ភ្នំពេញ —
អង្គការឃ្លាំមើលដើម្បីការពារអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដែលរួមគ្នាដោយអង្គការពិភពលោកប្រឆាំងការធ្វើទារុណកម្មនិងសហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស បានទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្វើអន្តរាគមន៍ការពារមន្ត្រីគម្រោងដីធ្លីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានិងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សដទៃទៀត ក្រោយពីមន្ត្រីរូបនោះអះអាងថា ទទួលរងការគំរាមសម្លាប់ពីក្រុមរក្សាសន្តិសុខក្នុងដីទំនាស់មួយកន្លែងក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
កាលពីរសៀលថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន លោកវ៉ាន់ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងកែទម្រង់ដីធ្លីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានចុះទៅអង្កេតស្ថានភាពដីជម្លោះមួយរវាងក្រុមហ៊ុនឃុន ស៊ា និងប្រជាពលរដ្ឋចំនួនបីគ្រួសារក្នុងសង្កាត់បឹងកក់១ ខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ។
នៅក្នុងពេលនោះ លោកវ៉ាន់ សុផាតបានថតវីដេអូ ហើយនៅពេលនោះកងសន្តិសុខរបស់ក្រុមហ៊ុនប្រមាណ ប្រាំមួយនាក់ បានមកគំរាមវាយនិងកាប់បំបែកក្បាលរូបលោកនឹងពូថៅ។
នៅក្នុងសារលិខិតរបស់ខ្លួនតាមគេហទំព័រកាលពីថ្ងៃអង្គារទី១៣ខែឧសភា អង្គការឃ្លាំមើលដើម្បីការពារអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស (Observatory for the Protection of Human Rights Defenders-OPHD)ដែលជាអង្គការបង្កើតឡើងដោយគម្រោងរួមរបស់អង្គការពិភពលោកប្រឆាំងការធ្វើទារុណកម្ម(OMCT)និងសហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស(FIDH) បានទទូចឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន លោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនិងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្នើដល់លោកអង្គ វង្សវឌ្ឍនា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងលោកហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស ធ្វើការធានាបូរណភាពទាំងស្មារតីនិងរាងកាយរបស់លោកវ៉ាន់ សុផាត រួមទាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដទៃទៀត។
បន្ថែមពីនោះទៀត អង្គការដដែលទាមទារឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតជាបន្ទាន់មួយប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព តម្លាភាពនិងមិនលម្អៀងដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណជនទទួលខុសត្រូវ និងយកមកកាត់ទោស រួមទាំងបញ្ចប់នូវសកម្មភាពបៀតបៀនលើរូបលោកវ៉ាន់ សុផាត និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកសម ប្រជាមានិត នាយខុទ្ទកាល័យក្រសួងយុត្តិធម៌ អះអាងថា លោកមិនទាន់បានទទួលសំណើរបស់ក្រុមអង្គការអន្តរជាតិទាំងពីរនោះទេដោយសាររាជការត្រូវឈប់សម្រាកក្នុងឱកាសព្រះរាជពិធីបុណ្យចម្រើនព្រះជន្មព្រះមហាក្សត្រ។
ដោយឡែកលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ វីអូអេបានព្យាយាមទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយ តែមិនអាចទាក់ទងបានទេនៅរសៀលថ្ងៃនេះ។
ទំនាស់ដីធ្លីរវាងប្រជាពលរដ្ឋខាងលើនេះជាមួយក្រុមហ៊ុនឃុន ស៊ាបានចាប់ផ្តើមចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០មកម្ល៉េះ ខណៈដែលគ្រួសារទាំងនេះបានកាន់កាប់ដីមានទំនាស់ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០មកម្ល៉េះ។
កងសន្តិសុខធ្លាប់បានអះអាងថា ពួកគេបម្រើការឲ្យលោកយឹម លាង កូនប្រុសរបស់លោកយឹម ឆៃលី ដែលត្រូវជាដន្លងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន និងជាប្រធានកងអង្គរក្សរបស់លោកជា ស៊ីម ប្រធានព្រឹទ្ធសភា។
កងសន្តិសុខទាំងនេះបានកម្ទេចដំណាំ ផ្តាច់ភ្លើងនិងវាយកម្ទេចសម្ភារៈ និងវាយដំសមាជិកគ្រួសារនៃប្រជាពលរដ្ឋដែលស្ថិតក្នុងជម្លោះនេះ។
លោកវ៉ាន់ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងកែទម្រង់ដីធ្លីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែលទទួលរងការគំរាមកំហែង បានឲ្យដឹងថា មិនទាន់មានសញ្ញាគំរាមកំហែងថ្មីណាមួយលើរូបលោកទេក្នុងពេលនេះ។
«មិនទាន់មានអ្វីគួរកត់សម្គាល់ទេ។ ហើយឥឡូវពេលកំពុងមានប្រតិកម្មទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិអញ្ចឹង ប្រហែលមិនទាន់មានបញ្ហាទេ។ តែខ្ញុំបារម្ភថាពេលដែលស្ងប់ស្ងាត់ទៅមិនដឹងថា មានរឿងអីកើតឡើងទេ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុន សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានចេញរបាយការណ៍អំពីស្ថានភាពដីធ្លីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣ ដោយបង្ហាញថា សកម្មជនដីធ្លីទទួលរងការគំរាមកំហែង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញតាមផ្លូវតុលាការជាញឹកញាប់ក្រោមបទចោទប្រកាន់ពីការបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន អំពើហិង្សាដោយចេតនា បទបរិហារកេរ្តិ៍ ផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងបទញុះញង់ជាដើម។ ក្នុងនោះដែរមានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១០៩នាក់ត្រូវទទួលរងការចោទប្រកាន់ដោយតុលាការ នៅក្នុងនោះ៤៣នាក់ត្រូវចាប់ខ្លួននិង១៩នាក់កំពុងស្ថិតក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងក្នុងពេលនេះ។
ដោយឡែកចាប់ពីខែមករារហូតមកដល់ដើមខែឧសភានេះមានអ្នកការពារដីធ្លី និងអ្នកការពារធនធានធម្មជាតិយ៉ាងហោចណាស់ចំនួនជាង៤០នាក់ទទួលរងការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ក្នុងនោះមានសកម្មជនការពារដីធ្លីចំនួន១២នាក់ត្រូវចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ៕
កាលពីរសៀលថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន លោកវ៉ាន់ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងកែទម្រង់ដីធ្លីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានចុះទៅអង្កេតស្ថានភាពដីជម្លោះមួយរវាងក្រុមហ៊ុនឃុន ស៊ា និងប្រជាពលរដ្ឋចំនួនបីគ្រួសារក្នុងសង្កាត់បឹងកក់១ ខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ។
នៅក្នុងពេលនោះ លោកវ៉ាន់ សុផាតបានថតវីដេអូ ហើយនៅពេលនោះកងសន្តិសុខរបស់ក្រុមហ៊ុនប្រមាណ ប្រាំមួយនាក់ បានមកគំរាមវាយនិងកាប់បំបែកក្បាលរូបលោកនឹងពូថៅ។
នៅក្នុងសារលិខិតរបស់ខ្លួនតាមគេហទំព័រកាលពីថ្ងៃអង្គារទី១៣ខែឧសភា អង្គការឃ្លាំមើលដើម្បីការពារអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស (Observatory for the Protection of Human Rights Defenders-OPHD)ដែលជាអង្គការបង្កើតឡើងដោយគម្រោងរួមរបស់អង្គការពិភពលោកប្រឆាំងការធ្វើទារុណកម្ម(OMCT)និងសហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស(FIDH) បានទទូចឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន លោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនិងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្នើដល់លោកអង្គ វង្សវឌ្ឍនា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងលោកហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស ធ្វើការធានាបូរណភាពទាំងស្មារតីនិងរាងកាយរបស់លោកវ៉ាន់ សុផាត រួមទាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដទៃទៀត។
បន្ថែមពីនោះទៀត អង្គការដដែលទាមទារឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតជាបន្ទាន់មួយប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព តម្លាភាពនិងមិនលម្អៀងដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណជនទទួលខុសត្រូវ និងយកមកកាត់ទោស រួមទាំងបញ្ចប់នូវសកម្មភាពបៀតបៀនលើរូបលោកវ៉ាន់ សុផាត និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកសម ប្រជាមានិត នាយខុទ្ទកាល័យក្រសួងយុត្តិធម៌ អះអាងថា លោកមិនទាន់បានទទួលសំណើរបស់ក្រុមអង្គការអន្តរជាតិទាំងពីរនោះទេដោយសាររាជការត្រូវឈប់សម្រាកក្នុងឱកាសព្រះរាជពិធីបុណ្យចម្រើនព្រះជន្មព្រះមហាក្សត្រ។
ដោយឡែកលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ វីអូអេបានព្យាយាមទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយ តែមិនអាចទាក់ទងបានទេនៅរសៀលថ្ងៃនេះ។
ទំនាស់ដីធ្លីរវាងប្រជាពលរដ្ឋខាងលើនេះជាមួយក្រុមហ៊ុនឃុន ស៊ាបានចាប់ផ្តើមចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០មកម្ល៉េះ ខណៈដែលគ្រួសារទាំងនេះបានកាន់កាប់ដីមានទំនាស់ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០មកម្ល៉េះ។
កងសន្តិសុខធ្លាប់បានអះអាងថា ពួកគេបម្រើការឲ្យលោកយឹម លាង កូនប្រុសរបស់លោកយឹម ឆៃលី ដែលត្រូវជាដន្លងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន និងជាប្រធានកងអង្គរក្សរបស់លោកជា ស៊ីម ប្រធានព្រឹទ្ធសភា។
កងសន្តិសុខទាំងនេះបានកម្ទេចដំណាំ ផ្តាច់ភ្លើងនិងវាយកម្ទេចសម្ភារៈ និងវាយដំសមាជិកគ្រួសារនៃប្រជាពលរដ្ឋដែលស្ថិតក្នុងជម្លោះនេះ។
លោកវ៉ាន់ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងកែទម្រង់ដីធ្លីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែលទទួលរងការគំរាមកំហែង បានឲ្យដឹងថា មិនទាន់មានសញ្ញាគំរាមកំហែងថ្មីណាមួយលើរូបលោកទេក្នុងពេលនេះ។
«មិនទាន់មានអ្វីគួរកត់សម្គាល់ទេ។ ហើយឥឡូវពេលកំពុងមានប្រតិកម្មទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិអញ្ចឹង ប្រហែលមិនទាន់មានបញ្ហាទេ។ តែខ្ញុំបារម្ភថាពេលដែលស្ងប់ស្ងាត់ទៅមិនដឹងថា មានរឿងអីកើតឡើងទេ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុន សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានចេញរបាយការណ៍អំពីស្ថានភាពដីធ្លីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣ ដោយបង្ហាញថា សកម្មជនដីធ្លីទទួលរងការគំរាមកំហែង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញតាមផ្លូវតុលាការជាញឹកញាប់ក្រោមបទចោទប្រកាន់ពីការបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន អំពើហិង្សាដោយចេតនា បទបរិហារកេរ្តិ៍ ផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងបទញុះញង់ជាដើម។ ក្នុងនោះដែរមានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១០៩នាក់ត្រូវទទួលរងការចោទប្រកាន់ដោយតុលាការ នៅក្នុងនោះ៤៣នាក់ត្រូវចាប់ខ្លួននិង១៩នាក់កំពុងស្ថិតក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងក្នុងពេលនេះ។
ដោយឡែកចាប់ពីខែមករារហូតមកដល់ដើមខែឧសភានេះមានអ្នកការពារដីធ្លី និងអ្នកការពារធនធានធម្មជាតិយ៉ាងហោចណាស់ចំនួនជាង៤០នាក់ទទួលរងការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ក្នុងនោះមានសកម្មជនការពារដីធ្លីចំនួន១២នាក់ត្រូវចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ៕
