ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងប្រធានាធិបតីបារាំងលោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានសរសើរអតីតយុទ្ធជនហើយនិងសង្កត់ពីស្មារតីនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងចំណោមប្រទេសដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្ត នៅពេលដែលអស់លោក ប្រារព្ធខួបលើកទី៧៥នៃការវាយលុកឡើងគោកឬ D-Day ដែលបាននាំឲ្យពួកណាហ្ស៊ីទទួលបរាជ័យហើយនៅទីបញ្ចប់បញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២។
ប្រធានាធិបតីទាំង២ បានថ្លែងនៅឯពិធីនៅកន្លែងបញ្ចុះសពទាហានអាមេរិកក្នុងតំបន់ Normandy នៃទីក្រុង Colleville-sur-Mer ដែលនៅទីនោះទាហានសហរដ្ឋអាមេរិកជាង៩ពាន់នាក់ត្រូវបានគេបញ្ចុះ។
ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ម៉ាក្រុង បានគោរពវិញ្ញាណខន្ធអ្នកដែលបានបូជាអាយុជីវិតរបស់ខ្លួនហើយបានប្រយុទ្ធដើម្បីរំដោះប្រទេសបារាំង ដោយមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចប្រតិបត្តិការនេះ បានផ្លាស់ប្តូរអនាគតទាំងទ្វីបអឺរ៉ុបនិងពិភពលោក។ លោកប្រធានាធិបតី ម៉ាក្រុង បានធ្វើសុន្ទរកថាជាភាសាបារាំង ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលខ្លះ បានប្តូរទៅនិយាយភាសាអង់គ្លេសនៅពេលដែលលោកប្រធានាធិបតីងាកទៅកាន់ក្រុមអតីតយុទ្ធជនដែលអង្គុយនៅខាងក្រោយលោក។
ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ម៉ាក្រុង បានប្រាប់អតីតយុទ្ធជនទាំងនោះថា៖ «យើងដឹងថា អ្វីដែលយើងជំពាក់គុណដល់អស់លោកគឺ សេរីភាពរបស់យើង។ តាងនាមឲ្យប្រទេសរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំចង់និយាយថា សូមអរគុណអស់លោក»។
បន្ទាប់ពីសុន្ទរកថារបស់លោក លោកប្រធានាធិបតី ម៉ាក្រុង បានប្រគល់មេដាយកិត្តិយស Legion of Honor របស់បារាំងដល់អតីតទាហានអាមេរិកាំង៥រូប។
ក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោក ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានគោរពអ្នកទាំងនោះ«ដែលបានលះបង់អាយុជីវិតរបស់ខ្លួនដើម្បីបងប្អូនប្រុសរបស់ពួកគេ ដើម្បីប្រទេសរបស់ពួកគេ ហើយនិងដើម្បីការរស់រាននៃសេរីភាព»។
លោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ថ្ងៃនេះយើងចងចាំអ្នកដែលបានស្លាប់ហើយយើងគោរពអ្នកដែលបានប្រយុទ្ធនៅក្នុងតំបន់ Normandyនេះ។ ពួកគេ ដណ្តើមបានសមរភូមិនេះមកវិញសម្រាប់ការធ្វើឲ្យអារិយធម៌លូតលាស់»។
សុន្ទរកថារបស់លោកក៏បានបន្តលើផ្ទៃរឿងនៃសាមគ្គីភាពជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តដែលបានរំឭកខួបនៅសប្តាហ៍នេះ។
លោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមរយៈមិត្តភ័ក្រ្តនិងដៃគូទាំងអស់របស់យើង សម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់យើង ត្រូវបានលត់ដំកម្តៅក្នុងសមរភូមិ ត្រូវបានសាកល្បងនៅក្នុងស្ថានភាពឈឺចាប់នៃសង្គ្រាម និងត្រូវបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងពរជ័យនៃសន្តិភាព។ ទំនាក់ទំនងដ៏ស្អិតល្មួតរបស់យើងគឺមិនអាចបំបែកបាន»។
ពិធីរំឭកនៅក្នុងប្រទេសបារាំងកើតមានឡើងបន្ទាប់ពិធីនានាកាលពីថ្ងៃពុធនៅព្រែកជីកអង់គ្លេសក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសភាគខាងត្បូង។
មេដឹកនាំពិភពលោកជាង១០នាក់រួមមាន ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោកដូណាល់ ត្រាំ ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក ម៉ាក្រុង នាយករដ្ឋមន្រ្តីចក្រភពអង់គ្លេសលោកស្រី Theresa May នាយករដ្ឋមន្រ្តីកាណាដាលោក Justin Trudeau បានចូលរួមជាមួយព្រះមហាក្សត្រីយានី Elizabeth នៃចក្រភពអង់គ្លេសដើម្បីសរសើរភាពអង់អាចក្លាហានរបស់កងទ័ពក្មេងៗដែលជាផ្នែកមួយនៃអ្វីដែលជាការវាយប្រហារឡើងគោកដ៏ធំបង្អស់នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត ដែលមាននាវានិងយន្តហោះជាង៧ពាន់គ្រឿងឆ្លងកាត់ព្រែកជីកអង់គ្លេសដើម្បីតទល់នឹងពួកអាល្លឺម៉ង់។
នៅពេលដែលអតីតយុទ្ធជន D-Day ចាស់ជរា៣០០នាក់ ដែលឥឡូវនេះមានអាយុខ្ទង់៩០ឆ្នាំប្លាយ កំពុងស្តាប់ លោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានបួងសួងតាមពាក្យប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Franklin D. Roosevelt ដែលបានធ្វើនៅតាមវិទ្យុនៅថ្ងៃ D-Day រួមមានជំនឿរបស់ប្រធានាធិបតីក្នុងពេលសង្គ្រាមនៅក្នុងការវាយប្រហារនេះ។
លោកប្រធានាធិបតីត្រាំ បានសូត្រពាក្យរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Roosevelt ថា «សត្រូវមានកម្លាំងខ្លាំង។ សត្រូវអាចវាយបកលើកងកម្លាំងយើង ក៏ប៉ុន្តែ យើងត្រូវតែវាយតបវិញម្តងហើយម្តងទៀត ហើយយើងដឹងថា កូនប្រុសរបស់យើងនឹងបានទទួលជ័យជម្នះ ដោយសារព្រះប្រទានពរ ហើយនិងបុព្វហេតុត្រឹមត្រូវរបស់យើង»។
ព្រះមហាក្សត្រីយានី Elizabeth មានព្រះរាជបន្ទូលថា ម្ចាស់ក្សត្រីបានគិតថា ប្រហែលខួបលើកទី៦០នៃ D-Day កាលពី១៥ឆ្នាំមុន ជាការរំឭកពិធីបែបនេះលើកចុងក្រោយ។
ក៏ប៉ុន្តែ ព្រះមហាក្សត្រយានី មានព្រះរាជបន្ទូលថា៖ «មនុស្សជំនាន់សង្គ្រាមនេះ មនុស្សជំនាន់ខ្ញុំ មានការអត់ធ្មត់ ហើយខ្ញុំសប្បាយរីករាយយ៉ាងក្រៃលែងដែលបាននៅជាមួយអស់លោក អ្នកនៅក្រុង Portsmouth នៅថ្ងៃនេះ»។
ព្រះមហាក្សត្រយានី មានបន្ទូលទៀតថា កងទ័ពជាច្រើនរបស់សម្ព័ន្ធមិត្តយើង មិនបានវិលត្រឡប់មកវិញទេ ហើយភាពអង់អាចក្លាហាន ការលើកទឹកចិត្តនិងការធ្វើពលិម្មរបស់អ្នកទាំងនោះដែលបានបាត់បង់ជីវិតរបស់ខ្លួន នឹងមិនត្រូវបានគេបំភ្លេចទេ។ តាងនាមឲ្យប្រទេសជាតិទាំងមូលនិងពិភពលោកទាំងមូល ខ្ញុំសូមលំឱនកាយខ្ញុំនិយាយទៅកាន់អ្នកទាំងអស់គ្នាថា សូមអគុណ។
លោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានចូលរួមក្នុងការឈរទះដៃជាមួយអតីតយុទ្ធជនសង្គ្រាមលោកលើកទី២ដែលបានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅលើវេទិកានៅពេលដែលពិធីនោះបានចាប់ផ្តើម។
លោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានចាកចេញពីទីក្រុង Portsmouth នៃចក្រភពអង់គ្លេសទៅកាន់ប្រទេសអៀវឡង់បន្ទាប់ពីពិធីនោះដើម្បីជួបជាមួយលោក Leo Varadkar នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃប្រទេសអៀវឡង់។
ថ្លែងទៅកាន់ពួកអ្នកកាសែតមុនជំនួបនេះ ប្រធានាធិបតី ត្រាំ បាននិយាយទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្រ្តី Varadkar ថា៖ «ការចាកចេញរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុបឬBrexit នឹងដំណើរការបានយ៉ាងល្អ ហើយសម្រាប់លោក លោកមានរបងព្រំដែនរបស់លោក។ យើងមានបញ្ហារបងនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយលោកមានរបងនៅក្នុងប្រទេសនេះដែរ»។
លោក Varadkar បានឆ្លើយតបវិញថា៖ «ខ្ញុំគិតថា បញ្ហាមួយដែលយើងបញ្ចៀស គឺរបងឬព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំង២»។
លោកប្រធានាធិបតីត្រាំ បាននិយាយទៀតថា លោក នឹងបន្តជំរុញឲ្យពង្រីកទិដ្ឋាការ E3 ដល់ពលរដ្ឋអៀវឡង់។
ប្រធានាធិបតី ត្រាំ បាននិយាយថា៖ «យើង កំពុងពិនិត្យមើលបញ្ហានេះ។ យើងស្ទើរតែដោះស្រាយបញ្ហានេះបានកាលពីពេលមុន។ វាខុសគ្នាតែឆ្នោតមួយសន្លឹក។ យើងគិតថា យើងនឹងទទួលបានជោគជ័យ។ លោកប្រធានាធិបតីត្រាំ និយាយទៀតថា លោក ចង់ពង្រីកទិដ្ឋាការប្រភេទ E3 នេះសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋអៀវឡង់៕
ប្រែសម្រួលដោយ ជឹង ប៉ូជីន
