លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃពុធនេះ បានជំរុញឲ្យមានការដឹកវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់សង្វាក់ផលិតកម្មលើវិស័យវាយនភណ្ឌតាមយន្តហោះដើម្បីបញ្ចៀសការបិទរោងចក្រនៅកម្ពុជា ដែលនឹងនាំឲ្យកម្មករជាច្រើនបាត់បង់ការងារ។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបែបនេះក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ផ្លូវជាតិលេខ៥៨ តភ្ជាប់ពីខេត្តបន្ទាយមានជ័យទៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ដែលត្រូវបានផ្តល់ជំនួយដោយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសចិន។
នៅចំពោះមុខឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន លោក វ៉ាង វឹនធាន (Wang Wentian) លោក ហ៊ុន សែន បានស្នើឲ្យចិនពិចារណាដឹកវត្ថុធាតុដើមទាំងនោះតាមយន្តហោះមកកម្ពុជា បន្ថែមការដឹកតាមផ្លូវទឹក ដើម្បីកុំឲ្យកម្មករប្រឈមនឹងការអត់មានការងារធ្វើ ហើយរោងចក្រនៅកម្ពុជាខាតបង់។
លោក ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា៖ «ហើយខ្ញុំគិតថាដំណោះស្រាយមួយក្នុងចំណោមដំណោះស្រាយដែលយើងយកឲ្យបានឆាប់ យន្តហោះចិន និងយន្តហោះកម្ពុជា បញ្ជូនទៅដឹកវត្ថុធាតុដើមផ្តល់ឲ្យរោងចក្រ។ អញ្ចឹងយើងអាចខាតបង់ទៅលើបញ្ហាមួយចំនួនទៅលើការដឹកជញ្ជូន ប៉ុន្តែជំនួសមកវិញ នូវការរក្សាបានការងារធ្វើ និងប្រាក់ចំណូលរបស់កម្មករ និងសង្វាក់ផលិតកម្មរបស់រោងចក្រដែលអាចឲ្យរោងចក្រមានផលចំណេញតទៅទៀត ដែលជៀសវាងពីការបិទ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថារហូតមកដល់ពេលនេះ មានការពិភាក្សាលើការដឹកវត្ថុធាតុដើមតាមយន្តហោះ ជាមួយមន្រ្តីចិនរួចទៅហើយ។
លោក ហ៊ុន សែន បន្តថា លោកមិនចង់ឲ្យរោងចក្រនៅកម្ពុជាបិទនោះទេ ប៉ុន្តែលោកថាបើរោងចក្របិទ កម្មករនៅតែបន្តទទួលបានប្រាក់ចំណូល៦០ភាគរយនៃប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា គឺប្រមាណ១១៤ដុល្លារក្នុងមួយខែរយៈពេល៦ខែ បើទោះជាពួកគេមិនមានការងារធ្វើក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែកម្មករត្រូវចូលរួមវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលជាមួយនឹងក្រសួងការងារក្នុងរយៈពេល៦ខែនោះ ទើបអាចទទួលបានប្រាក់ចំណូល៦០%នៃប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក ហ៊ុន សែន បាននិយាយថា រោងចក្រសហគ្រាស ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការខ្វះវត្ថុធាតុដើមពីប្រទេសចិន ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ និងការដកចេញនៃការអនុគ្រោះពន្ធEBA ទៅលើផលិតផលមួយចំនួន រដ្ឋាភិបាលនឹងជួយចេញថ្លៃប្រាក់បៀវត្សរ៍កម្មករ២០%នៃប្រាក់ខែគោល ហើយថៅកែរោងចក្រនឹងចេញ ៤០%នៃប្រាក់ខែគោលរបស់ពួកគេ។ មានន័យថា កម្មកររោងចក្រនឹងទទួលបាន៦០%នៃប្រាក់ខែគោលរបស់ពួកគេ នៅពេលរោងចក្រប្រឈមនឹងការគ្មានដំណើរការ។
លោកបន្ថែមថា រោងចក្រដែលរងផលប៉ះពាល់ទាំងនោះនឹងត្រូវរដ្ឋាភិបាលអនុគ្រោះពន្ធពី៦ខែ ទៅ១ឆ្នាំ។
នៅក្នុងខែសីហា ខាងមុខនេះ កម្ពុជាប្រឈមនឹងការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធជាផ្លូវការ ដែលនឹងប៉ះពាល់ដល់ការនាំចេញចំនួន២០ភាគរយនៃទំហំនៃការនាំចេញសរុបទៅសហភាពអឺរ៉ុប ស្របពេលដែលកម្ពុជាទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការរីករាលដាលនៃជំងឺ COVID-19 ពីប្រទេសចិន។ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា កម្ពុជានឹងមិនយកអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនទៅដោះដូរនឹងតម្លៃនៃការអនុគ្រោះពន្ធEBAនោះទេ។
បើតាមសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា(GMAC) វត្ថុធាតុដើមប្រហែលជាង៦០%សម្រាប់បម្រើឲ្យផលិតកម្មក្នុងវិស័យកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងផលិតស្បែកជើង ត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសចិន។ សមាគមបញ្ជាក់ថារោងចក្រនឹងខ្វះវត្ថុធាតុដើមនៅត្រឹមចុងខែកុម្ភៈនេះ និងក្នុងខែមីនា ខាងមុខ។
លោក ហេង សួរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ មានប្រសាសន៍ថា រហូតមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានរោងចក្រណាមួយជូនដំណឹងមកក្រសួងការងារថាពួកគេនឹងព្យួរការងាររបស់កម្មករនោះទេ។
លោក កាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរងនៃសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថាGMAC បានថ្លែងថា សមាគមទស្សន៍ទាយថាការព្យួរការងារអាចចាប់ផ្តើមពីពាក់កណ្តាលខែមីនា រហូតដល់ខែមេសា។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកថា រោងចក្រមួយចំនួននៅប្រទេសចិន ឥឡូវនេះបានចាប់ផ្តើមផលិតកម្មរបស់គេវិញហើយ។ លោកបន្តថា វត្ថុធាតុដើមតូចៗអាចដឹកតាមយន្តហោះបាន ប៉ុន្តែវត្ថុធាតុដើមជាក្រណាត់ធំៗ ត្រូវតែនាំចូលតាមផ្លូវសមុទ្រ។
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហភាពចលនាកម្មករកម្ពុជា បានថ្លែងប្រាប់VOAថា កម្មករនឹងពិបាករកការងារធ្វើនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្រសិនបើពួកគេបាត់បង់ការងារពីរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់។
លោកបានថ្លែងថា៖ «បើយើងពិនិត្យមើលទាំងវិស័យសណ្ឋាគារ ឬក៏ទេសចរណ៍ សុទ្ធតែកំពុងជួបបញ្ហាប្រឈមដូចគ្នា ដូច្នេះខ្ញុំគិតថាឱកាសនេះ ជាឱកាសមួយដែលធ្វើឲ្យកម្មករពិបាកក្នុងការស្វែងរកការងារថ្មីធ្វើ»។
លោកបន្តថាពួកគេនឹងចំណាកស្រុកទៅក្រៅប្រទេសជាពិសេសទៅប្រទេសថៃ និងមួយចំនួនតូចអាចធ្វើការងារនៅកន្លែងកម្សាន្តផងដែរ។
លោកបន្តថា ការផ្តល់ថវិកាមួយចំនួន ពេលកម្មករត្រូវឲ្យឈប់ធ្វើការ នឹងជួយជីវភាពរបស់ពួកគេមួយចំនួន ប៉ុន្តែមិនអាចឲ្យពួកគេដោះស្រាយបំណុល ដែលពួកគេភាគច្រើនជំពាក់នោះទេ។
សម្រាប់វិស័យកាត់ដេរនិងស្បែកជើង ប្រទេសកម្ពុជាមានរោងចក្រប្រមាណ១ពាន់ដែលមានកម្មករធ្វើការប្រហែល៨០ម៉ឺននាក់។ សហភាពអឺរ៉ុបគឺជាទីផ្សារដ៏ធំបំផុតនៃការនាំចេញក្នុងវិស័យនេះ៕
