សាច់ញាតិលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អ្នកបកប្រែឲ្យបណ្តាញព័ត៌មានរដ្ឋរុស្ស៊ី Russia Today (ឬ RT) និងក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស បានបន្តទាមទារឲ្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លើកលែងការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងអ្នកបកប្រែរូបនេះ ដោយសារតែអវត្តមាននៃភាគីពាក់ព័ន្ធ និងកង្វះខាតនៃភស្តុតាង។
លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី វ័យ ៤៧ឆ្នាំ សកម្មជនសិទ្ធិពលករនិងជាអ្នកបកប្រែក្នុងការផលិតភាពយន្តឯកសារ«ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ» កំពុងត្រូវបានគេឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារព្រៃស បន្ទាប់ពីតុលាការចោទលោកពីបទ«ញុះញង់ឲ្យមានការរើសអើង»តាមមាត្រា៤៩៦នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានបើកសវនាការកាត់ទោសលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី តែសវនាការត្រូវបានផ្អាក ដោយសារតែមេធាវីលោក មុនី ទាមទារឲ្យមានវត្តមានដើមបណ្តឹងប្រាំនាក់ ដែលបានប្តឹងលោកមុនី ដែលនាំឲ្យអ្នកជួយបកប្រែរបស់ RTរូបនេះ រងការចោទប្រកាន់និងត្រូវគេឃុំខ្លួន។ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នឹងបន្តសវនាការរបស់លោកមុនី នៅរសៀលថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ខាងមុខ។
ក្រោយសវនាការរបស់បងប្រុសអ្នកស្រីកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភាកន្លងទៅ អ្នកស្រី រ៉ាត់ ចាន់ថុល ប្រាប់ VOA ថាអ្នកស្រីចង់ឃើញតុលាការផ្តល់ភាពត្រឹមត្រូវដល់បងប្រុសអ្នកស្រី នៅក្នុងពេលកាត់ក្តីបន្ទាប់ទៀត។ ស្ត្រីវ័យ២៧ឆ្នាំរូបនេះ ក៏អះអាងថាការកាត់ក្តីកន្លងមកនោះ គឺមិនបានឈរលើនីតិវិធីត្រឹមត្រូវនោះទេដោយហេតុថា ដើមបណ្តឹងទាំងអស់មិនបានបង្ហាញខ្លួន។
«ខ្ញុំមើលក្នុងរឿងក្តីបងខ្ញុំ វាត្រូវមានបីនាក់ពាក់ព័ន្ធ ដូចជាខាងកាសែតរុស្ស៊ី RTហ្នឹងមួយ អ្នកបណ្តឹង ដើមបណ្តឹងហ្នឹងមួយ បងខ្ញុំមួយ។ ប៉ុន្តែពេលឡើងតុលាការ ដូចគាត់និយាយតែពីបងខ្ញុំ ដូចលក្ខណៈថា គាត់សង្កត់ធ្ងន់តែបងខ្ញុំ គឺជាអ្នកតែង បងខ្ញុំគឺជាអ្នក បង្កើតរឿងហ្នឹងអ៊ីចឹង ហើយបំភ្លឺពីខាងដើមបណ្តឹងវិញ គឺមានត្រឹមតែលិខិតទេ»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថាដើមបណ្តឹងទាំងប្រាំរូបគួរចេញមកតតាំងក្តីនៅតុលាការ ប្រសិនបើពួកគេពិតជាត្រូវបានធ្វើខូចកិត្តិយសដោយសារការផលិតភាពយន្តឯកសាររបស់បណ្តាញព័ត៌មានរុស្ស៊ី RT។ អ្នកស្រីកត់សម្គាល់ថា ក្នុងសវនាការកន្លងមក ដើមបណ្តឹងទាំងប្រាំ ដែលប្តឹងទារសំណងជំងឺចិត្តពីប្រាំពាន់ទៅមួយម៉ឺនដុល្លារពីបងប្រុសអ្នកស្រីនោះ មិនបានបង្ហាញខ្លួន ក្នុងបន្ទប់សវនាការនោះទេ។
«វាមើលទៅដូចជាមិនយុត្តិធម៌ ចំពោះបងខ្ញុំហ្មង ព្រោះអីដើមបណ្តឹងទាំងអស់ គឺសុទ្ធតែមានដោយតែក្រដាស វាអត់មានរូបរាងពិត ចង់និយាយថា អត់ឃើញមកឲ្យច្បាស់លាស់ មកតស៊ូក្តី អ្វីដែលគាត់រងគ្រោះ អ្វីដែលគាត់ចោទបងខ្ញុំចឹង គាត់គួរតែមកតស៊ូក្តីឲ្យឃើញ»។
អ្នកស្រីអះអាងថា តុលាការនឹងមិនផ្តល់យុត្តិធម៌ក្នុងសំណុំរឿងក្តីបងប្រុសរបស់អ្នកស្រីប្រសិនបើភាគីជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅតែមិនបង្ហាញខ្លួន ហើយតុលាការបែរជាកាត់ទោសឲ្យបងប្រុសអ្នកស្រីមានទោសនោះ។
លោក លី សុផាណា អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ មិនឆ្លើយតបសំណួររបស់ VOAដែលបានផ្ញើតាមសារទូរស័ព្ទ។
ក្នុងសំណុំរឿងលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស Amnesty International ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុងដ៍ ចក្រភពអង់គ្លេស បានអំពាវនាវដល់តុលាការកម្ពុជាឲ្យទម្លាក់បទចោទប្រឆាំងនឹងលោកមុនី អ្នកជួយបកប្រែឲ្យបណ្តាញព័ត៌មានរដ្ឋរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី RT ដែលបានផលិតភាពយន្តឯកសារ«ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ»។
លោក Nicholas Bequelin នាយកអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស Amnesty International នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអាស៊ីខាងកើត ត្រូវបានគេស្រង់សម្តីក្នុងន័យដើមថា៖
«មុនីកំពុងត្រូវបានដាក់ទោសដោយគ្រាន់តែតួនាទីរបស់លោកជាអ្នកបង្ហាញនូវរឿងរ៉ាវគួរឲ្យតក់ស្លុតនៃការកេងប្រវ័ញ្ចផ្លូវភេទលើកុមារនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ការចោទប្រកាន់ក្លែងក្លាយប្រឆាំងនឹងរូបលោកត្រូវបានរៀបចំឡើង ដើម្បីគំរាមកំហែងនរណាក៏ដោយ ដែលការងាររបស់ពួកគេបានរួមចំណែកដល់ការបង្ហាញនូវអ្វីៗដែលបង្កទុក្ខសោក និងភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាលដ៏គួរឲ្យសោកស្តាយ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖
«អាជ្ញាធរគួរតែទម្លាក់បទចោទប្រឆាំងនឹងលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី និងដោះលែងលោកជាបន្ទាន់និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ»។
លោក អំ សំអាត នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ(Licadho) មានប្រសាសន៍ថា គ្មានភស្តុតាងជាក់លាក់ជាមូលដ្ឋានណាមួយដែលអាចបើកផ្លូវឲ្យតុលាការចោទប្រកាន់លោកមុនីនោះឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀត លោកមុនីគ្រាន់តែជាអ្នកបកប្រែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺលោកមិនមែនជាអ្នកផលិតភាពយន្តឯកសារនោះទេ។
«លោករ៉ា់ត់ រត្នមុនី គ្រាន់តែជាអ្នកជួយទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន RT របស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងការថតជាសាច់រឿង ដែលរឿងម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ ហ្នឹងគឺ ចង់បង្ហាញអំពីការណ៍ រឿងការណ៍ពិត ឬក៏រឿងដែលកើតឡើង ហើយរកវិធីនៅក្នុងការដោះស្រាយតែប៉ុណ្ណោះ»។
ចំណែកលោក សឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) យល់ថា តុលាការគួរធ្វើយ៉ាងណា នាំយកភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់មកចូលរួមការជំនុំជម្រះ រឿងក្តីលោកមុនី។ កង្វះនៃភាគីពាក់ព័ន្ធ មិនអាចធានាបាននូវភាពត្រឹមត្រូវចំពោះការសម្រេចសេចក្តីរបស់តុលាការនោះទេ។
«មានភាពត្រឹមត្រូវ គឺមានន័យថាត្រូវតែធ្វើការ ដំណើរការនីតិវិធីហ្នឹង ដោយមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីហ្នឹង ទើបជា ទើបសវនាការមួយហ្នឹងអាចមានតម្លៃល្អប្រសើរ ឬក៏មានការដឹងឮ ពីខាងអ្នកដែលគាត់តាមដានហ្នឹង គាត់អាចទទួលយកបាន»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី ត្រូវបានបណ្តាញព័ត៌មាន RT ជួលឲ្យជួយធ្វើការផលិតភាពយន្តឯកសារ«ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ»។ គាត់បានធ្វើការជាមួយបណ្តាញសារព័ត៌មាននេះ ដើម្បីផលិតភាពយន្តឯកសារផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។
ក្រោយពីវីដេអូឯកសារ «ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ» នេះត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្ហាញការរិះគន់ ហើយចោទថា ភាពយន្តឯកសារនោះគឺជាការប្រតិដ្ឋក្នុងគោលបំណងធ្វើឲ្យខូចកិត្តិយសរបស់កម្ពុជា។ ដោយមានការភ័យខ្លាចពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលនោះ លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី និងគ្រួសារលោកបានគេចទៅប្រទេសថៃ ដើម្បីស្វែងរកសុំសិទ្ធិជ្រកកោន។
ដោយមានការស្នើសុំពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលថៃក៏បានចាប់ខ្លួននិងបញ្ជូនលោកមកកម្ពុជាវិញ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨។ ប្រសិនបើត្រូវបានរកឃើញថាមានទោសនោះ លោកអាចនឹងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពីមួយឆ្នាំទៅបីឆ្នាំ៕
