រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានលើកឡើងថារដ្ឋាភិបាលមិនមានជំហរអ្វីផ្លាស់ប្តូរទាក់ទងនឹងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងសព្វាវុធ» ឬ Everything But Arms (EBA) ២០% របស់សហភាពអឺរ៉ុប ហើយការដកនេះមិនប៉ះពាល់ទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរនោះទេ។
ការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA មួយផ្នែកដែលកម្ពុជាទទួលបានផលប្រយោជន៍ តាំងពីឆ្នាំ២០០១មកនោះ បានចូលជាផ្លូវការ កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ ដែលនាំឲ្យកម្ពុជាត្រូវបង់ពន្ធលើផលិតផលនាំចូលជាង ១០០លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ការដកនេះ គឺដោយសារសហភាពអឺរ៉ុបរកឃើញការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាប្រព័ន្ធនៅកម្ពុជា ក្នុងនោះមានការរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិនិងការចាប់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ដាក់ពន្ធនាគារ។
ក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការទីតាំងនិងសមិទ្ធផលនានារបស់ស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ថ្លែងថា កម្ពុជាមិនមានជំហរអ្វីប្លែកនោះទេ ទាក់ទងនឹងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ហើយកម្ពុជាត្រូវតែខិតខំជម្នះឧបសគ្គដែលកើតឡើង។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកថា ការដកនេះមិនប៉ះពាល់ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងសហភាពអឺរ៉ុបនោះទេ។
លោក ស ខេង ថ្លែងថា៖ «មិនបានសេចក្តីថា យើងផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយអឺរ៉ុបទេ។ ទំនាក់ទំនងជាមួយអឺរ៉ុប នៅតែមានសារៈសំខាន់។ ហើយយើងខិតខំបង្កើនថែមទៀត ព្រោះអាទំនិញយកទៅអឺរ៉ុបហ្នឹងនៅតែយកបានហ្នឹង គ្រាន់តែវាខុសគ្នាត្រង់ថា ទំនិញនៅតែយកបាន តែវាត្រូវបង់ពន្ធ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងខិតខំដើម្បីរួមគ្នា ដើម្បីជម្នះការលំបាកទាំងឡាយនោះ ដើម្បីរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនិងស្ថិរភាពនយោបាយ ទាក់ទងនឹងបញ្ហា EBA នេះ»។
លោក ស ខេង បានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសស៊ុយអែតដែលជាសមាជិកមួយនៃសហភាពអឺរ៉ុប បានបង្វែរជំនួយរបស់ពួកគេជាង ២០លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំ ជួយដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលលោកថា នេះជាសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ប្រទេសនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អាហ្នឹងនយោបាយរបស់គេ យើងមិនចាត់ទុកស៊ុយអែតខុសទេ ពីព្រោះយើងរដ្ឋធម្មនុញ្ញយើងថា កាន់របបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដែរ។ ដូច្នេះ វាអត់មានអីខុសទេ។ ប៉ុន្តែយើងដល់ពេលហ្នឹង យើងត្រូវភ្ញាក់រឭកខ្លួនឯង ត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើម៉េច ដើម្បីកុំឲ្យមានកំហុសធំដុំ ដែលគេអាចយកធ្វើជាឆ្នួន»។
កាលពីខែមិថុនា ប្រទេសស៊ុយអែតបានសម្រេចបង្វែរជំនួយសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទៅជាជំនួយលើការគាំទ្រការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋកាន់តែខ្លាំងក្លា។ ស៊ុយអែតបានរៀបរាប់ថា លំហប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅថ្មីៗនេះមានការ «រឹតត្បិតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ»។
នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះដែរ លោក ស ខេង ក៏ណែនាំកុំឲ្យអាជ្ញាធរ ឬកម្លាំងនគរបាលប្រើប្រាស់ហិង្សាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ ដែលលោកនិយាយថា ដើម្បីបញ្ចៀសបដិវត្តន៍ពណ៌ដែលអាចកើតឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
គណៈកម្មការអឺរ៉ុបដែលជាអង្គនីតិប្រតិបត្តិនៃប្លុកអឺរ៉ុប ដែលមាន ២៧ ប្រទេស កាលពីថ្ងៃពុធ បានលើកឡើងថា លក្ខខណ្ឌអាទិភាពពិសេសដែលផ្ដល់ប្រយោជន៍ជូនកម្ពុជាក្រោមក្របខណ្ឌអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ (EBA) ត្រូវបានដកចេញជាបណ្ដោះអាសន្ន។
លោក ឃុន ថារ៉ូ មន្ត្រីសម្របសម្រួលផ្នែកការងារនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថាសង់ត្រាល់ មានប្រសាសន៍ថា លោកមានការសោកស្តាយនូវការបាត់បង់នេះ ដោយសារវាជាផលប្រយោជន៍របស់កម្មករ។ លោកបន្តថា លោកសង្កេតឃើញថារដ្ឋាភិបាលមិនបានព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហា តាមការចង់បានរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនោះទេ។
លោក ឃុន ថារ៉ូ បញ្ជាក់ថា ការបាត់បង់នេះនឹងប៉ះពាល់ដល់កម្មករ ហើយកម្មករនឹងបាត់បង់ការងារកាត់ដេរជាអចិន្រ្តៃយ៍ និងពិបាករកការងារធ្វើ ស្របពេលដែលកម្ពុជាប្រឈមនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ផងដែរ។លោកបន្តថា មានតែឆន្ទៈនយោបាយរបស់អ្នកដឹកនាំទេដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះ ខណៈសហភាពអឺរ៉ុបដែលជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់កម្ពុជានៅតែចង់ឲ្យកម្ពុជាទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះនេះ ប៉ុន្តែត្រូវតែដោះស្រាយបញ្ហាស្នូល ដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ភាពក្រីក្រនិងផលលំបាកធ្ងន់ធ្ងរទាំងអស់នោះ គឺវានឹងធ្លាក់ទៅដល់កម្មករនិយោជិតជាអ្នក ដែលទទួលផលរងគ្រោះចំពោះឥទ្ធិពលនៃការដកចេញប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទីផ្សារទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបហ្នឹងហើយ។ ទោះយ៉ាងណា ខ្ញុំយល់ថា សហភាពអឺរ៉ុបនៅតែបន្ទន់ឥរិយាបថដើម្បីធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាល ដោយចង់ឃើញនូវឆន្ទៈ ដែលមានការសន្ទនាដោយមានភាពស្មោះត្រង់ វិធានការជាក់លាក់»។
ទណ្ឌកម្មដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធជាផ្លូវការនេះកើតឡើង ស្របពេលដែលកម្ពុជានិងចិន ឈានទៅចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី នៅថ្ងៃខាងមុខ ដោយកម្ពុជាសង្ឃឹមថា នឹងបង្កើនការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មបន្ថែមទៅប្រទេសចិន។
នៅក្នុងរបាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការអនុវត្តច្បាប់ថវិកាជាតិឆមាសទី១ ដែលចេញផ្សាយនៅក្នុងខែសីហានេះ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុបានបញ្ជាក់ថា អាទិភាពនយោបាយក្របខណ្ឌម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងក្របខណ្ឌថវិកា ដែលបានដាក់ចេញក្នុងច្បាប់ថវិកា ឆ្នាំ ២០២០ គឺបានតម្រង់ទិសដើម្បីលើកកម្ពស់កំណើន និងទប់ទល់នឹងផលប៉ះពាល់ពីការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ (EBA) មួយផ្នែក ដោយសហភាពអឺរ៉ុបដែលមិនបានគិតដល់បញ្ហាការវាយលុកពីជំងឺកូវីដ១៩នោះទេ។
បើតាមរបាយការណ៍នោះដែរ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានវាយតម្លៃថា នឹងមានកំណើនអវិជ្ជមាន ១,៩ភាគរយ ហើយកំណើនអវិជ្ជមាននេះបណ្តាលមកពីការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៃវិស័យជំរុញកំណើនសំខាន់ៗ រួមមានវិស័យកាត់ដេរ វិស័យសំណង់ អចលនទ្រព្យ វិស័យសណ្ឋាគារ និងភោជនីយដ្ឋាន។
របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងខិតខំបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនិងកម្រិតនៃការកៀរគរចំណូលគ្រប់ប្រភេទ តាមរយៈការអនុវត្តវិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់និងមុខស្រួច ទាំងវិធានការរដ្ឋបាល និងវិធានការគោលនយោបាយ៕
