សិស្សថ្នាក់ទី១២ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ បានចាប់ផ្តើមប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន បានថ្លែងថា ដំណើរការរៀបចំការប្រឡងឆ្នាំនេះ មានការវិវត្តល្អប្រសើរ និងមានការរឹតបន្តឹង មិនឱ្យមានការបែកធ្លាយវិញ្ញាសាប្រឡងជាដើម។ ប៉ុន្តែអ្នកតាមដានយល់ថា ការប្រឡងតែពីរថ្ងៃនេះជាការដាក់បន្ទុកលើសិស្ស ហើយវាអាចប៉ះពាល់ដល់អនាគតសិស្សានុសិស្សផងដែរ។
លោក ហង់ ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ ថ្លែងកាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទថា ដើម្បីធានាដល់ការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំ ២០២២ នេះ ឱ្យដំណើរការទៅល្អ គឺមានការរៀបចំយ៉ាងតឹងរ៉ឹងនៅគ្រប់ដំណាក់កាល ដូចជាដំណាក់កាលសំណេរ កំណែ បូកផ្សំពិន្ទុ និងការប្រកាសលទ្ធផល ដែលដំណាក់កាលទាំងនេះមានការចូលរួមសង្កេតពីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ សហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយកូនប្រុសរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺលោក ហ៊ុន ម៉ានី និងជួយសម្រួលដោយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំបន្ថែមថា សិស្សប្រឡងឆ្នាំនេះ មានការកើនឡើងជាងឆ្នាំមុន ជាង ១០.០០០ នាក់ ដែលធ្វើឱ្យចំនួនសរុបនៅទូទាំងប្រទេស មានចំនួនជិត ១៣ ម៉ឺននាក់។ លោកបន្តថា ការរៀបចំឯកសារប្រឡង គឺអ្នកដែលកាន់តួនាទីតាមផ្នែកនីមួយៗ ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងអាចប្រឈមផ្លូវច្បាប់ ប្រសិនបើមានការបែកធ្លាយវិញ្ញាសាប្រឡងណាមួយនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើវិញ្ញាសាមួយណាត្រូវបានបែកធ្លាយ គឺនឹងមានការទទួលខុសត្រូវទៅតាមបទបញ្ញត្តិច្បាប់។ អ៊ីចឹងយើងមានបទបញ្ញត្តិសម្រាប់គណៈមេប្រយោគ គឺនឹងទទួលដូចសិស្សដែរ ប្រសិនបើមានបញ្ហាបែកធ្លាយប្រធានវិញ្ញាសា គឺនឹងដូចសិស្សដែរ។ អ៊ីចឹងនៅពេលយើងធ្វើកំណែទម្រង់ប្រឡង គឺយើងគិតពីការបែកធ្លាយប្រធានវិញ្ញាសាមុនគេ ដោយសារតែនេះក៏ជាការធានាថា កុំឱ្យការប្រឡងមានភាពរញ៉េរញ៉ៃ»។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាយល់ថា ការប្រឡងគ្រាន់តែជាចំណែកមួយនៃការវាស់វែងសមត្ថភាពរបស់សិស្សតែប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះក្រសួងគួរបង្កបរិយាកាស ដំណើរការ និងឱកាសដល់សិស្សបានរៀនសូត្រឱ្យចេះដឹងពិតប្រាកដតាមកម្រិតនីមួយៗ ជាជាងមកតឹងតែងតែក្នុងថ្ងៃប្រឡង ឬធ្វើឱ្យសិស្សគិតថា ការប្រឡងនេះ ជាការកំណត់គោលដៅស្លាប់រស់របស់ពួកគេ។
លោកបន្តថា ការប្រឡងបែបនេះ ជាការដាក់សម្ពាធទៅកាន់សិស្សទៅវិញទេ នៃការវាស់វែងការស្លាប់រស់របស់សិស្សក្នុងរយៈពេលខ្លី ដែលធ្វើឱ្យសិស្សខ្លះមិនប្រឡងជាប់ អាចបោះបង់ការសិក្សា ឬទៅធ្វើការផ្សេងៗ ក៏ដូចជាការចំណាកស្រុកទៅប្រទេសជិតខាងជាដើម។
លោកថា គុណភាពអប់រំ មិនអាស្រ័យទាំងស្រុងលើប្រឡងត្រឹមរយៈតែពីរថ្ងៃនេះទេ ដូច្នេះក្រសួងអប់រំគួរកែប្រែយន្តការមួយចំនួន ដូចប្រទេសជិតខាង និងប្រទេសជឿនលឿនលើវិស័យអប់រំ ដូចជាការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់សាលានីមួយៗ ក្នុងការរៀបចំការប្រឡង ដែលមានគោលការណ៍ណែនាំច្បាស់លាស់ និងការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចបង្រៀនក្នុងថ្នាក់ ជាជាងការប្រឡងដូចបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «តាមរបាយការណ៍សិក្សាមួយចំនួន គេបានរកឃើញថា នៅពេលដែលក្រសួងអប់រំនៃប្រទេសមួយចំនួនដែលគេផ្តល់សិទ្ធិ ផ្តល់អំណាចឱ្យដល់ទៅសាលានីមួយៗក្នុងការរៀបចំការប្រឡង មានគោលការណ៍ណែនាំច្បាស់លាស់ទៅ ឃើញការរៀនសូត្រចេះដឹងរបស់សិស្សមានកម្រិតខ្ពស់ជាង ការឱ្យតម្លៃទៅលើការប្រឡងថ្នាក់ជាតិ ដែលរៀបចំជាពេលវេលា ប្រឡង២ ឬ ៣ ថ្ងៃ ដូចអ្វីដែលស្រុកយើងបានធ្វើកន្លងមកនេះ»។
លោកបន្តថា៖ «អ្នកដែលធ្លាក់បាក់ឌុប ពេលខ្លះគាត់អស់សង្ឃឹមទៅមុខមិនទៅ ទៅក្រោយមិនទៅរួច ហើយបែរទៅជាសម្រេចចិត្តទៅធ្វើជាកម្មករអត់ជំនាញនៅស្រុកគេ ទៅលក់កម្លាំងសុទ្ធសាធ»។
លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើសិស្សខ្លះមិនអាចរៀនបន្តនៅមហាវិទ្យាល័យបាន ឬប្រឡងធ្លាក់ រដ្ឋក៏គួរតែយកចិត្តទុកដាក់បណ្តុះបណ្តាលជំនាញ ដើម្បីឱ្យពួកគេមានមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត និងក្លាយជាធនធានល្អរបស់សង្គម ជាជាងបណ្តែតបណ្តោយឱ្យពួកគេចំណាកស្រុក។
នៅពេលអ្នកសារព័ត៌មានវីអូអេទាក់ទងទៅលោក រស់ សុវាចា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ សួរពីការឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់អ្នកតាមដាន គឺលោកមិនធ្វើការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ។
ការប្រឡងសញ្ញាបត្រទី១២ នេះ នឹងធ្វើឡើងរយៈពេលពីរថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី ៥ និងថ្ងៃទី ៦ ខែធ្នូនេះ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងអប់រំចេញផ្សាយកាលពីកន្លងទៅ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបន្ថែមថា វិញ្ញាសាប្រឡងត្រូវបានកំណត់សម្រាប់ថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រ និងសម្រាប់ថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ដែលថ្នាក់នីមួយៗមានចំនួន ៧ មុខវិជ្ជា។ ហើយក្នុងមួយបន្ទប់ប្រឡង មានបេក្ខជនចំនួន ២៥ នាក់ លើកលែងតែបន្ទប់ចុងក្រោយ និងបន្ទប់ដែលមានបេក្ខជនពីវិទ្យាល័យអប់រំពិសេស ដែលអាចមានបេក្ខជនប្រឡងតិច។
នៅថ្ងៃដំបូងនៃការប្រឡងនាថ្ងៃចន្ទនេះ នៅខាងក្រៅរបងសាលា គេសង្កេតឃើញអាណាព្យាបាលបានមកអង្គុយចាំទទួលកូនចេញពីប្រឡង។ ចំណែកសមត្ថកិច្ចបានជួយសម្រួលចរាចរណ៍ ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលដល់សិស្ស ឬកុំឱ្យមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ជាដើម។ ចំពោះអាជីវកម្មដែលនៅជាប់សាលារៀន ដូចជាកន្លែងថតចម្លងឯកសារ អ៊ិនធឺណេត ភោជនីយដ្ឋាន អាហារដ្ឋាន និងអាជីវកម្មផ្សេងទៀត អាជ្ញាធរបានបញ្ជាឱ្យបិទទ្វារកស៊ីចំនួនបីថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី ៤ ដល់ថ្ងៃទី ៦ ខែធ្នូ ដើម្បីបញ្ចៀសការបង្កសំឡេងរំខានដល់សិស្សប្រឡង។
យុវតី ញ៉ក់ កនិកា អាយុ ១៨ ឆ្នាំ ដែលទើបចេញពីប្រឡងនៅវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទនេះថា មុនពេលចូលប្រឡង គឺមានការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងតឹងរ៉ឹង ព្រោះគេខ្លាចសិស្សមានលួចលាក់ប្រ៊ីយ៉ុង ឬឯកសារផ្សេងៗតាមខ្លួនទុកលួចមើលពេលប្រឡង ហើយនៅក្នុងថ្នាក់ ក៏មានសភាពតឹងរ៉ឹងដូចគ្នា ដោយមិនមានសិស្សណាម្នាក់អាចងាកសួរគ្នាបានទេ ហើយគ្រប់វិញ្ញាសាប្រឡង គឺទាមទារឱ្យសិស្សម្នាក់ៗបញ្ចេញសមត្ថភាពរៀងៗខ្លួន។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ស្ថានភាពត្រួតពិនិត្យរបស់គណៈកម្មការរៀបចំការប្រឡង បានត្រឹមត្រូវល្អមែនទែន ជាមួយការត្រួតពិនិត្យសិស្ស ពាក់ព័ន្ធថាតើមានយកប្រ៊ីយ៉ុង អីចូល ឬអត់។ ចំពោះការប្រឡងក៏អ៊ីចឹងដែរ មានការត្រួតពិនិត្យពីអនុរក្ស ពីអប្បមាទ។...វិញ្ញាសាវិញ គឺសិស្សអាចធ្វើបានគ្រប់គ្នា ទាំងសិស្សពូកែ មធ្យម និងរបៀបធម្មតាក៏អាចធ្វើបានដែរ [ចំពោះ] វិញ្ញាសា។
យុវតីរូបនេះអះអាងថា រាល់វិញ្ញាសាប្រឡង គឺធ្វើបានច្រើន និងរំពឹងដោយអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយថា នឹងយកនិទេ្ទស A ឱ្យបាន។
ចំណែកយុវជនម្នាក់ទៀត លោក គ្រីស្នា បញ្ញាពេជ្រ អាយុ ១៩ ឆ្នាំ ដែលទើបចេញពីប្រឡងនៅវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ ក៏លើកឡើងដូចគ្នានឹងយុវតី ញ៉ក់ កនិកា ផងដែរថា ការប្រឡងនេះ គឺទាមទារចំណេះដឹងរបស់សិស្សរៀងៗខ្លួន ដោយមិនមានការលួចចម្លងឯកសារ ឬសួរគ្នាអ្វីនោះទេ។
យុវជនរូបនេះថ្លែងថា៖ «ការប្រឡង លោកគ្រូ និងអនុរក្ស គាត់តឹង[រ៉ឹង] មើលការបានល្អ។ ហើយចំពោះវិញ្ញាសា គឺស្តង់ដារតាមកម្រិតរបស់យើង ដែលយើងអាចធ្វើបាន ល្មមដែលយើងអាចធ្វើបាន»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រឡងថ្នាក់ទី ១២ នេះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ជាកូនប្រុសរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងជាប្រធានសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា (ស.ស.យ.ក) ដែលបានដាក់យុវជន ជួយការងារ និងសង្កេតការប្រឡងនេះ បានច្រានចោលនូវការលើកឡើងថា ស្ថាប័នរបស់លោកបានដាក់បញ្ជីរាយនាមសមាជិក សមាជិកាដែលត្រូវប្រឡងបាក់ឌុប ផ្ញើទៅក្រសួងអប់រំ។ នេះបើតាមសារបង្ហោះនៅលើគណនីយហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃចន្ទនេះ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា នឹងចាប់ផ្តើមដំណើរការកំណែលើកិច្ចការរបស់សិស្សប្រឡងទុតិយភូមិ ចាប់ពីថ្ងៃ ៨ ដល់ថ្ងៃទី ១៤ ខែធ្នូ ចំណែកលទ្ធផលនឹងត្រូវប្រកាស នៅថ្ងៃទី ២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល និងនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ នៅតាមបណ្តាខេត្តផ្សេងៗ។
គួរបញ្ជាក់ថា ការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំនេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលសម្រេចលើកពេលមួយខែ ដោយសារតែកាលពីខែវិច្ឆិកា គឺចំពេលដែលកម្ពុជាត្រូវធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ដោយត្រូវរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់ រក្សាសន្តិសុខ ការពារថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាច និងថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានផ្សេងទៀត៕
