មន្ត្រីសមត្ថកិច្ចជាន់ខ្ពស់ បានចាត់ទុកមូលហេតុនៃការសម្លាប់លោកមេធាវី U Ko Ni ថា មានពាក់ព័ន្ធនឹង «ការស្នេហាជាតិជ្រុលនិយម» ដោយលើកឡើងថា ជនសង្ស័យបានគុំកួនលើកិច្ចការនយោបាយរបស់លោក U Ko Ni។ ការណ៍នេះបានជំរុញឲ្យមនុស្សជាច្រើនជឿថា កិច្ចខំប្រឹងប្រែងរបស់លោកមេធាវីរូបនេះក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ២០០៨ ដែលត្រូវបានព្រាងឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលយោធា បានបង្កឲ្យមានការសមគំនិតធ្វើឃាតរូបលោក។
សំណួរសំខាន់ៗនៅតែបន្តចោទសួរ
ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេល៦ខែក្រោយការធ្វើឃាតមេធាវីរូបនេះ ស្របពេលដែលដំណើរការកាត់ទោសកំពុងកើតឡើងនៅទីក្រុងរ៉ង់ហ្គូន ហើយដើមហេតុនៃការធ្វើឃាតនេះនៅមិនទាន់ត្រូវបានកំណត់នៅឡើយនោះ នៅមានសំណួរជាច្រើនដែលមិនទាន់ទទួលបានចម្លើយនៅឡើយ ដែលបណ្ដាលឲ្យមានការព្រួយបារម្ភថា តើយុត្តិធម៌នឹងសម្រេចបានឬក៏យ៉ាងណា។
លោក Phil Robertson នាយករងប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) បានលើកឡើងតាមអ៊ីមែលថា៖ «សំណួរដ៏សំខាន់ដែលមនុស្សជាច្រើនចាប់ផ្ដើមចោទសួរនោះគឺថាតើប៉ូលិសពិតជាមានបំណងស្វែងរកជនដៃដល់បន្ថែមទៀតឬទេ»។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «នាពេលនេះ វាទំនងថា ការស៊ើបអង្កេតមិនដើរទៅមុខទេ ហើយស្ថានភាពនឹងកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនជាងនេះ បើសិនជាកិច្ចការដែលសំខាន់មិនត្រូវសម្រេចបាន»។
ជនជាប់ចោទទាំងអស់ដែលត្រូវបានខ្លួន រួមមានលោក Kyi Lin ដែលត្រូវបានចោទថាជាអ្នកបាញ់ និងដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា បានសម្លាប់លោក Nay Win អ្នកបើកតាក់ស៊ី មុននឹងត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅអាកាសយានដ្ឋាន និងជនជាប់ចោទ៣នាក់ទៀត រួមមាន លោក Aung Win Zaw លោក Zeya Phyo និងលោក Aung Win Tun។
ជនសង្ស័យទី៥ឈ្មោះ Aung Win Khaing នៅរត់គេចខ្លួននៅឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលជឿថា ជនសង្ស័យរូបនេះជាអ្នករៀបចំផែនការជាមួយនឹងបងប្អូនប្រុសរបស់ខ្លួន ឈ្មោះ Aung Win Zaw និង Zeya Phyo។ លោក Aung Win Tun ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទផ្ដល់កន្លែងលាក់ខ្លួនដល់ជនសង្ស័យម្នាក់។
សំណួរសម្រាប់ក្រុមយោធា
បើទោះបីជាគ្មាននរណាម្នាក់ចោទប្រកាន់ក្រុមយោធាថាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីឃាតកម្មនេះក្តី ក៏ករណីនេះចោទជាសំណួរដ៏រសើបមួយចំនួនអំពីស្ថាប័នយោធានេះ ដែលជាភាសាមីយ៉ាន់ម៉ាហៅថា Tatmadaw។
លោក U Ko Ni គឺជាអ្នកប្រឹក្សាច្បាប់ឲ្យគណបក្សសម្ព័ន្ធលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី Aung San Suu Kyi ដែលបានឡើងគ្រប់គ្រងអំណាចមិនដល់មួយឆ្នាំផងនោះ ក្រោយពីបានឈ្នះការបោះឆ្នោតជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៅឆ្នាំ២០១៥ ដែលបានធ្វើឲ្យប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាឃ្លាតឆ្ងាយពីរបបដឹកនាំដោយយោធា។ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ២០០៨ ដែលលោក Ko Ni បានពិនិត្យមើលដើម្បីជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរនោះ នៅតែធានាថា ស្ថាប័នយោធានៅតែមានអំណាចនៅរដ្ឋសភា បើទោះបីជានៅក្រោមប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលក៏ដោយ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះរក្សា២៥ភាគរយនៃអាសនៈនៅរដ្ឋសភាឲ្យសមាជិកតំណាងរាស្ត្រដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយយោធា។
លោក Aung Win Khaing ជនសង្ស័យដែលបានរត់គេចខ្លួន ត្រូវបានគេឃើញមានវត្តមានចុងក្រោយនៅកណ្ដាលទីក្រុង Naypyitaw ប្រហែលពីរសប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីការបាញ់សម្លាប់នោះ។ ជនសង្ស័យយ៉ាងហោចណាស់បីនាក់ រួមទាំងលោក Aung Win Khaing គឺជាមន្ត្រីយោធាដែលចូលនិវត្តន៍។
មន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចបានលើកឡើងពីការយល់ឃើញមួយដែលថា ជនដៃដល់ដែលសមគំនិតទាំងនេះទំនងជាចង់បង្កឲ្យមានភាពបែកបាក់គ្នារវាងកម្លាំងយោធា និងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី Suu Kyi ដែលត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងឲ្យដឹកនាំប្រទេស ក្នុងបរិបទផ្ទេរអំណាចដ៏ពិបាកមួយ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាមេបញ្ជាការម្នាក់ គឺលោក Kyaw Swe ត្រូវបានដកស្រង់ពាក្យសម្ដីនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីចុងខែកុម្ភៈ ថា៖ «យើងត្រូវតែគិតគូរអំពីបញ្ហាច្រើនណាស់។ ហេតុអ្វីបានជាជនសង្ស័យទាំងនោះគឺជាអតីតមន្ត្រីយោធា? តើនេះគឺជាគោលបំណងមួយដែលបង្កឲ្យមានជម្លោះរវាងយោធា និងរដ្ឋាភិបាលមែនដែរឬទេ?
មន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចមិនបានឆ្លើយតបនឹងការស្នើសុំការឆ្លើយតបបន្ថែមទៀតឡើយ។
ការពាក់ព័ន្ធនឹងសាសនា
មានព័ត៌មានជាក់លាក់មួយចំនួនជុំវិញករណីឃាតកម្មនេះ ដែលអ្នកតាមដាន យល់ថា ត្រូវបានលាក់បាំង។
លោក Ko Ni មិនមែនត្រឹមតែជាមេធាវីដ៏ល្បីឈ្មោះម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ លើសពីនេះ លោកគឺជាសមាជិកដ៏សំខាន់ម្នាក់នៃសហគមន៍អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមដែលកំពុងតែប្រឈមនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញកាន់តែកើនឡើងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលពលរដ្ឋភាគច្រើនកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
មនុស្សជាច្រើនជឿថា ជំនឿសាសនារបស់លោក គឺជាមូលហេតុមួយផ្នែកដែលបណ្ដាលឲ្យលោកងាយស្រួលនឹងក្លាយជាគោលដៅក្នុងការវាយប្រហារ។
បញ្ហានេះក៏នឹងត្រូវយកទៅពិភាក្សាយ៉ាងលម្អិតដោយភាគីការពារក្ដី ដែលអាចមានលក្ខណៈខុសពីអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលយល់ឃើញ នៅពេលដែលរឿងក្ដីនេះបន្តដំណើរទៅមុខទៀត។
ក៏ប៉ុន្តែ បញ្ហាចម្បងក្នុងសំណុំរឿងនេះ គឺផ្ដោតទៅលើលោក Aung Win Khaing។ ព្រះរាជអាជ្ញា លោក Nay La បានឲ្យដឹងថា «ខ្ញុំយល់ថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគួរតែព្យាយាមចាប់ខ្លួនជនដែលរត់គេចខ្លួននេះ»។
អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ពួកគេបានព្យាយាមតាមចាប់ខ្លួនជននេះ ដោយបានចែកចាយរូបថតជននេះទៅកាន់ប្រទេសជិតខាង ហើយបានចេញផ្សាយសេចក្ដីប្រកាសតាមរកចាប់ខ្លួនដល់ប៉ូលិសអន្តរជាតិ (អាំងទែប៉ូល) ផងដែរ។
លោក Nay La បាននិយាយថា សាក្សីចំនួន១១នាក់បានធ្វើសក្ខីកម្មចាប់តាំងពីសវនាការនេះបានចាប់ផ្ដើមឡើងនៅខែមិនា ហើយសាក្សីចំនួន៧០នាក់ផ្សេងទៀតមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីធ្វើសក្ខីកម្មរួចហើយដែរ។ នេះមានន័យថា សវនាការនេះនឹងមានរយៈពេលយូរ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ក្រុមគ្រួសាររបស់លោក Ko Ni និងលោក Nay Win អ្នកបើកតាក់ស៊ី ដែលត្រូវបានសម្លាប់ដោយសារតែលោកព្យាយាមដេញតាមជនសង្ស័យដែលបានបាញ់លោក Ko Ni នោះ កំពុងតែរង់ចាំចម្លើយ។
ភរិយារបស់លោក Nay Win គឺអ្នកស្រី Su Thet Khin អាយុ៣១ឆ្នាំ បាននិយាយថា៖ «វាសំខាន់ណាស់ដែលការពិតនៅក្នុងសំណុំរឿងនេះត្រូវបានលាតត្រដាងឲ្យបានឆាប់រហ័សតាមតែអាចធ្វើបាន។ បើសិនជាយើងបញ្ចប់សំណុំរឿងនេះបាន នោះមានន័យថា យើងទាំងអស់គ្នាអាចទទួលបាននីតិរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសនេះ»៕
ប្រែសម្រួលដោយ ទែន សុខស្រីនិត
