៗដូចលោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ ក្នុងការចំអកគូប្រឆាំងឬគំរាមកំហែងពួកគេទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកអ្នកដឹងហើយថា លោក Biden ប្រាកដមានលទ្ធភាពទប់ទល់ហើយមិនអនុញ្ញាតិឲ្យខ្លួនរបស់លោករងការបំភិតបំភ័យទេ»។
របៀបជជែកដេញដោល
ចាប់តាំងពីមានការជជែកដេញដោលរបស់បេក្ខជនប្រធានាធិបតីជាលើកទីមួយក្នុងឆ្នាំ១៩៦០មក ហើយចាប់តាំងពីការបន្តការជជែកដេញដោលឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៧៦ មក វិធីជជែកដេញដោលជាទូទៅមានលក្ខណៈដូចគ្នាគឺ បេក្ខជនឆ្លើយសំណួររបស់អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធី។
លោក John Koch នាយកនៃការជជែកដេញដោលនៅសាកលវិទ្យាល័យ Vanderbilt និយាយថា៖ «ការជជែកដេញដោលគ្នានេះ ជាសន្និសីទកាសែតរួមដែលបេក្ខជនទាំង២ ចែករំលែកសំឡេងគ្នាហើយពួកគេស្ថិតនៅសាររបស់ពួកគេផ្ទាល់»។
លោក Koch បានស្នើវិធីជជែកដេញដោលផ្សេង រួមមានការទទួលសំណួរមកពីអ្នកជំនាញ ជំនួសអ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីហើយនឹងមើលពួកបេក្ខជនដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនោះ។
លោក Koch បានពន្យល់ថា៖ «ការជជែកដេញដោល នឹងចាប់ផ្តើមដោយថា នេះជាបញ្ហាឬស្ថានភាពនោះ។ លោកមានពេលឧទាហរណ៍ថាត្រឹម៣០នាទីដើម្បីជួបជាមួយអ្នកផ្តល់យោបល់និងទីប្រឹក្សារបស់លោកហើយបន្ទាប់មក យើងចង់ឲ្យលោកត្រឡប់មកវិញ ជាមួយគោលជំហរមួយ រួចហើយពន្យល់អំពីគោលជំហរនោះ។ បេក្ខជនផ្សេងទៀតនឹងពន្យល់អំពីគោលជំហររបស់ពួកគេ។ ហើយបន្ទាប់មក យើង នឹងមានការ ជជែកដេញដោលមួយអំពីថាតើអ្នកបានសម្រេចការសម្រេចនោះដោយវិធីណា និងអំពីគុណភាពនៃការសម្រេចទាំងនោះ ពីព្រោះអ្វីដែលយើងប្រាកដជាចង់បានពីប្រធានាធិបតីគឺជាមនុស្សដែលអាចអាចជួបជាមួយអ្នកផ្តល់យោបល់ឬទីប្រឹក្សារបស់ពួកគេដើម្បីធ្វើការសម្រេច ហើយបន្ទាប់មកការពារការសម្រេចនោះ នៅពេលមានវិបត្តិឬនៅពេលដែលមានបញ្ហាណាមួយ»។
លោកស្រី Mercieca និយាយទៀតថា៖ «អ្នកបោះឆ្នោតអាចឃើញភាពខុសគ្នារវាងបេក្ខជនទាំង២។ ដូច្នេះការឮពួកគេនិយាយ ការឮសំឡេងដែលពួកគេប្រើពិតជាសំខាន់ហើយ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ដែរនោះគឺការស្តាប់អំពីគោលនយោបាយរបស់ពួកគេ។ ការណ៍នេះអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកផ្ទាល់អំពីវិធីបំពេញការងារ។ ហើយវាក៏អនុញ្ញាតឲ្យពួកគេធ្វើការឆ្លើយតបដើម្បីឲ្យពួកគេអាចការពារខ្លួនគេបាន»។
តើការជជែកដេញដោលផ្លាស់ប្តូរចិត្តគំនិតអ្នកបោះឆ្នោតដែរឬទេ?
នៅឆ្នាំ ២០១៦ ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងប្រហែល៨៤លាននាក់បានមើលការជជែកដេញដោលលើកទី១ រវាងលោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលពេលនោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋ និងលោកស្រី Hillary Clinton បេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។ ការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២០ អាចនាំឲ្យមានទស្សនិកជនច្រើនជាងពេលកន្លងមកទាំងអស់ ក៏ប៉ុន្តែថាតើវាមានឥទ្ធិពលលើពួកអ្នកបោះឆ្នោតដែរឬទេនោះ វានៅតែជាចម្ងល់នៅឡើយ។
លោក Koch បាននិយាយថា៖ «ការស្រាវជ្រាវជាច្រើនស្តីពីការជជែកដេញដោលរបស់បេក្ខជនប្រធានាធិបតី បានបង្ហាញថា ការជជែកដេញដោលនេះ អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកបោះ ឆ្នោតយល់អំពីផ្នត់គំនិតរបស់បេក្ខជនដែលគេគាំទ្រជាស្រេចទៅហើយនោះ និងអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេឃើញថាតើអ្នកណាខ្លះគាំទ្រជំហរដូចពួកគេដែរនោះ។ មិនមានភស្តុតាងច្រើនដែលបង្ហាញថា ការជជែកដេញដោលទាំងនោះផ្លាស់ប្តូរការគាំទ្ររបស់អ្នកបោះឆ្នោតទេ»។
តាមអង្គការស្រាវជ្រាវ Pew Research បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ពួកអ្នកបោះឆ្នោតចំនួន១០ភាគរយនៅឆ្នាំ២០១៦ បាននិយាយថា ពួកគេសម្រេចចិត្តការបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលឬបន្ទាប់ពីការជជែកដេញដោល។ លោកស្រី Mercieca បាន និយាយទៀតថា វាជា«ការខ្មាស់អៀន»ដែលការប្រេះឆារខាងនយោបាយរបស់ប្រទេសអាមេរិក បានធ្លាក់ដល់ស្ថានភាពអាក្រក់បែបនេះ។
លោកស្រីនិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ដើម្បីឲ្យការជជែកដេញដោលទាំងនេះមានប្រសិទ្ធភាព ពួកអ្នកស្តាប់មានការទទួលខុសត្រូវដើម្បីស្តាប់ដោយមិនធ្វើការសម្រេចចិត្តជាមុន»៕
ប្រែសម្រួលដោយ ជឹង ប៉ូជីន
