លោក Lee Hsien Loong ដែលជាកូនច្បងរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាបិតាស្ថាបនិកប្រទេសសិង្ហបុរី លោក Lee Kuan Yew និងជាអ្នកស្នងតំណែងតពីឪពុករបស់លោក ដែលធា្លប់ជានាយករដ្ឋមន្រ្តីកាន់អំណាចអស់រយៈពេលរាប់ទសវត្សរ៍មក បានប្រាប់ទៅអ្នកចូលរួមស្តាប់នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនថា ស្ថានភាពយុទ្ធសាស្រ្តភូមិសាស្រ្ត ដែលកំពុងតែលេចឡើងនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក មិនត្រឹមតែអាស្រ័យលើយន្តការនយោបាយក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែមទាំងអាស្រ័យលើគោលបំណង និងសកម្មភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
នៅក្នុងពិធីមួយធ្វើឡើងនៅឯសេតវិមាន លោក Lee Hsien Loong បានប្រាប់លោកប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំថា ប្រទេសសិង្ហបុរី «ក៏ដូចជាប្រទេសមួយចំនួនដទៃទៀត» កំពុងតែពិនិត្យមើលទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន «យ៉ាងដិតដល់» បំផុត។
លោកត្រាំនឹងធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់ទ្វីបអាស៊ីនៅថ្ងៃទី០៣ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ។
វត្តមាន និងការត្រៀមលក្ខណៈ
លោក Lee ដែលជានាយករដ្ឋមន្រ្តីសិង្ហបុរីចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៤មក បាននិយាយដោយប្រយោលទៅលើការប្រកួតប្រជែងផ្នែកនយោបាយភូមិសាស្រ្តរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ខណៈដែលលោកថ្លែងទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាផ្នែកទំនាក់ទំនងការបរទេស ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយមួយ មានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ពីសារៈសំខាន់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការរក្សាវត្តមានជាយុទ្ធសាស្រ្ត នៅកន្លែងដែលចាំបាច់ត្រូវការវត្តមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកបានថ្លែងទៅកាន់អ្នកចូលរួមស្តាប់ថា៖
«ប្រសិនបើអ្នកមិននៅទីនោះ ប្រទេសដទៃទៀតនៅលើពិភពលោកនឹងក្រឡេកមើលជុំវិញ ហើយនិយាយថា យើងចង់ក្លាយជាមិត្តនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។ ហើយចិនបានត្រៀមលក្ខណៈរួចជាស្រេច ដូច្នេះយើងនឹងចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងពួកគេ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Lee ដែលអាចនិយាយភាសាអង់គ្លេស ចិន និងម៉ាឡេ ដែលជាភាសាបីនៅក្នុងចំណោមភាសាផ្លូវការចំនួនបួននៅប្រទេសសិង្ហបុរី បានយ៉ាងរលូននោះ ជាញឹកញយបានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន និងជារឿយៗទៅកាន់រដ្ឋធានីប៉េកាំង ដែលលោកបានធ្វើទស្សនកិច្ចកាលពីខែមុន។
លោក Lee បាននិយាយថា មន្រ្តីចិនបានយល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកនាពេលបច្ចុប្បន្នជា រដ្ឋាភិបាល «សមិទ្ធផលនាំមុខ»។ ទោះបីជាឃ្លានេះមានន័យអវិជ្ជមានបន្តិចក៏ដោយ ក៏ការណ៍នេះបង្ហាញថា មន្រ្តីចិនចាត់ទុកលោកត្រាំថា ជាមនុស្សចង់ឃើញលទ្ធផល ជាជាងការគ្រាន់តែនិយាយចោល។
បស្ចិមលោកក៏មិនអាចមើលធ្លុះបានដែរ
នៅក្នុងការសង្កេតដែលលោកបានចែករំលែកមួយផ្សេងទៀត លោក Lee បាននិយាយថា ចិនមិនអាចដឹងច្បាស់ថា ត្រូវពណ៌នាយ៉ាងដូចម្តេចអំពីលោកត្រាំ ក៏ដូចជាគោលនយោបាយការបរទេសនៅក្រោមរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោក Lee បាននិយាយពីភាគីនៅក្រុងប៉េកាំងថា៖
«ពួកគេមិនដឹងពីការពណ៌នាអំពីអ្នកឲ្យបានច្បាស់ ពួកគេកំពុងតែស្វែងរកផ្លូវដើម្បីយល់ពីអ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកគិតថា ពួកគេមិនអាចមើលធ្លុះបាន អ្នកត្រូវយល់ផងដែរថា បស្ចិមលោកក៏មិនអាចមើលធ្លុះបានដែរ»។
នៅស្របពេលដូចគ្នានេះ ប្រធានាធិបតីចិនលោកស៊ី ជិនពីង និងបក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពិភពលោក តាមរយៈសមាជបក្សលើកទី ១៩។
នៅអំឡុងពេលសមាជបក្ស ដែលមានរយៈពេលមួយសប្តាហ៍នោះ ដែលបានកំណត់នូវការបញ្ចប់អាណត្តិដឹកនាំរយៈពេលប្រាំឆ្នាំរបស់លោកប្រធានាធិបតីស៊ី បក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានព្រមព្រៀង ដោយមិនត្រឹមតែផ្តល់ឲ្យលោកស៊ីនូវអាណត្តិទីពីរនៅក្នុងការកាន់តំណែងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានបូកបញ្ចូល «គំនិត» របស់លោកស៊ី នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសផងដែរ ដោយការណ៍នេះបានលើកបន្តុបលោកស៊ីស្មើនឹងបិតាស្ថាបនិកប្រទេសចិនលោកម៉ៅ សេទុង និងលោកគេង សាវពីងផងដែរ ដែលបានតម្រង់ទិសប្រទេសចិននៅលើផ្លូវមួយឆ្ពោះទៅកាន់កំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច។
បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយរបស់បស្ចិមប្រទេសបានតាមដានព្រឹត្តិការណ៍នេះយ៉ាងលម្អិត។ ហើយលោកត្រាំថែមទាំងបានកត់សម្គាល់ពីការ «រះឡើងយ៉ាងអស្ចារ្យ» របស់លោកស៊ី នៅក្នុងសារមួយរបស់លោកតាមបណ្តាញសង្គមទ្វីធឺផងដែរ។
លោកប្រធានាធិបតីស៊ីស្វះស្វែងរកការពង្រីកឥទ្ធិពលរហូតដល់ឆ្នាំ ២០៥០
ដោយសំដៅលើរយៈកាលមួយ ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៤៩មក នៅពេលដែលបក្សកុម្មុយនិស្តចិនបានបំបាក់គណបក្ស Kuomintang (KMT) ជាផ្លូវការនៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលដ៏អូសបន្លាយមួយ លោក Lee បានមានប្រសាសន៍ថា៖
«សម័យកាល ដែល លោក [លោកស៊ី] ប្រមើលមើលនោះគឺ មិនមែនត្រឹមតែក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ ឬសូម្បីតែ ១០ឆ្នាំ ឬក្នុងរយៈពេលពីរអាណត្តិទៅមុខនោះទេ ប៉ុន្តែគឺ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០៥០ ដោយនាំយកប្រទេសចិនរហូតដល់រយៈពេល ១០០ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីការធ្វើបដិវត្តន៍»។
ការដែលធ្វើឲ្យលោកស៊ីស្មើនឹងមេដឹកនាំនៅមុនរូបលោកនោះ ឥឡូវនេះធ្វើឲ្យរូបលោកត្រូវប្រឈមនឹងការទទួលបន្ទុកផ្នែកប្រវត្តិសាស្រ្តលើការធានាពីភាពរុងរឿង និងការរក្សាអំណាចរបស់ចិននៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ ឬសតវត្សទៅមុខទៀត ប្រសិនបើអ្វីៗទាំងអស់ស្របទៅតាមផែនការរបស់បក្ស។
បណ្តាប្រទេសនានា ដែលក្នុងនោះរួមមានទាំងកោះតៃវ៉ាន់ផងដែរ កំពុងតែពិនិត្យមើលយ៉ាងដិតដល់លើ វិធីសាស្រ្ត ដែលលោកស៊ីនឹងបង្ហាញអំណាចរបស់លោកទាំងនៅក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក។
នៅក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៥ ប្រទេសសិង្ហបុរីបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំមួយរវាងថ្នាក់ដឹកនាំចិនដីគោក និងកោះតៃវ៉ាន់។ នៅពេលសួរថាតើសិង្ហបុរីនឹងជួយសម្របសម្រួលកិច្ចប្រជុំដូចនេះម្តងទៀតដែរឬទេ? លោក Lee បានមានប្រសាសន៍ថា៖«តួនាទីរបស់យើងគឺមានកំណត់»។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីសិង្ហបុរីរូបនេះបានហៅការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរបស់ប្រទេសសិង្ហបុរីសម្រាប់ជំនួបរវាងលោកប្រធានាធិបតីស៊ី និងអតីតមេដឹកនាំកោះតៃវ៉ាន់នាគ្រានោះគឺ លោក Ma Ying Jeou ថា «ការងាររបស់យើងគឺ គ្រាន់តែផ្តល់ជាបន្ទប់ប្រជុំ និងពែងតែ តែប៉ុណ្ណោះ»។
ដោយសារគម្លាត ដែលហាក់ដូចជាមិនអាចផ្សារភ្ជាប់គ្នាបានរវាងគណបក្សកាន់អំណាចនៅកោះតៃវ៉ាន់នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងភាគីចិនដីគោក ដែលមិនងាករេគំនិតរបស់ខ្លួន លោក Lee បាននិយាយ តាមគំនិតរបស់លោកថា៖
«អ្វីដែលប្រសើរបំផុត ដែលអ្នកអាចសង្ឃឹមបាននោះគឺ ការប្រឈមដាក់គ្នា។នៅក្នុងឆាកនយោបាយ គ្មានគណបក្សណាកាន់អំណាចបានរហូតនោះទេ»។
អំឡុងពេលកិច្ចពិភាក្សារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Lee នៅឯក្រុមប្រឹក្សាផ្នែកទំនាក់ទំនងការបរទេសនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន អ្នកចូលរួមស្តាប់ម្នាក់ ដែលបានសរសើរការយល់ដឹងយ៉ាងលម្អិតរបស់លោក Lee បានសួរថា «លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានលើកឡើងថា «នៅក្នុងឆាកនយោបាយ គ្មានគណបក្សណាកាន់អំណាចបានរហូតនោះទេ» តើប្រទេសសិង្ហបុរីអញ្ចឹង ដែរឬទេ?
លោក Lee បានឆ្លើយថា៖
«ខ្ញុំច្បាស់ថា ប្រទេសសិង្ហបុរីក៏ដូច្នោះដែរ។ ខ្ញុំមិនដឹងថា នៅពេលណាវានឹងកើតឡើងនោះទេ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនចង់ឲ្យវាកើតឡើង លឿនជាងការចាំបាច់នោះទេ» បន្ទាប់មកលោកបានងាកទៅអ្នកសួរសំណួរបន្ទាប់។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Lee ដែលមានវ័យ ៦៥ឆ្នាំរូបនេះ ធ្លាប់បានកាន់តំណែងជាប្រមុខគណបក្សកាន់អំណាច People's Action Party (PAP) និងបានកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៤មក។ ឪពុករបស់លោកគឺ លោក Lee Kuan Yew ជាសហស្ថាបនិក ដែលបានសហការបង្កើតគណបក្ស PAP នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៤ និងបានធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីប្រទេសសិង្ហបុរីពីឆ្នាំ ១៩៦៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩០។ លោក Lee Kuan Yew នៅតែជាបុគ្គលដ៏មានឥទ្ធិពលមួយរូប រហូតដល់ពេលលោកទទួលមរណភាពក្នុងឆ្នាំ ២០១៥៕
ប្រែសម្រួលដោយណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
