ការវាយតម្លៃរបស់ធនាគារពិភពលោក (WB) បង្ហាញថា ក្រោយការវាយប្រហារដោយជំងឺកូវីដ១៩ ស្រាកស្រាន្តបន្តិច សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងរើបឡើងវិញក្នុងឆ្នាំ២០២១ ដោយកំណើនត្រូវបានរំពឹងថានឹងកើនជិត៤% នៅឆ្នាំក្រោយ។
របាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃពុធ ឲ្យដឹងថាក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដែលហ៊ុមព័ទ្ធដោយជំងឺកូវីដ១៩ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានព្យាករថានឹងរួមទំហំប្រមាណដក២% ប៉ុន្តែកំណើនត្រូវបានរំពឹងទុកថានឹងងើបឡើងវិញ ដោយសាររំហូរនៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសទៅក្នុងគម្រោងក្រៅឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ និងទៅក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅបន្តកើនឡើង។
ស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយនេះឲ្យដឹងទៀតថា កំណើននេះទំនងបណ្តាលមកពីភាពទាក់ទាញរបស់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដែលកម្ពុជាកំពុងធ្វើជាមួយប្រទេសនានាក្នុងតំបន់។ ធនាគារពិភពលោកបញ្ជាក់ថាទោះបីជាការនាំចេញសរុបនៃផលិតផលកម្មន្តសាល បានរងការប៉ះទង្គិចពីការរាតត្បាតជំងឺនេះក៏ដោយ ក៏កំណើននៅតែបន្តមានក្នុងការនាំចេញផលិតផលរោងចក្រដទៃទៀត ដែលរួមមានកង់ គ្រឿងបង្គុំអគ្គិសនី និងគ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត និងគ្រឿងផ្សំជាច្រើនទៀត ហើយការនាំចេញអង្ករ និងផលិតផលកសិកម្មផ្សេងទៀត នៅមានសន្ទុះខ្លាំងក្លា។
ដំណាលគ្នានេះ ទេសចរណ៍ក្នុងស្រុកបានជួយមួយផ្នែកក្នុងការធ្វើឲ្យឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ និងការធ្វើដំណើរកម្រើកឡើងវិញ។ បន្ថែមលើនោះ ជាមួយវិធានការមិនតឹងរ៉ឹងលើការរក្សាគម្លាតឆ្ងាយពីគ្នា សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងសហគមន៍បានរើបឡើងវិញជាបណ្តើរៗមករកភាពប្រក្រតី។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសដាច់ដោយឡែកមួយចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃពីពុធ លោកស្រី អ៊ីងហ្គូណា ដូប្រាចា (Inguna Dobraja) នាយិកាគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសរបស់ធនាគារពិភពលោក លើកឡើងថា៖ «ចក្ខុវិស័យកំណើនរបស់កម្ពុជានៅប្រឈមនឹងភាពមិនប្រាកដប្រជាច្រើនណាស់។ គោលដៅដ៏សំខាន់បំផុតនៃគោលនយោបាយនាពេលនេះ គឺជាបន្ទាន់ ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាស្តាឡើងវិញនូវការងារដែលបាត់បង់ ឬដែលត្រូវព្យួរ ដោយសារតែការរាលដាលជំងឺនេះ»។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «ឆ្ពោះទៅពេលខាងមុខ ជាការចាំបាច់ដែលត្រូវជំរុញលើកទឹកចិត្តដល់ការវិនិយោគក្នុងស្រុក និងពីបរទេសឲ្យទាញយកផលចំណេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីនិងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីក្នុងតំបន់ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ លទ្ធភាពនេះអាចធ្វើទៅរួចតាមរយៈការដាក់ចេញឲ្យបានឆាប់រហ័សនូវច្បាប់វិនិយោគមានភាពប្រកួតប្រជែង និងប្រការលើកទឹកចិត្តនានាដល់ការវិនិយោគ អមដោយវិធានការទាំងឡាយសំដៅបង្កភាពងាយស្រួលដល់ការធ្វើអាជីវកម្មផងដែរ»។
បើតាមការវាយតម្លៃរបស់ធនាគារពិភពលោកកាលពីខែកញ្ញា វិស័យសំណង់បាននៅទ្រឹង ព្រោះវិស័យនេះពឹងផ្នែកខ្លាំងទៅលើការវិនិយោគពីបរទេស ការនាំចេញនូវផលិតផលកាត់ដេរ ផលិតផលសម្ភារៈធ្វើដំណើរ និងស្បែកជើងបានធ្លាក់ចុះ៧,២%ក្នុងរយៈពេល៦ខែដំបូង ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដោយសារការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកនូវតម្រូវការលើសកលលោក។ ចំណែកវិស័យទេសចរណ៍បានទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង ដោយសារមិនមានការងើបឡើងវិញនៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរចូលមកប្រទេសកម្ពុជា ពោលគឺធ្លាក់ចុះប្រមាណ៦៥% ក្នុងរយៈពេល៦ខែ។
បើតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចរបស់ធនាគារបានផ្តល់នូវសារជាគន្លឹះដើម្បីជំរុញការងើបឡើងវិញពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ឲ្យបានឆាប់រហ័ស ក្នុងនោះគឺស្នើឲ្យបង្កើនការវិនិយោគសាធារណៈសម្រាប់ជួយដល់ជនក្រីក្រី និងសម្រាប់ជំរុញកំណើន រួមមានទាំងកម្មវិធីបង្កើតការងារជាថ្នូរយកប្រាក់កម្រៃប្រចាំថ្ងៃ។
របាយការណ៍ក៏បានចង្អុលបង្ហាញឲ្យពង្រីកការវិនិយោគក្នុងស្រុក និងពីបរទេស ដោយផ្អែកលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីនិងក្នុងតំបន់ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ រួមមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជានិងចិន និងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយក្នុងតំបន់ (Regional Comprehensive Economic Partnership) ឬហៅកាត់ថា RCEP។
របាយការណ៍បានលើកឡើងផងដែរនូវសារៈសំខាន់ចាំបាច់បំផុតនៃការរៀបចំបង្កើនឲ្យមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរឹងមាំមួយសម្រាប់វ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ ក៏ដូចជាការតាមដានឲ្យបានដិតដល់ផងដែរនូវភាពងាយរងគ្រោះផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដែលអាចបង្កដោយ«កំណើនអូសបន្លាយយូរពេករបស់វិស័យសំណង់និងអចលនទ្រព្យ»។
ការសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលដកឋានៈអនុគ្រោះពន្ធមួយផ្នែកនៅក្រោមកម្មវិធី«គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងសព្វាវុធ»(ហៅកាត់ថា EBA)ពីកម្ពុជា ក៏បានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជាក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរផងដែរ។ នេះបើយោងតាមក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិកម្មករ។ ពួកគេអះអាងថាកម្មកររាប់ម៉ឺននាក់ក៏ត្រូវបានព្យួរការងារ ក្នុងពេលប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩។
វីអូអេមិនទាន់អាចទាក់ទងលោក មាស សុខសេនសាន អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបាននៅឡើយទេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថារដ្ឋាភិបាលបានខិតខំទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការរីកសាយភាយនៃការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងសហគមន៍ ដែលលោកថាបានជួយមួយផ្នែកដល់ការទប់មិនឲ្យសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចថយចុះខ្លាំង។ លោកបន្តថាសកម្មភាពទិញដូរអចលនទ្រព្យ និងការកសាងបុរីធំៗក្នុងស្រុកក៏នៅតែមាន ពោលគឺពលរដ្ឋកម្ពុជានៅមានធនធានសម្រាប់ទិញអចលនទ្រព្យ។
លោកប្រាប់ VOA ថា៖ «អ៊ីចឹងទេ ការណ៍ដែលអត់មានរីករាលដាលធំជាសហគមន៍ធំៗនោះគឺវាជាករណីមួយដែលធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចហ្នឹង វាមិនធ្លាក់ធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង។ ហើយបើថាបណ្តែតបណ្តោយដូចប្រទេសមួយចំនួន បណ្តែតបណ្តោយឲ្យងាប់ដូចគេហាលអ៊ីចឹង អាហ្នឹងខ្ញុំយល់ថាពិបាកទប់ដែរ»។
ចំពោះការវាយតម្លៃរបស់ធនាគារពិភពលោកពាក់ព័ន្ធនឹងការងើបឡើងវិញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានោះ លោក សុខ ឥសាន លើកឡើងថាធនាគារប្រហែលមានហេតុផលសមស្របសម្រាប់ការវាយតម្លៃរបស់ខ្លួន។
លោកបន្ថែមថា៖ «អាហ្នឹងខ្ញុំក៏ទទួលស្គាល់ជាបទពិសោធន៍របស់World Bank ហើយដែលគាត់បានធ្លាប់ព្យាករពីសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែរឿងនេះ ក៏ថ្មីចំពោះគាត់ដែរ។ គាត់វាយតម្លៃ ខ្ញុំយល់ថាអាចនឹងមានទឡ្ហីករណ៍មូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ ដើម្បីគាត់វាយតម្លៃ។ ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំអត់ហ៊ានមានមតិយ៉ាងណាទេ។ បើសិនណាជាវាមានការកើនឡើងដូចគាត់មានប្រសាសន៍ ខ្ញុំគ្រាន់តែចូលរួមអបអរសាទរ»។
លោកបណ្ឌិត ឆេង គឹមឡុង នាយកមជ្ឈមណ្ឌលនវានុវត្តន៍ និងប្រជាធិបតេយ្យលើកិច្ចការអភិបាលកិច្ចនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) និងជាអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច យល់ថាការវាយតម្លៃរបស់ធនាគារពិភពលោកគឺត្រឹមត្រូវមួយផ្នែក បើធៀបទៅនឹងអំឡុងពេលដែលស្ថានភាពជំងឺកូវីដមានភាពធូរស្រាលនៅកម្ពុជានិងតំបន់ និងជាពិសេសពេលដែលមិនទាន់មានការឆ្លងក្នុងសហគមន៍នៅកម្ពុជា។
លោកបន្តថា ការវាយតម្លៃអំពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានេះ អាចមានការប្រែប្រួលក្នុងពេលដែលសកម្មភាពជំនួញប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលរដ្ឋបានអាក់ខាន ដោយសារព្រឹត្តការណ៍នៃការឆ្លងជំងឺកូវីដទៅក្នុងសហគមន៍។
«យើងឃើញថាការណ៍ដែលរាលដាលនៃការឆ្លងទោះបីមិនក្នុងរូបភាពធំក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែវាមានវិសាលភាពគ្របដណ្តប់ច្រើនខេត្តក្រុង។ នេះគឺធ្វើឲ្យមានសកម្មភាពវិនិយោគ ធុរកិច្ច ការប្រកបរបរអាជីវកម្មហ្នឹង និងការប្រកបសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ហ្នឹងប្រជាជនអាក់ខានមួយចំនួន ធ្វើឲ្យរារាំងដល់ដំណើរការផលិតកម្មនិងដំណើរការអាជីវកម្ម វិនិយោគទាំងអស់នោះ ដែលជាសរុបរួម គឺធ្វើឲ្យមានការធ្លាក់ចុះនូវផលទុនជាតិមួយចំនួន។ ដូច្នេះខ្ញុំយល់ឃើញថា កម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ អាចនឹងមានកំណើនក៏ប៉ុន្តែប្រហែលជាកើនតិចជាង៤ភាគរយ បើធៀបទៅឆ្នាំ២០២០ ដោយសារមូលហេតុទាំងអស់នេះ»។
លោកបន្ថែមថា ភាពមិនប្រាកដប្រជានៃស្ថានភាពជំងឺកូវីដ១៩ក្នុងសាកលលោក ក៏ជាផ្នែកមួយនៃការប៉ះពាល់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារការបន្ធូរបន្ថយ លក្ខខណ្ឌរឹតត្បិតលើការធ្វើដំណើរជាអន្តរជាតិនៅស្ថិតក្នុងភាពមន្ទិល។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ធនាគារពិភពលោកវាយតម្លៃថាផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានរបស់ជំងឺកូវីដ១៩ទៅលើសកម្មភាពធុរកិច្ច និងការងារ ក៏មិនទាន់ស្រាកស្រាន្តនៅឡើយ។ ធនាគារនេះបន្តថាការបាត់បង់ចំណូលនៅតែមានទំហំធំធេងនៅឡើយ បើទោះជាការធ្លាក់ចុះចំណូលគ្រួសារថយល្បឿនបន្តិចវិញក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញកម្មវិធីថ្មីមួយសម្រាប់ផ្ទេរសាច់ប្រាក់ទៅជួយគ្រួសារក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះ៕
