ក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកហានិភ័យលើសាកលលោកឈានមុខគេមួយនិយាយថា បើទោះបីជាមានផលប៉ះពាល់ពីសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន អតិផរណាលើសាកលលោក បញ្ហាប្រឈមផ្នែកអាកាសធាតុនិងសន្តិសុខ ទ្វីបអាហ្រ្វិកនៅតែបន្តរឹងប៉ឹងឡើងវិញ។ របាយការណ៍ថ្មីមួយដោយក្រុមហ៊ុន Control Risks និងដៃគូពិគ្រោះយោបល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនគឺ ក្រុមហ៊ុន Oxford Economics Africa រកឃើញថា ខណៈភាពតានតឹងនៅលើសាកលលោកបានបង្កឱ្យមានភាពរអាក់រអួលជាច្រើន ការណ៍នេះក៏បានបង្កើតជាឱកាសផ្សេងៗផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខ ដល់រដ្ឋាភិបាលប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកមួយចំនួនផងដែរ។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយ ចេញកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី១៩ ខែកញ្ញា បានពិនិត្យបែបផែនដែលបណ្តាប្រទេស រដ្ឋាភិបាល និងសាជីវកម្មនៅអាហ្វ្រិក មានដំណើរការទៅមុខក្នុងពិភពលោកមួយ ពោរពេញទៅដោយភាពតានតឹង និងការប្រកួតប្រជែងលើធនធានធម្មជាតិនិងសម្ព័ន្ធភាព ជាពិសេសនៅក្នុងចំណោមប្រទេសចិន រុស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ដោយសារវិធានការសន្តិសុខ និងការអភិវឌ្ឍវិស័យហិរញ្ញវត្ថុបច្ចុប្បន្នរបស់ទ្វីបអាហ្វ្រិក ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានផ្តោតលើកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋនៅអាហ្វ្រិកក្នុងការរក្សាអព្យាក្រឹត្យភាព ស្របពេលស្ថិតក្រោមសម្ពាធឱ្យចូលរួមជាមួយសាជីវកម្មបែបភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅលើសាកលលោក។
អ្នកស្រី Patricia Rodrigues អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ប្រចាំក្រុមហ៊ុន Control Risks ដែលជាក្រុមហ៊ុនជំនាញផ្នែកហានិភ័យនយោបាយ សន្តិសុខ និងសុចរិតភាព និយាយថា អាហ្វ្រិកកំពុងទាក់ទាញការវិនិយោគពីបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន ដែលចង់បានការគាំទ្រ និងទទួលបានឱកាសសេដ្ឋកិច្ចនៅទ្វីបនេះ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលយើងបានឃើញពីតួអង្គចម្បងក្នុងផ្នែកភូមិសាស្រ្តនយោបាយ មិនថា សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី ឬសហភាពអឺរ៉ុបជាប្លុកមួយ គឺថា ពួកគេគ្រប់គ្នាកំពុងចាត់ទុកអាហ្វ្រិកជាកន្លែងមួយ ដែលពួកគេអាចបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យមានការសម្របជាមួយខ្លួនលើផ្នែកកិច្ចការភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ឬកិច្ចការសាកលសំខាន់ៗ។ ហើយក្នុងការធ្វើដូច្នេះ យ៉ាងហោចណាស់នឹងមានការប្តេជ្ញាវិនិយោគជាច្រើនមានទិសដៅមកកាន់ទ្វីបអាហ្វ្រិក។ បន្ថែមពីនេះ ខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលនៅអាហ្វ្រិកកំពុងព្យាយាមភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយគ្រប់ភាគី ដើម្បីទទួលបានការប្តេជ្ញាវិនិយោគផ្សេងៗ»។
អំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអាហ្វ្រិកនៅខែធ្នូឆ្នាំមុន រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនប្តេជ្ញាផ្តល់ប្រាក់ ៥៥ពាន់លានដុល្លារនៅក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំខាងមុខ ដោយផ្តោតលើបញ្ហាសុខាភិបាល ពាណិជ្ជកម្ម ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងបញ្ហាស្រ្តី។
ការថមថយនៃការពាក់ព័ន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅអាហ្វ្រិកបានបង្កជាឱកាសសម្រាប់ប្រទេសចិន ដែលបានវិនិយោគ ១០ពាន់លានដុល្លារនៅទ្វីបនេះចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៧ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០២២ ហើយក៏បាននាំឱ្យមានការកើនឡើងពាណិជ្ជកម្មរវាងអាហ្រ្វិកនិងរុស្ស៊ី ពី ៩,៩ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០១៣ រហូតដល់ ១៧,៧ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០២១។
បណ្តាប្រទេសមហាអំណាចទាំងបីនេះកំពុងប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីទទួលបានសិទ្ធិទាញយកធនធានរ៉ែនៅអាហ្វ្រិក ដែលមានសារៈសំខាន់ចំពោះការជំរុញការវិវត្តទៅមុខនៃបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ។ ទ្វីបអាហ្វ្រិកមានធនធានរ៉ែជិតមួយភាគបីនៃធនធានរ៉ែសរុបនៅលើពិភពលោក ហើយមានធនធានឧស្ម័ន ប្រាំបីភាគរយ និងប្រេងដប់ពីរភាគរយនៅលើពិភពលោក។
លោក Vincent Rouget គឺជា ប្រធានក្រុមហ៊ុន Control Risks។ លោកនិយាយថា តម្រូវការធនធានរ៉ែនៅអាហ្វ្រិកក៏បានបង្កើតជាការជំរុញឧស្សាហូបនីយកម្មនៅទ្វីបនេះផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលយើងបានឃើញក្នុងរយៈពេលពីរបីខែចុងក្រោយនេះគឺជា ចំណាត់ការបែបមុតមាំជាងមុនសំណាក់បណ្តាប្រទេសមួយចំនួន ដើម្បីព្យាយាមធានាថា កំណើនចំណាប់អារម្មណ៍នេះក៏ផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកផងដែរ។ ហើយយើងកំពុងឃើញអ្វីដែលអ្នកអាចហៅថា ភាពជាតិនិយមផ្នែកធនធានសំខាន់កើតមានឡើងមកវិញនៅតាមប្រទេសខ្លះ ជាទីដែលយើងឃើញមានការទទូចលើវិស័យកែច្នៃក្នុងស្រុក តម្រូវការការសម្រឹតសម្រាំងក្នុងស្រុកខ្លាំងជាងមុន និងការព្យាយាមរួមបញ្ចូលខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ធនធានសំខាន់ក្នុងការជំរុញទូលំទូលាយជាងមុខលើផ្នែកឧស្សាហូបនីយកម្ម»។
នៅតាមបណ្តាប្រទេសអាហ្វ្រិកភាគច្រើន មូលធនធម្មជាតិរ៉ាប់រងរវាង ៣០ភាគរយ ទៅ៥០ភាគរយនៃទ្រព្យធនសរុប។
ទ្វីបអាហ្វ្រិកខាតបង់ ១៩៥ពាន់លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំនៃមូលធនធម្មជាតិរបស់ខ្លួន ដោយសារលំហូរហិរញ្ញវត្ថុខុសច្បាប់ អាជីវកម្មរ៉ែខុសច្បាប់ ការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់ ការនេសាទខុសច្បាប់ និងការខូចខាតផ្នែកបរិស្ថាន។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនិយាយថា បណ្តាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកភាគខាងជើងកំពុងកំណត់ខ្លួនជាគោលដៅផលិតកម្ម ស្របពេលបណ្តាប្រទេសបស្ចិមលោកកំពុងសម្លឹងរកការដកខ្លួនចេញពីការប្រឡូកជាមួយចិន។
លោក Jacque Nel ប្រធានផ្នែក Africa Macro នៅក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សា Oxford Economics Africa និយាយថា ប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកនឹងជួបបញ្ហាប្រឈមក្នុងបរិយាកាសដែកាន់តែមានភាពប្រកួតប្រជែងលើសាកលលោក។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងបន្តឃើញមានការវិវត្តទៅមុខ។ នេះមិនមែនជាការជំរុញរយៈពេលខ្លីដើម្បីទទួលបានសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុ ដូចយើងធ្លាប់បានឃើញនោះទេ។ យើងបន្តឃើញការពង្រីក និងការទទួលបានការលើកកម្ពស់ផ្នែកសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុនៅទូទាំងទ្វីបនេះ ដែលនេះពិតជាសំខាន់ ពីព្រោះ ទីពីរ នេះជាកាតាលីករសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយជាងមុន។ ការទទួលបានសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុគឺជាតម្រូវការ និងផ្តល់ការគាំទ្រដល់ការជឿនលឿននៃវិស័យនានានៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច»។
យោងតាមក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ សង្រ្គាមនៅលើទ្វីបនេះមិនសូវទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិនោះទេ បើទោះបីសង្រ្គាមបានប៉ះពាល់ទ្វីបទាំងមូល និងទាក់ទាញក្រុមពីខាងក្រៅផ្សេងៗដូចជា ក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួល Wagner និងក្រុមភេរវកម្មខ្លះក៏ដោយ»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
