- ដោយ ធីតា វីន
ភ្នំពេញ — វាជារឿងនឹកស្មានមិនដល់ដែលជនជាតិចិនបានចាកចេញពីកម្ពុជាចំនួនច្រើន ក្រោយរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទការភ្នាល់ល្បែងតាមអនឡាញ កាលពីខែសីហាឆ្នាំ២០១៩ ប៉ុន្តែការប្រកាសនេះចូលជាធរមាននៅដើមឆ្នាំ២០២០។
ចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០១៩មក វិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើអ្នកវិនិយោគចិនកំពុងជាប់គាំងខ្លាំង បន្ទាប់ពីរងផលប៉ះពាល់ពីការបិទល្បែងអនឡាញ ដែលនាំឲ្យជនជាតិចិនជាច្រើនម៉ឺននាក់ចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។ មិនតែប៉ុណ្ណោះស្ថានភាពនេះកាន់តែអាក្រក់ ស្របពេលដែលរីវុរសកូរ៉ូណាកំពុងរាតត្បាតនៅលើពិភពលោក។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលរកស៊ី និងធ្វើការទាក់ទងនឹងវិស័យអចលនទ្រព្យ បានលើកឡើងថា ការរកស៊ីរបស់ពួកគេបានធ្លាក់ចុះ ហើយអ្នកជំនាញបានលើកឡើងថា នៅរយៈពេលប្រមាណ៦ខែកន្លងមកនេះ វិស័យសំណង់និងអចលនទ្រព្យមានការថមថយខ្លាំង បន្ទាប់ពីជនជាតិចិន ដែលបានមកធ្វើការ និងរកស៊ីនៅកម្ពុជា បានសម្រុកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ក្រោយរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទល្បែងអនឡាញ ដែលអ្នករកស៊ីចិនរកចំណូលបានយ៉ាងច្រើនពីល្បែងអនឡាញនេះ។
លោក ជា សេងថៃ ជាបុគ្គលិកផ្នែកលក់ដីឡូត៍នៅក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យមួយ នៅក្រុងប៉ោយប៉ែត បានឲ្យដឹងថា ការលក់ដីឡូត៍របស់លោកក្នុង១ខែ មានប្រមាណ២០ឡូត៍ មុនបិទល្បែងអនឡាញ។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីបិទល្បែងអនឡាញមក លោកលក់បានប្រហែល៥ឡូត៍ប៉ុណ្ណោះ។ កាន់តែអាក្រក់ជាងនេះ រយៈពេលជាង២ខែមកនេះ សូម្បីតែ១ឡូត៍ ក៏លោកលក់មិនបានដែរ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖ «ក្នុងមួយខែៗ យើងអាចរកបាន១០ទៅ២០ឡូត៍ដែរ។ បន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើមបិទអនឡាញនេះទៅ យើងអាចរកបានខ្ទង់តែ៥អីទេក្នុង១ខែៗជាមធ្យម។ ប៉ុន្តែចាប់ផ្តើមមានជំងឺថ្មីនេះចូលមកទៀតមក គិតទៅចូលខ្ទង់៣ខែ គឺយើងអត់ទាន់រកភ្ញៀវបានទេ អត់បានតែម្តង. មានភ្ញៀវខ្លះគាត់បានផ្តាំឲ្យយើងជួយលក់ឲ្យគាត់វិញ។ ប៉ុន្តែយើងរកឲ្យអត់បាន។ ឥឡូវថយ... ថយមែនទែនតែម្តង! ចុះខ្លាំង!ខ្ញុំអត់នឹកស្មានថា ដល់ចំណុនេះដែរ»។
បើតាមលោក សេង ថៃ អគារជាច្រើននៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ត្រូវបានផ្អាកការសាងសង់ ខណៈអគារខ្លះទៀតនៅសល់គ្មានអ្នកជួល តាំងពីមានការបិទល្បែងអនឡាញមក។
«បិទអនឡាយនេះ ចិនគាត់ត្រឡប់ទៅវិញ។ អគារក៏សល់ច្រើនដែរ។ ផ្អាកៗការសាងសង់ច្រើន»។
រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទល្បែងអនឡាញដែលរកស៊ីដោយកាស៊ីណូនៅទូទាំងប្រទេស ជាពិសេសនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។ រដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ល្បែងអនឡាញនេះធ្វើឲ្យអន្តរាយសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ការចាប់ជម្រិត និងអំពើខុសច្បាប់របស់ប្រជាជនចិនដែលមកកម្ពុជា។ ចំណាត់ការនៃការបិទនេះគឺដោយសារមានការស្នើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន។
- ដោយ អូន ឆេងប៉រ
វីរុសកូរ៉ូណានៅកម្ពុជាបង្កការប៉ះទង្គិចពាក្យសម្ដីលើសហគមន៍ឥស្លាម
ភ្នំពេញ — អ្នកស្រីហម ស្រីម៉ុម និងអ្នកស្រី សារ៉ោះ អាប់ឌុលឡោះ លក់សាច់មាន់ឆៅនៅតូបក្បែរខាងគ្នាជាង២០ឆ្នាំមកហើយ ក្នុងផ្សារទួលសង្កែនៅភ្នំពេញ។ ពួកគេធ្លាប់ប្រាស្រ័យទាក់ទងលេងសើចជាមួយគ្នាជាធម្មតា និងពេលខ្លះចែករំលែកម្ហូបអាហារគ្នាទទួលទានថែមទៀតផង។ ស្រីម៉ុមជាពុទ្ធសាសនិក ហើយអាប់ឌុលឡោះជាឥស្លាមសាសនិក។
ប៉ុន្តែពួកគេចាប់ផ្តើមមានជម្លោះពាក្យសម្តីជាមួយគ្នា ក្រោយពេលក្រសួងសុខាភិបាលបានប្រកាសថា មានឥស្លាមសាសនិកកម្ពុជា ដែលត្រឡប់ពីការប្រារព្ធពិធីបួងសួងតាមបែបសាសនានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ឆ្លងវីរុសកូរ៉ូណា។ នេះជាការប្រកាសឆ្លងទ្រង់ទ្រាយធំមួយនៅកម្ពុជា ដែលនាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភថា នឹងចម្លងទៅប្រជាជនផ្សេងទៀត។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានបង្ហាញអត្តសញ្ញាណនៃអ្នកដែលឆ្លង ដោយមានការបែងចែកថា «ខ្មែរ»និង«ខ្មែរឥស្លាម»។ នេះជាការបង្ហាញជាក់ច្បាស់លើបណ្ដាឥស្លាមសាសនិកនៅកម្ពុជា និងដំណើររឿងរ៉ាវទៅចូលរួមពិធីសាសនានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ មានការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីមិនសមរម្យតាមរយៈបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម មកលើសាសនាឥស្លាម បណ្ដាជនឥស្លាមសាសនិក និងមកលើសហគមន៍ជនជាតិចាមតែម្ដង។
ឃើញដូច្នេះនាំឱ្យអ្នកស្រី សារ៉ោះ អាប់ឌុលឡោះ ហាក់មានអារម្មណ៍តូចចិត្ត ហើយព្រលយពាក្យពេចន៍ឮៗ ខណៈអ្នកស្រីកំពុងលក់នៅឯផ្សារ។ វានាំឱ្យកើតក្ដីមិនយល់ស្របគ្នា យល់ច្រឡំ និងនាំទៅដល់ជម្លោះពាក្យសម្ដីជាមួយអ្នកស្រី ហម ស្រីម៉ុម កាលពីថ្ងៃពុធសប្ដាហ៍កន្លងទៅ។
ដោយមានក្រមាទទូលគ្របក្បាល និងកន្សែងរុំមុខជិត អ្នកស្រី សារ៉ោះ អាប់ឌុលឡោះ បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ខ្ញុំអ្នកថា ចំពោះអ្នកនិយាយទេ។ ខ្ញុំថា ម៉េចបានចាំបាច់ដៀលបងប្អូនឥស្លាមអ៊ីចឹង? អត់ត្រូវដៀលទេ ហើយអត់ត្រូវឆ្អើមខ្ពើមគ្នាទេ ព្រោះអីគេម្នាក់ៗ គេខ្លាចរៀងៗខ្លួន។ គេការពាររៀងខ្លួន។ ចេះតែថា បងប្អូនខ្មែរឥស្លាមនេះនាំរោគមកចូលស្រុកខ្មែរ ខ្ញុំក៏ខឹងទៅ។ ខ្ញុំក៏ថា ឱ្យគេអ្នកនិយាយ តែអ្នកអត់និយាយហ្នឹង គេតមក ក៏កើតការប្រកែកគ្នា មួយម៉ាត់ពីរម៉ាត់ក្នុងផ្សារហ្នឹងទៅ ចាស៎!»។
រំលងគ្នាតែមួយតូប និងស្ថិតនៅតែចម្ងាយប្រមាណបីម៉ែត្រពីគ្នា ក្នុងផ្សារទួលសង្កែ ដែលអ្នកដើរទិញឥវ៉ាន់នៅតែធ្វើដំណើរទៅមកក្រោមកម្ដៅថ្ងៃក្ដៅហែង អ្នកស្រី ហម ស្រីម៉ុម បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ទៅមិនបាច់ប្រកាន់ទេ។ [គាត់]ម្នាក់ហ្នឹង វានិយាយថា«ខ្មែរៗ!» តែជាមួយខ្ញុំអត់មានប្រកាន់ថា សាសន៍ណា សាសន៍ណាទេ។ សម្រាប់ពួកខ្ញុំលក់ដូរហ្នឹង ត្រូវគ្នាទាំងអស់ទេ។ តែដូចថា [គាត់]ម្នាក់ហ្នឹង វាអត់សូវដឹងអីទេ។ វានិយាយឡើងវាសុទ្ធតែ«មីខ្មែរ»។ ខ្ញុំខឹងពេក ខ្ញុំថា យើងនៅលើទឹកដីខ្មែរ កុំជេរខ្មែរ!»។
បច្ចុប្បន្ន អ្នកទាំងពីរបានឈប់ស្ដីរកគ្នា។
ភ្នំពេញ — តាមជំនឿរៀងៗខ្លួន ព្រះសង្ឃនៅកម្ពុជា បានគោះរគាំង សូត្រធម៌ និងសមាធិ ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតាមជនបទ បានដាក់ទីងមោង និងដុតភ្លើងនៅពេលយប់ ដើម្បីបញ្ចៀសការរីករាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណា ដែលមានជាង៩០ករណីហើយនៅកម្ពុជា។
នៅវត្តនិគ្រោធវ័ន ហៅវត្តគល់ទទឹង ក្នុងខណ្ឌច្បារអំពៅរាជធានីភ្នំពេញ ប្របមាត់ទន្លេបាសាក់ ព្រះសង្ឃគោះរគាំងសូត្រធម៌ចម្រើនព្រះបរិត្ត និងសមាធិ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា តាមការអំពាវនាវពីគណសង្ឃនាយកដើម្បីជួយរំសាយការភ័យខ្លាចជំងឺកូវីដ១៩ ទៅដល់អ្នកមានជំនឿលើពុទ្ធសាសនា ជាសាសនារដ្ឋនៅកម្ពុជា។
ព្រះតេជគុណ ភួង សុវណ្ណ ចៅអធិការវត្តនិគ្រោធវ័ន ហៅវត្តគល់ទទឹង មានសង្ឃដីកាថា ពិធីសូត្រធម៌ និងគោះរគាំងជាមធ្យោបាយតាមផ្លូវសាសនាមួយក្នុងការជួយពង្រឹងស្មារតីនិងរំសាយការភ័យខ្លាចក្នុងចំណោមពុទ្ធសាសនិក។
«សូត្រទៅព្រះបរិត្តហ្នឹងគឺមានអំណាចអាចជួយរំងាប់នូវវិបត្តិទុក្ខភ័យផ្សេងៗនោះបាន។ អ៊ីចឹងប្រសិនបើពុទ្ធបរិស័ទ គាត់មានជំនឿថា ព្រះបរិតហ្នឹងអាចជួយរក្សាការពារ ជួយកម្ចាត់ទុក្ខភ័យហ្នឹង គឺថាអាចជួយធ្វើឲ្យផ្លូវចិត្តរបស់គាត់ហ្នឹង បានស្រួលទៅណា។ អ៊ីចឹង មិនធ្វើឲ្យគាត់ភ័យស្លន់ស្លោ»។
ព្រះតេជគុណក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការអនុវត្តតាមវិធានការការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ស្របតាមក្រសួងសុខាភិបាលផងដែរ។
- ដោយ ស៊ុន ណារិន
ភ្នំពេញ — លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃពុធនេះ ព្រមានថា លោកកំពុងសិក្សាលទ្ធភាពនៃការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាអាសន្ន ដែលលោកថា ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរាតត្បាតនៃវីរុសកូរ៉ូណា នៅពេលប្រជាជនមិនស្តាប់តាមការអំពាវនាវរបស់រដ្ឋាភិបាល។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្ត ដែលនឹងចេញទៅជួយព្យាបាលអ្នកជំងឺដែលផ្ទុកវីរុសកូរ៉ូណា ដែលកម្ពុជាមានករណីឆ្លងសរុបទៅដល់ជាង ៩០។
លោក ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា៖«ខ្ញុំកំពុងឲ្យពិនិត្យនូវលទ្ធភាពប្រើមាត្រាទី ២២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីស្នើសុំព្រះមហាក្សត្រដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានសាសន្ន។ ខ្ញុំមិនចង់ប្រើទេ ក៏ប៉ុន្តែបើការអំពាវនាវខ្ញុំ គ្មានប្រសិទ្ធិភាព»។
លោកបានថ្លែងបែបនេះ ភ្លាមៗក្រោយលោកប្រតិកម្មទៅនឹងការដំឡើងថ្លៃម៉ាសនៅលើទីផ្សារ ខណៈតម្រូវមានកាន់តែច្រើន ហើយអ្នកលក់ទាំងនោះ មិនស្តាប់តាមការអំពាវនាវរបស់រដ្ឋាភិបាល។
លោក ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា៖«ហើយខ្ញុំនឹងឈានទៅដល់ការរឹបអូសម៉ាសពីហាងទាំងអស់។ ខ្ញុំកំពុងសិក្សាពិនិត្យមើលអំពីផ្លូវច្បាប់។ បើអ្នកឯងនៅតែបន្តឡើងថ្លៃ។ ទៅរឹបអូសយកតែម្តង ដាក់បញ្ជារឹបអូសយកតែម្តង។ កុំឲ្យវារកស៊ីតទៀត ហើយបិទឱសថស្ថានហ្នឹងចោលតែម្តង»។
មាត្រា២២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា៖«នៅពេលប្រជាជាតិប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ប្រកាសប្រទានដំណឹងជាសាធារណៈ ដាក់ប្រទេសជាតិស្ថិតនៅក្នុងភាពអាសន្ នក្រោយពីបានមតិឯកភាពពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានរដ្ឋសភា និង ប្រធានព្រឹទ្ធសភា។
លោក ហ៊ុន សែន បន្តថា ការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាអាសន្នបាន ទាល់តែមានច្បាប់ដាច់ដោយឡែកមួយទៀត ដែលលោកថាកំពុងតែសិក្សា។ ជាមួយគ្នានេះផងដែរ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានព្រមានថា កុំឲ្យមានការវិភាគថា លោកឆ្លៀតប្រើប្រាស់មាត្រានេះ ដើម្បីបំពានសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៕