ចាប់តាំងពីការសម្រេចជាផ្លូវការនៃការផ្លាស់ប្តូរជំនួយលែងជួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយផ្តល់ទៅឲ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលវិញ រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែតបានប្រកាសថាខ្លួននឹងបិទស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងភ្នំពេញនៅចុងឆ្នាំ២០២១។ រដ្ឋាភិបាលនេះមិនបានបញ្ជាក់មូលហេតុឲ្យចំនោះទេ។ តែមន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្សលើកឡើងថាការសម្រេចចិត្តនេះមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងការធ្លាក់ចុះស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
រដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសស៊ុយអែត បានប្រកាសថាស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំនៅរាជធានីភ្នំពេញប្រទេសកម្ពុជា នឹងត្រូវបិទនៅចុងឆ្នាំ២០២១ គឺចុងឆ្នាំក្រោយនេះ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែត ដែលបង្ហោះនៅលើវេបសាយរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា។
រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែត មិនបានបញ្ជាក់មូលហេតុចំៗនៃការបិទនេះទេ ប៉ុន្តែនេះត្រូវគេគិតថាជាដំណើរការមួយ ស្របពេលដែលស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង ដែលស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំនៅកម្ពុជា តែងតែចេញមុខមុនគេក្នុងការរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំពោះការរឹតត្បិតសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងប្រមូលផ្តុំ។ ចុងក្រោយនេះ ស្ថានទូតស៊ុយអែតបានថ្លែងបារម្ភអំពីការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំសហជីព លោក រ៉ុង ឈុន និងមនុស្សផ្សេងទៀត ដែលចេញមុខតវ៉ាទាមទាររកយុត្តិធម៌ជូនរូបលោក។
រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែតបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួនថា៖ «រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចនៅថ្ងៃនេះថាស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញ នឹងត្រូវបិទនៅចុងឆ្នាំ២០២១។ ប្រទេសស៊ុយអែតមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយកម្ពុជា។ ទាំងនេះនឹងបន្តតាមមធ្យោបាយថ្មីៗសម្រាប់ពេលនេះ»។ ស្ថានទូតបញ្ជាក់ថា៖ «នេះជាដំណើរការផ្លាស់ប្តូរជានិច្ច ហើយជួនកាល រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែតបើក ឬបិទស្ថានទូត និងអគ្គកុងស៊ុលរបស់ខ្លួន»។
សេចក្តីប្រកាសឲ្យដឹងទៀតថា ការសម្រេចបិទនេះ គឺស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែត មានបំណងផ្តល់អំណាចដល់ឯកអគ្គរាជទូតរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ សម្រាប់តំណាងឲ្យកម្ពុជា ហើយសកម្មភាពនៃក្រសួងការបរទេសស៊ុយអែត នឹងត្រូវផ្ទេរមកស្ថានទូតនៅទីក្រុងបាងកក។ សេចក្តីប្រកាសបន្ថែមថានឹងលែងមានបុគ្គលិកប្រចាំនៅកម្ពុជាទៀតនោះទេ។ ចំណែកកិច្ចសហការខាងផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ នឹងបន្តអនុវត្តដោយទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍របស់ស៊ុយអែត Sida។
VOA មិនទាន់អាចសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំនៅកម្ពុជាបានទេ។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព នាយិកានៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថាលអ្នកស្រីមានការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះការសម្រេចចិត្តនេះ ហើយថាជាការបាត់បង់ដ៏ធំសម្រាប់កម្ពុជា ដោយសារមិនមានមន្រ្តីទូតប្រចាំនៅកម្ពុជា ដែលបង្កការងាយស្រួលក្នុងការទាក់ទងគ្នា។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថាកន្លងទៅស្ថានទូតស៊ុយអែត បានឈរជួរមុខក្នុងការអំពាវនាវឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ អ្នកស្រីយល់ថា ការប្រកាសបិទនេះពាក់ព័ន្ធនឹងការបារម្ភអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដូចដែលស៊ុយអែតធ្លាប់បានប្រកាសបង្វែរជំនួយជាង២០លានដុល្លារអាមេរិកពីការជួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មកជួយអង្គការសង្គមស៊ីវិលវិញកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព មានប្រសាសន៍ថា៖ «ដោយសារបែបផែនការងារបែបនេះ គឺធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនង ហើយនិងកិច្ចគាំពារ កិច្ចគាំទ្រជាច្រើនហ្នឹង ហាក់មិនទទួលបានពេញលេញនោះទេ។ អញ្ចឹងហើយបានជាខ្ញុំចង់បង្ហាញពីភាពខុសគ្នា នៅពេលណាដែលយើងមានវត្តមានស្ថានទូតនៅប្រទេសកម្ពុជា តើការគាំទ្រ ការសន្ទនា ទំនាក់ទំនងអីផ្សេងៗ វានឹងអាចប្រសើរជាងនៅពេលណាដែលយើងមិនមានស្ថានទូតប្រចាំនៅក្នុងប្រទេសយើង»។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ឲ្យដឹងថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនឹងជួបជាមួយស្ថានទូត ហើយនឹងបន្តស្វែងយល់អំពីការប្រកាសបិទស្ថានទូតនេះ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថាបើសិនការសម្រេចចិត្តនេះឈរនៅលើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស អញ្ចឹងការផ្លាស់ប្តូរ ស្តារឡើងវិញនូវស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ប្រហែលជានឹងអាចជួយធ្វើឲ្យមានការពិចារណានូវទិសដៅនេះឡើងវិញ»។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកស្រីយល់ថាការប្រកាសបិទស្ថានទូតនេះ មិនប៉ះពាល់ជំនួយដែលផ្តល់មកអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលពួកគេទទួលបានពីទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍ដោយផ្ទាល់ គឺ Sida នោះទេ។
កាលពីខែមិថុនា ប្រទេសស៊ុយអែតបានសម្រេចបង្វែរជំនួយសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទៅជាជំនួយលើការគាំទ្រការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋកាន់តែខ្លាំងក្លា។ ប្រទេសស៊ុយអែតបានរៀបរាប់ថា លំហប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅថ្មីៗនេះមានការ «រឹតត្បិតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ»។
ចំណែកកាលពីខែសីហា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានលើកឡើងថាប្រទេសស៊ុយអែតដែលជាសមាជិកមួយនៃសហភាពអឺរ៉ុប បានបង្វែរជំនួយរបស់ពួកគេជាង២០លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំ ជួយដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលលោកថានេះជាសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ប្រទេសនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍កាលនោះថា៖ «អាហ្នឹងនយោបាយរបស់គេ យើងមិនចាត់ទុកស៊ុយអែតខុសទេ ពីព្រោះយើងរដ្ឋធម្មនុញ្ញយើងថា កាន់របបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដែរ។ ដូច្នេះវាអត់មានអីខុសទេ។ ប៉ុន្តែយើងដល់ពេលហ្នឹង យើងត្រូវភ្ញាក់រឭកខ្លួនឯង ត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើម៉េច ដើម្បីកុំឲ្យមានកំហុសធំដុំ ដែលគេអាចយកធ្វើជាឆ្នួន»។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយនៅកម្ពុជា បានថ្លែងថាប្រទេសស៊ុយអែត បានចំណាយថវិកាជាច្រើនក្នុងការជួយពង្រឹងអភិបាលកិច្ច ហើយប្រទេសស៊ុយអែតហាក់ដូចជាបង្ហាញនូវ«ភាពអស់សង្ឃឹម»នឹងការធ្លាក់ចុះសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបន្តថាការដកស្ថានទូតនេះ អាចជា«ការព្រមាន»មួយដែរដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំគិតថាទោះបីជាមានការភ្ញាក់ផ្អើល ក៏រដ្ឋាភិបាលមិនបញ្ចេញអីឲ្យដឹងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែជាទិដ្ឋភាពនយោបាយការបរទេស ការបិទស្ថានទូតរបស់ប្រទេសណាមួយនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន វាមិនមែនជារឿងធម្មតា»។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង អនុប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងអតីតតំណាងរាស្រ្តមួយរូប ដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេស ថ្លែងថានេះជាសញ្ញាបង្ហាញថាស្ថានទូតស៊ុយអែតមិនពេញចិត្តនឹង«ការសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»នៅកម្ពុជា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើសិនជារបបលោក ហ៊ុន សែន មិនគិតគូរអំពីការស្តាប្រជាធិបតេយ្យ ស្តាសិទ្ធិមនុស្សទេ ហើយទៅចាប់ឱបប្រទេសចិន ដើម្បីឲ្យប្រទេសចិនមកប្រើប្រាស់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើជាឈ្នាន់ក្នុងការពង្រីកវាតទីនិយមហ្នឹង គឺប្រទេសកម្ពុជាច្បាស់ជាទទួលរងនូវភាពអាម៉ាស់ ហើយនិងទទួលនូវការខាតបង់ដ៏ធំធេង»។
លោក កុយ គួង អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថានេះជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ស៊ុយអែត ក្នុងការបិទឬបើកស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅក្រៅប្រទេស ហើយការបិទនេះមិនប៉ះពាល់ទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរឡើយ។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាព្រឹទ្ធសមាជិកមួយរូប មានប្រសាសន៍ថាការលើកឡើងអំពីការបារម្ភសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាសិទ្ធិរបស់ស៊ុយអែត ដែលលោកថាវាផ្ទុយពីការពិត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ហើយស៊ុយអែតហ្នឹង មើលឃើញពីណាមក ពី[ទីក្រុង]Stockhomមកឬមួយពីណា [ពី]Copenhagenណា [ថា]ស្រុកខ្មែរនេះ ប្រៀបដូចជាកំពុងតែហុយផ្សែងច្បាំងគ្នា។ គេកំពុងតែសម្បូរសប្បាយ ឯងនេះវាលេចឮផ្ទុយពីការពិត»។
បើតាមវេបសាយរបស់ស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំនៅកម្ពុជា ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយកម្ពុជា ត្រូវបានចាប់ផ្តើមឡើងតាំងពីឆ្នាំ១៩៦១។ កាលពីខែសីហាឆ្នាំ២០១០ ប្រទេសស៊ុយអែតបានបើកឲ្យមានស្ថានទូតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
កាលពីខែសីហាសហភាពអឺរ៉ុបបានសម្រេចដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ«គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងសព្វាវុធ»ឬ Everything But Arms (EBA)២០%ពីកម្ពុជា ដោយសារសហភាពអឺរ៉ុបរកឃើញការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាប្រព័ន្ធនៅកម្ពុជា ក្នុងនោះមានការរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងការចាប់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ដាក់ពន្ធនាគារ។
ការប្រកាសបិទស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញនេះ កើតឡើងចំថ្ងៃដែលសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ បានបើកសវនាការពាក់ព័ន្ធនឹងរឿង«ក្បត់»ចំនួន៤សំណុំរឿង ដែលមានមនុស្សជិត១៤០នាក់ ទាក់ទងនឹងផែនការវិលចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំក្រុមជំទាស់កាលពីឆ្នាំមុន៕
