គណបក្សដែលមានសំឡេងភាគច្រើនជាជនម៉ូស្លីមម៉ាឡេបានកាន់អំណាចវិញ ក្រោយការដួលរលំមិនគួរឲ្យជឿកាលពីខែកុម្ភៈនៃរដ្ឋាភិបាលកំណែទម្រង់របស់សម្ព័ន្ធភាពគណបក្ស Pakatan Harapan ឬ សម្ព័ន្ធនៃក្តីសង្ឃឹមរបស់លោក Mahathir Mohamad។ មនុស្សជាច្រើនរំពឹងថា នឹងមានការផ្លាស់ប្តូរទៅរកអភិរក្សនិយម និងមានគោលនយោបាយផ្អែកលើជាតិសាសន៍មួយក្រុមកាន់តែច្រើន ដែលការណ៍នេះអាចនឹងធ្វើឱ្យមានភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសពហុជាតិសាសន៍មួយនេះ។
សម្ព័ន្ធភាព Pakatan បានយកឈ្នះសម្ព័ន្ធភាពដែលបានកាន់អំណាចយ៉ាងយូរ Barisan Nasionalនៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ សម្ព័ន្ធPakatan បានធ្លាក់ចុះប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលសម្ព័ន្ធភាពដ៏ធំ Barisan ចាប់ផ្តើមជំុរញការបារម្ភថា ជនមូស្លីមម៉ាឡេ និងក្រុមជនជាតិដើមផ្សេងទៀត ដែលគេហៅរួមគ្នាថា Bumiputra កំពុងត្រូវបានគេទុកចោល។ សម្ព័ន្ធភាព Barisan នេះមានគណបក្ស United Malays National Organization (ហៅកាត់ថា UMNO) និងគណបក្ស ឥស្លាមម៉ាឡេស៊ី Islamist Pan-Malaysian Islamic Party (ហៅកាត់ថា PAS)។
ដោយខ្លាចថាសម្ព័ន្ធភាព Pakatan អាចនឹងចាញ់ការបោះឆ្នោតលើកក្រោយ តំណាងរាស្ត្រមួយចំនួនរបស់សម្ព័ន្ធភាពនេះបានចាកចេញពីសម្ព័ន្ធភាពគណបក្សនេះកាលពីខែកុម្ភៈ ដើម្បីចុះចូលជាមួយនឹងគណបក្ស UMNO និងគណបក្ស PAS។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅពេលនោះគឺលោក Mahathir បានលាលែងពីតំណែង ដើម្បីធ្វើការតវ៉ានឹងការចុះចូលនេះ ហើយព្រឹត្តិការណ៍នេះបាននាំឲ្យមានជម្លោះប្រទាញប្រទង់គ្នាខាងការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល រហូតដល់ព្រះមហាក្សត្រម៉ាឡេស៊ីព្រះអង្គ Sultan Abdullah Sultan Ahmad Shah បានសម្រេចតែងតាំងលោក Muhyiddin Yassin ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃរបស់លោក Mahathir និងជាសមាជិករួមគណបក្ស Bersatu ធ្វើការនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី។
លោក Muhyiddin ដែលជាជនមូស្លីមម៉ាឡេថ្លែងនៅក្នុងសុន្ទរកថាជាសាធារណៈជាលើកដំបូងបន្ទាប់ពីឡើងកាន់អំណាចថា «ខ្ញុំជាបងប្អូនជាមួយនឹងជនជាតិម៉ាឡេ ចិន ឥណ្ឌា ជនជាតិភាគតិច Sikhs ជនជាតិភាគតិច Ibans ជនជាតិភាគតិច Kauaians ជនជាតិភាគតិច Dusun និងជនជាតិភាគតិច Murut។ ខ្ញុំជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់អ្នក»។
មនុស្សជាច្រើនមិនប្រាកដពីការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថ្មី។
លោក Harrison Cheng ដែលជានាយករងនៅក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាយោបល់ Control Risks ដែលបានតាមដានស្ថានការណ៍ក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីថ្លែងថា៖ «សមាសភាពស្នូលនៃសម្ព័ន្ធភាពរដ្ឋាភិបាលគឺគណបក្សអភិរក្សនិយមជនជាតិម៉ាឡេដែលមានប្រជាប្រិយភាពបំផុតចំនួនបី។ នេះមានន័យថា អ្នកនយោបាយទាំងនេះទំនងនឹងជំរុញឱ្យសើរើឡើងវិញនូវគោលនយោបាយជាតិសាសន៍និយមដែលយើងបានឃើញមុនការបោះឆ្នោតឆ្នា២០១៨»។
ជនជាតិម៉ាឡេ និងជនជាតិភាគតិច Bumiputra ក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនឹងប្រើប្រាស់វិធានការជួយក្រុមអ្នកទន់ខ្សោយ (affirmative action) ជាច្រើនដើម្បីជួយសម្រួលដល់បញ្ហាដែលមានជាយូរមកហើយ។ បញ្ហានោះគឺជាកង្វះលទ្ធភាពក្នុងការប្រជែងជាមួយនឹងពលរដ្ឋម៉ាឡេស៊ីដើមកំណើតចិនដែលជាទូទៅមានស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចល្អជាងនៅក្នុងប្រទេស។ លោក Cheng និយាយថា ដោយមានគណបក្សម៉ាឡេ និងមូស្លីមនៅគាំទ្រលោក លោក Muhyiddin ទំនងនឹងជំរុញឱ្យមានប្រយោជន៍ទាំងនោះកាន់តែខ្លាំង ដោយបង្កើនចំនួនកូតាការងារ និងកិច្ចសន្យាសាធារណៈដែលបានសន្យា ទោះបីជាការធ្វើបែបនោះអាចនឹងធ្វើឱ្យការវិនិយោគបរទេសមួយចំនួនចាកចេញពីប្រទេសក្តី។
សភានឹងមិនបើកការប្រជុំនោះទេ រហូតដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា បន្ទាប់ពីលោក Muhyiddin បានពន្យារកិច្ចប្រជុំលើកដំបូងកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមីនា ដើម្បីទុកពេលឱ្យលោកស្វែងរកសំឡេងគាំទ្របន្ថែមទៀត ក្នុងករណីដែលមានការបោះឆ្នោតមិនទុកចិត្ត។
លោក Ahmad Martadha Mohamed ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យជំនាញផ្នែកអភិបាលកិច្ចរដ្ឋាភិបាលនៅសាកលវិទ្យាល័យ Utara Malaysia University និយាយថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីបានចាប់ផ្តើមបន្ថែមការឧបត្ថម្ភធនដល់ជនជាតិម៉ាឡេ និងជនជាតិដើមដទៃទៀត ឬ Bumiputra រួចទៅហើយ។ ដោយសារតែពួកគេស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់អ្នកមានចំណូលទាបបំផុតក្នុងចំនួនច្រើន លោកនិយាយថា ពួកគេក៏នឹងទទួលបានប្រយោជន៍ភាគច្រើនពីផែនការកញ្ចប់ទឹកប្រាក់ជំនួយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីជួយទប់ទល់ដល់ការផ្ទុះរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩។
លោក Martadha Mohamed បាននិយាយថា៖ «កុំភ្លេចថា គណបក្ស UMNO គណបក្ស PAS និងគណបក្ស Bersatu សុទ្ធតែជាក្រុមជនជាតិម៉ាឡេ។ ពួកគេទទួលបានការគាំទ្រពីជនជាតិម៉ាឡេ ដូច្នេះច្បាស់ណាស់អ្វីដែលពួកគេកំពុងធ្វើឥឡូវនេះគឺធានាថា ពួកគេយកក្រុមជនជាតិនេះជាគោលដៅអាទិភាពទី១»។
ការកាន់កាប់អំណាចឡើងវិញរបស់គណបក្ស UMNO និងគណបក្ស PAS ក៏ធ្វើឱ្យមានការភ័យខ្លាចពីនយោបាយដែលវាយប្រហារលើជាតិសាសន៍កាន់តែខ្លាំង។
លោក Cheng បាននិយាយថា «ប្រវត្តិរបស់គណបក្ស UMNO និងគណបក្ស PAS ក្នុងតួនាទីជាគណបក្សប្រឆាំងក្នុងរយៈពេល១៨ខែចុងក្រោយនេះ បង្ហាញថា ពួកគេនឹងមិនអៀនខ្មាសក្នុងការបើប្រាស់វោហារឌឺដងដើម្បីបញ្ឆេះឱ្យមានការខឹងសម្បារពីសាធារណជនប្រឆាំងនឹងជនជាតិចិន និងជនជាតិឥណ្ឌាទេ»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា «នេះជាវិធីសាស្ត្ររបស់ពួកគេ ហើយខ្ញុំគិតពួកគេនឹងមិនឈប់ប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រនេះនោះទេ ដោយសារតែពួកគេបានឃើញថា តើវិធីសាស្ត្រនេះបានជួយពួកគេកម្រិតណាដើម្បីទទួលបានជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតជំនួសតំណែងជាច្រើនលើកនៅក្នុងរយៈពេល១៨ខែចុងក្រោយនេះ ព្រមទាំងអាចឱ្យពួកគេកាន់កាប់អំណាចសហព័ន្ធបាននៅពេលនេះ»។
ថាតើភាពតានតឹងផ្នែកសាសនា និងជាតិសាសន៍នៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានកម្រិតខ្លាំងប៉ុនណាគឺវាអាស្រ័យថាតើគណបក្ស PAS ជំរុញឱ្យមានរបៀបវារៈឥស្លាមនិយមរបស់ខ្លួនខ្លាំងកម្រិតណា ដែលនេះរួមទាំងការអនុវត្តច្បាប់ឥស្លាមថ្នាក់ជាតិផងដែរ។ គណបក្សនេះក៏បានអនុវត្តច្បាប់ឥស្លាមនេះក្នុងកម្រិតមួយនៅក្នុងរដ្ឋមួយចំនួនដែលគណបក្សនេះកាន់អំណាច ប៉ុន្តែកិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីអនុវត្តនៅទូទាំងប្រទេសត្រូវបានរារាំងដោយគណបក្ស UMNO ក្នុងពេលកាន់អំណាចលើកដំបូងរបស់ខ្លួន។
រដ្ឋាភិបាលថ្មីព្យាយាមបន្ធូរភាពភ័យខ្លាចនៃនិន្នាការឥស្លាមនិយម និងសម្រេចមិនឲ្យគណបក្សឥស្លាមម៉ាឡេស៊ីឬ PAS កាន់កាប់តំណែងផ្នែកកិច្ចការសាសនា។
លោក Cheng និង Martadha Mohamed និយាយថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីមិនអាចបន្តធ្វើទុកបុកម្នេញក្រុម និងគណបក្សដទៃខ្លាំងពេកនោះទេ មុនពេលកម្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនៅក្នុងសភានោះត្រូវបានធ្វើតេស្តនិងបង្ហាញច្បាស់ ប៉ុន្តែលោកបានបន្ថែមថា គណបក្ស PAS អាចនឹងទទួលបានតួនាទីច្រើនជាងមុន នៅពេលរដ្ឋាភិបាលថ្មីសាកល្បងសមត្ថភាពគណបក្សនេះ។
លោក Martadha Mohamed និយាយថា «ខ្ញុំប្រាកដណាស់ មិនយូរមិនឆាប់ទេ វានឹងដល់ពេលដែលពួកគេ (គណបក្សឥស្លាមម៉ាឡេស៊ី PAS) នឹងជំរុញឱ្យអនុវត្តរបៀបវារៈរបស់ពួកគេ ដោយសារតែពួកគេក៏ជាផ្នែកនៃរដ្ឋាភិបាលដែរនៅពេលនេះ ហើយនេះជាគោលដៅរបស់គណបក្សនេះ»។
នៅមុនពេលបាត់បង់ការកាន់អំណាច សម្ព័ន្ធភាព Pakatan បានធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលមានបំណងធ្វើកំណែទម្រង់មួយចំនួនដើម្បីធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកាន់តែមានតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព (ការទទួលខុសត្រូវ)។ ច្បាប់ទាំងនោះរួមមាន ច្បាប់បង្កើតគណកម្មាធិការឯករាជ្យក្នុងការទទួលពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងនឹងប៉ូលិស និងច្បាប់ធ្វើឱ្យការដាក់មូលនិធិចូលក្នុងគណបក្សនោយបាយកាន់តែមានតម្លភាព។ នៅក្នុងអត្ថបទមួយសម្រាប់បណ្តាលអ្នកគាំទ្រប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្សនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ឬ Forces of Renewal Southeast Asia ក្រុមតស៊ូមតិមួយឈ្មោះថា Tricia Yeoh នៃវិទ្យាស្ថានសម្រាប់កិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាអង្គការស្រាវជ្រាវក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមួយនិយាយថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ទាំងនោះ «ទំនងមិនត្រូវបានគេអនុម័តនោះទេ»។
លោក Thomas Fann ដែលជាប្រធាននៃអង្គការសិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយនៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីឈ្មោះថា Bersih បាននិយាយថា ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីកំពុងត្រឡប់ទៅរករដ្ឋាភិបាលដែលមានការគាបសង្កត់កាន់តែខ្លាំងជាងមុនផងដែរ។
នៅប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយពីការដួលរលំរបស់សម្ព័ន្ធភាព Pakatan និងការចេញរាជក្រឹត្យតែងតាំងលោក Muhyiddin ក្រុមអ្នកតវ៉ាប្រមូលផ្តុំគ្នានៅតាមផ្លូវក្នុងក្រុងគូឡាឡាំពួ ដែលជារាជធានីរបស់ម៉ាឡេស៊ី ដោយត្អួញត្អែរពីការរៀបចំរដ្ឋាភិបាល «សម្ងាត់» មួយ និងទាមទារឱ្យមានការបោះឆ្នោតជាថ្មី។ ប៉ូលិសបានបញ្ជាឱ្យពួកគេបញ្ឈប់ការតវ៉ា។
មនុស្សមួយចំនួនត្រូវបានប៉ូលិសសួរចម្លើយ និងស៊ើបអង្កេតចំពោះបទល្មើសបង្កចលាចលក្នុងសង្គម។
លោក Fann បាននិយាយថា «ពួកគេបានកោះហៅមនុស្សមកសួរចម្លើយភ្លាមៗ ហើយសូម្បីតែអ្នកដែលចូលរួមដើម្បីបង្ហាញពីការរួបរួមគ្នាក៏ត្រូវបានគេហៅសួរចម្លើយដេរ។ ខ្ញុំគិតថា នេះជាសញ្ញាបង្ហាញថា ប៉ូលិសទទួលបញ្ជាពីរដ្ឋាភិបាលថ្មីថា ពួកគេគួរតែបង្ក្រាបឱ្យបានកាន់តែច្រើនចំពោះការប្រឆាំងបែបនេះ»។
លោកបន្ថែមថា «យើងរំពឹងថា រដ្ឋាភិបាល(ថ្មី)នេះនឹងកាន់តែរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋជាងមុន»៕
