វ៉ាស៊ីនតោន —
ពលរដ្ឋខ្មែរដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេសអាមេរិកនិងប្រទេសកាណាដា អំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឲ្យបោះឆ្នោតតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួនដើម្បី ជ្រើសរើសមេដឹកនាំប្រទេសដ៏ល្អ។ លោកសុខ ខេមរានៃវីអូអេពីរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនរាយការណ៍ថា ពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសប្រកាន់លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទាំងពីរបានចែករំលែកបទពិសោធន៍ខ្លះៗពីការសម្រេចប្រើសន្លឹកឆ្នោតរបស់ពួកគេក្នុងការផ្លាស់ប្តូរអ្នកដឹកនាំដោយគ្មានការភ័យខ្លាច។
នៅមុនការបោះឆ្នោតជាសកលក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាង១ខែទៀតនេះ ទាំងពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងនិងពលរដ្ឋខ្មែរកាណាដាមួយចំនួនបានទទូចដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលមានសិទ្ធិទៅបោះឆ្នោត ឲ្យចូលរួមបោះឆ្នោត ហើយតាំងចិត្តបោះឆ្នោតតាមឆន្ទៈដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលផ្តល់ការរីកចម្រើនពិតប្រាកដដឹកនាំប្រទេសនិងដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសជាតិធំៗបាន។
លោកជាង ង៉ោ ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងមកពីរដ្ឋម៉ាស្សាជូសេតហើយមានស្រុក កំណើតនៅខេត្តកណ្តាល។ លោកបានអះអាងថា លោកបានទៅបោះឆ្នោត ជាច្រើនលើកនៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលលោកគិតថាធ្វើឲ្យជីវភាពពលរដ្ឋធូរធា និងដោះស្រាយបញ្ហាជាតិដោយតម្លាភាព។
លោកនិយាយថា៖ «សិទ្ធិយើងជាអ្នកបោះឆ្នោតនេះសំខាន់បំផុតគឺដើម្បីជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំដ៏ឆ្នើម ដើម្បីអនាគតប្រទេសជាតិ អនាគតក្មេងជំនាន់ក្រោយជាពិសេស។ ដូច្នេះ ហើយខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋទាំងអស់សូមឲ្យមានឆន្ទៈខ្ពស់ កុំឲ្យខ្លាច កុំឲ្យភ័យ កុំឲ្យចាញ់ការគំរាមថា គេអាចដឹងថា ពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សណាមួយនោះ»។
លោកថ្លែងថា ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី១របស់លោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់អូបាម៉ា ពលរដ្ឋអាមរិកាំងបង្ហាញការពេញចិត្តនឹងការសន្យារបស់លោក ដែលលោកបានបំពេញជាច្រើនរួមទាំងបញ្ហាផ្តល់សេវាកម្មសុខភាពដល់ពលរដ្ឋ បញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់។
លោកជាង ង៉ោចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត ចាត់វិធានការចំពោះជនជាតិវៀតណាមខុសច្បាប់ ធ្វើការអភិវឌ្ឍមានតម្លាភាព ជួយដល់ជីវភាពពលរដ្ឋក្រីក្រឲ្យធូរធាពិតប្រាកដ។
លោកបន្តថា៖ «រួចហើយទៅ យើងកត់សម្គាល់ទៅទៀត បើសិនជាយើងបោះឆ្នោតឲ្យ អ្នកហ្នឹងបានត្រឹមតែនិយាយ ហើយអត់បានធ្វើ។ យើងនឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសអ្នកផ្សេងទៀតក្នុងអាណតិក្រោយ»។
លោកសំអឿន យ៉ែម ពលរដ្ឋខ្មែរកាណាដា មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពង់ធំ បានអះអាងថា មេដឹកនាំក្នុងប្រទេសកាណាដាគេដឹងខ្លួនគេ បើសិនគេមិនអាច បំពេញភារកិច្ចបាន ។
លោកនិយាយថា៖ «ករណីទាក់ទងនឹងអំពើពុករលួយ គេរកឃើញហ្នឹង គេទទួលស្គាល់នូវទង្វើរបស់គេហើយ ហើយគេបានលាចេញពីតំណែងដោយអត់មានការរារែកទេ»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖ «បើសិនជាយើងយល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលរាល់ថ្ងៃនេះធ្វើត្រូវតាមគន្លងហើយនឹងការអភិវឌ្ឍតាមឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋចង់បានហើយ រឿងហ្នឹងយើងបន្តទៀតទៅ។ តែផ្ទុយទៅវិញ បើសិនជាយើងមើលឃើញថារដ្ឋាភិបាលដែលកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំមកហើយហ្នឹងមិនឃើញមានការរីកចម្រើនអីទេ ហើយយើងចង់បានការរីកចម្រើនហ្នឹងប្រសើរជាងហ្នឹង យើងចង់បានការអភិវឌ្ឍសិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យឲ្យបានប្រសើរច្រើនឡើងហ្នឹង សូមឲ្យប្រជាពលរដ្ឋងាកមើលទៅគណបក្សជំទាស់ ឬគណបក្សណាដែលពលរដ្ឋពេញចិត្ត សូមឲ្យសម្រេចទៅតាមឆន្ទៈ»។
ថ្លែងស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោកព្រហ្ម សោរ៍នរ៉ា ពលរដ្ឋខ្មែរអាមរិកាំងក្នុងរដ្ឋ វីជីនៀ ដែលតាមឃ្លាំមើលនយោបាយកម្ពុជាផងនោះ បានអះអាងថា ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងនិងខ្លួនលោកផ្ទាល់ជាម្ចាស់ឆ្នោតមិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកនយោបាយកាន់មុខតំណែងបានយូរទេ ប្រសិនបើគេមិនបានធ្វើអ្វីជាក់លាក់តាមការសន្យា។
លោកនិយាយថា៖ «នៅស.រ.អា.គេដឹងច្បាស់។ ហើយបើសិនជាអ្នកហ្នឹងឯងធ្វើការមិនកើតគឺថា តែដល់អាណតិរបស់ខ្លួនហ្នឹងបោះឆ្នោតលែងជាប់ ហើយលើកក្រោយខុសគ្នា(នឹងប្រទេសកម្ពុជា) ខុសកន្លែងហ្នឹង»។
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងក្នុងប្រទេសអាមេរិកនិងពលរដ្ឋខ្មែរនៅកាណាដាមានការ យល់ដឹងច្រើនក្នុងការប្រើសិទ្ធិតវ៉ា ជាបាតុកម្ម ឬប្រើប្រាស់សន្លឹកឆ្នោតដើម្បី បណ្តេញមេដឹកនាំ ឬមន្ត្រីចេញចេញពីមុខតំណែង។
ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរប្រទេសបានអះអាងស្រដៀងគ្នាទៀតថា ប្រទេសអាមេរិក និងប្រទេសកាណាដាជាប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលច្រើនដល់ការជ្រើសរើសមេដឹកនាំ ដោយសារប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ គូភាគីចូលប្រកួតប្រជែងមានពេលស្នើៗគ្នាក្នុងការឃោសនាគោលនយោបាយរបស់គណបក្សរបស់គេ។ អ្នកនយោបាយផ្តល់វេទិកាតុមូលសម្រាប់សំណួរចម្លើយជាសាធារណៈ។ ពលរដ្ឋអាចបោះឆ្នោតមុនឬបោះឆ្នោតតាមរយៈប្រអប់សំបុត្រជាដើម។
មួយវិញទៀតគណៈកម្មាការរៀបចំការបោះឆ្នោតឯករាជ្យអាចដោះស្រាយបណ្តឹងពលរដ្ឋភ្លាមៗបាន។ ពលរដ្ឋទាំងនោះអះអាងថា គ្មានការគំរាមកំហែងនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន គ្មានការទិញសន្លឹកឆ្នោត គ្មានអំពើហិង្សាកើតឡើងនៅពេលឃោសនា និងពេលបោះឆ្នោតទេ ហើយក៏គ្មានការរើសអើងនយោបាយរវាងប្រជាពលរដ្ឋដែរ។
ប្រទេសកម្ពុជាគ្រោងនឹងធ្វើការបោះឆ្នោតជាតិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដាខាងមុខ ដើម្បីជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ និងមេដឹកនាំប្រទេស។ គណបក្សចំនួនប្រាំបីបានត្រៀមចូលរួម។ គេសង្កេតឃើញគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឃោសនា សម្បូរណ៍បែបច្រើនជាងគេ នៅពេលដែលមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ដែលគេ ចាត់ទុកថា ជាដៃគូប្រជែងដ៏សំខាន់របស់គណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេសនោះ កំពុង និរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសនិងជាប់ក្តីក្តាំក្នុងតុលាការ។
មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងមេដឹកនាំគណបក្សគ្រប់ គ្រងប្រទេសគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបន្តវាយប្រហារគ្នា ដោយសារមានរយៈ ពេលចន្លោះប្រហោងមុនការឃោសនាបោះឆ្នោត ដែលគ.ជ.ប.មិនមានភារកិច្ចដោះស្រាយអ្វីបាន។ មានរឿងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មេដឹកនាំនយោបាយនានាត្រូវគេយកមកវាយប្រហារគ្នា។ ហើយចំពោះការដែលសភាគណបក្សប្រជាជនបានបណ្តេញសមាជិកសភាគណបក្សជំទាស់ចេញពីសភាដោយឈរលើការចាកចេញពីគណបក្សនោះ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ចាត់ទុកថា ជារឿងមិននឹកស្មានដល់។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគ.ជ.ប.បានអះអាងថា ការរិះគន់គ្នាទៅវិញទៅមកជារឿងធម្មតា។ ហើយជារឿងអំណោយផលដែរដែលគ្មានអំពើហិង្សាកើតឡើងច្រើន បើប្រៀបធៀបទៅនឹងការបោះឆ្នោតមុនៗ។
លោកនិយាយថា៖ «តែឥឡូវនេះវាពុំមានបញ្ហាអីទេ គ្រាន់តែសភាពការណ៍វាតានតឹង មានការរិះគន់គ្នាទៅវិញទៅមកអីអញ្ចឹង តែមិនមានបញ្ហាអីជាអំពើហិង្សាដែលនាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភ ឬក៏ថា ហួសការគ្រប់គ្រងទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោកបណ្ឌិតពុទ្ធា ហង្ស នាយកអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតមួយឈ្មោះថា និចហ្វិច ធ្លាប់បានទៅសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតក្នុងប្រទេសជាច្រើន។ លោកបានអះអាងថា ក្នុងប្រទេសលោកខាងលិចនិងប្រទេសអាស៊ីជាច្រើន គេធ្វើការបោះឆ្នោតដោយយកច្បាប់ជាធំ។ ហើយលោកចង់ឃើញអ្នកនយោបាយប្រទេសកម្ពុជាប្រជែងគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់កំណត់ពិតប្រាកដ។
លោកនិយាយថា៖«ប្រទេសគេមានភាពហ្មត់ចត់ជាង មានន័យថា គេយកច្បាប់ដាក់ពីលើ។ ចំណែកស្រុកយើង ច្បាប់សរសេរម៉េចសរសេរទៅ តែអ្នកមិនអនុវត្តន៍ នៅតែមិនអនុវត្តន៍ដដែល»។
លោកពុទ្ធា ហង្សពុំបានថ្លែងបញ្ជាក់ពីបញ្ហាអ្វីជាក់លាក់ទេ តែលោកថ្លែងថា គណបក្សនយោបាយមិនបានគោរពនិងជឿជាក់លើគណៈកម្មាធិការជាតិរៀប ចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.)ទេ។ លោកបានផ្តល់ការសង្កេតរបស់លោកថា គឺមកពី ការមិនទុកចិត្តដល់ឯករាជ្យភាពរបស់គ.ជ.ប.និងការដែលគ.ជ.ប.គ្មានអំណាចដាក់ទោសទណ្ឌចំពោះគណបក្សនយោបាយ ដែលប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់។ រឿងនេះហើយដែលនាំឲ្យអ្នកនយោបាយរិះគន់គ្នាហួសកម្រិត៕
នៅមុនការបោះឆ្នោតជាសកលក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាង១ខែទៀតនេះ ទាំងពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងនិងពលរដ្ឋខ្មែរកាណាដាមួយចំនួនបានទទូចដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលមានសិទ្ធិទៅបោះឆ្នោត ឲ្យចូលរួមបោះឆ្នោត ហើយតាំងចិត្តបោះឆ្នោតតាមឆន្ទៈដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលផ្តល់ការរីកចម្រើនពិតប្រាកដដឹកនាំប្រទេសនិងដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសជាតិធំៗបាន។
លោកជាង ង៉ោ ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងមកពីរដ្ឋម៉ាស្សាជូសេតហើយមានស្រុក កំណើតនៅខេត្តកណ្តាល។ លោកបានអះអាងថា លោកបានទៅបោះឆ្នោត ជាច្រើនលើកនៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលលោកគិតថាធ្វើឲ្យជីវភាពពលរដ្ឋធូរធា និងដោះស្រាយបញ្ហាជាតិដោយតម្លាភាព។
លោកនិយាយថា៖ «សិទ្ធិយើងជាអ្នកបោះឆ្នោតនេះសំខាន់បំផុតគឺដើម្បីជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំដ៏ឆ្នើម ដើម្បីអនាគតប្រទេសជាតិ អនាគតក្មេងជំនាន់ក្រោយជាពិសេស។ ដូច្នេះ ហើយខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋទាំងអស់សូមឲ្យមានឆន្ទៈខ្ពស់ កុំឲ្យខ្លាច កុំឲ្យភ័យ កុំឲ្យចាញ់ការគំរាមថា គេអាចដឹងថា ពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សណាមួយនោះ»។
លោកថ្លែងថា ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី១របស់លោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់អូបាម៉ា ពលរដ្ឋអាមរិកាំងបង្ហាញការពេញចិត្តនឹងការសន្យារបស់លោក ដែលលោកបានបំពេញជាច្រើនរួមទាំងបញ្ហាផ្តល់សេវាកម្មសុខភាពដល់ពលរដ្ឋ បញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់។
លោកជាង ង៉ោចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត ចាត់វិធានការចំពោះជនជាតិវៀតណាមខុសច្បាប់ ធ្វើការអភិវឌ្ឍមានតម្លាភាព ជួយដល់ជីវភាពពលរដ្ឋក្រីក្រឲ្យធូរធាពិតប្រាកដ។
លោកបន្តថា៖ «រួចហើយទៅ យើងកត់សម្គាល់ទៅទៀត បើសិនជាយើងបោះឆ្នោតឲ្យ អ្នកហ្នឹងបានត្រឹមតែនិយាយ ហើយអត់បានធ្វើ។ យើងនឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសអ្នកផ្សេងទៀតក្នុងអាណតិក្រោយ»។
លោកសំអឿន យ៉ែម ពលរដ្ឋខ្មែរកាណាដា មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពង់ធំ បានអះអាងថា មេដឹកនាំក្នុងប្រទេសកាណាដាគេដឹងខ្លួនគេ បើសិនគេមិនអាច បំពេញភារកិច្ចបាន ។
លោកនិយាយថា៖ «ករណីទាក់ទងនឹងអំពើពុករលួយ គេរកឃើញហ្នឹង គេទទួលស្គាល់នូវទង្វើរបស់គេហើយ ហើយគេបានលាចេញពីតំណែងដោយអត់មានការរារែកទេ»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖ «បើសិនជាយើងយល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលរាល់ថ្ងៃនេះធ្វើត្រូវតាមគន្លងហើយនឹងការអភិវឌ្ឍតាមឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋចង់បានហើយ រឿងហ្នឹងយើងបន្តទៀតទៅ។ តែផ្ទុយទៅវិញ បើសិនជាយើងមើលឃើញថារដ្ឋាភិបាលដែលកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំមកហើយហ្នឹងមិនឃើញមានការរីកចម្រើនអីទេ ហើយយើងចង់បានការរីកចម្រើនហ្នឹងប្រសើរជាងហ្នឹង យើងចង់បានការអភិវឌ្ឍសិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យឲ្យបានប្រសើរច្រើនឡើងហ្នឹង សូមឲ្យប្រជាពលរដ្ឋងាកមើលទៅគណបក្សជំទាស់ ឬគណបក្សណាដែលពលរដ្ឋពេញចិត្ត សូមឲ្យសម្រេចទៅតាមឆន្ទៈ»។
ថ្លែងស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោកព្រហ្ម សោរ៍នរ៉ា ពលរដ្ឋខ្មែរអាមរិកាំងក្នុងរដ្ឋ វីជីនៀ ដែលតាមឃ្លាំមើលនយោបាយកម្ពុជាផងនោះ បានអះអាងថា ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងនិងខ្លួនលោកផ្ទាល់ជាម្ចាស់ឆ្នោតមិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកនយោបាយកាន់មុខតំណែងបានយូរទេ ប្រសិនបើគេមិនបានធ្វើអ្វីជាក់លាក់តាមការសន្យា។
លោកនិយាយថា៖ «នៅស.រ.អា.គេដឹងច្បាស់។ ហើយបើសិនជាអ្នកហ្នឹងឯងធ្វើការមិនកើតគឺថា តែដល់អាណតិរបស់ខ្លួនហ្នឹងបោះឆ្នោតលែងជាប់ ហើយលើកក្រោយខុសគ្នា(នឹងប្រទេសកម្ពុជា) ខុសកន្លែងហ្នឹង»។
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងក្នុងប្រទេសអាមេរិកនិងពលរដ្ឋខ្មែរនៅកាណាដាមានការ យល់ដឹងច្រើនក្នុងការប្រើសិទ្ធិតវ៉ា ជាបាតុកម្ម ឬប្រើប្រាស់សន្លឹកឆ្នោតដើម្បី បណ្តេញមេដឹកនាំ ឬមន្ត្រីចេញចេញពីមុខតំណែង។
ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរប្រទេសបានអះអាងស្រដៀងគ្នាទៀតថា ប្រទេសអាមេរិក និងប្រទេសកាណាដាជាប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលច្រើនដល់ការជ្រើសរើសមេដឹកនាំ ដោយសារប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ គូភាគីចូលប្រកួតប្រជែងមានពេលស្នើៗគ្នាក្នុងការឃោសនាគោលនយោបាយរបស់គណបក្សរបស់គេ។ អ្នកនយោបាយផ្តល់វេទិកាតុមូលសម្រាប់សំណួរចម្លើយជាសាធារណៈ។ ពលរដ្ឋអាចបោះឆ្នោតមុនឬបោះឆ្នោតតាមរយៈប្រអប់សំបុត្រជាដើម។
មួយវិញទៀតគណៈកម្មាការរៀបចំការបោះឆ្នោតឯករាជ្យអាចដោះស្រាយបណ្តឹងពលរដ្ឋភ្លាមៗបាន។ ពលរដ្ឋទាំងនោះអះអាងថា គ្មានការគំរាមកំហែងនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន គ្មានការទិញសន្លឹកឆ្នោត គ្មានអំពើហិង្សាកើតឡើងនៅពេលឃោសនា និងពេលបោះឆ្នោតទេ ហើយក៏គ្មានការរើសអើងនយោបាយរវាងប្រជាពលរដ្ឋដែរ។
ប្រទេសកម្ពុជាគ្រោងនឹងធ្វើការបោះឆ្នោតជាតិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដាខាងមុខ ដើម្បីជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ និងមេដឹកនាំប្រទេស។ គណបក្សចំនួនប្រាំបីបានត្រៀមចូលរួម។ គេសង្កេតឃើញគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឃោសនា សម្បូរណ៍បែបច្រើនជាងគេ នៅពេលដែលមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ដែលគេ ចាត់ទុកថា ជាដៃគូប្រជែងដ៏សំខាន់របស់គណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេសនោះ កំពុង និរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសនិងជាប់ក្តីក្តាំក្នុងតុលាការ។
មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងមេដឹកនាំគណបក្សគ្រប់ គ្រងប្រទេសគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបន្តវាយប្រហារគ្នា ដោយសារមានរយៈ ពេលចន្លោះប្រហោងមុនការឃោសនាបោះឆ្នោត ដែលគ.ជ.ប.មិនមានភារកិច្ចដោះស្រាយអ្វីបាន។ មានរឿងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មេដឹកនាំនយោបាយនានាត្រូវគេយកមកវាយប្រហារគ្នា។ ហើយចំពោះការដែលសភាគណបក្សប្រជាជនបានបណ្តេញសមាជិកសភាគណបក្សជំទាស់ចេញពីសភាដោយឈរលើការចាកចេញពីគណបក្សនោះ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ចាត់ទុកថា ជារឿងមិននឹកស្មានដល់។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគ.ជ.ប.បានអះអាងថា ការរិះគន់គ្នាទៅវិញទៅមកជារឿងធម្មតា។ ហើយជារឿងអំណោយផលដែរដែលគ្មានអំពើហិង្សាកើតឡើងច្រើន បើប្រៀបធៀបទៅនឹងការបោះឆ្នោតមុនៗ។
លោកនិយាយថា៖ «តែឥឡូវនេះវាពុំមានបញ្ហាអីទេ គ្រាន់តែសភាពការណ៍វាតានតឹង មានការរិះគន់គ្នាទៅវិញទៅមកអីអញ្ចឹង តែមិនមានបញ្ហាអីជាអំពើហិង្សាដែលនាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភ ឬក៏ថា ហួសការគ្រប់គ្រងទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោកបណ្ឌិតពុទ្ធា ហង្ស នាយកអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតមួយឈ្មោះថា និចហ្វិច ធ្លាប់បានទៅសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតក្នុងប្រទេសជាច្រើន។ លោកបានអះអាងថា ក្នុងប្រទេសលោកខាងលិចនិងប្រទេសអាស៊ីជាច្រើន គេធ្វើការបោះឆ្នោតដោយយកច្បាប់ជាធំ។ ហើយលោកចង់ឃើញអ្នកនយោបាយប្រទេសកម្ពុជាប្រជែងគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់កំណត់ពិតប្រាកដ។
លោកនិយាយថា៖«ប្រទេសគេមានភាពហ្មត់ចត់ជាង មានន័យថា គេយកច្បាប់ដាក់ពីលើ។ ចំណែកស្រុកយើង ច្បាប់សរសេរម៉េចសរសេរទៅ តែអ្នកមិនអនុវត្តន៍ នៅតែមិនអនុវត្តន៍ដដែល»។
លោកពុទ្ធា ហង្សពុំបានថ្លែងបញ្ជាក់ពីបញ្ហាអ្វីជាក់លាក់ទេ តែលោកថ្លែងថា គណបក្សនយោបាយមិនបានគោរពនិងជឿជាក់លើគណៈកម្មាធិការជាតិរៀប ចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.)ទេ។ លោកបានផ្តល់ការសង្កេតរបស់លោកថា គឺមកពី ការមិនទុកចិត្តដល់ឯករាជ្យភាពរបស់គ.ជ.ប.និងការដែលគ.ជ.ប.គ្មានអំណាចដាក់ទោសទណ្ឌចំពោះគណបក្សនយោបាយ ដែលប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់។ រឿងនេះហើយដែលនាំឲ្យអ្នកនយោបាយរិះគន់គ្នាហួសកម្រិត៕