រូបភាពដែលចែកបន្តគ្នាតាមបណ្ដាញសង្គមក្នុងមួយរយៈពេលកន្លងមកនេះអំពីវត្តមានអង្ករប្លាស្ទិកក្នុងទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជាបាននាំឱ្យលោកយក់ ឡាង ជាមន្ត្រីរាជការម្នាក់កាន់តែប្រយ័ត្នប្រយែងជាងមុនក្នុងការទិញអង្ករមកបរិភោគ។
កំពុងឈរទិញអង្ករនៅហាងមួយដែលស្ថិតនៅទល់មុខនឹងស្ថានីយរថភ្លើងក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ លោកយក់ ឡាងមិនបានលាក់ពីការព្រួយបារម្ភរបស់គាត់ទេ។
លោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា៖ «បារម្ភដែរ។ អារម្មណ៍របស់យើងដូចជាមិនសូវស្រួលដែរ ពីព្រោះយើងធ្លាប់ប៉ះធ្លាប់ឃើញ»។
លោកយក់ ឡាងបានអះអាងថាលោកធ្លាប់បានឃើញនិងភ្លក់អង្ករប្លាស្ទិកដែលអ្នកជិតខាងបានដាំដោយផ្ទាល់ដោយគេលក់បន្លំអង្ករប្លាស្ទិកលាយជាមួយនឹងអង្ករធម្មជាតិហើយអ្នកខ្លះសុខចិត្តទទួលទានដោយសារបញ្ហាជីវភាព។
លោកបន្ថែមថា៖ «មនុស្សស្រុកខ្មែរមនុស្សក្រច្រើន អញ្ចឹងហើយទៅរករបស់ណាដែលថោកឱ្យបានបំពេញក្រពះ ខ្លះទៅទោះជាប្លាស្ទិក។ គ្នាអត់ត្រូវតែញាំទៅ»។
រយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) បានចែកចាយបន្តគ្នានូវវីដេអូខ្លីស្តីពីការផលិតអង្ករប្លាស្ទិក។ បណ្តាញសង្គមមួយនេះក៏បានធ្វើការបង្ហាញឱ្យដឹងបន្ត គ្នាផងដែរថាអង្ករប្លាស្ទិកបានកំពុងចរាចរណ៍នៅលើទីផ្សារក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលកាន់តែបង្កឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលនិងព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ។
អ្នកស្រី ចេក សុថា ប្រធានផ្នែកគីមី និងចំណីអាហារ នៃវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យានៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថាអង្ករប្លាស្ទិកនេះមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសុខភាពអ្នកបរិភោគ៖ «អង្ករប្លាស្ទិកនេះវាមាននៅស្រុកគេហើយពីព្រោះរបស់នេះគឺជារបស់ដែលគេអាចសំយោគបាន។ ចឹងទេបើសិនជាវាមានមែននៅស្រុកខ្មែរគឺវានឹងប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ ប្លាស្ទិកអត់បានទេពុលខ្លាំងណាស់»។
ជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមួយរូបលោកស្រី យល់ថាការពិនិត្យភាពខុសគ្នារវាងអង្ករពិតនិងអង្ករប្លាស្ទិកមានលក្ខណៈលំបាក៖
«ការបារម្ភរបស់គាត់វាមិនខុសទេគាត់បារម្ភត្រូវ។ គាត់ចេះតែសួរចឹងហើយប៉ុន្តែសូម្បីតែអ្នកលក់ក៏មិនដឹងបង្ហាញថាដូចម្តេចផងហើយសូម្បីតែខ្ញុំជាអ្នកស្រាវជ្រាវខ្ញុំមិនទាន់ឃើញអង្ករប្លាស្ទិកនេះដូចម្តេចផង»។
ក្រុមអ្នកជំនាញខាងផ្នែកអង្ករបានឱ្យដឹងថាអង្ករប្លាស្ទិកមានរូបរាងស្រដៀងទៅនឹងអង្ករធម្មជាតិដែលអាចឱ្យងាយច្រឡំបាន។ ក៏ប៉ុន្តែមានវិធីធ្វើការពិសោធន៍តាមរបៀបងាយៗបានដូចជា គេអាចយកអង្ករទៅត្រាំក្នុងសាំងក្រអូបបើសិនអង្ករនោះរលាយមានន័យថាជាអង្ករប្លាស្ទិក។ រីឯពិសោធន៍ម្យ៉ាងទៀតគឺយើងអាចដុតដែកឱ្យក្តៅរួចយកទៅរុកចូលក្នុងអង្ករបើសិនជាមានអង្ករជាប់តោងនៅលើដែកនោះវាបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថាវាជាអង្ករប្លាស្ទិកផងដែរ។
ក្រុមមន្រ្តីជំនាញក៏បានឱ្យដឹងដែរថាអង្ករប្លាស្ទិកផ្សំឡើងពីម្សៅដំឡូងមី ដំឡូងជ្វា ដោយ យកមកសំយោគជាមួយជ័រប្លាស្ទិក។ ពួកគេអះអាងថាវាមានប្រភពពីប្រទេសចិនហើយត្រូវបានគេជឿជាក់ថាកំពុងវាយលុកខ្លាំងតាមទីផ្សារផ្លូវងងឹតក្នុងទ្វីបអាស៊ី។
ក្រុមអ្នកជំនាញ និងក្រុមមន្រ្តីសុខាភិបាលបានធ្វើការ ព្រមានថាអង្ករប្លាស្ទិកនេះមានសារធាតុម៉្យាងឈ្មោះឌីប៊ុយទិលសាឡាតអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ។
ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នសំណួរដែលអ្នកទិញតែងតែសួរមកអ្នកលក់អង្ករគ្រប់ពេលគឺប្រភពអង្ករដែលពួកគេកំពុងទិញ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកស្រី សុខ វន់ អ្នកលក់ អង្ករនៅមុខស្ថានីយ៍រថភ្លើងក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «អូ៎ស! និយាយពីគ្រប់មាត់តែម្តងមិនថាអ្នកក្រអ្នកមានអ្នកទិញតិចអ្នកទិញច្រើនទេ អ្នកទិញគីឡូក៏គ្នាខ្លាចដែរ អ្នកទិញ១គីឡូ ២គីឡូក៏ខ្លាចអារឿងចំអង្ករប្លាស្ទិកនេះដែរ»។
អ្នកស្រីបានឱ្យដឹងបន្ថែមថារហូតមកដល់ពេលនេះអ្នកស្រីនៅមិនទាន់បានឃើញអង្ករប្លាស្ទិកនោះនៅឡើយទេ៖ «ខ្ញុំថាវាមិនដែលឃើញផងហ្នឹងអង្ករប្លាស្ទិកហ្នឹងឮតែគេនិយាយប៉ុន្តែមួយៗមកសួរតែខ្លាចក្រែងប៉ះ»។
ដូចគ្នានេះដែរលោក សុខ ចំរើន ជាអ្នកលក់អង្ករម្នាក់ទៀត ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ តែងតែទទួលបានការសួរនាំពីអង្ករប្លាស្ទិកមុននឹងពួកគេចំណាយប្រាក់ទិញ អង្ករ ដែលពីមុនពុំមានការសួរនាំបែបនេះនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងរកស៊ីយូរឆ្នាំ ហើយអត់ដែលមានយកអង្ករនោះមកទេហើយក៏អត់ដែលឃើញអង្កររូបរាងយ៉ាងម៉េចដែរអង្ករហ្នឹង»។
លោកបានបន្ថែមថាលោកបានឃើញតែតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកប៉ុណ្ណោះហើយជាអ្នកលក់គឺគាត់គិតគូដល់សុខភាពអ្នកទិញផងដែរ៖
«អ្នកលក់ក៏យើងគិតគូរពីសុខភាពអ្នកញ៉ាំដែរយើងលក់របស់ញ៉ាំឱ្យមានសុខភាពបានគេមកជួយទិញយើងទៀត»។
បន្ទាប់ពីប្រជាពលរដ្ឋមានការភ្ញាក់ផ្អើលនិងព្រួយបារម្ភពីអង្ករប្លាស្ទិកនេះសហព័ន្ធស្រូវ អង្ករកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីពាក់កណ្ដាលខែកក្កដានេះដោយបានធ្វើការបដិសេធថាពុំមានអង្ករប្លាស្ទិកកំពុងចរាចរណ៍នៅលើទីផ្សារកម្ពុជានោះទេ។
សហព័ន្ធបានយកអង្ករដែលប្រជាពលរដ្ឋសង្ស័យទៅធ្វើពិសោធន៍ហើយលទ្ធផលបានបង្ហាញថាមិនមែនជាអង្ករប្លាស្ទិកនោះទេវាគ្រាន់តែមានការលាយបញ្ចូលគ្នារវាងអង្ករស្រូវចាស់ ស្រូវថ្មី និងប្រភេទពូជផ្សេងគ្នាដោយអ្នកលក់តែប៉ុណ្ណោះ។
ការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាពលរដ្ឋចំពោះអង្ករប្លាស្ទិកមិនមែនមាននៅតែប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមបណ្តាប្រទេសក្នុងអាស៊ានមួយចំនួនទៀតក៏កំពុងមានការព្រួយបារម្ភដូចគ្នានេះដែរជាពិសេសដូចជាប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌា វៀតណាម និងហ្វីលីពីន ជាដើម។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់បណ្តាញសារព័ត៌មានបរទេសនានា។
លោក ហ៊ីម ខទៀត មន្រ្តីទំនាក់ទំនងព័ត៌មាននៃសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាបានឱ្យដឹង ថាប្រជាពលរដ្ឋពុំមានចំណេះដឹងនិងមូលដ្ឋានក្នុងការពិនិត្យអង្ករច្បាស់លាស់នោះទេ ហេតុដូច្នេះ ធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការព្រួយបារម្ភជ្រុលចំពោះអង្ករប្លាសិ្ទកនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការធ្វើអង្ករប្លាស្ទិកនេះមិនមែនស្រុកខ្មែរយើងអាចធ្វើបានទេ បើសិនជាគាត់នាំចូល ពីចិនឬក៏ប្រទេសណាផ្សេងៗអញ្ចឹងថ្លៃដើមកាន់តែខ្ពស់អញ្ចឹងអត់មានហេតុផលណាមួយដែលអ្នកលក់ដូរហ្នឹងគាត់យកអង្ករប្លាស្ទិកមកលក់ដើម្បីចំណេញនោះអត់មានទេ»។
លោកបានអះអាងថានៅពេលនេះ និងថ្ងៃអនាគតអង្ករប្លាស្ទិកប្រាកដជាមិនមាននៅលើទីផ្សារក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ៖
«ដូច្នេះយើងថាតាមជំនាញការងារខាងយើងគឺយើងបញ្ជាក់ច្បាស់ហើយយើងមានជំហរច្បាស់លាស់ថាបច្ចុប្បន្នមិនមានអង្ករប្លាស្ទិកហើយទៅមុខក៏យើងហ៊ានអះអាងថានឹងមិនមានអង្ករប្លាស្ទិកនៅស្រុកខ្មែរយើងដែរ»។
លោក ឌិម ថេង អគ្គនាយករងកាំកុងត្រូល បានមានប្រសាសន៍ថាកង្វល់របស់ប្រជាពល រដ្ឋចំពោះអង្ករប្លាស្ទិក គឺជាការត្រឹមត្រូវក៏ប៉ុន្តែដើម្បីឱ្យកាន់តែប្រសើរជាងនេះទៅទៀតមុននឹង បារម្ភត្រូវមានប្រភពឱ្យបានច្បាស់លាស់។
លោកបានបញ្ជាក់ថាទោះបីជាពេលនេះប្រទេសកម្ពុជានៅមិនទាន់មានអង្ករប្លាស្ទិកក៏ដោយក៏ខាងមន្រ្តីមានសមត្ថកិច្ចកំពុងរឹតបន្តឹងពីការពិនិត្យគុណភាព និងការនាំចូលអង្ករមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
«យើងមានវិធានការគឺយើងបានណែនាំទៅភ្នាក់ងាររបស់អគ្គនាយកដ្ឋានកាំកុងត្រូលដែលឈរជើងនៅតាមគ្រប់ប៉ុស្តិ៍ទាំងអស់ ទូទាំងប្រទេសនិងឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នកុំឱ្យមានអង្ករហ្នឹងនាំចូលឱ្យសោះ»។
លោកយក់ ឡាង សម្តែងការសាទរបើរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងការទប់ស្កាត់ការនាំចូលអង្ករប្លាស្ទិកនេះ៖
«បើសិនជាបំបាត់បានជាការមួយល្អហើយពីព្រោះ សម្រាប់ប្រជាជនយើងទូទាំងប្រទេសកុំឱ្យថ្ងៃក្រោយមានជំងឺច្រើនឥឡូវនេះ»។
ក្នុងពេលដែលនៅ មានការលើកឡើងផ្សេងៗគ្នាពីវត្តមានអង្ករប្លាស្ទិកនៅក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា វិធានការផ្ទាល់ខ្លួនដែលលោកយក់ ឡាងអនុវត្តគឺលោកមកទិញតែអង្ករនៅ ហាងម៉ូយដែលលោកធ្លាប់ទិញជាប្រចាំដោយសារលោកជឿជាក់លើប្រភពផ្គត់ផ្គង់៕