បាក់តេរីឈ្មោះ Wolbachia គឺជាប្រភេទបាក់តេរីធម្មតាដែលមានសមត្ថភាពចម្លងមេរោគទៅកាន់ប្រភេទសត្វល្អិតក្នុងពិភពលោកនេះបានជាង៧០ភាគរយ។
បាក់តេរីនេះ បានវិវត្តជាទម្រង់ខុសៗគ្នា។ សត្វល្អិតមួយចំនួនក៏ត្រូវពឹងបាក់តេរីនេះដើម្បីរស់ផងដែរ ប៉ុន្តែសម្រាប់សត្វល្អិតមួយចំនួនផ្សេងទៀត បាក់តេរីនេះមានតួនាទី ជាប៉ារ៉ាស៊ីតនិងអាចរំខានក្នុងការបន្តពូជទៅវិញ។
ក្រុមអ្នកជំនាញបានថ្លែងថា អ្វីដែលគួរឲ្យសោកស្តាយនោះ គឺថាបាក់តេរីនេះមិនអាចឆ្លងចូលទៅក្នុងខ្លួនសត្វមូសជាច្រើនដែលមានផ្ទុកមេរោគឡើយ ។
ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអាចនឹងរកឃើញវិធីដើម្បីប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលរបស់បាក់តេរីWolbachia ទៅលើសត្វមូសដែលមានផ្ទុកជំងឺគ្រុនឈាមនិងហ្ស៊ីកា។
លោក John Bechmann អ្នកជំនាញខាងសត្វលិ្អត នៅសាកលវិទ្យាល័យ Yale ក្នុងរដ្ឋ Connecticutបាននិយាយថា៖
«បញ្ហាម្យ៉ាងរបស់បាក់តេរី Wolbachia នោះ គឺគ្រប់ប្រភេទសត្វល្អិតដែលច្បាស់ថាមានទំនាក់ទំនងបែបវេជ្ជសាស្រ្តជាមួយនឹងវានោះ គឺសត្វល្អិតទាំងនោះមិនអាចឆ្លងបាក់តេរី Wolbachia ចូលក្នុងខ្លួនពួកវាដោយខ្លួនឯងនោះទេ។ ដូច្នេះវាជាហេតុផលដែលបញ្ជាក់ថាវាជាការរកឃើញដ៏សំខាន់។ អ្វីដែលបានដាក់កំហិតលើការសិក្សានេះគឺមនុស្សបានព្យាយាមបង្កើតការចម្លងក្លែងក្លាយនិងការចម្លងមិនមែនជាលក្ខណៈធម្មជាតិ។ ឥឡូវនេះ យើងមិនចាំបាច់ធ្វើបែបនោះទៀតទេ។ យើងគ្រាន់តែត្រូវដាក់ហ្សែនចូលប៉ុណ្ណោះ»។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ Yale និង សាកលវិទ្យាល័យ Vanderbilt ក្នុងរដ្ឋ Tennessee បានរកឃើញហ្សែនពីរក្នុងបាក់តេរី Wolbachia ដែលអាចសម្លាប់មេរោគគ្រុនឈាមនិងហ្ស៊ីកាក្នុងប្រភេទសត្វមូស Aedes egypti។
ការធ្វើពិសោធនានាកន្លងទៅជាមួយនឹងសត្វមមុងរុំផ្លែឈើ បានទទួលជោគជ័យហើយក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមានសុទិដ្ឋិនិយមថាវានឹងមានប្រសិទ្ធិភាពជាមួយសត្វមូសដែរ។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរៀបរាប់ពីភាពជោគជ័យតាមរយៈវិធីសាស្រ្តពីរយ៉ាងក្នុងការបញ្ឈប់ការរាតត្បាតរបស់ជំងឺគ្រុនឈាមនិងហ្ស៊ីកា។
វិធីសាស្រ្តទីមួយ គឺបង្កើតសត្វមូសឈ្មោលដែលមានផ្ទុកបាក់តេរី Wolbachia ឲ្យបានច្រើននៅក្នុងបរិយាកាស។ នៅពេលសត្វមូសឈ្មោលដែលមានផ្ទុកបាក់តេរីWolbachia បង្កាត់ពូជជាមួយសត្វមូសញី បាក់តេរី Wolbachia នឹងសម្លាប់ពងមូសរបស់សត្វមូសញី។
វិធីសាស្ត្រមួយផ្សេងទៀតនោះ គឺបញ្ជូលចំនួនសត្វមូសញីនិងឈ្មោល ដែលមានផ្ទុកបាក់តេរី Wolbachia ចូលទៅក្នុងបណ្តាហ្វូងមូសផ្សេងទៀត។ រយៈកាលបន្ទាប់នោះ ក្រុមសត្វមូសដែលមានផ្ទុកបាក់តេរី Wolbachia នឹងសម្លាប់មេរោគហ្ស៊ីកានិងជំងឺគ្រុនឈាមក្នុងសត្វមូសផ្សេងៗទៀត។
ទស្សនាវដ្តីធម្មជាតិ និងទស្សនាវដ្តីអតិសុខុមជីវសាស្ត្រធម្មជាតិ(Nature and Nature Microbiology) ក៏បានចុះផ្សាយអត្ថបទចំនួន២ ដែលនិយាយអំពីការរកឃើញហ្សែនរបស់បាក់តេរី Wolbachia ផងដែរ។
លោក Bechmann និយាយថានៅថ្ងៃណាមួយ ការទប់ស្កាត់មេរោគផ្សេងៗទៀតនឹងមានលក្ខណៈងាយស្រួលដូចជាការបង្កាត់ពូជមូសផ្ទុកបាក់តេរី Wolbachia នៅក្នុងទ្រុង រួចហើយលែងពួកវាទៅក្នុងព្រៃ។
«អ្វីដែលតែងតែជាបញ្ហានោះគឺការរកឲ្យឃើញថាតើប្រព័ន្ធអ្វីដែលដំណើរការបានជាមួយសត្វមូសហើយការរកឃើញនេះនឹងក្លាយជាវិធីសាស្រ្តដ៏ប្រសើរមួយ»។
លោកនិយាយថាបច្ចេកវិទ្យាក៏មានសក្តានុពលក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងសត្វមូសឈ្មោះ Anopheles gambiae ដែលមានផ្ទុកជំងឺគ្រុនចាញ់ផងដែរ។
លោក Bechmann និងអ្នករួមការងារ កំពុងព្យាយាមស្នើសុំមូលនិធិដើម្បីធ្វើការស្រាវជ្រាវអំពីសត្វមូស។
ដោយសារតែសត្វមូសមានការបំលែងតាមលក្ខណៈហ្សេនេទិកនោះ លោក Bechmann និយាយថាក្តីបារម្ភដ៏ធំមួយរបស់លោក គឺការជម្នះឧបសគ្គតូចតាចមួយចំនួនក្នុងការធ្វើយ៉ាងណាអាចលែងសត្វមូសប្រភេទថ្មី និងគ្មានផ្ទុកមេរោគ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ទុំ ម្លិះ
