បើតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីមួយថាផលប៉ះពាល់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩អាចបង្កើនចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារវីរុស HIV ជំងឺរបេងនិងគ្រុនចាញ់។
ការរាតត្បាតជាសាកលនៃជំងឺនេះបានបង្អាក់សេវាគ្រប់គ្រងការឆ្លងវីរុសHIV ជំងឺរបេងនិងជំងឺគ្រុនចាញ់នៅក្នុងពួកប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលកណ្តាលនិងទាប។អាជ្ញាធរសុខាភិបាលខ្វល់ខ្វាយថាការណ៍នេះនឹងរុញថយក្រោយការជឿនលឿនប្រឆាំងនឹងជំងឺទាំងនេះក្នុងពេលច្រើនឆ្នាំទៅមុខទៀត។
លោក Timothy Hallett ជាសាស្ត្រាចារ្យខាងសុខភាពនៅឯមហាវិទ្យាល័យ Imperial College និងជាសហអ្នកនិពន្ធនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីមួយនៅក្នុងទស្សនាវដ្តី The Lancet Global Health។ លោកបាននិយាយថា៖ «យើងសង្កេតឃើញថាផ្នែកធំមួយនៃការធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់តិចបំផុតពីការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងប្រទេសទាំងនេះគឺការរក្សាទុកសេវាសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺសំខាន់ៗទាំងនេះ»។
ពួកអ្នកជំនាញបានឃើញការណ៍នេះកាលពីពេលមុនៗ។ នៅក្នុងការរាតត្បាតឯទៀតៗមនុស្សបានចៀសវៀងស្វះស្វែងរកការព្យាបាលដោយបារម្ភអំពីការរាតត្បាតនៃជំងឺនោះហើយប្រព័ន្ធសុខាភិបាលមានបន្ទុកធ្ងន់មិនអាចផ្តល់សេវាបានទេ។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយស្ទង់ប្រមាណថាការបង្អាក់ប្រព័ន្ធសុខាភិបាលនៅក្នុងការរាលដាលជំងឺ Ebola កាលពីឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៥នៅក្នុងប៉ែកខាងលិចនៃទ្វីបអាហ្វ្រិកបានបណ្តាលឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ដោយសារវីរុសHIV ដែលបង្កជំងឺអេដស៍ ជំងឺរបេងនិងជំងឺគ្រុនចាញ់ច្រើនជាងអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺ Ebola ទៅទៀត។
ជំងឺកូវីដ១៩បានបង្អាក់៨៥%នៃកម្មវិធីHIV ៧៨% នៃគម្រោងការព្យាបាលជំងឺរបេងនិង ៧៣%នៃកម្មវិធីជំងឺគ្រុនចាញ់គ្រប់គ្រងដោយមូលនិធិសាកលដែលជាភាពដៃគូបែបសាធារណៈនិងឯកជនមានគោលដៅប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺទាំងនេះ។
សេចក្តីសម្រេចដ៏ពិបាក
លោក Timothy Hallettបានប្រើគំរូព្យាការណ៍តាមគណិតវិទ្យាដើម្បីស្ទង់ប្រមាណអំពីថាតើជំងឺកូវីដ១៩មានផលប៉ះពាល់បែបណាលើប្រព័ន្ធថែរក្សាសុខភាពហើយថាតើផលប៉ះពាល់ទាំងនេះមានទៅលើពួកអ្នកជំងឺអេដស៍ ជំងឺរបេងនិងគ្រុនចាញ់ដោយបែបណា។
ការមិនធ្វើសកម្មភាពនាំឱ្យជំងឺកូវីដ១៩ដាក់ឱ្យមានបន្ទុកធ្ងន់លើប្រព័ន្ធសុខាភិបាលនិងបង្អាក់សេវាសម្រាប់ជំងឺបីទៀត។
ពួកអ្នកស្រាវជ្រាវទស្សន៍ទាយថាការបង្អាក់នេះមានផលបះពាល់លើការចែកចាយឱសថប្រឆាំងនឹងវីរុសសម្រាប់ពួកអ្នកជំងឺផ្ទុកវីរុសHIV ដោយបង្កើនចំនួនមនុស្សស្លាប់១០%ក្នុងពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ។ការផ្អាកការចែកចាយមុងមានជ្រលក់ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតចង្រៃអាចបង្កើនចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺគ្រុនចាញ់៣៦%។
ម្យ៉ាងវិញទៀតការបិទប្រទេសទាំងស្រុងអាចបង្ក្រាបជំងឺកូវីដ១៩ក៏ប៉ុន្តែវាអាចមានផលប៉ះពាល់លើសេវាសម្រាប់ព្យបាលជំងឺបីទៀតជាពិសេសជំងឺរបេង។ ចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺរបេងអាចកើនឡើង២០%ក្នុងពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខពីព្រោះអ្នកជំងឺរបេងដែលគ្មានការព្យាបាលចម្លងរោគទៅមនុស្សឯទៀតៗ។
ពួកអ្នកនិពន្ធនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះសរសេរថា៖ «លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់យើងគូសបញ្ជាក់សេចក្តីសម្រេចដ៏ពិបាកដែលប្រឈមពួកអ្នករៀបចំគោលនយោបាយ។ប្រសិនបើអន្តរាគមន៍មិនបានត្រូវចាត់ចែងដោយល្អទេវាអាចនាំឱ្យមានកំណើនមនុស្សស្លាប់ដោយបុព្វហេតឯទៀតៗ»។
ការប្រែក្រឡះសមិទ្ធិផល
លោក Peter Sands ជាប្រធាននៃអង្គការមូលនិធិសាកល។ លោកបានសរសេរនៅក្នុងអត្ថាធិប្បាយមួយអមការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះថាអត្រាមនុស្សស្លាប់ «អាចមានច្រើនជាងចំនួនចែងនៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ» ដោយមានលើសពីចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងប្រទេសខ្លះ។
លោក Sands បានសរសេរក្នុងសម្តីដើមថា៖ «នៅក្នុងបណ្តាប្រទេសដែលត្រូវរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងពីវីរុសHIV ជំងឺរបេង និងគ្រុនចាញ់ ជំងឺកូវីដ១៩អាចបណ្តាលឲ្យសមិទ្ធិផលពីការខិតខំជាច្រើនឆ្នាំអាចបាត់បង់ទៅវិញ។ យើងមិនអាចបណ្តាយឲ្យរឿងនេះកើតឡើងទេ»។
កម្មវិធីនានាកំពុងសម្របនឹងស្ថានភាពថ្មីនេះ។ នៅក្នុងកន្លែងខ្លះពួកអ្នកជំងឺ HIVអាចទៅយកឱសថពីទូមានសោនៅក្នុងឱសថស្ថានសហគមន៍ជាជាងទៅកាន់គ្លីនិក។ក្លិបឱសថស្ថានអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សម្នាក់យកថ្នាំសម្រាប់មនុស្សឯទៀតបាន។កម្មវិធីកម្ចាត់ជំងឺគ្រុនចាញ់ទិញម៉ូតូនិងប្រដាប់ការពារខ្លួនសម្រាប់ពួកបុគ្គលិកប្រើដើម្បីអាចចែកចាយមុងពីផ្ទះមួយទៅផ្ទះមួយទៀត។
អង្គការមូលនិធិសាកលស្ទង់ប្រមាណថាខ្លួនត្រូវការប្រាក់២៨.៥០០លានដុល្លារដើម្បីសម្របសម្រួលកម្មវិធីដោះស្រាយផលវិបាកនៃជំងឺកូវីដ១៩។
លោក Hallett សហអ្នកនិពន្ធនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះនិយាយថាការកែប្រែកម្មវិធីនេះជាដំណឹងល្អ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមពីព្រោះការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះបង្ហាញអ្វីដែលអាចជាផលប៉ះពាល់នៅកន្លែងដែលគ្មានការព្យាយាមបន្ធូរបន្ថយ។ ក៏ប៉ុន្តែយើងបានឃើញការធូរស្រាលហើយនេះជាការលើកទឹកចិត្តពិតប្រាកដ»។
លោកHallett បាននិយាយបន្ថែមថា៖ «ម្យ៉ាងវិញទៀតការគំរាមកំហែងធំបំផុតដល់ការជឿនលឿនក្នុងការព្យាបាលជំងឺបង្កដោយវីរុសHIV រោគរបេងនិងជំងឺគ្រុនចាញ់មិនមែនកើតមាននៅឆ្នាំនេះទេ ក៏ប៉ុន្តែនឹងមាននៅឆ្នាំក្រោយប្រសិនបើគ្មានការផ្តល់ប្រាក់ជំនួយនៅពេលនោះទេ»។
ប្រែសម្រួលដោយ ឈឹម សុមេធ
