ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

ក្រុម​ការពារសិទ្ធិមនុស្ស​​ឃើញមាន​កំណើន​ការបង្ក្រាប​ឆ្លងព្រំដែន​លើ​ក្រុម​ប្រឆាំង​ទាំង​ក្នុង​ប្រទេសថៃ​និង​នៅ​ប្រទេសជិតខាង


រូបថតរបស់លោក Duong Van Thai សកម្មជនវៀតណាមដែលចែករំលែកដោយមិត្តភ័ក្ត្រម្នាក់។ លោកត្រូវបានចាប់ជំរិតនៅមុខផ្ទះជួលនៅភាគខាងជើងប្រទេសថៃកាលពីឆ្នាំ២០២៣។ (COURTESY PHOTO)
រូបថតរបស់លោក Duong Van Thai សកម្មជនវៀតណាមដែលចែករំលែកដោយមិត្តភ័ក្ត្រម្នាក់។ លោកត្រូវបានចាប់ជំរិតនៅមុខផ្ទះជួលនៅភាគខាងជើងប្រទេសថៃកាលពីឆ្នាំ២០២៣។ (COURTESY PHOTO)

អង្គការឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch និយាយនៅ​ក្នុង​សេចក្តីរាយការណ៍ថ្មី​មួយថាប្រទេសថៃ​មានគ្រោះថ្នាក់​ជា​ងមុនសម្រាប់ក្រុមអ្នកប្រឆាំងបរទេសស្វះស្វែងរកកន្លែងជ្រក​កោននៅ​ក្នុង​ប្រទេសនេះ​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​មុន​នេះ ហើយក៏មាន​ការបង្ក្រាប​ជា​ងមុន​លើពួក​ប្រឆាំង​ខ្លួនផ្ទាល់​នៅប្រទេស​ក្រៅផងដែរ។

អង្គការដែល​មាន​មូលដ្ឋាននៅ​សហរដ្ឋអាមេរិកនេះបាន​កំណត់​ការចាប់ផ្តើម​ការបង្ក្រាបនេះ​តាំងពី​រដ្ឋប្រហារ​ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៤​នៅ​ប្រទេសថៃដែលបាន​ប្តូររដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោត​តាមប្រជាធិបតេយ្យ​សម្រាប់​របប​យោធាផ្តាច់ការ។ ការ​បោះឆ្នោតក្នុង​ឆ្នាំ២០១៩​បានធ្វើឱ្យលោក​ Prayut Chan-ocha អតីតឧត្តមសេនីយ៍​នៅក្រោយ​រដ្ឋប្រហារនោះ កាន់អំណាច​ជា​ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល​គាំទ្រ​ដោយយោធា​សម្រាប់​រយៈពេល​បួន​ឆ្នាំទៀត។

ទោះជា​គណបក្សរបស់លោក Prayut ចាញ់​នៅ​ក្នុង​ការបោះឆ្នោតទូទៅកាល​ពី​ឆ្នាំទៅក៏ដោយ ក៏បក្ស​នេះជា​ផ្នែក​មួយនៃក្រុម​ចម្រុះគ្រប់គ្រង​ប្រទេសដោយ​សមាជិក​ជាន់​ខ្ពស់ស្ថិតក្នុង​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី។

អ្នក​ស្រី Elaine Pearson ជា​នាយិកាអង្គការ Human Rights Watch ប្រចាំទ្វីប​អាស៊ី។ អ្នកស្រី​បាន​និយាយប្រាប់​វីអូអេនៅមុនការចេញផ្សាយសេចក្តីរាយការណ៍នេះនៅក្រុងបាងកកកាលពី​ថ្ងៃទី១៦ឧសភាថា​«​ជា​យូរយា​មក​ហើយ ​ប្រទេសថៃ​ជាទីជ្រកកោន​សម្រាប់​មនុស្សរត់​គេចខ្លួនចេញ​ពី​ការធ្វើ​ទុក្ខបុក​ម្នេញនៅប្រទេស​ជិតខាង»។

អ្នកស្រី​បានថ្លែង​ថា«ប៉ុន្តែ​តាំង​ពីឆ្នាំ២០១៤​មកយើង​បានកត់សម្គាល់​ថា​មាន​កំណើន​នៃការចាត់ចែងជាមួយប្រទេសឯទៀតៗ​និង​ការកើនឡើង​នៃ​ការ​យាយី ការតាមឃ្លាំមើល​និងការបំភិតបំភ័យ​ពួក​ជននិរទេស​ខ្លួននៅ​ថៃ ​ជា​ញឹកញយ​ជា​ក្រុមអ្នកស្វែង​រក​ទី​ជ្រកកោន​ឬ​ជា​ជនភៀសខ្លួន​រង់​ចាំ​ការតាំងលំនៅ​ឋានជាថ្មីនៅ​ក្នុង​ប្រទេសទី​បី»។

អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាលថៃ​មិនបានឆ្លើយ​តប​នឹង​ការសុំរបស់​វីអូអេ​ឱ្យ​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយទេ។ អតីត​អ្នកនាំពាក្យពីរនាក់​របស់រដ្ឋាភិបាលមុនរបស់​លោក Prayut មិន​បានឆ្លើយតបនឹង​វីអូអេទេ។

របាយការណ៍​នេះមានចំណង​ជើង​ថា «We Thought We Were Safe: Repression and Forced Return of Refugees in Thailand » ឬដែលមានន័យថា «យើងស្មានតែ​យើងមាន​សុវត្ថិភាព៖​ ការ​បង្ក្រាប​និង​ការបង្ខំជនភៀសខ្លួននៅប្រទេសថៃឱ្យ​ទៅ​ប្រទេស​ពួក​គេវិញ»។ សេចក្តីរាយការណ៍​នេះចែង​អំពី​ករណី​ចំនួន២៥តាំងពី​រដ្ឋប្រហារ​មក ដែលមានចាប់តាំង​ពីការវាយប្រហារដោយ​ពួក​ជនអន្ធពាលពាក់​ម៉ាស់​រហូត​ដល់ការចាប់ពង្រត់ ​ការបញ្ជូនទៅប្រទេសដើមវិញ​និង​ការសម្លាប់ក្រុម​អ្នក​ប្រឆាំង​នៅ​ក្នុងប្រទេសថៃ​និង​ប្រទេស​ជិតខាង ភាគ​ច្រើនប្រទេសឡាវ​និងកម្ពុជា។

អ្នក​ស្រី Pearson បានថ្លែង​ថា«ពាក់ព័ន្ធនឹង​កម្រិត​នៃ​ការចូលរួម​របស់រដ្ឋ ​មាន​ការខុសគ្នាពិតប្រាកដ។ ប៉ុន្តែ​យើងខ្វល់​ខ្វាយ​ថាក្នុងករណីមួយចំនួនមាន​សហការ​ជាក់លាក់រវាងអាជ្ញាធរថៃ​និង​ពួកមន្ត្រី​មក​ពីប្រទេស​ឯទៀតៗដើម្បីចាប់ខ្លួននិង​បញ្ជូន​ក្រុម​ជន​អាចមានគ្រោះ​ថ្នាក់​នៅ​ថៃឱ្យ​ទៅ​ប្រទេស​ពួក​គេ​វិញ»។​

ករណី​មួយ​ក្នុង​បណ្តា​ករណី​ដំបូងៗ​មាន​ឡើងនៅ​ក្រោយ​រដ្ឋប្រហារ​កាលពី​ឆ្នាំ២០១៤ក៏​ជា​ករណីធំបំផុតដែរ។

កាល​ពីឆ្នាំ២០១៥​ ថៃ​បានបញ្ជូន​ជនជាតិ​ភាគ​តិច​ Uyghur​ ១០៩​នាក់ទៅ​ប្រទេស​ចិន​វិញ។ សហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេស​ឯទៀតៗបានចោទប្រកាន់​អាជ្ញាធរ​ចិន​ថាបាន​ប្រល័យ​ពូជសាសន៍​ប្រឆាំងនឹងក្រុម​ជន​អំបូរភាគ​តិច​អ៊ិស្លាម​នៅក្នុងប្រទេស​ខ្លួន។ ចិន​បានបដិសេធ​ការចោទ​ប្រកាន់ទាំង​នេះហើយ។

ក្រុម​ជន​អំបូរ Uyghur​ ទាំង​នេះត្រូវ​បាន​ចាប់ខ្លួនកាលពី​ឆ្នាំ២០១៤​ដោយសារបានចូល​ក្នុង​ប្រទេសថៃ​ដោយ​ខុសច្បាប់​ដោយសង្ឃឹម​ថាជាវីធី​មួយ​ដើម្បី​ទៅ​ប្រទេស​តួកគីដែលពួក​ Uyghurs អះអាង​ថា​មាន​ឫសគល់​នៅ​ទី​នោះ។

អាជ្ញាធរថៃនៅពេល​នោះ​បានការពារ​ចំណាត់ការនេះ​ថា​ជា«ការ​ធ្វើ​តាមពិធី​ការ»។

ករណីឯទៀតៗមានអាថ៌កំបាំងជាងនេះ ប៉ុន្តែមានអ្វីដែល​ពួក​អ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ជឿថាជា​សញ្ញា​សម្គាល់នៃ​ការចូលរួម​របស់រដ្ឋបរទេស។​

ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ លោក​ Duong Van Thai សកម្មជន​និង​អ្នកកាសែតវៀតណាមដែលជ្រកកោននៅថៃនៅ​ពេល​រៀបចំ​ផែនការ​ទៅតាំង​លំនៅជាថ្មី​នៅប្រទេសក្រៅ ត្រូវបានចាប់ពង្រត់​នៅខាងមុន​ផ្ទះ​លោក​ជួលនៅប៉ែក​ខាងជើង​ក្រុង​បាងកក។ អង្គការ Human Rights Watch ថា​ការចាប់ពង្រត់​នេះមានថត​តាមវីដេអូ។ ប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់មក អាជ្ញា​ធរវៀតណាម​បាននិយាយថាលោក Duong ត្រូវបាន​ចាប់​ខ្លួន​ដោយ​ចូល​ក្នុងប្រទេសថៃ​ដោយខុស​ច្បាប់​ ដែល​ជា​ការអះអាងមួយ​មិត្តភ័ក្តិ​លោកបានបដិសេធ​ថា​មិន​សមហេតុផល។ តាំង​ពីពេល​នោះ​មក​លោក​ត្រូវបាន​កាត់ក្តី​ពីព្រោះ​បាន​«ធ្វើការឃោសនា​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋ»។

អង្គការ Human Rights Watch និង​អង្គការឯទៀតៗ​និយាយថាករណីបែបនេះ​ ដែល​មាន​ឬ​គ្មាន​ការទទួល​សារភាពរបស់រដ្ឋ ​ហាក់​ដូចជា​ផ្នែក​មួយនៃ«ការ​ចាប់ក្រុមប្រឆាំងដូរគ្នា»មានយូរមក​ហើយ​រវាង​ពួក​ប្រទេស​ក្នុងតំបន់​ទន្លេ​មេគង្គដែលជា​ការ​ចាត់ចែងឱ្យមានការព្រមព្រៀង​គ្នា​មួយ​ក្នុង​ការ​ប្តូរ​ក្រុម​អ្នក​ប្រឆាំង​ខាង​នយោបាយនៃប្រទេស​នីមួយៗដោយមិនគិត​អំពី​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​នៅ​ពេលពួក​គេត្រូវបញ្ជូន​ទៅកាន់ប្រទេស​ពួក​គេ​វិញ​ទេ។

ក្រុមការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ទាំង​នេះ​និយាយថា​ការព្រមព្រៀង​ភាគ​ច្រើនមិន​ត្រូវ​បានផ្សាយជាសាធារណៈទេ​។ ប៉ុន្តែកាលពី​ឆ្នាំ២០១៨​ ប្រទេស​ថៃ​និង​កម្ពុជាបាន​ប្រកាស​អំពីសន្ធិសញ្ញាទ្វេភាគី​មួយ​សម្រាប់​តាមឃ្លាំ​មើល​និងបញ្ជូន«ពួក​អ្នក​រត់គេច​ខ្លួន»ឱ្យទៅប្រទេស​រៀង​ៗខ្លួនវិញ។

អ្នកស្រី​ Pearson បានពោល​ថាទោះជាមានការ​ចែងថា​កិច្ចព្រមព្រៀងនេះជួយ​យកឧក្រិដ្ឋជន​ត្រូវ​តាម​រកទៅ​ឱ្យ​តុលាការ​កាត់​ទោស​ក៏​ដោយ ក៏«​ការ​ពិត​ជាក់​ស្តែង​គឺថា​ការណ៍នេះបើកដៃ​ឱ្យមានការតាម​ដាន​ក្រុម​អ្នក​ប្រឆាំង​ខាងនយោបាយ»។​

អង្គការ Human Rights Watch បានថ្លែងថាមាន​អ្នក​ប្រឆាំង​បរទេស​តិចណាស់១២នាក់​ជ្រកកោន​នៅ​ថៃ រូម​មាន​ទាំង​ជនជាតិ​ខ្មែរមួយ​ចំនួន​ដែរ ត្រូវ​បានរាយការណ៍​ថា​ត្រូវ​តាមឃ្លាំ​មើលដោយពួកបុរស​មិនស្គាល់​អត្តសញ្ញាណ​ចាប់តាំង​ពី​ឆ្នាំ២០១៤មក ហើយមាន​ការ​បញ្ជាក់​ថា​ពិត​អំពីការវាយ​ប្រហារយ៉ាងហោចណាស់​ចំនួន​បួន​លើក។

ពួក​អ្នក​ប្រឆាំងថៃ​ស្វះស្វែង​រក​កន្លែង​ជ្រកកោន​នៅប្រទេស​ក្រៅពី​រដ្ឋាភិបាល​ខ្លួនផ្ទាល់ក៏គ្មាន​សុវត្ថិភាពដែរ។

អ្នក​ប្រឆាំងថៃ​៩នាក់​បានបាត់ខ្លួន​ឬ​ស្លាប់​ក្នុងកាលៈទេសៈមាន​ការសង្ស័យកាលពី​ទសវត្សរ៍​មុនក្នុងប្រទេស​ឡាវ​តែមួយ។ ជន​ទាំង​នេះ​មាន​រួម​សកម្មជនពីរ​នាក់ដែល​សាកសពត្រូវ​បានរក​ឃើញ​កាល​ពី​ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៩​នៅ​តាម​ច្រាំងទន្លេ​មេគង្គ​ដែល​បែកចែក​ប្រទេសទាំង​ពីរនេះ។​ ដៃពួកគេត្រូវ​ចងទៅក្រោយ ពោះ​ពួក​គេ​ត្រូវបានវះហើយញាត់​បំណែកសំណង់​ស៊ីម៉ង់​នៅ​ក្នុង​ការ​ប៉ុនប៉ង​ធ្វើឱ្យសព​ជន​ពីរ​នេះ​លិច​ក្នុង​ទឹក។

ករណីទាំង​អស់រៀបរាប់នៅ​ក្នុង​សេចក្តីរាយការណ៍​នេះបានកើតឡើង​មុន​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​នៃ​ប្រទេសថៃចូលកាន់​តំណែង។

អ្នកស្រី Pearson ថា វាហាក់ដូចជាលឿនពេក​ក្នុងការនិយាយ​ថាតើ​ប្រទេស​ថៃ​នឹងកែប្រែវិធានការ​នេះឬ​យ៉ាងណា​ទេ ប៉ុន្តែ​អ្នកស្រី​បាន​និយាយបន្ថែមថាមាន​ការ​លើក​ទឹកចិត្ត​ថ្មីៗដើម្បី​ប្រឹងប្រែង​ធ្វើការកែ​ប្រែ។​

អ្នកស្រី Pearson បាន​មានប្រសាសន៍​ថា«ជា​ពិសេសនៅពេលមួយ​ដែលប្រទេសថៃ​ទាក់ទាញវិនិយោគពី​រដ្ឋាភិបាល​លោកខាង​លិច ប៉ុន្តែ​ក៍ប្រឹងប្រែង​ឱ្យ​មានអាសនៈមួយ​ក្នុង​ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្សអ.ស.ប.នា​ក្រុង​ហ្សឺណែវ​ដែរ។ ដូច្នេះថៃ​ត្រូវការបង្ហាញ​ថាខ្លួន​កំពុង​ដោះស្រាយ​ការរំលោភលើ​សិទ្ធិមនុស្សដែលកើត​មាន​លើ​ទឹក​ដី​ខ្លួន»៕

ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម​ សុមេធ

វេទិកា​បញ្ចេញ​មតិ

XS
SM
MD
LG