អ្នកជំនាញនិយាយថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនថ្មីលោក Yoshihide Suga មានគម្រោងធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅខែតុលានេះ ដែលភាគច្រើនមើលទៅជាកាយវិការគាំទ្រដល់ផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយរួមមានទាំងការចាប់ដៃជាមួយនឹងប្រទេសតូចៗដែលគេយល់ថា កំពុងប្រឆាំងនឹងការពង្រីកអំណាចរបស់ចិនផងដែរ។
គម្រោងរបស់លោកSuga ក្នុងការធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងវៀតណាមបង្ហាញថា លោកនឹងធ្វើតាមមេដឹកនាំមុនរបស់លោកគឺលោក Shinzo Abe ដែលបានចុះចេញពីតំណែងកាលពីខែកញ្ញា។ មកទល់ពេលនេះនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន គេយល់ថា លោក Suga ផ្តោតខ្លាំងលើគោលនយោបាយក្នុងស្រុក ដែលធ្វើឱ្យលោកមានរូបភាពមិនល្អសម្រាប់ទំនាក់ទំនងការបរទេស។
លោក Abe បានគាំទ្រដល់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដែលជាដៃគូសន្តិសុខកំពូលរបស់ជប៉ុន ក្នុងការផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពយោធាចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រទេសជប៉ុន ឬសហរដ្ឋអាមេរិកមិនមានការទាមទារចំពោះផ្លូវទឹកមានជម្លោះនោះទេ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងពីរចង់ឱ្យចិនទុកផ្លូវទឹកនេះសម្រាប់ការប្រើប្រាស់អន្តរជាតិ។
ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រទេសជប៉ុនឈរនៅខាងសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានបង្ហាញការស្វាគមន៍ទៅកាន់ប្រទេសចិន ដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះមិនបានបោះបង់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនចោលនោះទេ។ អ្នកស្រី Yun Sun ដែលជាអ្នកវិភាគជាន់ខ្ពស់សម្រាប់កម្មវិធីអាស៊ីខាងកើតនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាស្រាវជ្រាវ Stimson ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនបាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងស្វាគមន៍ការបញ្ជាក់ជំហរឡើងវិញឬទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងប្រទេសជប៉ុន។
អ្នកស្រី Yun Sun បាននិយាយក្នុងសម្តីដើមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ច្បាស់ណាស់វាជាអ្វីម្យ៉ាងដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចង់ឃើញ ហើយនេះជាចំណុចមួយដែលខ្ញុំគិតថា ជប៉ុនក៏មិនសូវមានការលំបាកនឹងធ្វើនោះទេ។ វាប្រសើរជាជាងចង្អុលដល់ចិនដោយផ្ទាល់ និងដោយចំហ។ ដូច្នេះ ប្រទេសជប៉ុនចាប់អារម្មណ៍អភិវឌ្ឍ និងរឹតបណ្តឹងចំណងទាក់ទងជាមួយនឹងប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដោយខ្លួនឯង»។
ប្រទេសវៀតណាមបានប្រជែងអធិបតេយ្យភាពជាមួយនឹងចិនដោយសារតែផ្នែកមួយនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានទំហំ៣,៥លានគីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបានធ្វើការតវ៉ា នៅពេលដែលនាវាឆ្មាំសមុទ្រចិនបើកកាត់តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន។ ប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ចំនួន៣ផ្សេងទៀតនិងតៃវ៉ាន់ក៏ធ្វើការប្រជែងជាមួយការទាមទាររបស់ចិនដាច់ដោយឡែកពីគ្នាផងដែរ ដោយសារតែសមុទ្រចិនខាងត្បូងមានសម្បូរទៅដោយទិន្នផលត្រី និងប្រភពថាមពល។ ប្រទេសចិនបានអះអាងថា ខ្លួនមានសិទ្ធិលើចំណែក៩០%នៃសមុទ្រនេះ ដែលនេះជាកន្លែងដែលចិនបានសាងសង់កោះតូចៗជាច្រើន ហើយក្នុងករណីមួយចំនួនវាត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់គោលដៅយោធា។
ដោយសារតែខ្លួនមានចំណងទាក់ទងស្រដៀងគ្នានឹងប្រទេសទាមទារនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផ្សេងទៀត ប្រទេសជប៉ុនបានប៉ះទង្គិចជាមួយនឹងយន្តហោះចម្បាំងចិនក្នុងរយៈពេលពេល២ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះដែលបង្កឡើងដោយសារផ្នែកនៃសមុទ្រចិនខាងកើត ដែលជាកន្លែងដែលប្រទេសទាំង២មានជម្លោះអធិបតេយ្យភាព។
លោក Jeffrey Kingston គ្រូបង្រៀនប្រវត្តិសាស្ត្រនៅសាខាសាកលវិទ្យាល័យ Temple ក្នុងប្រទេសជប៉ុនបាននិយាយថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះអាចនឹងជួយលោក Suga «ពង្រីកអំណាចរបស់លោក» ក្នុងនយោបាយការទូត។ លោក Suga មើលទៅមានពូកែខាងគោលនយោបាយក្នុងស្រុកជាងគោលនយោបាយការបរទេស។
របាយការណ៍សារព័ត៌មានពីប្រទេសជប៉ុនបានឲ្យដឹងថា កាលពីដើមខែតុលា រដ្ឋាភិបាលក្រុងតូក្យូបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះលើកិច្ចចរចារដ្ឋមន្ត្រីលើកទី២ក្នុងចំណោមមន្ត្រីក្រុមប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តចំនួន៤របស់ប្រទេសលោកខាងលិចដែលមានការព្រួយបារម្ភពីការពង្រីកអំណាចកងទ័ពជើងទឹករបស់ចិន។ ប្រទេសអូស្ត្រាលី ឥណ្ឌា និងសហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាប្រទេស៣ផ្សេងទៀតដែលចូលរួមក្នុងកិច្ចចរចានេះ។
លោក Michael Pompeo រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានជំរុញឱ្យមន្ត្រីផ្សេងទៀតចូលរួមដើម្បីការពារ «ដៃគូ» ពី«ការឈ្លានពាន អំពើពុករលួយ និងការបង្ខិតបង្ខំ» ពីគណបក្សកាន់អំណាចរបស់ចិន។ ប្រទេសចិនបានតវ៉ាដោយជំរុញឱ្យមានការអត់ឱនឱ្យគ្នាឱ្យកាន់តែច្រើន។ ក្រុមប្រទេស សម្ព័ន្ធមិត្តចំនួន៤របស់ប្រទេសលោកខាងលិចយល់ព្រមថានឹងជួបពិភាក្សាគ្នាម្តងទៀត។
លោក Kingston បានថ្លែងថា៖ «ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងបរទេសរបស់ជប៉ុន មានប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដ៏សំខាន់ចំនួន២ ប៉ុន្តែច្បាស់ណាស់ ការចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តទាំង៤នៅក្នុងក្រុងតូក្យូអាចបង្ហាញពីយុទ្ធសាស្ត្រភូមិសាស្ត្រ»។
លោក Pompeo បាននិយាយកាលពីខែកក្កដាថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងគាំទ្រប្រទេសតូចៗដែលយល់ថា ខ្លួនត្រូវរងសម្ពាធពីការពង្រីកអំណាចកងទ័ពជើងទឹករបស់ចិន។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ដែលជាគូប្រជែងមហាអំណាចចាប់តាំងពីសង្គ្រាមត្រជាក់មកបានជាប់ខ្លួននៅក្នុងជម្លោះពាណិជ្ជកម្មបច្ចេកវិទ្យា និងកុងស៊ុលក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ សហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកប្រទេសជប៉ុនជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យនៅអាស៊ីដែលខ្លួនអាចពឹងផ្អែកបានសម្រាប់ការគាំទ្រលើភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅតំបន់អាស៊ី។
នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Abe ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកាន់តំណែងយូរបំផុតរបស់ជប៉ុន ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុនបានយល់ព្រមជាមួយនឹងប្រទេសវៀតណាមកាលពីខែកក្កដាដើម្បីផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ការសាងសង់នាវាល្បាតចំនួន៦សម្រាប់ឆ្មាំសមុទ្រវៀតណាម។ នាវាទាំងនេះនឹងត្រូវសាងសង់នៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន។ ប្រទេសជប៉ុនគឺជាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយធំបំផុតសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីរួចទៅហើយ ដោយបានរួមចំណែក៤៥%នៃជំនួយបរទេសទាំងអស់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦០។
លោក Kingston បាននិយាយថា ប្រទេសជប៉ុនមើលឃើញប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងប្រទេសវៀតណាមថាជា «មេដឹកនាំ២នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍» ដោយសារឥណ្ឌូណេស៊ីមានប្រជាជន២៦៧លាននាក់ ហើយវៀតណាមជាប្រធានសមាគមអាស៊ានឆ្នាំ២០២០។
លោក Collin Koh អ្នកស្រាវជ្រាវលើសន្តិសុខដែនសមុទ្រនៅសាកលវិទ្យាល័យបច្ចេកវិទ្យា Nanyang ក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីបាននិយាយថា៖ «លោក Suga ចង់បង្កើនកិត្តិនាមផ្នែកការទូតរបស់លោក ដោយសារតែជាទូទៅ លោក Suga ត្រូវបានគេស្គាល់ថា មានកិត្តិនាមផ្នែកគោលនយោបាយក្នុងស្រុក ដូច្នេះលោកមិនមានភាពប៉ិនប្រសប់ចំពោះគោលនយោបាយការបរទេសដូចមេដឹកនាំមុនរបស់លោកនោះទេ»។
លោក Abe គឺជាអ្នកគាំទ្រសហរដ្ឋអាមេរិកដ៏ស្មោះត្រង់មួយប៉ុន្តែនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ចូលរួមជាមួយនឹងគម្រោងក្រវ៉ាត់ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិន ហៅកាត់ថា BRI ដែលឥឡូវនេះមានអាយុកាល៧ឆ្នាំមកហើយ និងមានទឹកប្រាក់ជាង១លានលានដុល្លារ។ គម្រោងនេះនឹងសាងសង់ហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធនៅទូទាំងអាស៊ីខាងកើត និងបង្កើតផ្លូវពាណិជ្ជកម្ម។អ្នកស្រី Sun បាននិយាយថា នៅពេលនោះមាន «ភាពរកាំរកូស» ដោយសារតែជំហររបស់ចិន និងជប៉ុន។ ភាគីទាំងសងខាងបានឈ្លោះប្រកែកគ្នាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំលើបង្ហាញសមុទ្រចិនខាងកើត និងបញ្ហាសេសសស់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២៕
