មេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់លោកសម រង្ស៊ី បានចាត់ទុកថាជំនួបរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែននិងប្រធានាធិបតីបារាំងលោក Emmanuel Macron ជាកំហុសនយោបាយមួយ ស្របពេលមានការបង្ក្រាបនានាដែលមិនស្រាកស្រាន្តនៅកម្ពុជានៅមុនការការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣។
លោកហ៊ុន សែនកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅតំបន់អឺរ៉ុបទីដែលលោកត្រូវចូលរួមកិច្ចប្រជុំមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងក្របខណ្ឌអាស៊ាន និងជំនួបជាមួយប្រធានាធិបតីបារាំងលោក Macron ដើម្បីពង្រីកចំណងទាក់ទងមិត្តភាពកម្ពុជានិងបារាំង។
ក្នុងលិខិតចំហមួយ ធ្វើឡើងមុនជំនួបរវាងលោកហ៊ុន សែន និងលោកប្រធានាធិបតីMacron នៅវិមានប្រធានាធិបតី Élysée កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ លោក សម រង្ស៊ី លើកឡើងថា លោកហ៊ុន សែនគឺជា«ជនផ្តាច់ការ» ដែលពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនមិនពេញចិត្ត និងក៏ត្រូវបានថ្កោលទោសដោយប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងទៀតនៅទូទាំងសកលលោក។
តាមរយៈលិខិតដដែលដែលបានផ្ញើជូនលោកប្រធានាធិបតីបារាំង Macronនោះ លោកសម រង្ស៊ី អត្ថាធិប្បាយទៀតថា នៅពេលលោកហ៊ុន សែនស្ថិតនៅក្រៅប្រទេស គាត់មានគោលដៅតែមួយប៉ុណ្ណោះគឺ កសាងឡើងវិញភាពស្របច្បាប់ជាអន្តរជាតិរបស់គាត់ដែលត្រូវបានធ្វើឲ្យខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរដោយ សារការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែលបន្តកើនឡើងខ្លាំងនៅប្រទេសកម្ពុជា។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលមានសញ្ជាតិបារាំង ហើយកំពុងនិរទេសខ្លួននៅទីនោះ បានអត្ថាធិប្បាយជាភាសាអង់គ្លេសនិងត្រូវប្រែសម្រួលជាខេមរភាសាក្នុងន័យដើមថា៖«ការស្វាគមន៍ជាផ្លូវការ និងអធិកអធមចំពោះលោកហ៊ុន សែន ក្នុងកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ននេះ គឺមិនមែនអ្វីដែលប្រជាជនខ្មែររំពឹងពីប្រទេសបារាំងនោះទេ។ ជំនួបរវាងប្រធានាធិបតីបារាំងនិងលោក ហ៊ុន សែនគឺជាកំហុសនយោបាយមួយ»។
លោកបន្ថែមថា ជំនួបរបៀបនេះ ក៏ជាកំហុសមួយផងដែរនៅក្នុងន័យសីលធម៌ ប្រសិនបើពិចារណាលើសេចក្តីឈឺចាប់របស់ជនរងគ្រោះពីអំពើឃោរឃៅដែលមិនចេះចប់មិនចេះហើយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ហើយដែលរឿងទាំងអស់នេះត្រូវបានលម្អិតនៅក្នុងរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែ សីហា ឆ្នាំ២០២២។
ប្រតិកម្មទៅនឹងលិខិតរបស់លោកសម រង្ស៊ី អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចលោកសុខ ឥសានយល់ថា លិខិតនោះជាការធ្វើឡើងដោយឥតបានការ ខណៈលោកថាលោកសម រង្ស៊ីគ្រាន់តែជាឧក្រិដ្ឋជនមួយរូបប៉ុណ្ណោះ។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធនេះថា៖«វាជាការគួរឲ្យខ្មាសអៀនណាស់ ដែលទណ្ឌិតមេឧទ្ទាមរត់ចោលស្រុក ទៅប្រដៅប្រធានាធិបតី Macron ដែលជាតំណាងប្រជាជនបារាំងរាប់សិបលាននាក់។ វាជាការគួរឲ្យខ្មាសអៀនមែនទែន ហើយដែលខ្លួនឯងរត់ចោលស្រុកសោះ ខ្លួនឯងតាំងខ្លួនជាចៅហ្វាយនាយរបស់ប្រធានាធិបតីបារាំង។ អាហ្នឹងអ្នកណាក៏មិនអាចទទួលយកបានដែរ។ ហើយការនិយាយរបស់ខ្ញុំនេះ ខ្ញុំរង់ចាំមើលថា តើលោក Macron ដើរតាមការណែនាំរបស់ទណ្ឌិតមេឧទា្ទមក្បត់ជាតិដែរឬទេ?»
វីអូអេព្យាយាមសុំការអត្ថាធិប្បាយពីស្ថានទូតបារំាងប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញជុំវិញលិខិតរបស់លោកសម រង្ស៊ីដែលផ្ញើជូនលោកប្រធានាធិបតីបារាំង Emmanuel Macron និងស្ថានភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា តែមិនទាន់មានការឆ្លើយតបតាមសារអេឡិចត្រូនិកអ៊ីមែលទេនៅថ្ងៃពុធនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្រោយជំនួបនៅវិមានប្រធានាធិបតីបារាំង លោក ហ៊ុន សែន អត្ថាធិប្បាយលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកដោយលើកឡើងថា លោក Macron ជា «ដៃគូសន្ទនាដ៏ស្និទ្ធស្នាលស្មោះត្រង់ និងជឿទុកចិត្តគ្នាដើម្បីពង្រឹងពង្រីកមិត្តភាពរវាងកម្ពុជា និងបារំាង»។
ត្រឡប់មកលោកសម រង្ស៊ី ជំនួបរវាងលោក Macron និងលោក ហ៊ុន សែន គឺជាពេលដែលបារាំងគួររំឭកដល់រឿងចាស់។ លោក សម រង្ស៊ី ពន្យល់ថាជំនួបរវាងអតីតប្រធានាធិបតីប្រឆាំងលោក Francois Hollande និងលោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែតុលាឆ្នាំ២០១៥ ផ្តល់នូវមេរៀនមួយ។ នៅថ្ងៃដដែលនៃជំនួបនោះ នៅទីក្រុងភ្នំពេញមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក ញ៉យ ចំរើន និងលោកគង់ សភា ត្រូវបានគេវាយដំ និងបង្កឲ្យរបួសធ្ងន់ធ្ងរ ហើយចាប់តាំងពីជំនួបនោះមក លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាត្រូវបានធ្វើឲ្យខ្ទេចខ្ទាំជាប្រព័ន្ធ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ជំនួបឆ្នាំ២០២២នៅ Élysée មិនផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមអ្វីក្រៅតែពីការកើនឡើងនៃអ្នកទោសនយោបាយនៅក្នុងពន្ធនាគារប្រទេសកម្ពុជា ហើយនឹងការគាបសង្កត់កាន់តែអាក្រក់លើអ្នកជំទាស់ សហជីព និងសង្គមស៊ីវិល ក្នុងពេលរៀបចំការបោះឆ្នោតរដ្ឋសភា នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣»។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៊ី យ៉ាងដូច្នេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតែងតែប្រកាន់យកច្បាប់ជាធំ។
លោកលើកឡើងថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺកើតចេញពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយលោកដើរតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើរតាមច្បាប់របស់រដ្ឋ របស់កម្ពុជា ដូច្នេះហើយ ទោះបីថាឆ្ពោះទៅរកការបោះឆ្នោត ឬក្នុងដំណាក់កាលនៃការយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ឬក៏ក្នុងដំណាក់កាលដែលដំណើរការបោះឆ្នោតកំពុងតែដំណើរការទៅក៏រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនផ្អាកការអនុវត្តច្បាប់ទេ។ អ្នកណាប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវ ចំពោះមុខច្បាប់។ អ៊ីចឹងការចាប់ចង ការដាក់ខ្នោះ ឬមួយការចាប់ជនទុច្ចរិតដាក់ចូលគុក អាហ្នឹងវាអត់មានផ្អាកទេ»។
គួររំឭកថាលោកសម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទៅនៅប្រទេសបារាំង នៅមុនការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧៕
