រុស្ស៊ី បានខកខានមិនបង្ហាញវត្តមាននៅក្នុងសវនាការដ៏សំខាន់មួយនៅឯតុលាការអន្តរជាតិ ដែលមានគោលបំណងបញ្ឈប់ការប្រយុទ្ធគ្នាតាមរយៈផ្លូវច្បាប់ ដែលការប្រយុទ្ធនេះបង្កើតឲ្យមានវិបត្តិជនភៀសខ្លួនដ៏ធំបំផុតក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅ។ បញ្ហាដែលស្ថិតក្នុងសំណុំរឿងនេះ គឺការអះអាងរបស់ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី Vladimir Putin អំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលលោកបានយកមកធ្វើជាហេតុផលសំអាងដើម្បីឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
កៅអីដែលត្រូវបានត្រៀមទុកសម្រាប់ក្រុមអ្នកច្បាប់រុស្ស៊ីនៅទំនេរ នៅឯតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។ អវត្តមានរបស់ភាគីរុស្ស៊ី នៅក្នុងសវនាការនេះ បានផ្ដល់ប្រៀបយ៉ាងខ្លាំងទៅឲ្យប្រេសិតមកពីភាគីអ៊ុយក្រែន គឺលោក Anton Korynevych ដែលបានលើកឡើងសំអាងហេតុជាច្រើនដើម្បីការពារប្រទេសរបស់លោក ប្រឆាំងនឹងទីក្រុងមូស្គូ នៅឯស្ថាប័នតុលាការដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងទីក្រងឡាអេមួយនេះ។
លោក បានថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ការដែលភាគីរុស្ស៊ីអវត្តមាននៅពេលនេះ វាជាការបញ្ចាក់យ៉ាងច្បាស់មួយ។ ពួកគេមិនចូលរួមក្នុងតុលាការតាមផ្លូវច្បាប់នោះទេ មានន័យថា ពួកគេកំពុងជាប់ដៃធ្វើសង្គ្រាមនៅឯសមរភូមិ ប្រឆាំងនឹងប្រទេសរបស់ខ្ញុំ»។
តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ គឺជាតុលាការជាន់ខ្ពស់បំផុតសម្រាប់ដោះស្រាយជម្លោះតាមផ្លូវច្បាប់ រវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋ។ ប្រទេសរុស្ស៊ី ត្រូវគេរំពឹងថានឹងដាក់បង្ហាញនូវអំណះអំណាងរបស់ខ្លួនកាលថ្ងៃអង្គារ ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានធ្វើដូច្នេះទេ។ ប្រទេសរុស្ស៊ីមិនបានចូលរួមក្នុងសវនាការនេះទេ កាលពីថ្ងៃចន្ទ។
ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin បានអះអាងថា លោកបានឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនដើម្បីការពារពលរដ្ឋដែលទទួលរងការរំលោភបំពាន និងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ នៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ទាំងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន គឺជាប្រទេសដែលបានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាស្ដីពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍អន្តរជាតិ។ អ្នកឯកទេសខាងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍បានថ្លែងថា ការអះអាងរបស់លោក Putin គឺជាការអះអាងដែលគ្មានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ ហើយស្មាក្ដីជនជាតិបារាំងដែលការពារក្ដីឲ្យភាគីរុស្ស៊ី បានលាឈប់ និងបានចោទប្រកាន់ទីក្រុងមូស្គូថា បានរំលោភច្បាប់។
ប្រទេសអ៊ុយក្រែន ចង់ឲ្យតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិប្រើប្រាស់ «វិធានការបណ្ដោះអាសន្ន» តាមការស្នើសុំរបស់ខ្លួន ជាវិធីដើម្បីបញ្ចប់ការវាយប្រយុទ្ធគ្នា។ វិធានការទាំងនោះ មានគោលដៅរារាំងមិនឲ្យស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន វិវត្តទៅដល់កម្រិតមួយដែលកាន់តែអាក្រក់ជាងនេះទៀត។
លោក Korynevych បានថ្លែងបន្តទៀតថា៖ «រុស្ស៊ី ត្រូវតែបញ្ឈប់ ហើយតុលាការនេះមានតួនាទីក្នុងការបញ្ឈប់ការឈ្លានពាននេះ។ នេះជាមូលហេតុដែលពលរដ្ឋនៅអ៊ុយក្រែន រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន និងប្រធានាធិបតី អ៊ុយក្រែនលោក Volodymyr Zelenskyy បានស្នើដោយការគោរព ទៅដល់តុលាការនេះ ដើម្បីផ្តល់តាមការស្នើសុំរបស់យើងខ្ញុំជាបន្ទាន់ ក្នុងការដាក់ចេញនូវវិធានការបណ្ដោះអាសន្នមួយចំនួន»។
ក្រុមអ្នកច្បាប់អ៊ុយក្រែន ក៏បានព្រមានផងដែរថា ការសម្រេចរបស់តុលាករនឹងមានផលជះត្រឡប់មកវិញយ៉ាងទូលំទូលាយ ដោយពួកគេព្យាករណ៍ថា ជម្លោះនេះនឹងបន្សល់ទុកនូវផលប៉ះពាល់លើមនុស្សជាតិ និងបរិស្ថានក្នុងរយៈពេលយូរទៅមុខទៀត។
មេធាវីការពារក្តីប្រទេសអ៊ុយក្រែនបានថ្លែងថា៖ «យើងខ្ញុំសូមជម្រាបដល់តុលាការថា នៅមិនដល់ ២សប្ដាហ៍ទៀតទេ ករណីនេះនឹងកាន់តែរីកធំជាងបញ្ហារវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីទៅទៀត។ វានឹងក្លាយជាការសាកល្បងមួយ ថាតើនរណាជាអ្នកឈ្នះ ប្រទេសរុស្ស៊ី ឬក៏សណ្ដាប់ធ្នាប់ផ្លូវច្បាប់អន្តជាតិនៅក្រោយសង្គ្រាមជាអ្នកឈ្នះ»។
ក្រៅពីតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ស្ថានប័នអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត ក៏កំពុងបន្ថែមទម្ងន់ទៅលើជម្លោះនេះដែរ។ តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC កំពុងស៊ើបអង្កេតលើលោក Putin ដែលអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម។ ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប ដែលជាស្ថានប័នសិទ្ធិមនុស្សធំជាងគេនៅក្នុងតំបន់មានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុង Strasbourg ប្រទេសបារាំង ក៏បានព្យួរសមាជិកភាពរបស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សានេះផងដែរ។
តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ រំពឹងថានឹងឆ្លើយតបទៅនឹងការស្នើសុំរបស់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ នៀម ឆេង
