ក្រុមសមាជិករដ្ឋសភាខ្មែរ កាលពីថ្ងៃពុធម្សិលម៉ិញនេះ បានបោះឆ្នោតអនុម័តជាឯកច្ឆន្ទនៃសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មមាត្រាចំនួនប្រាំនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងវិសោធនកម្មក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដោយបន្ថែមទោសទណ្ឌដល់ជនណាដែលប្រមាថព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកនាំពាក្យរបស់សភា និងសេចក្តីរាយការណ៍របស់អង្គភាពព័ត៌មានដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល។
សមាជិកសភាចំនួនសរុប១២៣រូបបានចូលរួមប្រជុំពេញអង្គវិសាមញ្ញនៅថ្ងៃពុធ ដោយក្នុងនោះមានវត្តមានលោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។ អ្នកសារព័ត៌មានរបស់ VOA មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យយកព័ត៌មានក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គរបស់សភានោះទេ។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាជាតិ មានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOA ថា អង្គសភាបានសម្រេចផ្តល់សេចក្តីយល់ព្រមឲ្យមានវិសោធនកម្មនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា ដែលជាការពង្រឹងនីតិរដ្ឋ និងដំណើការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
លោកថ្លែងបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ៖
«វិសោធនកម្មនេះគឺសំដៅពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ពង្រឹងនែ៎ ការស្រឡាញ់ផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ ផលប្រយោជន៍ប្រជាជន ការការពារ ឯករាជ្យ អព្យាក្រឹត្យ បូរណភាពដែនដី និងការប្រឆាំងមិនឲ្យមានការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ដូចជាច្បាប់បានចែងស្រាប់ហើយ»។
សេចក្តីរាយការណ៍របស់អង្គភាព Freshnews ដែលបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់ការប្រជុំពេញអង្គសភានៅថ្ងៃពុធនេះតាមគេទំហព័ររបស់ខ្លួន បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងពីខ្លឹមនៃមាត្រាមួយចំនួនដែលត្រូវបានព្រាងសម្រាប់ធ្វើវិសោធនកម្ម។
មាត្រា ៤២ថ្មី បានសរសេរថា៖
«គណបក្សនយោបាយត្រូវតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ហើយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយទេ ទោះដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលក្តី ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឡើយ»។
មាត្រា៤៩ថ្មី បានសរសេរថា«ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ហើយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយទោះដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលក្តី នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឡើយ»។
រីឯមាត្រា៥៣ថ្មីបានសរសេរថា «ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាប្រឆាំងដាច់ខាតការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស ចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន ទោះក្រោមរូបភាពណាក៏ដោយ»។
អង្គភាពព័ត៌មានដដែលនេះបានរាយការណ៍ឲ្យដឹងថា មាតា្រថ្មីមួយ គឺមាត្រា ៤៣៧ស្ទួន ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
មាត្រា៤៣៧ស្ទួនដែលត្រូវបានអនុម័តដោយសភាសរសេរថា«ការប្រមាថចំពោះអង្គព្រះមហាក្សត្រត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី១ឆ្នាំទៅ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី២លានរៀលទៅ១០លានរៀល។ ចំពោះនីតិបុគ្គលក៏អាចត្រូវបានផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី១០លានរៀលទៅ៥០លានរៀល ព្រមទាំងទោសបន្ថែមមួយ ឬច្រើន ក្នុងករណីដែលតុលាការរកឃើញថា មានពិរុទ្ធភាពពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រមាថចំពោះអង្គព្រះមហាក្សត្រ»។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាជាតិ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ទម្ងន់ទោសដែលកំណត់ក្នុងមាត្រាថ្មីនេះគឺនៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ បើធៀបនឹងបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត រួមមានប្រទេសម៉ាឡេស៊ី អារ៉ាប់ប៊ីសាអូឌីត និងប្រទេសថៃ។
«បើប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសថៃ វាៗអន់ជាងប្រទេសថៃខ្លាំងណាស់ ប្រទេសថៃ ១៥ឆ្នាំឯណោះ ជាប់គុក១៥ឆ្នាំ ហ្នឹងហើយ។ អឺប៉ុណ្ណេះយើងៗនែ៎ ប៉ុណ្ណេះគឺថា យើងចាត់ទុកជាការសមរម្យ ព្រោះថា មានប្រទេសដទៃទៀត ច្រើនជាងកម្ពុជា ដូចប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រាំឆ្នាំ ប្រទេសអារ៉ាប់ប៊ីសាអូឌីតនោះក៏ធ្ងន់ទៀត។ អីចឹងនែ៎ ការណ៍ដែលយើងគោរពបូជាព្រះមហាក្សត្រ តាមរយៈការប្រឆាំងការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រហ្នឹង វាជាការត្រឹមត្រូវហើយ។ ដូចជាខ្ញុំគិតថា សមរម្យហើយបាទៗ»។
ក្រុមអ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជានិយាយថា កិច្ចខិតខំកែមាត្រាជាច្រើននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជានេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការរក្សាអំណាចរបស់គណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេស ដោយមិនបានតម្កល់ប្រយោជន៍ប្រជាជនជាធំនោះទេ តែបានពង្រីកឥទ្ធិពលនយោបាយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សបានបង្ហាញក្តីបារម្ភផងដែរថា ការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជានឹងកាន់តែកាត់បន្ថយសិទ្ធិតវ៉ាប្រឆាំងអំពើអយុត្តិធម៌សង្គម ហើយការកែប្រែទាំងនោះនឹងរឹតតែធ្វើឲ្យអំណាចរបស់គណបក្សប្រជាជនរបស់លោក ហ៊ុន សែន កាន់តែរីកធំទៅ ហើយបើកផ្លូវឲ្យមានការរីកធំឡើងនៃប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងផ្តាច់ការ ដែលផ្ទុយពីគោលការណ៍ដើមនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
ប្រធានសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សគឺលោក Charles Santiago ត្រូវបានស្រង់សម្តីក្នុងន័យដើមថា៖«ប្រសិនបើវិសោធនកម្មនេះត្រូវបានអនុម័ត វានឹងធ្វើឲ្យខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងយូរអង្វែងដល់ក្របខណ្ឌស្ថាប័នរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យរិចរិលបន្ថែមទៀតដល់នីតិរដ្ឋ និងពង្រឹងប្រព័ន្ធផ្តាច់ការ ដែលបានបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ ចាប់តាំងពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ»។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី៦ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ របស់សមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សដែល VOA បានទទួល៕
