ជម្លោះរវាងក្រុមជនជាតិភាគតិចប្រដាប់អាវុធនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និងកងកម្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាល កំពុងតែមានការកើនឡើង។ សមាជិកថ្មីៗ បានចូលរួមក្នុងក្រុមនានាដូចជា ក្រុមកងទ័ពឧទ្ទាម Arakan Army (AA) ដែលបានបង្កើតជំរំហ្វឹកហ្វឺននៅក្នុងរដ្ឋកាឈីនដែលជាមូលដ្ឋានរបស់សមាជិកសម្ព័ន្ធមិត្តខាងជើងដែលជាកងទ័ពឯករាជ្យកាឈីន ហៅកាត់ថា (KIA)។
នៅតាមជើងភ្នំមួយនៅរដ្ឋកាឈីនដែលស្ថិតនៅភាគខាងជើងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាកងទ័ពវ័យក្មេងជាច្រើនរយនាក់ ចាប់ផ្តើមរត់ហាត់សមនៅតាមផ្លូវនៅពេលព្រឹកព្រលឹម។
កងទ័ពវ័យក្មេងថ្មីទាំងនេះ ចូលរួមក្នុងក្រុមដូចជាក្រុមកងទ័ពអារ៉ាខាន់ ដែលបានបង្កើតជំរំហ្វឹកហ្វឺននៅរដ្ឋកាឈីនដែលជាមូលដ្ឋានរបស់សមាជិកសម្ព័ន្ធមិត្តខាងជើងដែលជាកងទ័ពឯករាជ្យកាឈីន ហៅកាត់ថា (KIA)។
ក្រុមឧទ្ទាមអារ៉ាខាន់ ដែលហៅកាត់ថា (AA) ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ហើយបច្ចុប្បន្នកំពុងវាយប្រយុទ្ធនៅរដ្ឋ Rakhine ប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការវាយប្រយុទ្ធគ្នាដែលមានការកើនឡើងនៅក្នុងប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះ ចំពេលដែលមានកិច្ចចរចាបញ្ឈប់បទឈប់បាញ់គ្នា។
ក្រុមឧទ្ទាមអារ៉ាខាន់នេះ គឺជាក្រុមប្រដាប់អាវុធដែលនៅក្រោមចំណុះរបស់សម្ព័ន្ធភាពសហភាពអារ៉ាខាន់ដែលមានទីស្នាក់ការធំនៅក្នុងក្រុង Laiza។ ក្រុង Laiza គឺជារដ្ឋធានីរបស់រដ្ឋកាឈីនដែលគ្រប់គ្រងដោយកងទ័ពឯករាជ្យកាឈីន ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងប្រទេសចិន។
ក្រុមកងទ័ពឧទ្ទាមអារ៉ាខាន់ និយាយថាពួកគេមានកងកម្លាំង ៧.០០០ នាក់នាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ដូចជាក្រុមប្រដាប់អាវុធជនជាតិភាគតិចភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសនេះដែលមិនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពដែរ ក្រុមឧទ្ទាមអារ៉ាខាន់និយាយថា ពួកគេកំពុងប្រយុទ្ធដើម្បីស្វ័យភាព និងការគ្រប់គ្រងដោយផ្ទាល់លើទឹកដីរបស់ពួកគេ។
ស្ត្រីម្នាក់ឈ្មោះ Soe Soe ដែលកំពុងស្ពាយកាំភ្លើង AK-74 នៅលើស្មានិយាយថា៖ «មូលហេតុដែលខ្ញុំចូលរួមជាមួយក្រុមឧទ្ទាមអារ៉ាខាន់ និងហ្វឹកហ្វឺនជាទាហានស្រីគឺដោយសារតែខ្ញុំមិនចង់ឃើញកងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ាជិះជាន់និងសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋ Rakhine ទៀតទេ។
កងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ាសម្លុតនិងធ្វើបាបយើងយ៉ាងខ្លាំងតាមគ្រប់មធ្យោបាយដែលពួកគេអាចធ្វើបាន។ ខ្ញុំមិនអាចទទួលយកវាបានទេ ដូច្នេះខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តបម្រើជាតិនិងកងទ័ពរបស់ខ្ញុំ»។
ដូចជាក្រុមប្រដាប់អាវុធដទៃទៀតនៅក្នុងសម្ព័ន្ធមិត្តភាគខាងជើងរបស់ពួកគេដែរដែលរួមមានកងទ័ពឯករាជ្យកាឈីន (KIA) កងទ័ពរំដោះ Ta-ang (TNLA) កងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តប្រជាធិបតេយ្យជាតិមីយ៉ាន់ម៉ា (MNDAA) និងក្រុមឧទ្ទាមអារ៉ាខាន់ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំង ស្របពេលដែលការចរចាអំពីបទឈប់បាញ់គ្នាកំពុងបន្តធ្វើឡើងជាមួយរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី និងយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា។
ការវិនិយោគអន្តរជាតិនិងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងតំបន់បានធ្វើឲ្យតម្លៃដីធ្លីឡើងថ្លៃហើយនិងបង្កើនសម្ពាធទៅលើក្រុមដែលកំពុងធ្វើសង្គ្រាម ឲ្យបង្កើតសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពដល់ដែនដីដែលមានធនធានដែលអាចរកប្រាក់ចំណូលបាន ឬអាចធ្វើជាច្រករបៀងដើម្បីដឹកជញ្ជូនទំនិញ។
មេបញ្ជាការរងកងទ័ពអារ៉ាខាន់ គឺលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Nyo Tun Aung ដែលជាអ្នកពិនិត្យមើលការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកវេជ្ចសាស្រ្តនៅឯជំរំដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រុង Laiza និយាយថា មិនមែនមានតែពលរដ្ឋរ៉ូហ៊ីងយ៉ាកាន់សាសនាឥស្លាមប៉ុណ្ណោះទេ ដែលរងការវាយប្រហារនៅរដ្ឋ Rakhine នោះ។
លោក Nyo Tun Aung ពន្យល់ថា៖
«នៅពេលជនជាតិបេងហ្គាលីនៅរដ្ឋ Rakhine មានបញ្ហា ពិភពលោកបានយកចិត្តទុកដាក់ និងអាណិតអាសូរពួកគេ។ យើងចង់អង្វរករដល់ពិភពលោកថា សូមក្រឡេកមើលអ្វីដែលបានកើតឡើងចំពោះប្រជាពលរដ្ឋអារ៉ាខាន់ផង ហើយនិងអាណិតអាសូរ យើងដែរ។ យើងក៏ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដូចជនជាតិបេងហ្គាលីដែរ»។
ពលរដ្ឋរ៉ូហ៊ីងយ៉ាកាន់សាសនាឥស្លាមនៅរដ្ឋ Rakhine ជាញឹកញាប់ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាចាត់ទុក ថា ជាជនជាតិបេងហ្គាលី ដែលនេះជាពាក្យមើលងាយថាពួកគេមកពីប្រទេសបង់ក្លាដែសដែលនៅជិតខាង។
ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាជាង ៧ម៉ឺន ៥ ពាន់នាក់ត្រូវបានបណ្តេញចេញពីរដ្ឋ Rakhine ក្នុង អំឡុងពេលប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតដោយកងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។
ឥឡូវនេះមនុស្សជាង ៩០០.០០០ នាក់កំពុងស្ថិតនៅក្នុងជំរំជនភៀសខ្លួនបង់ក្លាដែស ហើយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់មីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងស្ថិតក្រោមការស៊ើបអង្កេតដោយក្រុមមន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។
ទោះបីប្រជាពលរដ្ឋស៊ីវិលនៅរដ្ឋ Rakhine ភាគច្រើនជាអ្នកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធក៏ដោយ ក៏អ្នកស្រុកទាំងនោះនៅតែជាគោលដៅរបស់កងទ័ពភូមាកណ្ដាលដែរ។
តំបន់សេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍នៅរដ្ឋ Rakhine ហើយនឹងដែលទទួលបានការឧបត្ថម្ភថវិកាពីប្រទេសចិននិងឥណ្ឌា បាននាំឱ្យមានការផ្លាស់ទីលំនៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ ទាំងអ្នកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធ និងអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម។ គម្រោងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកឈ្មោះថា Kaladan មានទឹកប្រាក់ ៤៨៤ លានដុល្លារ គ្រោងភ្ជាប់កំពង់ផែ Sittwe ទៅនឹងកំពង់ផែសមុទ្រ Kolkata នៅភាគខាងកើតប្រទេសឥណ្ឌា គ្រាដែលប្រទេសចិន កំពុងតែគាំទ្រការសាងសង់កំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅមួយនៅ Kyaukphyu ដែលគេប៉ាន់ស្មានថា អស់ប្រាក់ចំនួនប្រមាណជា ១ពាន់ ៣ រយលានដុល្លារអាមេរិក។
បំពង់បង្ហូរប្រេងដែលតម្លៃសាងសង់ប្រមាណជា ១ពាន់ ៥រយលានដុល្លារក៏នឹងដំណើរការផងដែរ ពីឈូងសមុទ្របេងហ្គាល់ទៅកាន់ប្រទេសចិន។
ខណៈពេលដែលបំពង់បង្ហូរប្រេង និងកំពង់ផែសមុទ្រជ្រៅនេះ នឹងផ្តល់ប្រេងនិងឧស្ម័នដល់ប្រទេសជិតខាង ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់នោះ មិនទាន់បានឃើញពីប្រយោជន៍ដែលបានមកពីបំពង់បង្ហូរប្រេង និងកំពង់ផែសមុទ្រជ្រៅនេះ នៅឡើយទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយអ្នកស្រី លី ម៉ូរីវ៉ាន់
