អ្នកវិភាគនយោបាយមួយចំនួននៅប្រទេសកម្ពុជា មិនមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ការចរចាដែលអាចឈានទៅបន្ថយភាពតានតឹងនៅអ៊ុយក្រែន អាចធ្វើទៅរួចនោះទេ នៅពេលមេដឹកនាំរុស្ស៊ីគ្មានចេតនាបន្ធូរដៃក្នុងការវាយប្រហារទៅលើប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបខាងកើតមួយនេះ។
កងទ័ពរុស្ស៊ីបានវាយលុកលុយចូលប្រទេសអ៊ុយក្រែនដោយមិនបានប្រកាសទុកជាមុន កាលពីព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៤ ខែកុម្ភៈ ហើយស្របពេលជាមួយគ្នានោះប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin បានព្រមានប្រទេសដទៃមិនឲ្យចូលមកអន្តរាគមន៍។
ភា្លមៗក្រោយការបើកការវាយប្រហាររបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែន សម្ពន្ធមិត្តលោកខាងលិចបន្តប្តេជ្ញាគាំទ្រអ៊ុយក្រែន និងប្រកាសការដាក់ទណ្ឌកម្មថ្មីៗទៀត និងថ្កោលទោសការវាយប្រហាររបស់រុស្ស៊ីនេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក សេង សារី យល់ថា សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនអាចរីកធំ ប្រសិនបើមានការលូកដៃពីភាគីផ្សេងទៀត និងថាការចរចាដើម្បីបន្ថយការតបតគ្នាដោយអាវុធនៅអ៊ុយក្រែននឹងមិនអាចទៅរួច ទេខណៈរុស្ស៊ីមិនព្រមបញ្ឈប់ការវាយប្រហារលើអ៊ុយក្រែន។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃអង្គារថា៖ «បើសិនជាក្នុងណាតូ កាន់តែលូកជ្រៅទៅក្នុងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែនខ្ញុំមើលមកឃើញថា បើយើងផ្អែកលើការតាំងចិត្តរបស់ពូទីន យើងឃើញថាសង្គ្រាមអាចមានការរីកធំណាស់។ ក៏ប៉ុន្តែយើងមើលឃើញសញ្ញានៅក្នុងការចរចាដែរ ថាតើការចរចាហ្នុងមានផលយ៉ាងម៉េចនោះគឺហាក់ដូចជានៅមានភាពស្រពេចស្រពិល។ ហើយថ្មីៗនេះ ក៏ឃើញមានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់អ៊ុយក្រែនហ្នឹងចុះហត្ថលេខា ដើម្បីស្នើសុំចូលជាសមាជិករបស់ណាតូអីទៅទៀត»។
លោកបន្ថែមថា៖ «អញ្ចឹងសង្គ្រាមនេះ ជាសង្គ្រាមរបៀបអូសបន្លាយ ហើយវាអាចនឹងមានមហន្តរាយធំសម្រាប់ពិភពលោកបើសិនជាក្នុងករណីប្រទេសផ្សេងទៀតលូកដៃនៅក្នុងសង្គ្រាមហ្នឹង»។
ក្រោយការវាយប្រហាររបស់រុស្ស៊ី កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុន អង្គការកតិកាសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង (ណាតូ) ដែលរួមមានចក្រភពអង់គ្លេសនិងសហភាពអឺរ៉ុប ក៏បានប្រកាសដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀតលើរុស្ស៊ីផងដែរ។ បន្តបន្ទាប់ទៀតប្រទេសផ្សេងទៀត ក្នុងនោះមានប្រទេសកាណាដា និងអាល្លឺម៉ង់បានបង្ហាញជំហរជំទាស់នឹងអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរហៅថាជាការឈា្លនពានរបស់រុស្ស៊ីមកលើអ៊ុយក្រែន។
ក្រុមហ៊ុនធំៗមួយចំនួនក៏បានប្រកាសផ្អាកអាជីវកម្មខ្លួនក្នុងទឹកដីរុស្ស៊ី ដែលរួមមានក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ធនៈ Shell និងក្រុមហ៊ុនEquinor ASA ដែលជាក្រុមហ៊ុនថាមពលដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេស Norway។ ក្រុមហ៊ុននៅលោកខាងលិចផ្សេងទៀត ក្នុងនោះគឺធនាគារសាកលHSBC ក៏ប្រកាសត្រៀមចាកចេញពីប្រទេសរុស្ស៊ីផងដែរ។
អង្គការសហប្រជាជាតិក៏បានប្រតិកម្មទៅនឹងការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពរុស្ស៊ីក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែន ដោយបានកោះប្រជុំបន្ទាន់មួយប្រទេសជាសមាជិក១៩៣ប្រទេស។ កិច្ចប្រជុំ នឹងបើកឱកាសឲ្យសមាជិកទាំងអស់ថ្លែងអំពីសង្គ្រាម និងបោះឆ្នោតលើដំណោះស្រាយមួយនៅពេលក្រោយក្នុងសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីឲ្យរុស្ស៊ីទទួលខុសត្រូវចំពោះសកម្មភាពរបស់ខ្លួន។
យ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសខ្លះបានប្រកាសគាំទ្រការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលរួមមានមេដឹកនាំរបបសឹកភូមា និងប្រធានាធិបតីបេឡារុស។
ប្រធានាធិបតីបេឡារុស លោក Aleksander Lukashenko ត្រូវបានផ្នែកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់សហរដ្ឋអាមេរិករំពឹងថានឹងបញ្ជូនកងទ័ពដ៏ខ្លាំងរបស់បេឡារុសប្រមាណ៤ម៉ឺន៨ពាន់នាក់ទៅធ្វើសង្គ្រាមនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍ដល់កងកម្លាំងរុស្ស៊ីដែលកំពុងវាយប្រហារឈ្លានពានលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
ដំណាលគ្នានឹងការប្រយុទ្ធដែលបន្តមាននៅក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែន ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងកៀវ គឺលោកប្រធានាធិបតី Volodymyr Zelenskyy កាលពីថ្ងៃចន្ទ បានចោទប្រកាន់រុស្ស៊ីពីការបន្តយុទ្ធនាការបាញ់ផ្លោងរបស់ខ្លួនលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន ក្រោយមានការចរចាក្នុងគោលបំណងបញ្ចប់សង្រ្គាមដែលបានផ្ទុះឡើង។ ក្នុងសុន្ទរកថាតាមវីដេអូ លោក Zelenskyy បាននិយាយថា រុស្ស៊ីបានបាញ់ផ្លោងលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន ខណៈគណៈប្រតិភូប្រទេសនានាបានបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សាក្នុងប្រទេសបេឡារុស។
សាស្ត្រាចារ្យនយោបាយនៅប្រទេសកម្ពុជា លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា ការចរចាដើម្បីឲ្យមានការបញ្ចប់ជម្លោះរវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពផុតស្រួយ ពេលដែលរដ្ឋាភិបាលវិមានក្រឹមឡាំងព្យាយាមដាក់ឥទ្ធិពលលើអ៊ុយក្រែនដែលជារដ្ឋអធិបតេយ្យតាមរយៈការចរចាកន្លងមកនោះ។ លោកប្រាប់វីអូអេយ៉ាងដូច្នេះ៖
«ដូច្នេះហើយ យើងឃើញយន្តការនៃការជួយគាំពារ ឬគាំទ្ររបស់ណាតូ ហើយនិងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនសហភាពអឺរ៉ុបទៅអ៊ុយក្រែននេះ ខ្ញុំគិតថា នៅពេលដែលកម្លាំងទាំងពីរហាក់ដូចជាតតាំងគ្នាឬក៏ប្រយុទ្ធគ្នាដល់តម្លៃមួយដែលអាចថាលែងទៅមុខលែងប្រើប្រាស់សង្គ្រាមបាន ទើបងាកមករកចរចាជាថ្មី។ បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រហែលជាការចរចាមិនអាចឈានទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការដោះស្រាយបានទេបាទ»។
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយរូបនេះបានកោតសរសើរដល់ការតស៊ូ និងស្មារតីការពារជាតិ របស់ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោក Zelenskyy ក្នុងការតទល់នឹងការវាយលុករបស់កងទ័ពរុស្ស៊ី ដែលអាចជាគំរូមួយជំរុញទឹកចិត្តពលរដ្ឋ ឬក៏យុវជនកម្ពុជាឲ្យឈឺឆ្អាលបញ្ហាសង្គមកាន់តែច្រើនឡើង។
ដោយឡែក ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាលោក សុខ ទូច អះអាងថាទង្វើរបស់រុស្ស៊ីជាការឈ្លានពានបំពានទឹកដីអ៊ុយក្រែន ដោយលោកបានផ្តល់សេចក្តីពន្យល់ថាសង្គ្រាមនឹងមិនផ្ទុះឡើងទេ ព្រោះថារុស្ស៊ីបានដាក់សំណើបីទៅអង្គការណាតូ។ ប៉ុន្តែណាតូនិងសម្ពន្ធមិត្តរួមនិង រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនមិនទាន់ទាំងឆ្លើយតបផង រុស្ស៊ីចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធាមកលើអ៊ុយក្រែន ដោយថែមទាំងគ្មានការប្រកាសជាមុន។
លោកឡើងថាពីសំណើទាំងបីថា៖ «មួយមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសអ៊ុយក្រែនចូលជាសមាជិកសម្ពន្ធមិត្តណាតូ ហើយមកដល់ពេលនេះ ប្រទេសអ៊ុយក្រែនមិនទាន់ក្លាយជាសមាជិកអង្គការណាតូ(NATO) នៅឡើយទេ។ ពីររុស្ស៊ីបានស្នើដល់អង្គការណាតូ (NATO) កុំដាក់ខែលមីស៊ីលនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។ បីរុស្ស៊ីបានស្នើកុំឲ្យមានវត្តមានកងទ័ពបរទេសនៅលើទឹកដីប្រទេសអ៊ុយក្រែន»។
លោកបន្ថែមថា មកដល់ពេលនេះ នៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែនគ្មានទេវត្តមានកងទ័ពបរទេស គ្មានទេខែលមីស៊ីល ហើយសមាជិកភាពចូលណាតូរបស់អ៊ុយក្រែនក៏មិនទាន់មានចម្លើយដែរ ប៉ុន្តែរុស្ស៊ីបែរជាលើកទ័ពចូលទឹកដីអ៊ុយក្រែនទៅវិញ។
លោក សុខ ទូច បានលើកឡើងលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកក្នុងន័យដើមថា៖ «ដូចនេះ ការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធារបស់រុស្ស៊ី គឺជាការឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន ព្រោះរុស្ស៊ីមិនបានប្រកាសជាមុន ហើយមកទល់ពេលនេះ ទាំងអង្គការណាតូនិងអ៊ុយក្រែន នៅមិនទាន់ប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយរុស្ស៊ីនៅឡើយទេ អ៊ុយក្រែនត្រឹមប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ពដើម្បីការពារខ្លួន ត្បិតបើធ្វើសង្គ្រាមគឺត្រូវប្រកាសជាមុន ហើយបើសហរដ្ឋអាមេរិក ឬណាតូប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយរុស្ស៊ីនោះ សង្គ្រាមលោកលើកទី៣ច្បាស់ជាកើតឡើងមិនខាន។ទង្វើរបស់រុស្ស៊ីនាពេលនេះ គឺវាខុសច្បាប់អន្តរជាតិ»។
វីអូអេមិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីមន្ត្រីកម្ពុជាមួយចំនួន រួមមានអ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកិច្ចការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ លោក ជុំ សុន្ទរី។ ចំណែកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោកហ៊ុន សែនបានលើកទឹកចិត្តឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងជម្លោះនៅអ៊ុយក្រែនចរចាដោយសន្តិវិធី ដើម្បីបញ្ចៀសសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដូចអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងមជ្ឈិមបូព៌ាប្រទេសមួយចំនួនដូចជាប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ស៊ីរី លីប៊ីជាដើម។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោកអ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន និងជាស្ថាបនិកគណបក្ស«កែទម្រង់កម្ពុជា» យល់ថាប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោកពូទីនទំនងជាគិតថា គាត់អាចផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋធានីកៀវក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានថ្ងៃ ដើម្បីលោកអាចរៀបចំរដ្ឋាភិបាលអាយ៉ងមួយដែលគាត់ចង់បាន ក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែន។
ប៉ុន្តែការណ៍នេះ គឺផ្ទុយពីការគិតរបស់លោកពូទីន ដោយសារតែនៅក្នុងរយៈពេលជិតមួយសប្តាហ៍នេះមេដឹកនាំក្រុងកៀវ និងពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនមិនចុះញ៉មនឹងការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី ដោយក្រោកឈរប្រឆាំងការប្រយុទ្ធរបស់រុស្ស៊ីចូលទឹកដីផងខ្លួន។
បើតាមលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន រុស្ស៊ីអាចជាប់ផុងក្នុងជម្លោះនៅអ៊ុយក្រែន ខណៈមេដឹកនាំ និងប្រជាជនអ៊ុយក្រែន បានប្តេជ្ញាចិត្តមិនដកថយក្នុងការការពារអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីអ៊ុយក្រែន។ ក៏ប៉ុន្តែមហិច្ឆតារបស់លោកពូទីន គឺជាអ្វីដែលពិបាកស្មាន ដោយមេដឹកនាំរុស្ស៊ីរូបនេះបានគំរាមប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែ ដែលអាចបង្កមហន្តរាយដល់ពិភពលោក។
អតីតតំណាងរាស្ត្ររូបនេះលើកឡើងបន្ថែមថាប្រសិនបើលោក ពូទីន ដែលគេចាត់ទុកថាជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការមានបំណងកសាងចក្រភពរុស្ស៊ីឡើងវិញ នោះពិភពលោកនឹងប្រឈុមមុខជាមួយគ្រោះថ្នាក់កាន់តែខ្លាំងឡើង៕
