លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃពុធ បានថ្លែងទៅកាន់មេដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុបថាកុំឱ្យយកបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសនីមួយៗធ្វើជារនាំងទំនាក់ទំនងរវាងអង្គការតំបន់ទាំងពីរ ខណៈជំរុញឱ្យភាពជាដៃគូរវាងប្លុកទាំងពីរត្រូវធ្វើឡើងប្រកបដោយភាពស្មើគ្នា។
នេះជាការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅអំឡុងពេលធ្វើសន្និសីទរួមគ្នាជាមួយមេដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុប ខណៈលោកទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំខួបរំឭកអនុស្សាវរីយ៍អាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុបរយៈពេល៤៥ឆ្នាំ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ នៅទីក្រុងព្រុចសែល ប្រទេសបែលហ្ស៊ិក។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មានម្នាក់ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា៖ «ការលើកឡើងអម្បាញ់មិញថា តើមានឧបសគ្គអ្វី? វាអាចមកពីបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ាទេ? ខ្ញុំគិតថា មិនគួរដាក់បញ្ហានយោបាយមករាំងខ្ទប់ជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនោះឡើយ។ ក្នុងពេលពិធីបើកចំណាប់អារម្មណ៍របស់ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីបានបញ្ជាក់ថា ហើយ ភាពជាដៃគូត្រូវតែស្មើភាព មិនអាចយកច្បាប់របស់ផ្នែកមួយទៅដាក់ផ្នែកមួយនោះទេ។ ចំណុចនេះត្រូវតែរំឭក ភាគីយើងទាំងពីរត្រូវតែស្មើភាពគ្នា»។
បើតាមលោក ហ៊ុន សែន អាស៊ានមិនមែនជាដៃគូរង់ចាំជំនួយពីសហភាពអឺរ៉ុបឡើយ ប៉ុន្តែជាដៃគូបំពេញឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ខណៈថាមេដឹកនាំអាស៊ានមិនចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងនៅតែក្រីក្រ ហើយរង់ចាំការអនុគ្រោះពន្ធផ្សេងៗពីអឺរ៉ុបនោះទេ។ លោកបន្តថា អាស៊ាននិងសហភាពអឺរ៉ុបមានចំណុចខ្លះខ្វែងគ្នា ប៉ុន្តែក៏មានគោលដៅមួយចំនួនរួមគ្នាផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «លើការជាក់ស្តែង ទាក់ទិននឹងសិទ្ធិមនុស្ស ទាក់ទិនជាមួយនឹងបញ្ហានេះ បញ្ហានោះ ខ្ញុំក៏ចង់សួរថា តើ EU [សហភាពអឺរ៉ុប]បានចុះហត្ថលេខាជាមួយប្រទេសណាខ្លះនៅក្នុងអាស៊ាន ហើយតើបណ្តាសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងទីនោះវាយ៉ាងម៉េច? ពិតណាស់ ចំណុចនេះមិនមែនអ្វីៗសុទ្ធតែត្រូវគ្នាទាំងអស់នោះទេ ប៉ុន្តែយើងមានចំណុចរួមមួយ គឺតម្រង់ទៅរកគោលដៅនៃការតភ្ជាប់ ការផ្សារភ្ជាប់រវាងតំបន់ទាំងពីរ ហើយជាសេដ្ឋកិច្ចបំពេញឱ្យគ្នា»។
លោក ហ៊ុន សែន ដែលជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេន ក៏ជំរុញឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងអាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុបនៅពេលខាងមុខ។
លោក រ៉ូ វណ្ណៈ សាស្ត្រាចារ្យជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា ទំនាក់ទំនងរវាងសហភាពអឺរ៉ុប និងអាស៊ាន បានឈានដល់របត់ដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ ពីព្រោះថាភាគីទាំងពីរបានព្យាយាមធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងកាន់តែស៊ីជម្រៅតាមរយៈការដំឡើងភាពជាដៃគូ និងការចង់ឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយគ្នា។
បើតាមលោក រ៉ូ វណ្ណៈ អាស៊ានគឺជាចំណុចកណ្តាលនៃយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដោយហេតុថា អាស៊ានគឺជាតំបន់ដែលមានសក្តានុពលដ៏ខ្លាំងក្លាពាក់ព័ន្ធជាមួយភូមិសាស្ត្រនយោបាយនិងភូមិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច ខណៈថា តំបន់អាស៊ានជាកន្លែងមហាអំណាចថ្មីកំពុងតែរះដែលធ្វើឱ្យទំហំសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែឡើងទ្វេដង។
លោកថ្លែងថា៖ «អាស៊ានជាចំណុចស្នូលមួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយអាស៊ានយើងដឹងហើយថា ប្រជាជនជិត៧០០លាននាក់ គឺជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទី៥របស់ពិភពលោក ហើយអភិវឌ្ឍទៅជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទី៤នៅក្នុងឆ្នាំ២០៥០ បើតាមការព្យាករ ដោយសារតែកំណើនរីកលូតលាស់ខ្លាំងរបស់បណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ អ៊ីចឹងក្រៅពីហេតុផលសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មដែល EU ឱ្យតម្លៃខ្លាំងមកកាន់អាស៊ាន អាស៊ានគឺជាចំណុចនៃរបត់ការប្រកួតប្រជែងមហាអំណាច»។
សាស្រ្តាចារ្យរូបនេះអះអាងថា រនាំងនៃទំនាក់ទំនងរវាងអង្គការតំបន់ទាំងពីរដែលធ្វើឱ្យមិនទាន់អាចឈានដល់ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនោះគឺ ពាក់ព័ន្ធជាមួយការគោរពលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ការប្រកួតប្រជែងរបស់មហាអំណាចរវាងចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាពិសេសឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនបានចាក់ជ្រៅទៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។
លោក រ៉ូ វណ្ណៈ ជំរុញឱ្យប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាពិសេសត្រូវរួបរួមគ្នាជាធ្លុងមួយដើម្បីបានផលប្រយោជន៍ច្រើនពីសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ថ្លែងនៅក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប លោក Charles Michel ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប បានលើកឡើងថា អាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុប គឺជាអង្គការតំបន់ដែលជោគជ័យខ្លាំងជាងគេនៅក្នុងពិភពលោក និងថា ភាគីទាំងពីរបានយល់ពីគ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងច្បាស់ ជាពិសេសមាននូវគុណតម្លៃស្រដៀងគ្នា និងស្មារតីសហការដូចគ្នា។ លោកបន្តថា ប្លុកទាំងពីរអាចពង្រឹងនូវការសហការគ្នាទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការតភ្ជាប់ តាមរយៈការពង្រឹងនូវទំនាក់ទំនងវិស័យវិទ្យាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ ព្រមទាំងគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលនាំឱ្យយុវជន និងសិស្សកាន់តែខិតជិតគ្នា។
គួរបញ្ជាក់ថា យោងតាមគេហទំព័រផ្លូវការរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ទំនាក់ទំនងរវាងប្លុកតំបន់ទាំងពីរបានឈានមកដល់៤៥ឆ្នាំមកហើយ ខណៈអង្គការតំបន់ទាំងពីរបានដំឡើងភាពជាដៃគូសន្ទនាធម្មតាមកជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ កាលពីឆ្នាំ២០២០។
សហភាពអឺរ៉ុបបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មជាមួយអាស៊ាននៅក្នុងការពង្រីកទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគដែលនាំឱ្យមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។
សហភាពអឺរ៉ុបគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំបង្អស់ទី៣របស់អាស៊ាន ដែលមានចំនួនប្រមាណ១០,៦%នៃទំហំពាណិជ្ជកម្មអាស៊ាន ខណៈអាស៊ានជារួម ជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មឈរនៅលេខរៀងទី៣របស់សហភាពអឺរ៉ុប ដោយមានពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីនៅក្នុងទំនិញ និងសេវាកម្ម មានចំនួនប្រមាណ១៩០ពាន់លានយូរ៉ូនៅក្នុងឆ្នាំ២០២០។ នេះបើយោងតាមគេហទំព័រដដែល៕
