ពួកសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សជំរុញក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិឱ្យបញ្ជូនពួកមន្ត្រីនៃក្រុមប្រឹក្សាយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាទៅឱ្យតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិកាត់ទោស ដោយនិយាយយោងដល់អ្វីដែលពួកសកម្មជនទាំងនេះនិយាយថា ជាការរំលោភមានតទៅទៀតនៅក្នុងប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ។
អត្ថាធិប្បាយទាំងនេះមានឡើងចំពេលគ្នាជាមួយការប្រជុំមួយនៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី១៣ ខែមីនា អំពីវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch និយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា ត្រូវមានសកម្មភាពជាក់ច្បាស់ជាងមុនប្រឆាំងនឹងក្រុមប្រឹក្សាយោធាដែលបានក្តាប់អំណាចកាលពីជាងពីរឆ្នាំមុននេះ ដោយបានទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី Aung San Suu Kyi។
រដ្ឋប្រហារយោធានេះបាននាំឱ្យមានចលាចលទាក់ទិននឹងកងកម្លាំងយោធារបស់ប្រទេស ចលនាតស៊ូមានរួមក្រុមបាតុករ ពួកសកម្មជន ក្រុមអ្នកនយោបាយត្រូវដកចេញពីតំណែងនិងសាខាក្រុមប្រដាប់អាវុធ។
បើតាមទិន្នន័យថ្មីបំផុតពីក្រុមតាមឃ្លាំមើលមួយមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសថៃថាមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនឬត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការបង្ក្រាបដោយកងយោធា។
អង្គការ Human Rights Watch សុំដល់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអ.ស.បឱ្យចាត់វិធានការបន្តពីសេចក្តីសម្រេចចិត្តមួយកាលពីខែធ្នូ ដែលទាមទារឱ្យមានការបញ្ឈប់អំពើហិង្សាជាបន្ទាន់ ហើយឱ្យក្រុមប្រឹក្សាយោធាដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ មានរួមលោកស្រី Suu Kyi និងលោកអតីតប្រធានាធិបតី Win Myint ដែលត្រូវបានដកចេញពីតំណែងដែរ។ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងស្ថិតនៅក្រោមទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ។
លោក Louis Charbonneau នាយកផ្នែកទំនាក់ទំនងជាមួយអ.ស.ប.នៅអង្គការ Human Rights Watch បាននិយាយថា៖ «រដ្ឋាភិបាលយោធានៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានបង្ហាញថា ពួកគេគ្មានរអែងនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសឬកង្វល់អ្វីទេ។ ការមិនអើពើរបស់ក្រុមប្រឹក្សាយោធាដល់សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខកាលពីខែធ្នូបង្ហាញឱ្យឃើញសេចក្តីត្រូវការឱ្យមានសេចក្តីសម្រេចចិត្តថ្មីមួយ ដាក់កំហិតវិធានការខ្លាំងដូចជាការរាំងខ្ទប់មិនឱ្យមានការលក់អាវុធឱ្យពួកយោធានិងការដាក់ទណ្ឌកម្មលើពួកមន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់និងក្រុមហ៊ុនមានចំណងទាក់ទងជាមួយក្រុមយោធាផងដែរ»។
កាលពីថ្ងៃចន្ទទី១៣ ខែមីនា លោកស្រី Noeleen Heyzer ប្រេសិតពិសេសអ.ស.ប.ទទួលបន្ទុកកិច្ចការប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានិងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ីលោកស្រី Retno Marsudi បានដឹកនាំការប្រជុំបិទទ្វារមួយនៅទីស្នាក់ការធំរបស់អ.ស.ប.នាបូរី New York។ របាយការណ៍និយាយថា លោកស្រី Heyzer ទំនងជាបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពប្រាប់ពួកសមាជិកក្រុមប្រឹក្សានេះអំពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលគេមិនឃើញមានការធូរស្រាលក្នុងជម្លោះនេះទេតាំងពីមានការអនុម័តសេចក្តីសម្រេចចិត្តកាលពីខែធ្នូមក។
លោកស្រី May Sabe Phyu ជានាយិកាបណ្តាញសមភាពខាងយេនឌ័រ ដែលជាក្រុមចម្រុះនៃអង្គការនានាដែលការពារសិទ្ធីស្ត្រីក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោកស្រីបាននិយាយប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Associated Press ថារដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានបំភិតបំភ័យនិងបានប្រព្រឹត្ត«សកម្មភាពសាហាវយង់ឃ្នង»ដែលជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ។
លោកស្រី Phyu ក៏បានរិះគន់ប្រេសិតអ.ស.ប.លោកស្រី Heyzer ដែលបានជួបជាមួយមេដឹកនាំយោធាឈ្មោះ Min Aung Hlaing ហើយមិនបានជួបជាមួយរដ្ឋាភិបាលឯកភាពជាតិ (NUG) ដែលត្រូវបានបង្កើតដោយក្រុមអ្នកនយោបាយត្រូវដកចេញពីតំណែងនិងពួកមេដឹកនាំក្នុងតំបន់នៅពេលមានរដ្ឋប្រហារ ហើយលោកស្រីថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលឯកភាពជាតិជារដ្ឋាភិបាលត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់នៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
ផែនការទាំងអស់សម្រាប់បញ្ចប់វិបត្តិនេះមិនបានសម្រេចលទ្ធផលតាមការប៉ងប្រាថ្នាទេ។
សមាគមអាស៊ានដែលជាសហភាពខាងនយោបាយនិងខាងសេដ្ឋកិច្ចនៃរដ្ឋជាសមាជិកចំនួន១០ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានអនុម័តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ចំណុច កាលពីខែមេសាឆ្នាំ២០២២ នៅក្នុងការប៉ុនប៉ងមួយដើម្បីធ្វើឱ្យមានសន្តិភាពឡើងវិញក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោក Charbonneau បានបន្ថែមនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការ Human Rights Watch ថា ឧត្ដមសេនីយ៍មីយ៉ាន់ម៉ាលោក Min Aung Hlaing បានច្រានចោលផែនការមូលមតិគ្នារបស់សមាគមអាស៊ាន។ លោក Charbonneau បានអំពាវនាវដល់លោកស្រី Heyzer និងលោកស្រី Marsudi ឱ្យជំរុញឱ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀត។
លោក Aung Thu Nyein ដែលជាអ្នកវិភាគនយោបាយម្នាក់ មានជំនឿថាកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់អ.ស.ប.និងអាស៊ានមាន«អានុភាពបន្តិចបន្តួច»លើបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោក Aung Thu Nyein បាននិយាយប្រាប់វីអូអេថា៖ «អ.ស.ប.គ្មានប្រសិទ្ធភាពទេ ដូចជាមានភ័ស្តុតាងបង្ហាញឱ្យឃើញហើយអំពីការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីប្រឆាំងនឹងប្រទេសអ៊ុយក្រែន...អ.ស.ប.និងសមាគមអាស៊ានមានអានុភាពបន្តិចបន្តួចជាមួយវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា។ ប្រសិនបើពួកប្រេសិតពិសេសអំពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ជាពិសេសប្រទេសចិន ជប៉ុន អាស៊ាននិងប្រទេសមានអំណាចក្នុងតំបន់អាចធ្វើការជាមួយគ្នា ការណ៍នេះអាចជំរុញរដ្ឋាភិបាលយោធាឱ្យបញ្ចប់វិបត្តិនេះបាន៕
ព័ត៌មានខ្លះនៅក្នុងសេចក្តីរាយការណ៍នេះមានប្រភពពីទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AP។
ក្រុមផ្សាយជាភាសាភូមានៃវីអូអបានរួមចំណែកដល់សេចក្តីរាយការណ៍នេះ។
ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម សុមេធ
