រដ្ឋាភិបាលបានតែងតាំងលោក លី យ៉ុងផាត់ ដែលជាឧកញ៉ាម្នាក់និងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមួយរូប ឱ្យធ្វើជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ ការតែងតាំងនេះនាំឱ្យអ្នកតាមដានរិះគន់ថា មិនមានការបែងចែងអំណាចរបស់រដ្ឋឱ្យដាច់ពីគ្នា ព្រោះព្រឹទ្ធសភាមានអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ ដែលត្រូវត្រួតពិនិត្យការងាររដ្ឋាភិបាល។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថា ការតែងតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា គឺមិនមានអ្វីខុសនោះទេ ព្រោះមិនមានច្បាប់ណាមួយចែងហាមប្រាមមិនឱ្យតែងតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ទៅជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីឡើយ។
កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ លោក លី យ៉ុងផាត់ ដែលជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ជាអ្នកជំនួញដែលមានរឿងអាស្រូវរឿងដីធ្លី និងជាម្ចាស់ទូរទស្សន៍ PNN ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រតែងតាំងជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បន្ថែមលើមុខងារបច្ចុប្បន្ន។ នេះបើយោងតាមព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលវីអូអេទទួលបាន។
បើតាមព្រះរាជក្រឹត្យ មុខងារជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី មានឋានៈស្មើរដ្ឋមន្ត្រី ហើយមុខងារនេះ លោក លី យ៉ុងផាត់ មិនទាន់បានប្រាក់បំណាច់ឡើយ។
លោក ឡាំ សុជាតិ នាយកវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយកម្ពុជា (API) លើកឡើងថា នៅពេលណាដែលសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ក្លាយជាទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្ត្រីបែបនេះ វាធ្វើឱ្យអំណាចទាំងបី គឺអំណាចនីតិប្រតិបត្តិ នីតិបញ្ញត្តិ និងអំណាចតុលាការ នឹងមានការច្របូកប្របល់គ្នា ឬបែងចែងមិនដាច់ពីគ្នា។
លោកថ្លែងថា៖ «ពេលណាដែលយើងជាអ្នកជំនួញ យើងអ្នកបង្កើតច្បាប់ រួចហើយយើងជាអ្នកផ្តល់អនុសាសន៍ទៅដល់ថ្នាក់ដឹកនាំ ដើម្បីអភិវឌ្ឍទៀត ពេលខ្លះផលប្រយោជន៍សាធារណៈហ្នឹងជាសញ្ញាមួយដែលយើងត្រូវចោទសួរ ថាតើផលប្រយោជន៍គាត់ជាវិស័យឯកជន ជាផលប្រយោជន៍ចម្បង ឬក៏ផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ជាផលប្រយោជន៍ចម្បង»។
លោកបន្តថា៖ «ដល់ពេលយើងបក្សតែមួយ ហើយយើងធ្វើគ្រប់តួនាទី ទាំងប្រតិបត្តិ ទាំងបញ្ញត្តិ ខ្លួនឯងផង វិស័យឯកជនខ្លួនឯងផង [គឺ]ចង់មិនចង់ការបែងចែកអំណាចស្ថាប័នទាំងបី ទាំងបួនហ្នឹង វាទៅជាមិនដាច់ វាមិនមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ក្នុងការត្រួតពិនិត្យមើលលើការបំពេញការងាររបស់ស្ថាប័នប្រតិបត្តិរបស់រដ្ឋាភិបាល»។
លោកបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែប្រើប្រាស់គោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ ជាពិសេសការបែងចែងអំណាចទាំងបីឱ្យដាច់ពីគ្នា ដើម្បីធានាគណនេយ្យភាពតគ្នា រវាងរដ្ឋាភិបាលជាមួយរដ្ឋសភា រដ្ឋសភាជាមួយព្រឹទ្ធសភា និងសភាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ក៏យល់ស្រដៀងគ្នានឹងលោក ឡាំ សុជាតិ ផងដែរ ដោយលោកថា ប្រសិនបើការតែងតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាឱ្យធ្វើជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី បន្ថែមលើមុខងារបច្ចុប្បន្ន គឺវាបង្ហាញថា ការបែងចែងអំណាចធំៗទាំងបីរបស់រដ្ឋ គឺមិនដាច់ស្រឡះពីគ្នា និងជារូបភាពស្មុគស្មាញនៃការបែងចែងអំណាចរដ្ឋផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ការផ្តល់តួនាទីបែបនេះ មិនស្របទៅតាមអ្វីដែល យើងមើលឃើញនៅក្នុងការបែងចែងអំណាចទាំងបី នៅក្នុងរដ្ឋមួយ អំណាចនីតិបញ្ញត្តិ នីតិប្រតិបត្តិ និងតុលាការ។ អ៊ីចឹងយើងគួរតែមានការគិតគូរពិចារណា ជាមួយនឹងសមាសភាពនៅក្នុង [ដែល] គេហៅថា ការបែងចែក ឬការផ្តល់តួនាទី ដើម្បីកុំឱ្យមានភាពច្របល់ចូលគ្នាបែបនេះ»។
លោក លី យ៉ុងផាត់ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ដោយសារលោកមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រទេសថៃ ទើបរដ្ឋាភិបាលតែងតាំងលោកឱ្យទៅជាទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ លោកបន្តថា តួនាទីរបស់លោកដែលជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងតួនាទីថ្មីនេះ នឹងជាទម្ងន់មួយក្នុងការពិភាក្សាការងារជាមួយប្រទេសថៃផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការតែងតាំង វាសំខាន់ វាទាក់ទិន ដើម្បីចូលរួមទៅប្រជុំនៅថៃ អ៊ីចឹងក៏មតិ បានតែងតាំងជាទីប្រឹក្សា ដើម្បីមានតួនាទីចូលរួមទៅប្រជុំជាមួយក្រសួងយើង ហើយនិងប្រទេសថៃ»។
លោក លី យ៉ុងផាត់ បានកាត់ផ្តាច់ទូរសព្ទ មិនឆ្លើយតបនឹងសំណួរបន្ថែមទៀតរបស់វីអូអេឡើយ។
លោក ម៉ម ប៊ុននាង សមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងជាអ្នកនាំពាក្យ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ការតែងតាំងលោក លី យ៉ុងផាត់ ឱ្យធ្វើជាទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺមិនខុសនីតិវិធីច្បាប់ និងមិនបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ការបំពេញការងារជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភានោះទេ។ លោកបន្តថា លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាប្រធានអ្នកឧកញ៉ានៅប្រទេសកម្ពុជា ដូច្នេះតួនាទីជាទីប្រឹក្សានេះ គឺជាអ្នកផ្តល់យោបល់ទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ពាក់ព័ន្ធការងារអ្នកឧកញ៉ាតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «វាអត់មានពាក់ព័ន្ធអីផ្លូវច្បាប់ ឬអីក៏ពាក់ព័ន្ធអីទេ [គឺ]អត់មានទេ។ បាទ! អត់មានវិសាលភាពជាមួយនឹងច្បាប់ក្នុងព្រឹទ្ធសភា [គឺ] អត់មានទេ»។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលក៏លើកឡើងដូចគ្នានេះផងដែរថា ការតែងតាំងលោក លី យ៉ុងផាត់ ជាទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺមិនខុសអ្វីនោះទេ ព្រោះមិនមានច្បាប់ណាហាមឃាត់ឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «សមាជិកព្រឹទ្ធសភា ឬព្រឹទ្ធសភាទាំងមូលហ្នឹង គ្រាន់តែមានការទទួលខុសត្រូវ ក្នុងការពិនិត្យមើលច្បាប់ អានច្បាប់ ហើយនឹងផ្តល់យោបល់ដល់រដ្ឋសភាតែប៉ុណ្ណឹង»។
គួរបញ្ជាក់ថា ព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទាំងស្រុង ក្រោយមានការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៧៕
ការតែងតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា លោក លី យ៉ុងផាត់ ឱ្យធ្វើជាទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្ត្រី រងការរិះគន់
ភ្នំពេញ —
