កងទ័ពរុស្ស៊ីបានប្រព្រឹត្ត «ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនិងអំពើឃោរឃៅជាច្រើន» តាំងពីពេលដែលប្រទេសរុស្ស៊ីបានឈ្លានពានពេញទំហឹងលើប្រទេសអ៊ុយក្រែនកាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២ មក។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកដែលបានកត់ត្រាការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅជុំវិញពិភពលោក។
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមីនាថា៖ «មានសេចក្ដីរាយការណ៍ដ៏គួរឱ្យទុកចិត្តអំពីការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ការធ្វើទារុណកម្ម ការចាប់រំលោភ ការវាយប្រហារមិនរើសមុខ និងការវាយប្រហារដោយចេតនាសំដៅលើជនស៊ីវិលនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល ដែលប្រព្រឹត្តឡើងដោយកងទ័ពរុស្ស៊ីនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលអំពើទាំងអស់នេះស្មើនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម»។
របាយការណ៍នេះក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរអំពីករណីនៃការបញ្ជូនចេញដោយបង្ខំនូវជនស៊ីវិលនិងកុមារពីប្រទេសអ៊ុយក្រែនទៅកាន់ប្រទេសរុស្ស៊ី។
របាយការណ៍នេះបានចេញផ្សាយបន្ទាប់ពីតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC) បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin និងមន្ត្រីរុស្ស៊ីទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិកុមារ ដោយសារតែពួកគេមានតួនាទីនៅក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់នេះពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការផ្ទេរនិងការបញ្ជូនចេញដោយខុសច្បាប់នូវកុមារពីដែនដីដែលរុស្ស៊ីកាន់កាប់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនទៅកាន់ប្រទេសរុស្ស៊ី។
រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីបានបញ្ជាក់ថាដីកាចាប់ខ្លួននេះគឺមិនអាចទទួលយកបាននោះទេ និងបានច្រានចោលនូវក្ដីរំពឹងដែលថាលោក Putin នឹងត្រូវតុលាការកាត់ទោស។ ប្រទេសរុស្ស៊ីមិនទទួលស្គាល់នូវយុត្តាធិការរបស់តុលាការ ICC ទេ។
ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នានាមកពីរដ្ឋបាលរបស់លោកបានចោទប្រកាន់រុស្ស៊ីថាបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនិងអំពើឃោរឃៅនានានៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ កាលពីខែកុម្ភៈ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានកំណត់ថា សមាជិកនៃកងទ័ពរុស្ស៊ីនិងមន្ត្រីរុស្ស៊ីផ្សេងទៀតបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
របាយការណ៍នេះក៏បានលើកឡើងផងដែរអំពីក្ដីបារម្ភអំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាបន្តនៅក្នុងប្រទេសចិន មីយ៉ាន់ម៉ា អ៊ីរ៉ង់ អាហ្វហ្គានីស្ថាន ស៊ូដង់ខាងត្បូង ស៊ីរី និងប្រទេសអាជ្ញាធិបតេយ្យផ្សេងទៀត។
ទាក់ទិននឹងប្រទេសចិន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Antony Blinken បាននិយាយថា៖ «អំពើប្រល័យពូជសាសន៍និងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ» នៅបន្តកើតឡើងចំពោះជាតិសាសន៍អ៊ុយហ្គ័រ (Uyghur) ដែលភាគច្រើនកាន់សាសនាឥស្លាម និងជាតិសាសន៍ភាគតិចនិងក្រុមអ្នកកាន់សាសនាភាគតិចផ្សេងទៀតនៅក្នុងខេត្ត Xinjiang ប្រទេសចិន។
ឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនេះរួមមានដូចជាការដាក់ឃុំឃាំងដោយខុសច្បាប់ឬក៏ការដកហូតធ្ងន់ធ្ងរនូវសេរីភាពផ្លូវកាយរបស់ជនស៊ីវិលជាងមួយលាននាក់ ការបង្ខំធ្វើឱ្យគ្មានកូន ការបង្ខំឱ្យរំលូតកូន ការចាប់រំលោភនិងទម្រង់ផ្សេងទៀតនៃអំពើហិង្សាផ្លូវភេទនិងយេនឌ័រ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនានាដូចជាពលកម្មដោយបង្ខំនិងការរឹតត្បិតតឹងរ៉ឹងបំផុតលើសេរីភាពឬក៏ជំនឿសាសនា សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពនៃការធ្វើដំណើរ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនេះ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា របាយការណ៍នេះបានបញ្ជាក់ថា របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ានៅបន្តប្រើអំពើហិង្សាដើម្បីធ្វើទារុណកម្មលើជនស៊ីវិលនិងពង្រឹងការត្រួតត្រារបស់ខ្លួន ដោយសម្លាប់មនុស្សជាង ២.៩០០ នាក់ និងឃុំឃាំងមនុស្សជាង ១៧.០០០ នាក់ តាំងពីពេលរដ្ឋប្រហារយោធាកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ មក។
របាយការណ៍ថ្មីនេះបានកត់ត្រាអំពីស្ថានភាពនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសិទ្ធិកម្មករនៅក្នុងប្រទេសនិងដែនដីចំនួន ១៩៨។ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានចេញរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំស្ដីពីការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនេះអស់រយៈពេលជាង ៤០ ឆ្នាំមកហើយ៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ភី សុភាដា
