យោងតាមស្ថិតិថ្មីបំផុតរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក World Health Organization ប្រជាជនប្រមាណ២១២លាននាក់ បានឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយមានមនុស្សប្រមាណ ៤២៩.០០០នាក់ ដែលភាគច្រើនជាកុមាររស់នៅក្នុងអនុតំបន់សាហារ៉ានៃអាហ្រ្វិកខាងត្បូង sub-Saharan បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត។ ជំងឺគ្រុនចាញ់ ជាជំងឺឆ្លងតាមរយៈសត្វមូស។
ប៉ារ៉ាស៊ីតដែលបង្កឲ្យមានជំងឺគ្រុនចាញ់ ឈ្មោះ P. falciparum គឺជាគោលដៅមួយដ៏សំខាន់បំផុតនៃវ៉ាក់សាំងជំនាន់ថ្មី ដែលមានសមត្ថភាពបង្ការមេរោគ និងកាត់បន្ថយការចម្លងមេរោគបាន។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវជំងឺឆ្លងនៃសាកលវិទ្យាល័យ Washington ក្នុងទីក្រុង Seattle ស្ថិតនៅប៉ែកពាយ័ព្យនៃសហរដ្ឋអាមេរិក សហការជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលមហារីក Fred Hutchison បានបង្កើតវ៉ាក់សាំងដោយប្រើប្រាស់ប៉ារ៉ាស៊ីតទាំងស្រុង ដើម្បីភ្ញោចភាពស៊ាំការពារឲ្យមានប្រតិកម្មឆ្លើយតបត្រឡប់មកវិញ។
លោកStefan Kappeនាយកនៃការស្រាវជ្រាវផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តមូលដ្ឋាន(translational research)នៃមជ្ឈមណ្ឌលខាងលើ បាននិយាយថា ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានធ្វើឲ្យជីវិតប៉ារ៉ាស៊ីតចុះខ្សោយ ដោយបង្រ្កាបហ្សែនដែលចម្លងមេរោគចំនួនបី បន្ទាប់ពីប៉ារ៉ាស៊ីតនេះជ្រាបចូលក្នុងថ្លើមមនុស្ស។ លោកKappe បានដាក់ឈ្មោះដំណាក់កាលទី១នៃជំងឺនេះថា "ច្រកចូលនៃការឆ្លងជំងឺគ្រុនចាញ់”។
លោកបានពន្យល់ថា៖ «ការបង្រ្កាបហ្សែនទាំងបីនេះ នឹងធានាថាប៉ារ៉ាស៊ីតនឹងមិនអាចវិវត្តទៅកាន់ដំណាក់កាលចម្លងបន្ទាប់ទៀតកើតមានក្នុងឈាម ដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺផ្សេងៗទៀត និងជាមូលហេតុបណ្តាលឲ្យស្លាប់ដោយសារជំងឺគ្រុនចាញ់នោះទេ»។
ជាធម្មតា បន្ទាប់ពីប៉ារ៉ាស៊ីតឆ្លងចូលក្នុងថ្លើមរបស់មនុស្ស វានឹងឆ្លងតាមសារពាង្គកាយ និងឆ្លងចូលកោសិកាឈាមក្រហម ដែលបង្កឲ្យមានមេរោគរាប់ពាន់លានកើតឡើងដោយប៉ារ៉ាស៊ីត។
ការសិក្សាមួយចេញផ្សាយក្នុងព្រឹត្តិបត្រ Science Translational Medicine ថាក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរៀបរាប់ពីការកំណត់ហ្សែនទាំងបី ដែលនៅជាប់ជាមួយបណ្តុំហ្សែនមេដ៏ធំរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីត ដែលធ្វើឲ្យប៉ារ៉ាស៊ីតឈ្មោះ falciparum ជ្រាបចូលក្នុងចរន្តឈាម។
នៅពេលយើងបង្រ្កាបហ្សែនទាំងនោះចេញរួចមក ប៉ារ៉ាស៊ីតដែលនៅសេសសល់នឹងបង្ខាំងទុកក្នុងថ្លើម ហើយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ នឹងចាប់ផ្តើមកផលិតចេញជាអង់ទីគ័រការពារបានយ៉ាងច្រើន និងឆាប់រហ័ស។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះ ប៉ារ៉ាស៊ីតឆ្លងចូលក្នុងថ្លើម ក្នុងលក្ខណៈជាមេរោគ ប៉ុន្តែ វាមិនបង្កជាបញ្ហាអ្វីទេ វាមិនបណ្តាលឲ្យខូចខាតផ្នែកណាមួយនៃថ្លើមឡើយ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ វាភ្ញោចប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យដំណើរការ។ ដូច្នេះ ប៉ារ៉ាស៊ីតនេះ នឹងឈប់សំចតនៅត្រឹមថ្លើម ដែលយើងហៅវាថា "កន្លែងចូល និងគ្មានពេលចេញ”»។
ក្នុងដំណាក់កាលធ្វើតេស្តសាកល្បងមួយ នៃការតាមដានពិសោធន៍សុវត្ថិភាពវ៉ាក់សាំងប៉ារ៉ាស៊ីត ដែលបង្រ្កាបរួច ត្រូវបានចាក់ចូលក្នុងខ្លួនអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត ដែលមានសុខភាពល្អចំនួន១០នាក់ បានបង្ហាញថាប៉ារ៉ាស៊ីតដែលត្រូវបន្សាបនោះ បានភ្ញោចដាស់ឲ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំតបតបានយ៉ាងខ្លាំងដោយមិនបង្កឲ្យអ្នកស្ម័គ្រចិត្តទាំងនោះមានជំងឺអ្វីឡើយ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានចាក់វ៉ាក់សាំងដែលផលិតចេញពីប៉ារ៉ាស៊ីតមានហ្សែនដើមនេះចូលក្នុងសត្វកណ្តុរ និងដាក់ឲ្យពួកវាប៉ះពាល់នឹងពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលមិនត្រូវបានបន្សាបពូជដើម។
វ៉ាក់សាំងដែលផ្ទុកប៉ារ៉ាស៊ីតគ្មានហ្សែនទាំងបី បានការពារជីវិតសត្វពីជំងឺគ្រុនចាញ់ទាំងស្រុង។ លោក Kappe បាននិយាយថា វ៉ាក់សាំងនេះមានសមត្ថភាពបង្ការការឆ្លងពីមនុស្សទៅមនុស្សបាន។
លោកបានពន្យល់បន្តថា៖ «ប្រសិនបើយើងបង្ខាំងប៉ារ៉ាស៊ីតនៅក្នុងថ្លើម យើងនឹងមិនកើតជំងឺ ហើយយើងក៏មិនចម្លងប៉ារ៉ាស៊ីតនេះទៅកាន់មនុស្សផ្សេងទៀតដែរ ពីព្រោះសត្វមូសត្រូវយកប៉ារ៉ាស៊ីតពីចរន្តឈាម។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើប៉ារ៉ាស៊ីតមិនអាចឆ្លងចូលក្នុងចរន្តឈាមបាន វាក៏មិនអាចចម្លងមេរោគទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ផ្សេងទៀតបានដែរ»។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ កំពុងរៀបចំការធ្វើតេស្តវ៉ាក់សាំងសម្រាប់មនុស្សនៅចុងឆ្នាំនេះ ដើម្បីពិនិត្យថាតើមនុស្សនឹងអាចការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់ដែរឬទេ នៅពេលមានផ្ទុកប៉ារ៉ាស៊ីតនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ កោះ សុគន្ធី
