ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

លោក​ឌុយម៉ុង៖ ព្រះបាទ​សីហនុ​ផ្តល់​អាទិភាព​លើ​បូរណភាព​ អធិបតេយ្យភាព​ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស


លោកអ៊ីវ ឌុយម៉ុង (Yves Dumont) អតីត​ប្អូនថ្លៃ​របស់​ព្រះបាទ​នរោត្តម សីហនុ ​រំលឹក​ឡើង​វិញ​ពី​ការ​តស៊ូ​របស់​ព្រះបាទ​សីហនុ​ក្នុងការ​នាំ​យក​សន្តិភាព​មក​ប្រទេស​របស់​ព្រះអង្គ។
លោកអ៊ីវ ឌុយម៉ុង (Yves Dumont) អតីត​ប្អូនថ្លៃ​របស់​ព្រះបាទ​នរោត្តម សីហនុ ​រំលឹក​ឡើង​វិញ​ពី​ការ​តស៊ូ​របស់​ព្រះបាទ​សីហនុ​ក្នុងការ​នាំ​យក​សន្តិភាព​មក​ប្រទេស​របស់​ព្រះអង្គ។

នៅខួប​លើក​ទី​២៥​នៃ​ការ​ចុះ​ហត្ថលេខា​នេះ​ លោក​ អ៊ីវ ឌុយម៉ុង (Yves Dumont) ​អតីត​ប្អូនថ្លៃ​របស់​ព្រះបាទ​នរោត្តម សីហនុ​ បាន​យល់​ព្រម​ផ្តល់​បទ​សម្ភាសន៍​ដល់​លោក​ម៉ែន គឹមសេង​ នៃ​ VOA ​នៅ​គេហដ្ឋាន​របស់​លោក​ក្នុង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ប្រទេស​បារាំង។

កំណត់និពន្ធ៖ ព្រះបាទ​នរោត្តម សីហនុ​គឺជា​តួអង្គ​ដ៏​សំខាន់​ជាង​គេ​បំផុត​មួយ​នៅក្នុង​ការ​ចរចា​សន្តិភាព​ដើម្បី​បញ្ចប់​សង្គ្រាម​បង្ហូរ​ឈាម​រវាង​ខ្មែរ​និង​ខ្មែរ ​ហើយ​ឈាន​ទៅ​ដល់​ការចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៣​ ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ​១៩៩១។ នៅខួប​លើក​ទី​២៥​នៃ​ការ​ចុះ​ហត្ថលេខា​នេះ​ លោក​ អ៊ីវ ឌុយម៉ុង (Yves Dumont) ​អតីត​ប្អូនថ្លៃ​របស់​ព្រះបាទ​នរោត្តម សីហនុ​ បាន​យល់​ព្រម​ផ្តល់​បទ​សម្ភាសន៍​ដល់​លោក​ម៉ែន គឹមសេង​ នៃ​ VOA ​នៅ​គេហដ្ឋាន​របស់​លោក​ក្នុង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ប្រទេស​បារាំង។ ខាង​ក្រោម​នេះ​ជា​ខ្លឹមសារ​នៃ​បទ​សម្ភាសន៍​នេះ​ទាំងស្រុង។

VOA៖ សូម​ជម្រាប​សួរ​លោក​ ឌុយម៉ុង!

លោក ឌុយម៉ុង៖ សូម​ជម្រាប​សួរ!

VOA៖ ​សូមអរគុណ​ដែល​បាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ ​VOA ​មក​សម្ភាស។ តើ​លោក​អាច​បញ្ជាក់​បាន​ទេ​ថា​ ហេតុអ្វី​បាន​ជា​លោក​មាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​តាម​ដាន​កិច្ចការ​នយោបាយ​ក្នុ​ង​ប្រទេស​កម្ពុជា?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ដំបូង​ដោយ​សារ​ខ្ញុំ​បាន​ជួប​ស្ត្រីម្នាក់​ ហើយ​ខ្ញុំ​ក៏​បាន​បាក់​ចិត្ត​ស្រឡាញ់។ នៅពេល​ក្រោយ​មក​ទើប​ខ្ញុំ​ដឹង​ថា ​គាត់​ជា​ព្រះអនុជ​របស់​ព្រះបាទ​សីហនុ។ នៅពេល​នោះ គឺ​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៧៨។ ខ្ញុំ​បាន​រៀបការ​នឹង​ភរិយា​របស់​ខ្ញុំ​ដែល​ជា​បុត្រី​របស់​សម្តេច​ព្រះនរោត្តម​សុរាម្រិត ​ដូច​ព្រះបាទ​សីហនុ​ដែរ។​ គាត់​គឺជា​ជនភៀស​ខ្លួន​នៅ​ប្រទេស​បារាំង​ ហើយ​មក​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៧៨ គ្មាន​អ្នក​ណា​ម្នាក់​ដឹង​ថា​សម្តេច​សីហនុ​នៅ​មាន​ព្រះជន្ម​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ក្រោយ​មក​បាន​យើង​ដឹង​ថា ​ព្រះអង្គ​ត្រូវ​គេ​ចាប់ឃុំ​នៅ​ក្នុង​រាជវាំង​ក្នុង​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ។ ថ្ងៃមួយ​ប្រពន្ធ​របស់​ខ្ញុំ​និយាយ​ថា​ មាន​ដំណឹង​ល្អ​គឺ​ព្រះរៀម​របស់​ខ្ញុំ​នៅ​មាន​ព្រះ​ជន្ម​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ហើយ​ព្រះអង្គ​យាង​មក​ទីក្រុង​ញូវយ៉ក​ បន្ទាប់​ពី​វៀតណាម​បាន​ចូល​កាន់​កាប់​កម្ពុជា។​

VOA៖ បាទ​ល្អ។ អី​ចឹង​ហើយ​បាន​ជា​ធ្វើ​ឱ្យ​លោក​ចាប់​អារម្មណ៍​នឹង​នយោបាយ​កម្ពុជា។ ឆ្នាំ​នេះ​គឺជា​ខួប​លើក​ទី​២៥ឆ្នាំ​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ដែល​បាន​ចុះ ហត្ថលេខា​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២៣ ​ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ​១៩៩១។ តើ​លោក​អាច​បញ្ជាក់​ហេតុការណ៍​ពី​ដំបូង​ថា ​តើ​ក្រុម​តស៊ូ​ជាពិសេស​ក្រុម​រាជានិយមមាន​ការ​រៀបចំ​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​ចរចា​យ៉ាង​ណា​ដែរ មុន​នឹង​ឈាន​ទៅ​ចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ​ខ្ញុំ​មិន​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​ចរចា​ដោយ​ផ្ទាល់​ទេ​ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​តាម​ដាន​ជាប់​ជា​ប្រចាំ​ហើយ​តាម​ទម្លាប់​នៅ​ពេល​បន្ទាប់​ពី​ការចរចា​តឹងតែង​ព្រះអង្គ​ម្ចាស់​នរោត្តម​សីហនុ​សព្វ​ព្រះទ័យ​ក្នុង​ការ​រៀបចំ​ពិធី​អាហារ​ថ្ងៃ​ត្រង់ ​ឬ​អាហារ​ល្ងាច​នៅ​សណ្ឋាគារ​ដែល​ព្រះអង្គ​ស្នាក់​នៅ។ បើទោះបី​ជា​ព្រះ​អង្គ​មិន​ថ្លែង​ដោយ​ផ្ទាល់​ ប៉ុន្តែ​យើង​បាន​ដឹង​រឿង​ច្រើន​ពី​ព្រះអង្គ ​និង​អ្នក​ប្រឹក្សា​របស់​ព្រះអង្គ។ អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ដឹង​នៅពេល​នោះ​គឺ​មាន​ក្តី​សង្ឃឹម​ជាច្រើន​ ព្រោះ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទទួល​រងគ្រោះ​ខ្លាំង​ពី​របបខ្មែរ​ក្រហម​ច្រើន​ជាង​របប​ដែល​ឡើង​កាន់​អំណាច​បន្ទាប់ ​ហើយ​មាន​ការ​រំពឹង​ថា​ កម្ពុជា​នឹង​ត្រឡប់​មក​ជាប្រទេស​ដែល​មាន​ការ​ញញឹម​ឡើង​វិញ។

រូបឯកសារ៖ អតីត​ព្រះ​អង្គម្ចាស់​ នរោត្តម សីហនុ ជាមួយ​ភាគី​ជម្លោះ​នៅ​កម្ពុជា នៅ​ក្នុងសន្និសីទ​អន្តរជាតិ​ស្តី​ពី​សន្តិភាពនៅ​កម្ពុជា​ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ធ្វើ​នៅ​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស ប្រទេស​បារាំង​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៣ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៩១។
រូបឯកសារ៖ អតីត​ព្រះ​អង្គម្ចាស់​ នរោត្តម សីហនុ ជាមួយ​ភាគី​ជម្លោះ​នៅ​កម្ពុជា នៅ​ក្នុងសន្និសីទ​អន្តរជាតិ​ស្តី​ពី​សន្តិភាពនៅ​កម្ពុជា​ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ធ្វើ​នៅ​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស ប្រទេស​បារាំង​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៣ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៩១។

ការចរចា​ពេល​ដំបូងៗ​ចាប់​ផ្តើម​ដោយ​មាន​តែ​សម្តេច​សីហនុ​ និង​លោក​ហ៊ុន សែន ​គឺ​មិនមែន​បួនភាគី​ទេ។ សម្តេច​សីហនុ​ទើប​តែ​ប្រឡប់​ចូលមក​ក្នុង​ឆាក​នយោបាយ​វិញ​ ហើយ​ព្រះអង្គ​មាន​ភាពស្វាហាប់​ ហើយ​លោក​ហ៊ុន សែន​ក៏ស្វាហាប់ ​ហើយ​នៅក្មេង​ដែល​មាន​បទពិសោធន៍​ក្នុង​កិច្ចការ​ជាច្រើន​ ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ច្រើន​នៅ​ខាង​ផ្នែក​នយោបាយ​និង​ការទូត​ទេ។ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​គិត​ថា ​ព្រះអង្គម្ចាស់​សីហនុ​ប្រៀប​ដូច​ជា​គ្រូ​របស់​គាត់​អីចឹង ​ហើយ​លោកហ៊ុន សែន​ ដែល​ជា​អ្នក​រៀន​រហ័ស​បាន​រៀនសូត្រ​តាម​ច្រើន​ពី​ព្រះអង្គម្ចាស់​សីហនុ​ក្នុង​អំឡុង​ពេលនេះ។​

VOA៖ ចុះ​បញ្ហា​ការគ្រប់​គ្រង​របស់​ប្រទេស​វៀតណាម​មក​លើ​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​គេ​ចរចា​យ៉ាង​ម៉េច​ដែរ?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ព័ត៌មាន​លម្អិត​លើ​ផ្នែក​ហ្នឹង​ទេ។ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ដឹង​គឺ​មាន​ការ​ដាក់​សម្ពាធ​ខ្លាំង​លើ​ព្រះអង្គម្ចាស់​សីហនុ​ និង​ភាគី​ពីរ​ផ្សេង​ទៀត​ គឺ​ខ្មែរ​ក្រហម ​និង​សឺន សាន។ ហើយខ្ញុំ​ចាំ​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា​ សម្ពាធ​មាន​ខ្លាំង​រហូត​ដល់​សម្តេច​សីហនុ​បាក់​ទឹក​ព្រះទ័យ។ ​ភាព​ស្វាហាប់​របស់​ព្រះអង្គ​រលាយ​បាត់​ ហើយ​ព្រះអង្គ​ត្រៀម​ចាំ​ទទួល​យក​អ្វី​ក៏បាន។ ខ្ញុំ​នៅ​ចាំ​បាន​ថា​ នៅ​ពេល​ពិសារ​អាហារ​ល្ងាច​នោះ​គឺ​ព្រះអង្គ​ពិបាក​ព្រះទ័យ​មែនទែន ​ហើយ​អ្នកដទៃ​ទៀត​ក៏​ពិបាក។

VOA៖ តើ​សម្ពាធ​យ៉ាង​ម៉េច? ហើយ​តើ​វា​ចេញ​ពី​ប្រភព​ណា​មក?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ខ្ញុំ​មិន​ដឹងទេ​ ប៉ុន្តែ​គឺ​ព្រះអង្គ​បាន​ជួប​ពិភាក្សា​នៅ​ពេល​ព្រឹក ​ហើយ​នៅ​ពេលរសៀល​និង​ពេល​ល្ងាច​ព្រះ​អង្គ​បាក់​ទឹក​ព្រះទ័យ​ ហើយ​ហាក់​ដូច​ជា​គ្មាន​ច្រក​ចេញ។

VOA៖ តើ​ឆ្នាំ​នោះ​គឺ​ឆ្នាំ​១៩៩០ ឬ ១៩៩១?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ប្រហែល​ជា​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩១។ ប្រហែល​ជា​មួយ​ឆ្នាំ ​មុនពេល​ចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ ដូច្នេះ​ពេល​នោះ​សំខាន់​ណាស់។ ព្រះអង្គ​ម្ចាស់​សីហនុ​ខិតខំ​ជំរុញ​កិច្ច​ការ​មួយ​ចំនួន​តែ​មួយ​អង្គ​ឯង​ ហើយ​ភាគី​ដទៃ​ទៀត​មិន​គាំទ្រ​ឡើយ​ក្នុងនោះ​មាន​ខ្មែរ​ក្រហម សឺន សាន​ ឬ​ ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច។ ពេល​ខ្លះ​ព្រះអង្គ​មាន​តែមួយ​អង្គ​ឯង។ នៅ​ឯ​ពិធី​អាហារ​ល្ងាច​នោះ​ដែល​ខ្ញុំ​ចងចាំ​បាន​យ៉ាង​រស់​រវើក​ គឺ​ព្រះអង្គ​មាន​បន្ទូល​ថា​«ចប់​ហើយ។ ​យើង​ចាញ់​ហើយ​។ ពួកវៀតណាម​បាន​និយាយ​កាលពី​មុន​នេះ​បន្តិច​ថា​ សីហនុ​ដើរ​មកដល់​ចុង​ខ្សែ​ហើយ‍»។

ហើយ​ពេល​នោះ មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​ស្ងាត់​ច្រៀប​។ ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​កិច្ចការ​មួយ​ដែល​ខ្ញុំ​មិន​គួរ​ធ្វើ​ទាល់​តែសោះ។ លោក​ដឹង​ទេ​ថា​ ពេល​ដែល​យើង​នៅ​ចំមុខ​ព្រះភ័ក្រ​របស់​ព្រះអង្គ​គឺ​យើង​មិន​ត្រូវ​និយាយ​អ្វី​ទាំងអស់​ បើ​ព្រះអង្គ​មិន​សួរ​ទេ។ ព្រះអង្គ​មិន​ចូលចិត្ត​ឱ្យ​អ្នក​ណា​ម្នាក់​និយាយ​អ្វី​ភ្លីភ្លើ​នៅ​មុខ​ព្រះភ័ក្រ​ព្រះអង្គ​ទេ។ បើ​សិន​ជា​អ្នក​និយាយ​អ្វី​ដោយព្រះអង្គ​មិន​បាន​ស្នើ​ឱ្យ​បញ្ចេញ​យោបល់​ ហើយ​បើ​អ្នក​និយាយ​អ្វី​ខុស​រួម​ទាំង​វេយ្យាករណ៍​បារាំង​ផង​នោះ​ ព្រះអង្គ​នឹង​ស្តី​បន្ទោស​ភា្លម។ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​ស្ម័គ្រចិត្ត​មាន​យោបល់​ បើទោះបី​ជា​ប្រពន្ធ​របស់​ខ្ញុំ​សំឡឹង​មុខ​ខ្ញុំ​ក្នុង​ន័យ​ថា​កុំ​និយាយ។

ខ្ញុំ​និយាយ​ថា៖​ «ព្រះអង្គ​នៅពេល​ណា​ដែល​ព្រះអង្គម្ចាស់​សីហនុ​ធ្លាក់​មក​ដល់​ចុង​ខ្សែ...‍»។ ពេលនោះ​ព្រះអង្គ​មើល​មុខ​ខ្ញុំ​ដោយ​អាការៈ​ថា ​ម្នាក់​នេះ​និយាយ​ពីអ្វី។ ខ្ញុំ​បន្ត​ថា​«...ពេល​នោះ​គឺ​ព្រះអង្គ​អាច​ចាប់ផ្តើ​ម​ខ្សែថ្មី​មួយ​ទៀត‍»។ គ្រប់​គ្នា​សំងំ​ស្ងៀម។ មួយ​សន្ទុះ​ក្រោយ​មក​ព្រះ​អង្គម្ចាស់​សីហនុ​សើច​យ៉ា​ងខ្លាំង ហើយ​មាន​បន្ទូល​ថា​«លោក​ អ៊ីវ ​ខ្ញុំ​ចូលចិត្ត​អ្វី​ដែល​លោក​និយាយ​ល្អ​ខ្លាំង​ណាស់‍។ សូម​អរគុណ​ដែល​បាន​លើក​ទឹកចិត្ត​ខ្ញុំ​ឱ្យ​ប្រយុទ្ធ​តប​វិញ»។

VOA៖ តើ​មូលហេតុអ្វី​បាន​ជា​ធ្វើ​ឱ្យ​លោក​ក្លាហាន​ហ៊ាន​ឡើង​និយាយ​ដូច្នេះ​ដាក់​ព្រះអង្គ?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ខ្ញុំ​មាន​អារម្មណ៍​ថា​ វា​ជា​ពេល​ដ៏សំខាន់​ដែល​មិន​គួរ​ណា​បំបាក់​ទឹក​ចិត្ត​អ្នក​ណា​ម្នាក់​ជាពិសេស​ព្រះអង្គ។ ហើយ​ខ្ញុំ​បាន​រៀនសូត្រ​ពី​ជីវិត​របស់​ព្រះអង្គ​ថា​ព្រះ​អង្គ​ជួប​ប្រទះ​ការលំបាក​ជាច្រើន ​ប៉ុន្តែ​ព្រះ​អង្គ​តែង​តែ​ស្ទុះ​ងើប​ឡើងវិញ។

VOA៖ លោក​ថា​ព្រះអង្គម្ចាស់​សីហនុ​បាន​ទាមទារ​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ក្នុង​អំឡុងពេល​នៃ​ការជួប​ចរចា។ តើ​លោក​អាច​លើក​ឡើង​នូវ​ចំណុច​ខ្លះ​ទេ​ថា​មានអ្វី​ខ្លះ?

លោក ឌុយម៉ុង៖ បាទ​ មាន​ចំណុច​បី​ដែល​មាន​បូរណភាព​ទឹក​ដី ​ដែល​ជា​ចំណុច​សំខាន់​រហូតដល់​សព្វថ្ងៃ​នេះ​ និង​អធិបតេយ្យភាព។ ហើយ​សូម​កុំ​ច្រឡំ​រវាង​ចំណុច​ទាំងពីរ​នេះ។ អ្នក​អាច​មាន​កម្ពុជា​មួយ​ដែល​មាន​អធិបតេយ្យភាព ​ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ព្រំដែន​ ឬ​គិត​ពី​អធិបតេយ្យ​ភាព​កម្ពុជា​ដែល​មិន​មាន​បូរណភាព​ទឹក​ដី។ ដូច្នេះ​ចំណុច​ពីរ​នេះ​សំខាន់​ណាស់។ ហើយ​ចំណុច​ទីបី​គឺ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ដែល​ប្រហែល​ជា​មិន​ទាន់​ទទួលបាន​ដូច​អ្វី​ដែល​បាន​គូស​វាស​កាលពី​២៥ឆ្នាំ​មុន​ទេ។ ដូច្នេះ​មាន​ចំណុច​បីនេះ​ដែល​មិន​អាច​ផ្លាស់​ប្តូរ​បាន។ មាន​ចំណុច​បន្ថែម​ទៀត​ដែល​មិន​សូវ​បាន​គេ​ដឹង​ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​បាន​ដឹងខ្លះ​នោះ​គឺ​មាន​ថ្ងៃ​មួយ​នៅពេល​ញ៉ាំ​អាហារ​ថ្ងៃត្រង់​ដែល​មិន​មាន​មនុស្ស​ច្រើន​ដូច​កាលពី​លើក​មុន​ទេ។ ពេលនោះ​គឺ​មាន​តែ​មនុស្ស​បួននាក់។ មាន​ព្រះជាយា​ម៉ូនិក ប្រពន្ធ​របស់​ខ្ញុំ ​សម្តេច​សីហនុ​ និង​ខ្ញុំ។ ព្រះអង្គ​បាន​ប្រាប់​យើង​ថា​ យើង​ជិត​បញ្ចប់​ការ​ចរចា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ ប៉ុន្តែ​មាន​កិច្ចការ​មួយ​ដែល​ខ្ញុំ​មិន​សព្វព្រះទ័យ​ទាល់​តែ​សោះ គឺ​ពួកគេ​ចង់​ឱ្យ​ខ្ញុំ​ឡើង​សោយរាជ្យ។ ពួកគេ​ចង់​ឱ្យ​កម្ពុជា​ទៅជា​ព្រះរាជាណាចក្រ​វិញ​ហើយ​ឱ្យ​ខ្ញុំ​ឡើង​សោយរាជ្យ​ ហើយ​ខ្ញុំ​មិន​ចង់​សោយរាជ្យ​ទេ។ ប្រពន្ធ​របស់​ខ្ញុំសួរ​ថា​ហេតុអ្វី​ទៅ​ព្រះករុណា?​

រូបឯកសារ៖ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ និង​ព្រះមហាក្សត្រីនរោត្តម មុនិនាថ ទទួល​ការ​ស្វាគមន៍អបអរសាទរពីប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​ចូលរួមប្រារព្ធទិវាគម្រប់ខួប៥០ឆ្នាំនៃឯករាជ្យភាព​កម្ពុជា នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៣។
រូបឯកសារ៖ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ និង​ព្រះមហាក្សត្រីនរោត្តម មុនិនាថ ទទួល​ការ​ស្វាគមន៍អបអរសាទរពីប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​ចូលរួមប្រារព្ធទិវាគម្រប់ខួប៥០ឆ្នាំនៃឯករាជ្យភាព​កម្ពុជា នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៣។

​ព្រះអង្គ​បាន​មាន​ព្រះ​បន្ទូលថា​ នៅពេល​ដែល​ខ្ញុំ​ដាក់​រាជ្យ​ ខ្ញុំ​បាន​ស្បថ​ថា​នឹង​មិន​ឡើង​សោយរាជ្យ​វិញ​ទេ។ ហើយ​អ្នក​ដឹង​ហើយ​ថា ​វា​ជា​សម្បថ​មួយ​ដែល​ខ្ញុំ​មិន​អាច​រំលោភបំពាន​បាន។ ប្រហែល​ជា​អ្វី​មួយ​ដែល​ព្រះអង្គមិន​បាន​មាន​ព្រះ​បន្ទូល​នោះ​គឺ​ក្នុង​នាម​ជា​ព្រះមហាក្សត្រ​ គឺ​ព្រះ​អង្គ​មិន​មាន​អំណាច​ដើម្បី​ការពារ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ដូច​អ្នក​កាន់​តំណែង​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ​ឬ​ប្រធានាធិបតី​ទេ។

ប៉ុន្តែ​ព្រះ​អង្គ​បញ្ជាក់​ច្បាស់​ណាស់​ថា​ ព្រះ​អង្គ​មិន​ចង់​ឡើង​សោយ​រាជ្យ​វិញ​ទេ។ ហើយ​នៅ​ពេល​ក្រោយ​មក​ខ្ញុំ​ដឹង​ថា​ កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ព្រះ​អង្គ​ឡើង​សោយ​រាជ្យវិញ។ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​បាន​សួរ​ប្រពន្ធ​ខ្ញុំ​ថា​ ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ទៅ​ជា​អីចឹង? ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ព្រះអង្គ​ទទួល​យក? ហើយ​ប្រពន្ធ​ខ្ញុំ​និយាយ​ថា​ដោយសារ​តែ​គ្មាន​អ្នក​ណា​ម្នាក់​គាំទ្រ​ព្រះអង្គ​ទេ។ សូម្បី​តែ ​ក្រុម​ប្រឆាំង​នឹង​របប​រាជានិយម​ក៏​ចង់​ឱ្យ​ព្រះអង្គ​ឡើង​សោយ​រាជ្យ​ដែរ​ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​ព្រះអង្គ​មាន​អំណាច។ ក្រុម​វៀតណាម ​និង​គណបក្ស​ប្រជាជន​មិន​ចង់​ឱ្យព្រះ​អង្គ​ធ្វើ​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ឬ​ប្រធានាធិបតី​ទេ។ តើ​លោក​ដឹង​ទេ​សូម្បី​តែ​មិត្តភក្តិ​របស់​ព្រះអង្គ​ដែល​មាន​ពី​គណបក្ស​ហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច​ក៏​មិន​ចង់​ដែរ​ ព្រោះ​មាន​ព្រះអង្គម្ចាស់​ខ្លះ​ប្រហែល​ជា​ចង់​ធ្វើ​ជា​នាយករដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហើយ​ក្រោយ​មក​ឡើង​សោយរាជ្យ​ហើយ​ប្រសិន​បើ​កម្ពុជា​ក្លាយ​ទៅជា​របប​សាធារណរដ្ឋ​គឺ​ប្រហែល​បិទ​ឱកាស​ពួកគេ​ហើយ។

VOA៖ ខ្ញុំ​បាន​មើល​ឯកសារ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​គ្រប់​ទំព័រ​គឺ​មិន​មានដាក់​ព្រះនាម​របស់​ព្រះ​អង្គ​ទេ។ ដូច្នេះ​អ្វី​ដែល​លោក​ទើប​ប្រាប់​ខ្ញុំ​គឺ​ជាការព្រម​ព្រៀង​ក្រៅផ្លូវ​ការ​មែនទេ?​

លោក ឌុយម៉ុង៖ ប្រាកដ​ហើយ។​

VOA៖ អីចឹង​តើ​លោក​មាន​ប្រតិកម្ម​ដូច​លើក​មុន​ពេល​ដែល​លោក​និយាយ​ពី​ខ្សែពួរ​នោះ​ទេ?​

លោក ឌុយម៉ុង៖ ខ្ញុំ​អត់​មាន​និយាយ​អ្វី​ទេ។ ខ្ញុំ​អត់​មាន​និយាយ​អ្វី​ទាំងអស់!​

VOA៖ ​តាម​យោបល់​លោក​តើ​ព្រះអង្គ​សោយរាជ្យ​និង​ព្រះអង្គ​កាន់​អំណាច​ជា​នាយករដ្ឋ​មន្ត្រី ​ឬ​ប្រធានាធិបតី ​តើ​តួនាទី​មួយ​ណា​អាច​បម្រើ​ប្រទេស​បាន​ល្អ​ជាង?​

លោក ឌុយម៉ុង៖ ខ្ញុំ​គិត​ថា​ព្រះអង្គ​គឺ​ជា​មនុស្ស​ដ៏​អស្ចារ្យ។ គ្មាន​អ្នកណា​ការពារ​មាតុភូមិ​របស់​ព្រះអង្គ​បាន​ល្អ​ជាងព្រះអង្គ​ទេ។ ប្រហែលជា​មានតែ​លោក​ឧត្តម​សេនីយ៍​ដឺហ្កោល​ ឬ​លោក​ឆឺចឈីល​ទេ​ ដែល​អាច​ប្រៀបធៀប​ជាមួយ​នឹង​ព្រះ​អង្គ​បាន។ បើ​ព្រះអង្គ​កាន់​អំណាច​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ប៉ារីស​នឹង​មាន​មុខ​មាត់​ថ្មី​ហើយ​ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា​អ្វីៗ​នឹង​បាន​ល្អ​ជាង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ប្រសិន​បើ​ព្រះបាទ​សីហនុ​មាន​អំណាច​មក​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស។

VOA៖ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​នឹង​«ល្អជាង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន‍»។ នេះ​គឺ​ជា​ពាក្យ​គន្លឹះ​ដ៏​សំខាន់​។ ឥឡូវនិយាយ​ពី​កិច្ចព្រម​ព្រៀង​នេះ​ដែល​លោក​បាន​និយាយ​យោងដល់​បូរណភាព​ អធិបតេយ្យភាព ​គឺ​យើង​នៅ​តែ​ឃើញ​មាន​បញ្ហា​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​វៀតណាម​ហើយ​ថ្មីៗ​នេះ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ទើប​តែ​ចេញ​នូវ​កំណត់​ទូត​មួយ​តវ៉ា​ពី​ការ​សាងសង់​ប៉ុស្តិ៍​ប៉ូលិស​ និង​យោធា​ និង​ការ​ចូល​ជីក​ស្រះ​នៅតាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន។ ចុះ​ទស្សនៈ​ទូទៅ​របស់​លោក​យល់​យ៉ាង​ម៉េច​ដែរ​ពី​ការ​អនុវត្ត​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ក្នុង​រយៈពេល​២៥​ឆ្នាំ​កន្លង​មក​នេះ?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ទស្សនៈ​របស់​ខ្ញុំ​ដែល​មិន​រស់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទេ​ប៉ុន្តែ​មាន​មិត្តភក្តិ​នៅ​កម្ពុជា​គឺ​ខ្ញុំ​មើល​ឃើញ​កិច្ច​ការ​ពីរ។ ទីមួយ​គឺ​ការព្រួយ​បារម្ភ ​និង​មួយ​ទៀត​បញ្ជាក់​ពី​ក្តីសង្ឃឹម។​

ការ​ព្រួយបារម្ភ​គឺ​សិទ្ធិមនុស្ស​ បូរណភាព​ និង​អធិបតេយ្យភាព​របស់​កម្ពុជា​កំពុង​រង​ការ​គំរាម​កំហែង។ ចំណុច​ទាំង​បី​នេះ​សំខាន់​ណាស់។ គ្មាន​ប្រយោជន៍​អ្វី​ទេ​នៅ​ក្នុង​បូរណភាព​ទឹក​ដី​ទេ​ បើ​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​មិន​គ្រប់​គ្រង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ខ្លួនឯង។ គ្មាន​ប្រយោជន៍​អ្វី​ទេ​ដែល​កម្ពុជា​ត្រូវ​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​មិន​គិត​ពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស។ ដូច្នេះ​ចំណុច​ទាំងបី​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់ ​ហើយ​ចំណុច​ទាំង​បី​នេះ​ទទួល​រងការ​គំរាម​កំហែង។ នេះ​គឺជា​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ដែល​ខ្ញុំ​មាន។ ដំណឹង​ល្អ​គឺ​លើស​ពីពេល​មុន​ទាំងអស់​គឺ​មាន​ឆន្ទៈ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​កិច្ចព្រម​ព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស។

ការ​ប្រារព្ធ​នៃ​ខួប​លើក​ទី​២៥ឆ្នាំ​នៅ​ខែ​តុលា​ក្នុង​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​គឺជា​សញ្ញា​ល្អ។ ខ្ញុំ​ដឹងថា​ប្អូនថ្លៃ​របស់​ខ្ញុំ​គឺ​ព្រះអង្គម្ចាស់​នរោត្តម​ សិរីវុឌ្ឍ ​ដែល​គ្រប់​គ្រង​វិទ្យាស្ថាន​ខ្មែរ​សម្រាប់​សហប្រតិបត្តិការ​និង​សន្តិភាព ​(CICP)​កំពុង​ដើរ​តួ​នាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​វាយតម្លៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ថា​ ជា​លក្ខខណ្ឌ​មួយ​នៃ​ជោគជ័យ​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​សម្រាប់​តំបន់​ទាំងមូល។ ប្រទេស​កម្ពុជា​គឺ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ក្រុម​ធំ​នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​តំបន់​អាស៊ាន ដែល​មាន​ប្រទេស​ជិត​ខាង​ដូច​ជា​ឡាវ​ វៀតណាម​និង​ថៃ។ ហើយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ជោគជ័យ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​នឹង​ជួយ​ឱ្យ​មាន​សន្តិភាព​នៅ​តំបន់​នេះ។

VOA៖ មាន​មាត្រា​មួយ​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​អាន​ គឺ​ថា​ពេល​ដែល​មាន​ការ​រំលោភ​ព្រំដែន​ប្រទេស​កម្ពុជា​គឺ​ប្រទេស​ហត្ថលេខី​ត្រូវតែ​ជួប ​និង​ពិភាក្សា​គ្នា​ជាបន្ទាន់​ ហើយ​ដូច​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​លើក​ឡើង​ពី​ខាង​ដើម​ពី​ការ​តវ៉ា​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ទៅ​ប្រទេស​វៀតណាម​អំពី​ការ​ចូល​រំលោភ​ព្រំដែន​ ប៉ុន្តែ​ហាក់​ដូច​ជា​មិនមាន​ប្រតិកម្ម​អ្វី​ពី​ប្រទេស​ទាំងនោះ​ទេ។​ តាម​យោបល់​លោក​តើ​គួរតែ​ធ្វើ​យ៉ាង​ម៉េច​ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រទេស​ទាំងនោះ​ចូលរួម​មក​ដោះស្រាយ​តាម​អ្វី​ដែល​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ចង់​បាន?

រូបឯកសារ៖ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងការបរទេស​ជា​ច្រើន​រូបដូចជាលោក Javier Perez de Cuella អគ្គលេខាធិការអ.ស.ប លោក Roland Dumas នៃ​ប្រទេស​បារំាង និង​ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ លោក James Baker រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក Qian Qichen រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសនៃ​ប្រទេស​ចិន លោក Boris Pankin រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសនៃ​សហភាពសូវៀត ព្រះអង្គម្ចាស់ Mohamed Bolkiah នៃ​ប្រទេស​ប៊ុ្រយណេ ព្រះអង្គម្ចាស់ Caithness នៃចក្រភពអង់គ្លេស និង​លោក Asa Sarasin រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស​ប្រចាំ​ប្រទេស​ថៃ ចូលរួម​ក្នុង​សន្និសីទ​ទីក្រុង​ប៉ារីសស្តី​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយថតរូប​រួម​គ្នា​មុន​កិច្ច​ប្រជុំ កាលពី​ថ្ងៃទី២៣ ខែ​តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។
រូបឯកសារ៖ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងការបរទេស​ជា​ច្រើន​រូបដូចជាលោក Javier Perez de Cuella អគ្គលេខាធិការអ.ស.ប លោក Roland Dumas នៃ​ប្រទេស​បារំាង និង​ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ លោក James Baker រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក Qian Qichen រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសនៃ​ប្រទេស​ចិន លោក Boris Pankin រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសនៃ​សហភាពសូវៀត ព្រះអង្គម្ចាស់ Mohamed Bolkiah នៃ​ប្រទេស​ប៊ុ្រយណេ ព្រះអង្គម្ចាស់ Caithness នៃចក្រភពអង់គ្លេស និង​លោក Asa Sarasin រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស​ប្រចាំ​ប្រទេស​ថៃ ចូលរួម​ក្នុង​សន្និសីទ​ទីក្រុង​ប៉ារីសស្តី​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយថតរូប​រួម​គ្នា​មុន​កិច្ច​ប្រជុំ កាលពី​ថ្ងៃទី២៣ ខែ​តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។

លោក ឌុយម៉ុង៖ នេះ​ជា​ចំណុច​សំខាន់​ដែល​លោក​បាន​លើកឡើង​គឺថា​គេ​មិន​គួរ​ទុក​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​និង​រដ្ឋាភិបាល​ឱ្យ​នៅ​ឯកោ​ទេ។ ខ្ញុំ​គិត​ថា ​អ្នក​ដែល​គាំទ្រ​ឱ្យ​មាន​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​គឺជា​ប្រទេស​ធំ​ដូចជា​បារាំង​ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ និង​ចិន ​ហើយ​ប្រទេស​ទាំងនេះ​គួរ​តែ​ចូលរួម​ពាក់ព័ន្ធ​ជាង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ។ ជាឧទាហរណ៍​ ក្នុង​នាម​ជា​ជនជាតិ​បារាំង​គឺ​ខ្ញុំ​មាន​ការ​សោកស្តាយ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​របស់​ខ្ញុំ​មិន​គាំទ្រ​ថែមទៀត​ដល់​ការ​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ក្រុង​ប៉ារីស​ហើយ​នៅ​រាល់​ពេល​ដែល​ពួកគេ​ឃើញ​ការ​រំលោភ​ ពួកគេ​ដែល​បាន​ចុះ​ហត្ថលេខា​ត្រូវ​តែ​និយាយ​ពី​ចំណុច​នេះ។ វា​មិន​ត្រឹម​តែ​ជា​ប្រយោជន៍​ដល់​កម្ពុជា​ទេ​ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​តួនាទី​របស់​បារាំង​នៅលើ​ពិភពលោក​ផងដែរ។

VOA៖ ​ដូច្នេះ​តើ​លោក​មាន​អនុសាសន៍​យ៉ាង​ណា​ទេ​ដល់​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ដែល​ចង់​ឃើញ​ឱ្យ​មានការ​អនុវត្ត​តាម​កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ?

លោក ឌុយម៉ុង៖ ខ្ញុំ​គិត​ថា ​គំនិត​នៃការ​រៀបចំ​សន្និសីទ​មួយ​របស់​បណ្តា​ប្រទេស​ហត្ថលេខី​នៃ​កិច្ចព្រម​ព្រៀង​ប៉ារីស​គឺជា​គំនិត​ល្អ​មួយ​ដែល​មាន​សារៈសំខាន់។ អីចឹង​ហេតុអ្វី​បាន​ជា​ចិន ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ និង​បារាំង ​មិន​កោះ​អញ្ជើញ​ឱ្យ​មាន​សន្និសីទ​មួយ​ពិនិត្យ​មើល​ពី​ការ​អនុវត្ត​កិច្ចព្រមព្រៀង​នោះ។ ខ្ញុំ​ជា​អ្នក​ជំនួញ​ហើយ​នៅក្នុង​របរ​ជំនួញ​នៅ​ពេល​ណា​ដែល​អ្នក​ធ្វើ​សេចក្តី​ព្រម​ព្រៀង​អ្វី​មួយ​ គឺ​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ប្រជុំ​ដើម្បី​ពិនិត្យ​មើល​កិច្ចព្រម​ព្រៀង​នោះ​ថា​ តើ​ត្រូវ​បាន​គេ​អនុវត្ត​តាម​ឬ​ទេ? អ្វី​ដែល​នៅ​បាត់​បង់​ហើយ​តើ​យើង​ភ្លេច​អ្វី​ខ្លះ? តើ​យើង​គួរតែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​ទេ? កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ស្ថិតនៅ​ជានិច្ច​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ចុះ​ហត្ថលេខា​ហើយ​ក្នុង​ករណី​នេះ​វា​ហាក់​ដូច​ជា​កិច្ចព្រមព្រៀង​បាន​ស្លាប់​ហើយ។ វាមិន​ទាន់​ស្លាប់​ទេ។ គេ​មិន​គួរ​ធ្វើ​អីចឹង​ទេ។

VOA៖ សូម​អរគុណ​លោក​ឌុយម៉ុង​ដែល​បាន​ផ្តល់​បទសម្ភាស​ដល់ VOA។

លោក ឌុយម៉ុង​៖ សូម​អរគុណ៕

XS
SM
MD
LG