ការធ្វើដំណើររបស់កប៉ាល់ស៊ីវិលចិនមួយ តាមតំបន់ខ្ពង់រាបបាតសមុទ្ររបស់ម៉ាឡេស៊ីកាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅនេះ បង្ហាញពីគោលបំណងរបស់ចិន ក្នុងការពង្រឹងការទាមទាររបស់ខ្លួន ទៅលើដែនសមុទ្រដែលមានជម្លោះ ទោះបីជាមានការជំទាស់ពីសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ។ នេះបើយោងតាមអ្នកអង្កេតទៅលើជម្លោះដែនសមុទ្រនេះ។
កប៉ាល់ដឹកជញ្ជូនដែលមាន៤០០កៅអីឈ្មោះថា Sansha II បានចូលចតរយៈពេលខ្លី នៅតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក James Shoal នៅអំឡុងថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ហើយបន្ទាប់មកត្រឡប់ទៅមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនវិញនៅជិតប្រទេសចិន នេះបើយោងតាមផែនទីសកម្មភាពរបស់កប៉ាល់នៃមណ្ឌលស្រាវជ្រាវសហរដ្ឋអាមេរិក និងអ្នកស្រាវជ្រាវនៅមហាវិទ្យាល័យសិក្សាអំពីសង្រ្គាមដែនទឹកអាមេរិក។
តំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា James Shoal ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងព្រំដែន ដែលទីក្រុងប៉េកាំងទាមទារក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងស្ថិតក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចសមុទ្រផ្តាច់មុខដែលមានទំហំ៣៧០គីឡូម៉ែត្ររបស់ម៉ាឡេស៊ី។
ប្រទេសចិនប្រជែងយ៉ាងពេញទំហឹងដើម្បីទាមទារអធិបតេយ្យភាពដែនសមុទ្រជាមួយនឹងប្រទេសព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន តៃវ៉ាន់ និងវៀតណាម ដែលសុទ្ធតែមានកម្លាំងយោធាខ្សោយជាងខ្លួននិងហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធតិច លើកូនកោះតូចៗក្នុងដែនសមុទ្រនេះ។
លោក Shahriman Lockman អ្នកវិភាគការសិក្សាសន្តិសុខនិងគោលនយោបាយបរទេសជាន់ខ្ពស់នៅអង្គការស្រាវជ្រាវការសិក្សាអន្តរជាតិ និងវិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ បាននិយាយថា បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលប្រឆាំងនឹងការទាមទាររបស់ចិនបារម្ភថា នៅថ្ងៃណាមួយ កប៉ាល់ដឹកជញ្ជូននោះ អាចនឹងដឹកសម្ភារៈសម្រាប់ពង្រឹងកោះសិប្បនិម្មិតកាន់កាប់ដោយចិននៅប្រជុំកោះ Spratly ដែលនៅក្បែរតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក James Shoalនោះ។
លោក Lockman បាននិយាយថា៖
«ខ្ញុំគិតថា ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលទាមទារដែនសមុទ្រនេះ នឹងបារម្ភអំពីមុខងារពីរបែបរបស់កប៉ាល់ Sansha II។ ការធ្វើដំណើរនាពេលថ្មីៗនេះ របស់កប៉ាល់នេះ អាចមានន័យថា ជាដំណើរស្វែងយល់ពីតំបន់។ ទោះបីជាកប៉ាល់នេះត្រូវបានសង់ឡើងសំរាប់ដឹកអ្នកដំណើរនិងទំនិញក៏ដោយ វាក៏អាចប្រើដើម្បីដឹកសម្ភារៈផ្គត់ផ្គង់កោះសិប្បនិម្មិតរបស់ចិននៅប្រជុំកោះ Spratlys បានដែរ»។
បើតាមគេប៉ាន់ស្មាននោះ កប៉ាល់ដឹកជញ្ជូនដែលមានប្រវែង១២៨ម៉ែត្រនេះ បានធ្វើដំណើរទៅតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកនោះ ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Michael Pompeo បាននិយាយថា តំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកនេះមិនមែនជារបស់ទីក្រុងប៉េកាំងទេ។ រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក មិនមានការទាមទារដែនសមុទ្រនេះទេ ប៉ុន្តែព្យាយាមគ្រប់គ្រងការពង្រីកដែនសមុទ្ររបស់គូប្រជែងខ្លួន គឺមហាអំណាចចិន។
លោក Michael Pompeo បាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ក្នុងសម្តីដើមថា៖
«តំបន់ James Shoal ជារឿយៗត្រូវបានលើកឡើងក្នុងការឃោសនារបស់សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិនថា ជា«ដែនដីភាគខាងត្បូងបំផុតរបស់ចិន»។ ច្បាប់អន្តរជាតិបានចែងច្បាស់ហើយ។ តំបន់ក្រោមទឹកដូច តំបន់ James Shoalនេះ មិនអាចទាមទារកាន់កាប់ដោយរដ្ឋណាមួយនោះទេ ហើយមិនអាចបង្កើតជាតំបន់ដែនសមុទ្រនោះទេ»។
ចិនបានលើកឡើងពីកំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីការពារការអះអាងរបស់ខ្លួនហើយច្រានចោលសម្តីរបស់លោក Michael Pompeo។
លោក Gregory Poling នាយកនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមតម្លាភាពដែនសមុទ្រអាស៊ីនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអន្តរជាតិនិងយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលមានទីតាំងនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន បាននិយាយថា៖
«វាមិនមែនជារឿងធម្មតានោះទេ ដែលកប៉ាល់ Sansha II បានធ្វើដំណើរចម្ងាយប្រមាណជា ១.៦០០ គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេរទៅកាន់តំបន់ James Shoal នោះ។ ទង្វើនេះ មានបំណងជាក់ច្បាស់ដើម្បីផ្ញើរសារមួយភ្លាមបន្ទាប់ពីសេចក្តីថ្លែងការ ដោយសារតែសេចក្តីថ្លែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បាននិយាយអំពីតំបន់ James Shoal»។
កប៉ាល់របស់កងទ័ពជើងទឹកចិន ទៅទស្សនកិច្ចនៅតំបន់នោះប្រមាណជាមួយដងក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីពង្រឹងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនលើផ្លូវទឹកនោះ នេះបើយោងតាមលោក Poling។ គម្រោងរុករកឧស្ម័ន និងប្រេងរបស់ម៉ាឡេស៊ី ប្រតិបត្តិនៅប្រជុំកោះ Spratly ដែលនៅក្បែរផ្លូវទឹកនោះ។
អ្នកវិភាគជឿថា ក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ តំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹកJames Shoal ដែលមានជម្រៅ២០ម៉ែត្រក្រោមទឹក មិនអាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយប្រទេសណាមួយ ដើម្បីទាមទារយកតំបន់ដែលនៅជុំវិញតំបន់សេដ្ឋកិច្ចសមុទ្រនោះទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ទុំ ម្លិះ
