រដ្ឋាភិបាលអូស្រ្តាលីបានឲ្យដឹងថា ការតាមដានសុខភាពនិងសុខុមាលភាពរបស់ពលរដ្ឋជនជាតិដើម របស់ខ្លួនបានបង្ហាញពីលទ្ធផលជោគជ័យប្រសើរបំផុតតាំងពីឆ្នាំ២០១១ បើទោះបីជាភាពល្អប្រសើរជាងមុនសម្រេចលើគោលដៅចំនួនតែបីក្នុងចំណោមគោលដៅទាំងប្រាំពីរក៏ដោយក្តី។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការកាត់បន្ថយអត្រាមរណរបស់កុមារ ក៏ដូចជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការសម្រេចបាននូវបទដ្ឋានអប់រំពីរក្នុងចំណោមបទដ្ឋានអប់រំបួន បានទទួលជោគជ័យតាមការកំណត់។ ប៉ុន្តែបញ្ហាវិសមភាពក្នុងការស្វែងរកការងារធ្វើសម្រាប់ពលរដ្ឋជនជាតិដើមអូស្រ្តាលីនៅតែកើតមានឡើង ដែលអត្រាទទួលបានការងារធ្វើរបស់ពួកគេមានត្រឹមតែ៤៦ភាគរយប៉ុណ្ណោះ បើធៀបនឹងពលរដ្ឋមិនមែនជនជាតិដើមអូស្រ្តាលីនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ អាយុរស់នៅមធ្យមរបស់ជនជាតិដើមអូស្ត្រាលីគឺ១០ឆ្នាំតិចជាងពលរដ្ឋមិនមែនជនជាតិដើម។
ពលរដ្ឋជនជាតិដើមអូស្រ្តាលីនៅតែជាក្រុមប្រជាជនមួយដែលជួបការលំបាកខ្លាំងជាងគេ។ អត្រាដែលពួកគេត្រូវបានជាប់ឃុំឃាំង មានជំងឺនិងក្រលំបាក គឺនៅខ្ពស់ខ្លាំងនៅឡើយ។
កាលពី១០ឆ្នាំមុន ជនជាតិដើមអូស្រ្តាលីទទួលបានការសុំទោសជាប្រវត្តិសាស្រ្តមួយពីរដ្ឋាភិបាលចំពោះភាពអយុត្តិធម៌កាលពីពេលមុនៗ ដែលរួមមានដូចជា ការបំបែកក្មេងរាប់សិបម៉ឺននាក់ចេញពីគ្រួសាររបស់ពួកគេ។ ហើយក្មេងទាំងនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា «ជំនាន់ដែលត្រូវគេឆក់យក»ឬ «Stolen Generations» ក្រោមគោលនយោបាយនៃការដាក់ឲ្យរស់នៅលាយឡំជាមួយនឹងគ្នា ដែលត្រូវបានបញ្ចប់នៅចុងទសវត្សរ៍១៩៦០។ ពលរដ្ឋជនជាតិដើមអូស្ត្រាលីជាច្រើន បានទទួលការសុំទោសជាផ្លូវការនេះ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋជនជាតិដើមអូស្ត្រាលីជាច្រើនទៀតនៅតែបន្តទាមទារសំណងចំពោះអ្វីដែលពួកគេបានរងគ្រោះ។
លោកស្រី Muriel Bamblett មកពីទីភ្នាក់ងារថែទាំកុមារជនជាតិដើមប្រចាំរដ្ឋ Victoriaដែលជា ទីភ្នាក់ងារមួយបង្កើតឡើងដោយក្រុមជនជាតិដើមអូស្ត្រាលី ក្នុងរដ្ឋ Victoria កាលពីទសវត្សរ៍១៩៧០។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖
«មនុស្សទាំងនេះកំពុងតែស្លាប់បណ្តើរៗហើយ។ ពួកគេភាគច្រើនស្ថិតក្នុងវ័យ៧០និង៨០ឆ្នាំ ហើយពួកគេមួយចំនួនបានស្លាប់ដោយមិនទទួលបានសំណងអ្វីទាំងអស់។ អ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះសម្រាប់ពួកគេគឺ ការទទួលបាននូវការទទួលស្គាល់ថា អ្វីដែលបានកើតឡើងចំពោះពួកគេគឺជាអំពើមួយមិនត្រឹមត្រូវ។ យើងទទួលបានការសុំទោសមែនប៉ុន្តែគ្មានអ្វីទៀតទេក្រៅពីនោះ»។
ការសុំខមាទោសទៅកាន់ «ជំនាន់ដែលត្រូវគេឆក់យក»ឬ «Stolen Generations» កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៨ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីនាពេលនោះគឺលោក Kevin Rudd។
លោកជឿថាសុខុមាលភាពនិងឱកាសរបស់ក្រុមជនជាតិដើម មានភាពប្រសើរជាងមុនច្រើនក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍នេះ។
លោកបានថ្លែងថា៖
«ខ្ញុំសូមជំទាស់ចំពោះការអះអាងដែលថា វាមានការវិវឌ្ឍតិច។ ដប់ឆ្នាំទៀតអ្នកនឹងឃើញថា ទារករបស់ជនជាតិដើមជាច្រើននឹងមិនស្លាប់នៅពេលទើបកើតទៀតនោះទេ។ មានកុមារជនជាតិដើមរាប់សិបម៉ឺននាក់អាយុបួនឆ្នាំច្រើនជាងមុនបានចូលរៀននៅសាលាមតេ្តយ្យ។ ដូច្នេះអ្វីដែលខ្ញុំចង់និយាយគឺថាអ្នករាល់គ្នាគួរតែត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត ពួកគេគួរតែដឹងថាមានរឿងជាច្រើនទៀតដែលយើងត្រូវធ្វើ»។
ពលរដ្ឋជនជាតិដើមអូស្រ្តាលីមានចំនួនប្រហែលបីភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនអូស្រ្តាលីសរុប។ ហើយបើតាមការប៉ាន់ស្មាន ពួកគេមកដល់ទ្វីបអូស្រ្តាលីប្រហែលតាំងពី៦០.០០០ឆ្នាំមុន៕
ប្រែសម្រួលដោយ ទុំ ម្លិះ