សមាជិកព្រឹទ្ធសភាជើងចាស់រដ្ឋ Delaware រូបនេះមានឈ្មោះលេចធ្លោក្នុងបញ្ជីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យក្នុងការស្ទង់មតិថ្មីៗ។ ប៉ុន្តែនៅមានចម្ងល់ថា តើលោកអាចប្រមូលមូលនិធិសម្រាប់ការបោះឆ្នោតបានឬទេ?
អតីតអនុប្រធានាធិបតីលោក Joe Biden បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា លោកនឹងស្វែងរកការតែងតាំងជាបេក្ខេជនប្រធានាធិបតីពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២០ ដែលភ្លាមៗនោះលោកបានក្លាយទៅគូប្រជែងកំពូលដែលមានប្រជាប្រិយភាពកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ។
លោក Biden ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាវីដេអូមួយដែលបង្ហាញពីយុទ្ធនាការរបស់លោកជាផ្លូវការបានលើកឡើងនូវអ្វីដែលលោកហៅថាជា «ការប្រយុទ្ធដើម្បីព្រលឹង»ជាតិ។
លោកបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំជឿជាក់ថា ប្រវត្ដិសាស្ដ្រនឹងពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវរយៈពេល៤ ឆ្នាំនៃប្រធានាធិបតីនេះ ហើយអ្វីដែលគាត់កំពុងឱបក្រសោបគឺជារយៈពេលគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើម។ ហើយប្រសិនបើយើងផ្តល់ឱ្យលោក ដូណាល់ ត្រាំ កាន់តំណែងប្រធានាធិបតីរយៈពេលប្រាំបីឆ្នាំ យើងនឹងផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រទេសជាតិនេះជាអចិន្ត្រៃយ៍ថា យើងជាប្រទេសបែបណា។ ហើយខ្ញុំមិនអាចឈរមើលបណ្តោយឲ្យរឿងបែបនេះកើតមានទេ»។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាជើងចាស់ពីរដ្ឋ Delaware និងអនុប្រធានាធិបតីរយៈពេល២អាណត្តិនៅរដ្ឋបាលលោក អូបាម៉ា បានប្រជែងជាមួយលោក Bernie Sanders សមជិកព្រឹទ្ធសភារដ្ឋ Vermont និងអ្នកចង់ឈរឈ្មោះបេក្ខជនប្រធានាធិបតីមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដទៃទៀតក្នុងការស្ទង់មតិនាពេលថ្មីៗនេះ តែទោះបីជាយ៉ាងណាមានសំណួរខ្លះថា តើលោកនឹងអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយពួកគេក្នុងការអង្គាសប្រាក់បានដែរឬទេ។ បទពិសោធន៍របស់លោក Biden នៅក្នុងវិស័យកិច្ចការបរទេស យុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌ និងគោលនយោបាយក្នុងស្រុកគឺមានប្រៀបលើបេក្ខជនប្រធានាធិបតីដទៃទៀត។
ក៏ប៉ុន្តែទម្លាប់ចាស់របស់អ្នកនយោបាយវ័យ៧៦ឆ្នាំដែលមានចិត្តរីករាយនិងចូលចិត្តស្ទាបឬប៉ះអ្នកនៅក្បែរបានបង្កផលអវិជ្ជមានសម្រាប់លោកកាលពីពេលថ្មីៗនេះ នៅពេលដែលស្ត្រីយ៉ាងហោចណាស់ចំនួនប្រាំពីរនាក់ រួមទាំងបេក្ខនារីឈរឈ្មោះជាអភិបាលរងនៅរដ្ឋ Nevada ផង បានចោទប្រកាន់លោកថា មានទម្លាប់ស្ទាបប៉ះឱបនិងថើបគេមិនសមរម្យនៅពិធីសាធារណៈ។ ទោះជាលោក Biden បាននិយាយការពារឥរិយាបថកាលពីអតីតកាលរបស់លោកដោយអះអាងថា វាស្របតាមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអស់មួយជីវិតរបស់លោកដើម្បីបង្កើតទំនាក់ទំនង«មនុស្សនិងមនុស្ស»មិនថា បុរសឬស្រ្តីក៏ដោយ ក៏លោកបានប្តេជ្ញានៅក្នុងវីដេអូថ្មីៗនេះថា ទៅថ្ងៃមុខទៀត«លោកនឹងប្រយ័ត្នប្រយែង»អំពីការនៅជិតគេពេក។
លោក Biden មានលក្ខណៈសម្បត្តិមួយដែលគូប្រជែងរបស់លោកជាច្រើនមិនមានគឺបទពិសោធន៍របស់លោកធ្វើការក្នុងរដ្ឋាភិបាលជាងកន្លះសតវត្សរ៍និងកំណត់ត្រាដ៏វែងឆ្ងាយនៃការសម្រេចចិត្តខាងនយោបាយដែលការសម្រេចចិត្តខ្លះធ្វើឡើងនៅថ្នាក់ខ្ពស់បំផុតនៃរដ្ឋាភិបាល។ លោកបានបម្រើការងារអស់រយៈពេលជិតបួនទសវត្សរ៍នៅក្នុងព្រឹទ្ធសភា ហើយបានឡើងធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មាធិការយុត្តិធម៌ និងគណៈកម្មាធិការទំនាក់ទំនងបរទេស។ បន្ទាប់មកលោកបានធ្វើជាអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា អស់រយៈពេល៨ឆ្នាំ។
លោកបានផ្តល់ការគាំទ្រដល់អន្តរាគមន៍បរទេសមួយចំនួនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក រួមទាំងសង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានក្នុងឆ្នាំ២០០១ និងការឈ្លានពានប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់នៅឆ្នាំ២០០៣ និងបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអនុម័តច្បាប់គ្រប់គ្រងកាំភ្លើងព្រមទាំងការកែសម្រួលដ៏ធំនៃប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារកាលៈទេសៈនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរមានការប្រែប្រួល ការសម្រេចចិត្តនិងសកម្មភាពមួយចំនួនរបស់លោក Biden ត្រូវបានសង្ស័យយ៉ាងខ្លាំងក្នុងចំណោមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងអ្នកឯករាជ្យដែលមាននិន្នការសេរីនិយមច្រើនជាង។
ខណៈអ្នកខ្លះក្នុងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យយល់ថា អាជីពរបស់លោក Biden នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលវ៉ាស៊ីនតោននឹងជួយគាត់បញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យអ្នកបោះឆ្នោតយល់ថា លោកអាចយកឈ្នះលោក ត្រាំ នៅឆ្នាំក្រោយនោះ ប៉ុន្តែអ្នកផ្សេងទៀតអះអាងថា គណបក្សនេះត្រូវការមនុស្សថ្មីដូចលោក ត្រាំ ដែលមានបទពិសោធន៍ក្រៅពីការងារក្នុងរដ្ឋាភិបាលវ៉ាស៊ីនតោន។
លោក Jim Kessler នៃមជ្ឈមណ្ឌល Third Way ដែលជាក្រុមតស៊ូមតិសាធារណៈកណ្តាលឆ្វេងនិយមបាននិយាយថា នៅពេលនេះគេមិនអាចដឹងថា តើប្រវត្តិការងាររបស់លោក Biden នឹងត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាលក្ខណៈសម្បត្តិឬជាបន្ទុកនោះទេ។
កាលពីនៅក្មេងនិងការខូចចិត្ត
នៅពេលគាត់មានអាយុតែ ២៩ឆ្នាំ លោក Biden បានចាប់ផ្តើមឈរឈ្មោះជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភានៅឆ្នាំ១៩៧២ ដែលមានការប្រកួតប្រជែងដ៏លំបាក ដែលធ្វើឲ្យលោកក្លាយជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាវ័យក្មេងបំផុតទី២ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាមេរិក។
ពីរបីសប្តាហ៍ក្រោយមក ភរិយារបស់លោកឈ្មោះ Neilia និងកូនស្រីឈ្មោះ Naomi បានស្លាប់នៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍រថយន្ត នៅពេលមួយសប្តាហ៍មុនបុណ្យណូអែល។ កូនប្រុសពីរនាក់របស់លោកឈ្មោះ Beau និង Hunter បានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ុន្តែបានរួចជីវិតពីគ្រោះថ្នាក់នេះ ហើយលោក Biden បានស្បថចូលកាន់តំណែងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។ ការស្បថនេះធ្វើឡើងនៅក្បែរគ្រែរបស់កូនប្រុសឈ្មោះBeau ក្នុងមន្ទីរពេទ្យនៅឆ្នាំ១៩៧៣។
ជាង៤០ឆ្នាំក្រោយមក លោក Biden ដែលក្រោយមកបានរៀបការម្តងទៀត បានប្រឈមនឹងសោកនាដកម្មម្តងទៀតដែលមិននឹកស្មានដល់គឺកូនប្រុសឈ្មោះ Beau បានស្លាប់ដោយសារជំងឺមហារីកខួរក្បាលនៅអាយុ៤៦ឆ្នាំ។ លោក Biden បានលើកឡើងថា ទុក្ខសោកគ្រួសាររបស់លោកបន្ទាប់ពីការស្លាប់កូនប្រុសឈ្មោះ Beau នៅខែឧសភាឆ្នាំ២០១៥ គឺជាហេតុផលដែលលោកមិនឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យក្នុងការប្រកួតប្រជែងបឋមជាមួយលោកស្រីហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន នៅឆ្នាំនោះ។
លោក Joel Goldstein នៃសាកលវិទ្យាល័យច្បាប់ Saint Louis និងជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅពីរក្បាលស្តីពីលោកអនុប្រធានាធិបតីនេះបានប្រាប់វីអូអេថា វិធីដែលលោក Biden បានទប់ទល់នឹងសោកនាដកម្មនោះ «បង្ហាញអំពីភាពរឹងមាំ និងអាកប្បកិរិយានិងកម្លាំងរបស់លោក»។
អំឡុងពេលលោក Biden ធ្វើជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា
លោក Biden បានចំណាយពេល៣៦ឆ្នាំធ្វើការនៅព្រឹទ្ធសភា ដោយធ្វើដំណើរចម្ងាយជាង១០០គីឡូម៉ែតតាមរថភ្លើងស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃគឺពីផ្ទះរបស់លោកមករដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។
លោក Biden តែងតែតស៊ូមតិដើម្បីសាមគ្គីភាពជាឧភតោភាគី ជាកត្តាដែលអ្នកគាំទ្ររបស់លោកចាត់ទុកថា ជាកម្លាំងមួយ ប៉ុន្តែអ្នកជំទាស់នឹងលោកចាត់ទុកថា នេះជាបន្ទុកដ៏មានសក្តានុពលសម្រាប់ពួកគេកេងចំណេញនៅក្នុងបរិយាកាសនយោបាយដែលមានការបែកបាក់គ្នាយ៉ាងខ្លាំងបច្ចុប្បន្ននេះ។
នៅខែមីនា លោក Biden បានហៅលោកអនុប្រធានាធិបតី Mike Pence ថាជា «មនុស្សត្រឹមត្រូវ» ប៉ុន្តែបន្ទាប់មកលោកបានដកពាក្យរបស់លោកវិញក្រោយពីមានការរិះគន់ពីក្រុមឆ្វេងនិយម ដោយសារតែជំហររបស់លោក Pence ប្រឆាំងនឹងសិទ្ធិស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។ ក្រោយមកលោក Biden បានសរសេរថា «គ្មានអ្វីជាការត្រឹមត្រូវទេ ការប្រឆាំងនឹងសិទ្ធិ LGBTQ គឺសិទ្ធិរបស់អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នារួមទាំងលោកអនុប្រធានាធិបតីផង»។
លោក Kyle Kondik អ្នកវិភាគនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ Virginia បាននិយាយថា «ការណ៍ដែលលោក Biden ត្រូវតែប្រែក្រឡះពាក្យសម្តីរបស់ខ្លួនអំពីរឿងនេះគឺជាការបង្ហាញថា តើអ្នកប្រជាធិបតេយ្យកំពុងស្វែងរកអ្វីនៅក្នុងចំណោមបេក្ខជនរបស់ពួកគេ»។
កាលពីដើមឆ្នាំនេះ លោក Biden បានប្រាប់សន្និសីទអភិបាលក្រុងធ្វើឡើងនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនថា «ខ្ញុំបានអាននៅកាសែត The New York Times នៅថ្ងៃនេះ ដែលសរសេរថា បញ្ហាមួយនៃបញ្ហារបស់ខ្ញុំគឺថា ខ្ញុំឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី តែខ្ញុំបែរជាចូលចិត្តអ្នកសាធារណរដ្ឋ។ សូមទោសបាទ! សូមព្រះមេត្តាប្រោស បើសិនខ្ញុំមានបាប»។
លោក Biden បានបន្តថា ស្ថានភាពនៃការបែងចែកខាងនយោបាយកំពុងធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិឈឺចាប់។ លោកនិយាយថា «ដូចជាយើងបំបែកប្រទេសជាបំណែកៗអីចឹង។ តើយើងអាចរួមគ្នាជាអាមេរិកតែមួយបានទេ បើយើងនៅតែដើរតាមផ្លូវនេះ? ខ្ញុំមិនប្រកាន់ថា អ្នកមាននិន្នាការទៅគណបក្សណានោះទេ»។
ពិតមែនតែសកម្មភាពអតីតកាលរបស់លោក Biden នាំឲ្យមានការចងពៀរខាងនយោបាយក៏ដោយលោកក៏បានអួតអំពីជោគជ័យធំៗ ដូចជាជួយដល់ច្បាប់ស្តីពីអំពើហិង្សាប្រឆាំងនឹងស្ត្រីដែលបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលក្នុងការកាត់ទោសអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ការរំលោភបំពានផ្លូវភេទ អំពើហិង្សាខាងទំនាក់ទំនងស្នេហានិងការតាមញ៉ែ។ លោក Biden ក៏មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការជួយអនុម័តច្បាប់ Brady Bill ដែលតម្រូវឱ្យមានការពិនិត្យប្រវត្តិរូបសម្រាប់ការទិញកាំភ្លើងភាគច្រើនបំផុត។
នយោបាយជាតិរបស់លោក Biden
លោក Biden បានស្វះស្វែងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីពីរដងក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨និងឆ្នាំ២០០៨ ប៉ុន្តែលោកមិនទទួលបានការគាំទ្រច្រើនពីអ្នកបោះឆ្នោតទេក្នុងការស្វះស្វែងទាំងពីរលើកនេះ។ លោកត្រូវបានបង្ខំឱ្យបោះបង់ចោលការប្រកួតប្រជែងតំណែងប្រធានាធិបតីលើកដំបូងដោយសារតែរឿងអាស្រូវលួចថ្វីមាត់របស់គេនៅពេលដែលលោកបានដកស្រង់សម្តីអ្នកនយោបាយអង់គ្លេសលោក Neil Kinnock ក្នុងអំឡុងពេលពិភាក្សា ដេញដោល ប៉ុន្តែលោកមិនបាននិយាយឈ្មោះលោក Neil Kinnock។
លោកបានបាត់បង់ការប្រកួតប្រជែងនៅឆ្នាំ២០០៨ បន្ទាប់ពីលោកបានទទួលសន្លឹកឆ្នោតតិចជាង១ភាគរយនៅក្នុងការប្រជុំក្រុមសភានៅរដ្ឋ Iowa។
ក្នុងអំឡុងយុទ្ធនាការលើកទី២របស់លោក លោក Biden ល្បីថា បានប្រើសម្តីមិនសមរម្យរួមទាំងពេលដែលលោកបានពិពណ៌នាអំពីគូប្រជែងរបស់លោកខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលកាលណោះគឺលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដោយលោកថា ជា «មេដឹកនាំអាមេរិកដើមកំណើតអាហ្វ្រិកដំបូងគេដែលមានថ្វីមាត់និងឆ្លាតនិងស្អាតស្អំនិងជាបុរសសង្ហា»។
លោក អូបាម៉ា ដែលទទួលបានការតែងតាំងខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យហើយក្រោយមកក្លាយជាប្រធានាធិបតីបានជ្រើសរើសលោក Biden ធ្វើជាដៃគូអនុប្រធានាធិបតីរបស់លោក មួយផ្នែកធំដោយសារតែបទពិសោធន៍របស់លោក Biden យ៉ាងយូរនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
នៅពេលដែលលោក Biden បានទទួលតំណែងជាអនុប្រធានាធិបតីលោកបានក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលធ្វើការជាមួយគណបក្សសាធារណរដ្ឋនៅក្នុងសភាដើម្បីចៀសវាងការបិទរដ្ឋាភិបាលនិងដោះស្រាយបញ្ហាបំណុល។
លោក Kessler បានថ្លែងថា «គាត់ជាមនុស្សសំខាន់នៅក្នុងគ្រប់កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងសភានិងសេតវិមាន» រួមទាំងច្បាប់ថែទាំសុខភាព Obama Care ដែលជាកេរតំណែលរបស់លោក អូបាម៉ា ផងដែរ។
លោក អូបាម៉ា បានធ្វើឲ្យលោក Biden ភ្ញាក់ផ្អើលនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ដោយផ្តល់មេដាយសេរីភាពប្រធានាធិបតី Presidential Medal of Freedom ដែលជាមេដាយផ្តល់កិត្តិយសខាងស៊ីវិលខ្ពស់បំផុតរបស់ជាតិ។
បន្ទាប់ពីបម្រើការនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនជិតពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ ជីវិតរបស់លោក Biden បានបម្រើរដ្ឋាភិបាលសាធារណៈយូរជាងគូប្រជែងរបស់លោកខ្លះក្នុងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដែលនៅរស់។
លោក Biden ជាមនុស្សដែលមានវ័យចំណាស់ជាងគេក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ហើយបើលោកត្រូវបានជ្រើសរើសជាប្រធានាធិបតីលោកនឹងជាប្រធានាធិបតីចាស់ជាងគេក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាមេរិក។ ខណៈលោក Biden ទំនងជាត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាមេដឹកនាំវ័យចាស់និងជាអ្នកកាន់ខ្ជាប់តាមបទដ្ឋាន គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនោះ លោកនៅតែត្រូវធ្វើការងារដែលត្រូវបង្ហាញច្បាស់ថា លោកគឺជាអ្នកតំណាងដ៏ល្អបំផុតនៃគណបក្សដែលបានងាកឆ្វេងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងពេលពីរឆ្នាំចាប់តាំងពីលោក បានចេញពីតំណែងអនុប្រធានាធិបតី៕
